Το εσπέρας της Τρίτης, 30ης Ιανουαρίου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε και κήρυξε τον θείο λόγο στον Εσπερινό και στην Παράκληση του Αγίου Λουκά του Ιατρού στον κατάμεστο Ιερό Ναό του στην Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά Βεροίας.
Με την ευκαιρία της εορτής των Αγίων Τριών Μεγάλων Ιεραρχών και Οικουμενικών Διδασκάλων, Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου τέθηκαν σε προσκύνηση τεμάχια των Ιερών τους Λειψάνων.
Όπως κάθε Τρίτη απόγευμα στην Ιερά Ακολουθία τέθηκαν σε προσκύνηση και τα χαριτόβρυτα Ιερά Λείψανα του Θαυματουργού Αγίου Λουκά, ενώ πλήθος κόσμου προσήλθε από την ευρύτερη περιοχή για να ζητήσει τη χάρη την ευλογία των Αγίων και να ευχαριστήσει τον Άγιο Λουκά για τα πολυάριθμα θαύματα που επιτελεί καθημερινά.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων στην ομιλία του απευθυνόμενος προς το πλήθος των προσκυνητών ανέφερε μεταξύ άλλων: Ἑορτάσαμε σήμερα τούς τρεῖς μεγίστους φωστῆρες, τούς τρεῖς οἰκουμενικούς διδασκάλους, τούς τρεῖς μεγάλους Ἱεράρχες τῆς Ἐκκλησίας μας καί προστάτες τῶν γραμμάτων καί τῆς παιδείας μας καί ἀπόψε ἔχουμε τή μεγάλη εὐλογία νά προσκυνήσουμε ἐκτός ἀπό τό ἱερό λείψανο τοῦ ἁγίου Λουκᾶ, τοῦ ὁποίου ψάλαμε ὅπως κάθε Τρίτη τήν Παράκληση, καί ἀποτμήματα τῶν ἱερῶν λειψάνων τῶν ἁγίων τριῶν Ἱεραρχῶν, τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου.
Ἡ κοινή αὐτή ἑορτή τῶν μεγάλων πατέρων καί διδασκάλων, τούς ὁποίους ἰδιαιτέρως τιμοῦσε καί ὁ ἅγιος Λουκᾶς, μᾶς ὑπενθυμίζει τό χρέος πού ἔχουμε ἀπέναντι στά παιδιά, τήν εὐθύνη πού ἔχουμε νά προσφέρουμε τή σωστή παιδεία καί ἀγωγή, εἴτε ὡς γονεῖς εἴτε ὡς ἐκπαιδευτικοί εἴτε ὡς κληρικοί εἴτε γενικότερα ὡς μέλη τῆς κοινωνίας.
Ἡ εὐθύνη μας αὐτή ἀπορρέει ἀπό τήν ἐντολή τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ πρός τούς μαθητές του: «ὁρᾶτε μή καταφρονήσητε ἑνός τῶν μικρῶν τούτων». Ἄς ἀκούσουμε ὅμως τί γράφει σχετικά μέ τήν εὐθύνη μας αὐτή καί ὁ ἅγιος Λουκᾶς, ὁ ὁποῖος ὡς πατέρας τεσσάρων παιδιῶν ἀλλά καί ὡς καθηγητής καί ὡς ἱεράρχης ἀσχολεῖτο μέ νέους ἀνθρώπους.
«Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος», γράφει ὁ ἅγιος Λουκᾶς, «ἀπαγγέλει πολύ φοβερά λόγια γιά τούς γονεῖς πού δέν φροντίζουν νά δώσουν στά παιδιά τους σωστή χριστιανική ἀγωγή. “Αὐτούς τούς πατέρες θά χαρακτήριζα”, γράφει, “χειρότερους καί ἀπό τούς ἴδιους τούς παιδοκτόνους, διότι, ἐκεῖνοι μέν χωρίζουν τό σῶμα ἀπό τήν ψυχήν, αὐτοί δέ, φέροντες τήν ψυχήν μαζί μέ τό σῶμα, τήν ρίπτουν εἰς τό πῦρ τῆς κολάσεως”».
Ἀντίθετα, συνεχίζει ὁ ἅγιος Λουκᾶς, «στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ σ᾽ αὐτούς πού μαθαίνουν στά παιδιά τους τήν εὐσέβεια».
