Στις 22 Ιουνίου το «διαµάντι του στέµµατος» του Οικουµενικού Θρόνου, η Αρχιεπισκοπή Αµερικής, γύρισε σελίδα… Μόλις στα 52 του χρόνια ο µητροπολίτης Προύσης Ελπιδοφόρος – κατά κόσµον Γιάννης Λαµπρυνιάδης – και ηγούµενος Χάλκης γίνεται ο νέος Αρχιεπίσκοπος Αµερικής. Η ενθρόνισή του προκαλεί «σεισµό» και στην τελετή δίνουν το «παρών» η οικογένειά του, στενοί του φίλοι, εκπρόσωποι του θρησκευτικού, πολιτικού, ακαδηµαϊκού, δηµοσιογραφικού, διπλωµατικού και επιχειρηµατικού κόσµου απ’ όλη τη γη.

Ο µικρός Γιάννης -έτσι βαπτίσθηκε- γεννήθηκε στις 28 Νοεµβρίου 1967 στο χωριό της Πολίτισσας Λωξάντρας, στο Μακροχώρι Κωνσταντινουπόλεως. Εκεί που ο ουρανός γλείφει το πρόσωπο της γης και ο ορίζοντας γίνεται ένα ολάνθιστο όνειρο… Σαν το όνειρο που ζει ο σηµερινός µας «πρωταγωνιστής», που αυτήν τη στιγµή βρίσκεται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Ξετυλίγουµε το κουβάρι των παιδικών του χρόνων, µε συνοδοιπόρους σε αυτό το µαγικό ταξίδι στον χρόνο δύο σηµαντικούς ανθρώπους που µιλούν για πρώτη φορά στο «Εθνος της Κυριακής»: τον αδελφό του Ξενοφώντα Λαµπρυνιάδη και τον επιστήθιο φίλο του Απόστολο Κραλίδη, καθηγητή στο Τµήµα Ποιµαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ.

Ο Γιάννης είναι το τέταρτο από τα πέντε αγόρια της οικογένειας. Ο πρωτότοκος είναι ο Γιώργος, ακολουθούν ο π. Πατρίκιος, ο Παύλος και βενιαµίν ο Ξενοφών. Ο πατέρας, ο Βασίλης, Κωνσταντινουπολίτης -έφυγε από τη ζωή πριν από δύο χρόνια- και η µητέρα, η Νάντια, γέννηµα θρέµµα ορθόδοξη από το Χαλέπι της Συρίας. Γι’ αυτό ο Ελπιδοφόρος γνωρίζει αραβικά, ενώ για έναν χρόνο, όταν ήταν ήδη διάκονος, έκανε επιπλέον σπουδές στη Θεολογική Σχολή του Αγίου Ιωάννου του ∆αµασκηνού στο Μπαλαµάντ του Λιβάνου.

Οικογένεια βιοπαλαιστών και, όπως συνήθως συµβαίνει µε όλα τα παιδιά του κόσµου, επηρέασαν και αυτοί, και µάλιστα έντονα, τη διαµόρφωση των χαρακτήρων των παιδιών τους. Η απέραντα µεγάλη καρδιά του πατέρα και η ατέλειωτη αξιοπρέπεια και ο δυναµισµός της µητέρας είναι τα χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν τον χαρακτήρα τους. «Ο Ελπιδοφόρος έχει µοιάσει σίγουρα στη µητέρα µας. Είναι “µηχανάκι”, δεν σταµατάει…» λέει χαµογελώντας ο αδελφός του Ξενοφών Λαµπρυνιάδης.

Η ζωή της οικογένειας δεν ήταν εύκολη. Στην Πόλη, ο µπαµπάς Βασίλης εργάζεται ως σχεδιαστής και κόπτης πουκαµίσων. Οµως η οικογένεια δύσκολα τα βγάζει πέρα µε τα οικονοµικά. Κι αυτό γιατί, όπως µας εξηγεί ο Ξενοφών, µε τα χρόνια το επάγγελµα περνά µεγάλη κρίση λόγω των φθηνών προϊόντων που έρχονταν από την Ασία.

Ωστόσο, οι δύο γονείς δεν το βάζουν κάτω και γίνονται το οχυρό της επιβίωσης της οικογένειας. «Ήρθαµε στην Ελλάδα το 1977, µε πρώτο σταθµό την Ηλιούπολη Θεσσαλονίκης. Ήταν πάρα πολύ δύσκολα τα πράγµατα. Ο πατέρας µου είχε πάει πρώτος για να βρει µια δουλειά και να ετοιµάσει ένα σπίτι για να µας υποδεχτεί» αποκαλύπτει ο µικρός αδελφός του Αρχιεπισκόπου Αµερικής.

ΜΠΡΟΣΤΑΡΗΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΕΕΣ

Και είναι αλήθεια πως η οικογένεια θα άφηνε στην Πόλη κάτι από τον εαυτό της µέσα σε όλους τους ανθρώπους που γνώρισε και αγάπησε. Εκεί που τα αγόρια έζησαν όµορφα παιδικά χρόνια, που Ελληνες, Αρµένιοι και Τούρκοι µοιράζονταν την ίδια µπάλα ποδοσφαίρου, µε τον δυναµικό Γιάννη όµως πάντα να ξεχωρίζει και να είναι ο µπροστάρης στις παιδικές παρέες και τις σκανδαλιές, αλλά πρώτος µαθητής. Πάντα άριστος µε ό,τι καταπιανόταν…

«Το πρώτο µας σπίτι στη Θεσσαλονίκη ήταν ένα ηµιυπόγειο που µέσα δεν είχε ούτε ένα έπιπλο. Μάλιστα, την πρώτη µέρα που ήρθαµε από την Κωνσταντινούπολη ο πατέρας µου νοίκιασε ένα τρίκυκλο και µε αυτό µεταφέραµε όλα µας τα πράγµατα. Το βράδυ κοιµηθήκαµε πάνω στις βαλίτσες µας» θυµάται ο Ξενοφών.

Στη Θεσσαλονίκη ο µπαµπάς Βασίλης ασχολήθηκε µε το αντικείµενό του, αυτήν τη δουλειά γνώριζε, ενώ η µητέρα Νάντια για να βοηθήσει την οικογένειά της κάποιες φορές πήγαινε και καθάριζε σπίτια.

Η Θεσσαλονίκη ήταν µικρή και φωτεινή. Ο Γιάννης και τα αδέλφια του δεν κινδύνευαν να χαθούν σε δαιδαλώδη σοκάκια ούτε να γκρεµοτσακιστούν άξαφνα σε κανένα καλντερίµι, όπως στην Πόλη. Κινδύνευαν όµως να απογοητευτούν από τα ειρωνικά πειράγµατα των συµµαθητών τους που διασκέδαζαν µε την προφορά των παιδιών.

«Στην Κωνσταντινούπολη ήµασταν οι “γκιαούρηδες” και στην Ελλάδα όταν ήρθαµε ήµασταν οι “Τούρκοι”. Ωστόσο, ο Ελπιδοφόρος πάντα ήταν πιο ισχυρός ως χαρακτήρας. Είχε έναν µαγικό τρόπο να µπορεί να φιλτράρει τα πράγµατα και να τα διαχειρίζεται» αναφέρει µε αφοπλιστική ειλικρίνεια ο Ξενοφών.

Οταν η οικογένεια άρχισε να βρίσκει τα πατήµατά της, µετακόµισε σε ένα καλύτερο σπίτι στην ίδια περιοχή. Ηταν το λεγόµενο «βαγονόσπιτο», όπως θυµάται ο ίδιος, κι αυτό γιατί ήταν µακρόστενο και θύµιζε βαγόνι τρένου! Εκεί έµειναν δύο χρόνια, ενώ το τελευταίο σπίτι της οικογένειας στη Θεσσαλονίκη που διέθετε και µπαλκόνι ήταν στην οδό που τότε λεγόταν ∆ιαδόχου Κωνσταντίνου (αρ. 46), Πολυτεχνείου σήµερα.

Και επειδή λένε ότι εντέλει τη ζωή µας τη µετράµε µε τις φιλίες, η γνωριµία του µικρού τότε Γιάννη µε τον επίσης µικρό Αποστόλη Κραλίδη υπήρξε καθοριστική για τη µετέπειτα πορεία του Ελπιδοφόρου. Μαζί στη γειτονιά, στα σχολικά θρανία, στις αλάνες για µπάλα, στις εκκλησιαστικές κατασκηνώσεις, στο πανεπιστήµιο -οι «αθεόφοβοι» πέρασαν ακόµη και στο ίδιο τµήµα, στο Ποιµαντικό Θεσσαλονίκης (!)-, στο διδακτορικό, ενώ ορκίστηκαν την ίδια µέρα, το 2001, διδάκτορες στο ΑΠΘ και µάλιστα ο τότε πλέον διάκονος Ελπιδοφόρος ήταν αυτός που διάβασε και τον όρκο. Αχώριστοι µέχρι και σήµερα…

«Ηµασταν “αυτοκόλλητοι” µέχρι το καλοκαίρι του 1982, όταν η οικογένεια αποφάσισε να φύγει για την Αθήνα. Στον Ελπιδοφόρο είχε καρφωθεί στο µυαλό να γίνει εµποροπλοίαρχος κι εγώ γεωπόνος!» λέει χαµογελώντας ο παιδικός του φίλος, κ. Απόστολος Κραλίδης.

