Οι Σουλιώτισσες αυτοθυσιάστηκαν στο Ζάλογγο, πέφτοντας από βράχο στο γκρεμό, κρατώντας στην αγκαλιά τα μικρά παιδιά τους, προκειμένου να μην ατιμασθούν στα χέρια των Τουρκαλβανών του Αλή Πασά.

Η γενναία πράξη την ηρωικών Σουλιωτισσών, που δεν είναι μύθευμα, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς νεότερων κυρίως ερευνητών, αλλά ιστορική πραγματικότητα, είναι διαχρονικό στοιχείο της Ελληνικής ιστορίας και του αγώνα των Ελλήνων για την ελευθερία, ένας αγώνας, που δεν σταματάει ποτέ…

Στο σημείο της ηρωικής θυσίας, που λάμπει μέσα στους αιώνες,   το 1961, στήθηκε γλυπτό μνημείο ( μήκους 18 μ. και ύψους 13 μ., στηρίζεται σε μία λιθόχτιστη βάση, πάνω στην οποία έχουν τοποθετηθεί οι έξι γιγαντόσωμες αφαιρετικές μορφές των Σουλιωτισσών, κατασκευασμένες από οπλισμένο σκυρόδεμα επενδυμένο με περίπου 4.300 ασβεστολιθικούς όγκους, υπόλευκου χρώματος),  έργο του γλύπτη Γεωργίου Ζογγολόπουλου, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 2003.

Το μνημείο του Ζαλόγγου, που χρειάστηκαν έξι χρόνια για να κατασκευαστεί (1954-1960) υπό  τη γενική επίβλεψη των εργασιών του Γιώργου Ζογγολόπουλου και του αρχιτέκτονα Πάτροκλου Καραντινού, οι οποίοι δεν ζήτησαν καμία αμοιβή, και  τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 10 Ιουνίου του 1961, παρουσία  των τότε βασιλέων Παύλου και Φρειδερίκης,  χαρακτηρίστηκε μνημείο νεότερη πολιτιστικής κληρονομιάς με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού.

Κατόπιν αιτήματος, στο πλαίσιο του εορτασμού από τα 200 χρόνια της Επανάστασης του 1821, του Ιδρύματος Γιώργου Ζογγολόπουλου,  πρόεδρος  του οποίου είναι ο ανεψιός του περίφημου  γλύπτη, ο Νίκος Θεοδωρίδης. 

Το γεγονός αυτό αποτελεί ιδιαίτερα θετική εξέλιξη, καθώς αναγνωρίζεται η πολιτιστική, αλλά και η ιστορική αξία του μνημείου, που πλέον, δεν θα είναι αφημένο στη φθορά του χρόνου, αλλά θα έχει την υποχρέωση η πολιτεία να το προστατεύει και να το φροντίζει.

Με το μνημείο, εξαιρετικό και διαχρονικό δημιούργημα τέχνης, αναδεικνύεται ο ιδανικός κόσμος του ηρωικού ήθους, της ομορφιάς, της αρετής και της θερμουργού πνοής της λευτεριάς, που αντιπροσώπευαν   οι Σουλιώτες. 

Πιστές στις γεννήτριες  ρίζες της Ελληνικής κληρονομιάς οι σουλιώτικες γενιές πειθαρχούσαν στο νόμο του καθήκοντος, με τρόπο που η κάθε σουλιώτικη περπατησιά ύψωνε και ένα αληθινό μνημείο γενναιότητας και ηρωισμού. 

Από τη γενναιότητα των Σουλιωτισσών στο βράχο του Ζαλόγγου αποπνέεται η αγάπη στην υψηλή έννοια της Πατρίδας.

Στις ψυχές των κατοίκων του Σουλίου, ενός τόπου με λίγο χώμα, λίγα ξερά χορτάρια και μια αλυσίδα βουνά, ήταν ξύπνιο το αίσθημα της αλύγιστης δύναμης, κάτι, που εκφράστηκε και στο Ζάλογγο.