Μέ ποιόν τρόπο ὅμως διδάσκουμε τήν εὐσέβεια στά παιδιά; Τήν ἀπάντηση μᾶς τήν δίνει ὁ ἅγιος Λουκᾶς λέγοντας: «Ἔτσι ὅπως τό ἔκαναν οἱ χριστιανοί τῶν πρώτων αἰώνων. Ἀπό πολύ μικρή ἡλικία μάθαιναν τά παιδιά τους νά προσεύχονται, νά ἀγαπᾶνε τήν Ἐκκλησία, νά νηστεύουν καί νά συμμετέχουν στά μυστήρια. Τά γράμματα τά μάθαιναν τά παιδιά ἀπό τά βιβλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Ποτέ δέν ἐπέτρεπαν οἱ γονεῖς στά παιδιά τους νά καθήσουν στό τραπέζι χωρίς προσευχή. Προσπαθοῦσαν νά μάθουν τά παιδιά τους ὅτι κάθε ἔργο τους, κάθε βῆμα, ὁ χριστιανός πρέπει νά τό κάνει μέ σταυρό καί προσευχή.
Δέν φρόντιζαν μόνο νά ἔχουν τά δικά τους παιδιά τήν ἐγκύκλιο παιδεία, νά ἔχουν γνώσεις φιλοσοφικές καί νά γνωρίζουν τή μουσική καί τήν τέχνη. Ὄχι, προκειμένου νά δώσουν στά παιδιά τους τή σωστή ἀγωγή εἶχαν πάντα μπροστά τους οἱ γονεῖς χριστιανοί τήν ἑξῆς ἀρχή· δυστυχισμένος εἶναι αὐτός πού δέν γνωρίζει τόν Θεό καί μακάριος ἐκεῖνος πού τόν γνωρίζει ἀκόμη καί ἄν δέν ἤξερε τίποτα ἄλλο.
Μήν νομίζετε ὅμως», συνεχίζει ὁ ἅγιος, «ὅτι μ᾽ αὐτό σᾶς ἀπαγορεύεται νά παρέχετε στά παιδιά σας τή θύραθεν παιδεία. Μέ κανέναν τρόπο. Οἱ μεγάλοι Πατέρες καί διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας στά νεανικά τους χρόνια μέ πολύ ζῆλο ἀσχολοῦνταν μέ φιλοσοφικά καί ἄλλα μαθήματα. Οἱ μεγάλοι ἱεράρχες, ὅπως οἱ ἅγιοι Βασίλειος ὁ Μέγας, Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καί Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἦταν ἄνθρωποι μέ μεγάλη μόρφωση. Καί τά δικά σας παιδιά πρέπει νά εἶναι μορφωμένα», συστήνει ὁ ἅγιος Λουκᾶς. «Μόνο νά μήν περιορίζεται ἡ μόρφωση καί ἡ ἀγωγή τους στήν ἔξωθεν σοφία, στή σοφία αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Νά μαθαίνουν ταυτόχρονα τήν ἄνωθεν σοφία καί τήν ἀνώτατη ἀλήθεια. Νά μαθαίνουν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ καί τίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ, νά μαθαίνουν τήν εὐλάβεια, πῶς νά ἔχουν πάντα τή μνήμη τοῦ Θεοῦ καί τή σωστή χριστιανική ὁδό. Μόνο τότε δέν θά χαθοῦν τά παιδιά σας στίς ὁδούς τῆς ἀνθρωπίνης σοφίας, μόνο τότε πάνω ἀπό ὅλα θά ἔχουν τή χριστιανική σοφία, τή γνώση τοῦ Θεοῦ. Μέ αὐτό τόν τρόπο, λοιπόν, πρέπει νά διαπαιδαγωγοῦμε τά παιδιά μας.
