Στὴν Ἀλβανία τοῦ Ράμα ἢ στὴν Ἑλλάδα τοῦ Μητσοτάκη;

Γράφει ο Φιλόθεος Κεμεντζετζίδης, Φιλόλογος, πρόεδρος ΣΦΕΒΑ Θεσσαλονίκης

Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς κρίσης τοῦ κορωνοϊοῦ, τὸν περασμένο Μάρτιο, μοῦ προξένησε μεγάλη ἀπορία, τὸ γεγονὸς τῆς πολεμικῆς ἐκ μέρους τῆς κυβέρνησης καὶ τῶν μεγάλων συστημικῶν ΜΜΕ, ἐναντίον τῆς ἐκκλησίας καὶ τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας ποὺ ὁδήγησε σὲ πολλαπλὸ κλείσιμο τῶν ἱερῶν ναῶν ἀλλὰ καὶ ἀπαγόρευση τέλεσης κάθε ἀκολουθίας σὲ ὅλους τούς ναοὺς τουλάχιστον ὡς τὴν Μεγάλη Ἑβδομάδα.

Τὸ γεγονὸς αὐτὸ δὲν θὰ μοῦ δημιουργοῦσε τόσο μεγάλη ἐντύπωση ἂν ἀφοροῦσε ὅλες τὶς χῶρες. Δὲν συνέβη ὅμως ἔτσι. Σὲ πολλὲς δυτικὲς χῶρες, ἀλλὰ καὶ στὴν Ἀφρική, οἱ ναοὶ δὲν ἔκλεισαν καθόλου καὶ ἁπλὰ τέθηκαν κάποιοι περιορισμοὶ… στὸν ἀνώτατο ἀριθμὸ ἀτόμων, (Γερμανία, Σουηδία, ΗΠΑ, Λατινικὴ Ἀμερικὴ κ.α.). Σὲ ἄλλες οἱ ναοὶ ἔκλεισαν γιὰ λίγο ἀλλὰ μετὰ ἀπὸ δικαστικὲς προσφυγές, ἄνοιξαν ξανά, καθὼς τὸ δικαίωμα ἐλεύθερης τελέσεως τῆς λατρείας θεωρήθηκε μεῖζον (Γαλλία, ὁρισμένες πολιτεῖες τῶν ΗΠΑ). Σὲ ὀρθόδοξες χῶρες ὅπως στὴν Ἀνατολικὴ Εὐρώπη οἱ ναοὶ παρέμειναν ΠΑΝΤΟΥ ἀνοιχτοὶ μὲ τὶς κυβερνήσεις καὶ τὰ ΜΜΕ νὰ σέβονται σχεδὸν ἀπόλυτα (ἴσως μὲ κάποιες ἐξαιρέσεις στὴ Ρουμανία) τὸ δικαίωμα τῆς Ἐκκλησίας νὰ συνεχίσει νὰ τελεῖ τὴ Θεία Λατρεία. Στὸ πλαίσιο αὐτὸ τόσο ἡ μεγάλη ἑορτὴ τοῦ Πάσχα ὅσο καὶ οἱ ἑορτὲς τοῦ Ἁγίου Δωδεκαημέρου τελέστηκαν κανονικὰ χωρὶς κανένα πρόβλημα. Στὴν Κύπρο ἐπίσης οἱ ναοὶ ἔκλεισαν, ἀλλὰ ὅταν ἄνοιξαν ὁ ἀριθμὸς τῶν πιστῶν δὲν ἔπεσε κάτω ἀπὸ 75 ποὺ εἶναι ἕνα πιὸ λογικὸ νούμερο σὲ σχέση μὲ τὰ 25 ἄτομα ποὺ ἐπιτρέπουν π.χ. οἱ «εἰδικοὶ» στὸν Ἅγιο Δημήτριο Θεσσαλονίκης. Ἄρα οἱ «φωτισμένες» ἀποφάσεις τῶν ἐδῶ εἰδικῶν, τόσο ὁρισμένων ἐπιστημόνων ὅσο καὶ κυβερνητικῶν στελεχῶν, σχετικὰ μὲ τὴ λειτουργία τῶν ναῶν δὲν ἀκολουθοῦσαν κάποιο παγκόσμιο «τυφλοσούρτη» ἀλλὰ ἀπετέλεσαν ἑλλαδικὴ πρωτοτυπία, ἰδιαίτερα στὴν ὀξύτητα μὲ τὴν ὁποία στοχοποιήθηκε ἐξ ἀρχῆς ἡ Θεία Κοινωνία.

Μὲ ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον παρακολούθησα ὅλη αὐτὴν τὴν περίοδο καὶ τὸ τί ἀκριβῶς συνέβη στὴ γειτονικὴ Ἀλβανία, καθὼς λόγω τῆς ἰδιότητάς μου ὡς μέλους τῆς ΣΦΕΒΑ, ἐπισκεπτόμαστε τὰ τελευταία 30 χρόνια τόσο τὴ Βόρειο Ἤπειρο ἀλλὰ καὶ ἄλλες περιοχὲς στὴν Ἀλβανία, πολλὲς φορὲς σὲ ἐτήσια βάση. Στὸ ὑποσυνείδητό μας ἔχει μείνει ἡ φράση «Στὴν Ἀλβανία τοῦ Χότζα…» ὅταν θέλουμε νὰ ἀναφερθοῦμε στὴν περίοδο κατὰ τὴν ὁποία εἶχε ἀπαγορευθεῖ ἡ τέλεση κάθε λατρείας, κατὰ τὴν ἀλήστου μνήμης περίοδο τοῦ δικτάτορα Ἐνβὲρ Χότζα (1967-1990). Μίλησα μὲ ἀρκετοὺς ἱερεῖς ἐκεῖ, τόσο Βορειοηπειρῶτες ὅσο καὶ Ἀλβανοὺς καὶ τώρα, μετὰ καὶ τὴν ἑορτὴ τῶν Θεοφανείων καὶ τὴν φανέρωση τῶν ἄγριων διαθέσεων τῆς πολιτείας ἀπέναντι στὴν Ἐκκλησία, μπορεῖ νὰ γίνει νομίζω μία δίκαιη σύγκριση τοῦ πῶς ἀντιμετώπισε τὴν Ἐκκλησία, ἡ «ὀρθόδοξη» (τουλάχιστον στὸ Σύνταγμα) Ἑλλάδα καὶ πῶς ἡ Ἀλβανία τοῦ Ράμα.

