Μια όμορφη εκδήλωση επετειακή, για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική περιπέτεια και καταστροφή, πραγματοποιήθηκε στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Χίου, στις 7 το βράδυ του Σαββάτου, στην αίθουσα συνεδρίων, με προβολή φωτογραφιών (ένα όμορφο σεργιάνι στην Ερυθραία από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα) και ομιλία αντίστοιχη από τον γνωστό Φιλόλογο Θεόδωρο Κονταρά, εξέχοντα μελετητή της ζωής και του πολιτισμού των Μικρασιατών, ο οποίος βρίσκεται επί σειρά δεκαετιών κοντά στα Μικρασιατικά Σωματεία όλης της Ελλάδας, αφού έχει κάνει αποστολή και έργο της ζωής του τη μελέτη της Μικρασίας (Μικρασιάτης κι αυτός).

«Ερυθραία, ένας ευλογημένος μικρόκοσμος στην καρδιά της Ιωνίας» ήταν ο τίτλος της εκδήλωσης, σε συνεργασία της Επιτροπής Επετειακών Εκδηλώσεων Δήμου Χίου με τα Μικρασιατικά Σωματεία, Μορφωτικός Σύνδεσμος Βαρβασίου Χίου, Βιβλιοθήκη «ο Φάρος», Ένωση Αγιοπαρασκευουσίων Κρήνης Μικράς Ασίας, Εκπολιτιστικός και Αθλητικός Σύλλογος Φρουρίου «ο Άγιος Γεώργιος», Σύλλογος «Δεσμός του Φραγκομαχαλά».

Η εκδήλωση ήταν γεμάτη όμορφες γνώσεις, συναισθήματα, λαογραφικά, ντοκουμέντα ιστορικά και φωτογραφικά, πέτρες και τοπωνύμια που μαρτυρούν Ελλάδα από την εποχή των Πελασγών, του Τρωικού Πολέμου, της Ακμάζουσας Ιωνίας και των ξακουστών Ιωνικών Πόλεων (που έβγαλαν το Θαλή τον Μιλήσιο και τόσους άλλους).

Το πέρασμα της Ερυθραίας από τα χρόνια Μεγάλου Αλεξάνδρου και τους Ελληνιστικούς χρόνους κι από το Βυζάντιο στην Τουρκοκρατία, τους Διωγμούς του 1914 στα αγαπημένα χωριά μας και τις επαναστάσεις στα Καράπουρνα, τους Εθελοντές στον Ελληνικό Στρατό(κάθε Μικρασιατικό σπίτι έχει και ένανε-έχουμε κι εμείς στην οικογένεια), φωνάζανε Ελλάδα και γέμιζε και γλύκαινε το στόμα κι η ψυχή τους.

Και μετά ήρθε η καταστροφή του 1922 και η αρχόντισσα Σμύρνη και το ζουν από τότε στην καρδιά μας… μαζί με τα Σχολειά μας και τα Πριγκηπονήσια…και τα αμπέλια στα Βουρλά (που κάνανε εξαγωγές σε όλη την Ευρώπη)… και το Γιαλουδάκι των Αγιοπαρασκευουσίων με τον ξακουστό στόλο του από ψαροκάικα και εμπορικά (και με μηχανές που παστώνανε αμέσως τα ψάρια και τα πουλούσανε στην Οδησσό και στη Γαλλία και στη Μάλτα…)

Κι ύστερα ήρθανε από δω και κάνανε άλλη τόση την Ελλάδα όπου κατοικοίσανε.

Βαρβάσι, Καστέλλο, Φρούριο, Φραγομαχαλάς, Χίος, Σάμος, Μυτιλήνη, Νέα Ερυθραία, Καλλιθέα, Ηράκλειο, Νέα Σμύρνη, Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης κοκ.

Ήρθανε μ’ ότι μπορέσανε να φέρουνε (πιο πολύ Εικόνες από τις Εκκλησιές τους), κι όπως λέει και το τραγούδι «φτωχολογιά που απ’ τον πηλό φτιάχνεις λουλούδι και τους καημούς σου τους πλέκεις ψιλοβελονιά…. στα χέρια σου μεγάλωσαν και πόνεσαν και μάλωσαν άντρες μ’ ολοκάθαρη καρδιά, κορμιά κυπαρισσόπουλα χαρά στα κοριτσόπουλα που ‘χουν κι αγκαλιάζουν τη φωτιά…»

Μικρασιάτες πρόσφυγες ήρθαν από δω και ξεπέρασαν τη δυσκολία τους και με το σπιρτόζο και ελεύθερο πνεύμα τους διέπρεψαν στις επιχειρήσεις, τη ναυτιλία, το εμπόριο, τη λογοτεχνία, το θέατρο κι ανανέωσαν τον Ελληνικό χώρο!

Η αίθουσα συνεδρίων του Ομηρείου ήταν γεμάτη και οι δυο ώρες της ομιλίας και των φωτογραφιών πέρασαν στο λεφτό.

Την εκδήλωση προλόγισε ο Παύλος Καλογεράκης από το Δήμο Χίου και την Επιτροπή Επετειακών Εκδηλώσεων των εκατό χρόνων που συμπληρώνονται φέτος από το 1922 ενώ από τα Μικρασιατικά Σωματεία προλόγισε η Γεωργία Χούλη Πρόεδρος του «Φάρου».

Άπαντες οι εκπρόσωποι και πρόεδροι των Μικρασιατικών Σωματείων που συμμετείχαν ήταν παρόντες.

Άντε να πάμε και κανένα ταξιδάκι απέναντι με τα Μικρασιατικά σωματεία να δούμε και τα χωριά μας από κοντά κι όπως πρέπει με ξενάγηση

Αλάτσατα, Ρε’ί’ζ Ντερέ, Βουρλά, Αη Γιώργη, Λίτζια, Κατω Παναγιά, Αγιά Παρασκευή-Κιόστε-Νταλιάν… και φυσικά Τσεσμέ (Αρχαία Κρήνη) και Σμύρνη για μια βόλτα στο αγαπημένο Και… εκεί που στάθηκε ο χρόνος.

Δημήτρης Ζαφείρης