Μέ ποιόν τρόπο νά τό κάνετε;» συνεχίζει ὁ ἅγιος Λουκᾶς, «Πρῶτα-πρῶτα μέ τό δικό σας παράδειγμα, διότι μέ τό παράδειγμα τῶν γονέων διαπαιδαγωγοῦνται τά παιδιά. Ὅποιο λόγο καί νά πεῖς, ὅσο καλός παιδαγωγός καί νά εἶσαι, αὐτό δέν εἶναι τίποτε μπροστά στό παράδειγμα πού βλέπουν τά παιδιά στούς γονεῖς τους. Πέστε μου, ὅταν θά μεγαλώσουν, μποροῦν νά γίνουν καλοί ἄνθρωποι ἐκεῖνα τά παιδιά πού βλέπουν στούς γονεῖς τους τό κακό παράδειγμα;»
Ἀσφαλῶς ὄχι. Γι᾽ αὐτό ἄς φροντίζουμε νά δίνουμε τό καλό παράδειγμα καί ἄς προσέχουμε τί κάνουμε καί τί ζητοῦμε ἀπό τά παιδιά μας. «Κάποιες μητέρες», συνεχίζει ὁ ἅγιος Λουκᾶς, «λένε· “μικρά παιδιά εἶναι, τί νά ζητᾶμε ἀπό αὐτά.” Ἀλλά ὁ Κύριος θά ζητήσει».
Θά πρέπει, λοιπόν, «ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων νά ἀρχίζουμε τήν ἀγωγή, διότι μόνο σέ πολύ μικρή ἡλικία τά παιδιά ἀποδέχονται μέ εὐκολία νουθεσίες καί προτροπές. … Οἱ χριστιανοί τῶν πρώτων αἰώνων ἀπό νωρίς μάθαιναν τά παιδιά τους νά προσεύχονται καί νά διαβάζουν τήν Ἁγία Γραφή. Καί σήμερα λένε· “Τά παιδιά ἀσχολοῦνται μέ προσευχές καί ψαλμούς; Γιά μοναχούς εἶναι αὐτά. Τά παιδιά θέλουν παιχνίδια, θέλουν χαρά.”
Αὐτό ὅμως δέν ἰσχύει, γιατί τά παιδιά χρειάζονται ἀγωγή, καί ὁ Θεός θά ζητήσει λόγο ἀπό ὅλους μας γιά τήν ἀγωγή αὐτή.
Λοιπόν», καταλήγει ὁ ἅγιος Λουκᾶς, «ὁρᾶτε μή καταφρονήσητε ἑνός τῶν μικρῶν τούτων. Νά φροντίζετε τά παιδιά σας, νά εἶστε γι᾽ αὐτά παράδειγμα τῆς γνησίας χριστιανικῆς ζωῆς καί ἡ εὐλογία τοῦ Κυρίου στούς αἰῶνες τῶν αἰώνων θά εἶναι σέ ὅλους ἐσᾶς καί στά παιδιά σας».
Αὐτά λέγει ὁ ἅγιος Λουκᾶς γιά τήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν. Τί θά ποῦμε ὅμως σήμερα στά παιδιά, ὅταν τά πράγματα, ὅπως βλέπουμε, ἀλλάζουν καθημερινά. Βλέπετε προτείνεται τώρα νόμος γιά νά παντρεύονται ἄνδρες μέ ἄνδρες καί γυναῖκες μέ γυναῖκες. Τί παιδιά θά μεγαλώσουν δίπλα σέ αὐτούς τούς δῆθεν γονεῖς; Γιατί δέν εἶναι γονεῖς. Γονεῖς καί ἀνδρόγυνο εἶναι ἄνδρας καί γυναίκα. Ὅλα τά ἄλλα εἶναι παράνομα, εἶναι ἀντίθετα μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Τί θά ποῦμε στά παιδιά; Ἤ τί θά δοῦν τά παιδιά μέσα σέ ἕνα τέτοιο περιβάλλον, μέσα σέ μία τέτοια «οἰκογένεια»; Τί θά δοῦν, τί θά διδαχθοῦν ἀλλά καί τί θά γίνουν αὐτά τά παιδιά;
Γι᾽ αὐτό, ἀδελφοί μου, πρέπει ἰδιαίτερα νά προσευχηθοῦμε, ἀφενός νά μήν περάσει αὐτός ὁ νόμος, ὁ παράνομος νόμος πρός τό θέλημα καί τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, διότι ὅλα αὐτά εἶναι κατασκευάσματα ἀνθρώπων, πού εἶναι ἀντίθετα μέ τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ. Ἄν θέλουμε τά παιδιά μας καί νά φτιάξουμε οἰκογένειες σωστές, πρέπει νά εἶναι ὅπως τά εἶπε τόσο ὡραῖα ὁ ἅγιος Λουκᾶς, ἀλλά ὅπως τά λέγει καί ὁ νόμος καί ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Διαφορετικά θά ζήσουμε, δυστυχῶς τό λέγω αὐτό, ἄσχημες ἡμέρες.