Και συνεχίζει: «Ο πατέρας του δυσκολευόταν να εργαστεί στη Θεσσαλονίκη, ήταν πιο µικρή η αγορά, και καλόβλεπε το ενδεχόµενο να µετακινιθούν για να βρει κάτι καλύτερο. Ετσι κι έγινε… Οµως αυτό που του προκάλεσε την πιο µεγάλη στενοχώρια ήταν ότι δεν πρόλαβε ως οµογενής να καταθέσει εγκαίρως τα χαρτιά του στο Ναυτικό Λύκειο στον Πειραιά, γιατί καθυστέρησαν να του στείλουν τα απαιτούµενα δικαιολογητικά από την Κωνσταντινούπολη. Ωστόσο, αναπτύξαµε ακόµη πιο δυνατή σχέση από µακριά και ο Ελπιδοφόρος τελείωσε το Γενικό Λύκειο στην Καλλιθέα.

Σε όλες τις γιορτές, όπως Πάσχα και Χριστούγεννα, ερχόταν στο σπίτι µας στη Θεσσαλονίκη και το καλοκαίρι πηγαίναµε µαζί σε εκκλησιαστικές κατασκηνώσεις. Εκεί, λοιπόν, σφυρηλατήθηκαν οι πρώτες δυνατές φιλίες, µε τον Σίµο, τον Χρήστο, τον Λάµπρο, τον άλλο Χρήστο, και µας µπήκε η ιδέα να σπουδάσουµε Θεολογία για να σώσουµε τον κόσµο. Και τα καταφέραµε, αφού περάσαµε στη Θεολογική Σχολή και µάλιστα στο Τµήµα Ποιµαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας» προσθέτει ο καθηγητής.

∆ΟΥΛΕΥΕ ΓΙΑ ΝΑ ΣΠΟΥ∆ΑΣΕΙ

Οπως µας εκµυστηρεύτηκε ο αδελφός του Ξενοφών, ο Ελπιδοφόρος για όσο διάστηµα ήταν φοιτητής στη Θεσσαλονίκη δεν πήρε ούτε µία δραχµή από την οικογένειά του. Πήγαινε κάθε µέρα στη Σχολή και παράλληλα δούλευε. Για ένα διάστηµα είχε πιάσει δουλειά σε ένα εργοστάσιο που έφτιαχνε γυάλινες µπάλες Χριστουγέννων, µε τα χέρια του να είναι πάντα κοµµένα και µε πληγές, ενώ εργάστηκε για λίγο και στο βεστιάριο σε µια λέσχη αξιωµατικών κοντά στην Παραλία στη Θεσσαλονίκη.

Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης το 1991 και πήγε για µεταπτυχιακές σπουδές στη Βόννη µε την αµέριστη υποστήριξη της κ. ∆έσπως Λιάλιου, της «δασκάλας», οµότιµης καθηγήτριας της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ και πρώην αντιπρυτάνεως του ίδιου πανεπιστηµίου. Ηταν ο άνθρωπος που εξασφάλισε στον Ελπιδοφόρο την επικοινωνία για να πάει στη Γερµανία. Εκεί συνδέθηκε µε τον µητροπολίτη Γερµανίας Αυγουστίνο, τον πνευµατικό του πατέρα, ο οποίος αργότερα τον έφερε σε επαφή µε τον Οικουµενικό Πατριάρχη Βαρθολοµαίο.

Χειροτονήθηκε διάκονος το 1994 στο Φανάρι, δίνοντάς του το όνοµα Ελπιδοφόρος ο Οικουµενικός Πατριάρχης Βαρθολοµαίος. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά για τη µετέπειτα πορεία του. Στις αλάνες της Θεσσαλονίκης ο Ελπιδοφόρος, µε τη… «σπορά» του παιδικού του φίλου Αποστόλη, πρωτοαντίκρισε το πρόσωπο του Θεού και από τότε λάµπρυνε η ζωή του.

Αντί επιλόγου, τα λόγια του πνευµατικού του πατέρα, του µητροπολίτη Γερµανίας Αυγουστίνου, ο οποίος ήταν εκείνος που του παρέδωσε και την ποιµαντορική ράβδο στην ενθρόνισή του εκ µέρους του Οικουµενικού Πατριάρχη Βαρθολοµαίου: «H επιλογή σου δεν ήταν τυχαία, ελπιδοφόρος υπήρξες ως µαθητής και σπουδαστής. Ελπιδοφόρος υπήρξες ως ακαδηµαϊκός δάσκαλος και ως ηγούµενος και σχολάρχης στη Χάλκη. Ελπιδοφόρος έρχεσαι τώρα εδώ, φέρνοντας όχι µόνο ελπίδα αλλά και βεβαιότητα που πηγάζει από τον πλούτο των χαρισµάτων µε τα οποία η Χάρη του Θεού σε προίκισε… Ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος θα γράψει τη δίκη του ιστορία στην Αµερική».