1. Στὴν Ἀλβανία οἱ ἐκκλησίες δὲν ἔκλεισαν ποτέ! Εἶναι ἀλήθεια ὅτι 3-4 Κυριακὲς συνολικά τοῦ Μαρτίου καὶ τοῦ Ἀπριλίου δὲν τελέστηκε Θεία Λειτουργία, κυρίως στὶς μεγάλες πόλεις, καθὼς εἶχε ἐπιβληθεῖ αὐστηρὴ ἀπαγόρευση κυκλοφορίας ἀπὸ τὸ Σάββατο τὸ ἀπόγευμα ὡς τὴν Δευτέρα τὸ πρωϊ. Στὴν ἐπαρχία ὅμως καὶ ἰδίως στὰ χωριά, ἡ Θεία Λατρεία συνεχίστηκε κανονικά. Ἡ κυβέρνηση δηλαδὴ τοῦ Ράμα δὲν ἀσχολήθηκε νὰ βγάλει νόμους καὶ ἀποφάσεις εἰδικὰ ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας, οὔτε ξόδεψε δημοσιογραφικὸ κεφάλαιο γιὰ νὰ θέσει στὸ στόχαστρο τὴν Ἐκκλησία. Ἀκόμη καὶ ΜΜΕ ἐχθρικὰ διακείμενα πρὸς τὸν Ἀρχιεπίσκοπο, δὲν ἀσχολήθηκαν καθόλου μὲ τὴν Ἐκκλησία, ἢ ὅταν τὸ ἔκαναν, ἔδειξαν σεβασμὸ, στὴ βάση του ὅτι αὐτὲς τὶς δύσκολες ἐποχὲς ὁ πολίτης ἔχει ἀνάγκη τὴν ἐλπίδα ἀλλὰ καὶ τὴν καταφυγὴ σὲ μία ἀνώτερη δύναμη.

2. Ἡ στάση τῆς ἀστυνομίας πρὸς τὴν Ἐκκλησία, ὑπῆρξε ἄψογη! Εἶναι ἀλήθεια ὅτι καὶ ἐδῶ ἡ πλειοψηφία τῶν ἀστυνομικῶν μας σεβάστηκε τὴν Ἐκκλησία, ὅταν ὅμως μετέφερα κάποια περιστατικὰ συλλήψεων καὶ προσαγωγῶν, σὲ γνωστὸ ἱερέα στὸ Ἀργυροκάστρο ἔμεινε μὲ τὸ στόμα ἀνοιχτό. «Τί λὲς παιδάκι μου; Ἐμεῖς ἐδῶ τούς εἴχαμε καὶ τὸ Πάσχα καὶ τώρα, νὰ ἔρχονται καὶ νὰ ἀνάβουν ἕνα κερί, ὄχι μόνο οἱ Χριστιανοὶ ἀλλὰ καὶ οἱ Μουσουλμάνοι!. Μόνο τὴν Μεγάλη Παρασκευὴ μᾶς πλησίασε ἕνας ἀξιωματικὸς μὲ πολὺ σεβασμὸ καὶ μᾶς παρακάλεσε νὰ κρατήσουμε ἀποστάσεις. Τίποτε ἄλλο! Νὰ συλλάβουν ἀρχιερεῖς καὶ νὰ βάλουν πρόστιμα στὴν Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα! Φοβερό… Ἀπίστευτο!»

3. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἡ στάση αὐτὴ δὲν ὑπῆρξε ἀποτέλεσμα κάποιου ἰδιαίτερου ἀγώνα ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος καὶ ἡ Ἱερὰ Σύνοδος δέχθηκαν καὶ ὑποστήριξαν τὰ μέτρα τῆς κυβερνήσεως. Αὐτὸ ποὺ ἀνέφερε σὲ συνέντευξή του ὁ Ἀρχιεπίσκοπος κ. Ἀναστάσιος εἶναι ὅτι στὴ συνάντησή του μὲ τὸν κ. Ράμα, συμφώνησε νὰ περιοριστεῖ ὁ ἀριθμὸς τῶν παρόντων πιστῶν ἀλλὰ ἐπεσήμανε ὅτι ἡ Θεία Εὐχαριστία εἶναι ἡ καρδιὰ τῆς Ἐκκλησίας καὶ χωρὶς αὐτὴν ἡ Ἐκκλησία δὲν μπορεῖ νὰ πορευθεῖ. Ὁ Ράμα λοιπόν, αὐτὸ τὸ σεβάστηκε!

4. Δὲν ὑπῆρξε κανένας πόλεμος ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῶν ΜΜΕ γιὰ τὴ Θεία Κοινωνία!. Οἱ καταιγιστικὲς δηλώσεις ἀλιβάνιστων «εἰδικῶν» (εἴτε ἐπιστημόνων, εἴτε πολιτικῶν, εἴτε δημοσιογράφων) γιὰ «ποτήρια, κουταλάκια, σάλια καὶ πετσέτες» (συγχώρεσέ μας Θεέ μου!), πολὺ ἁπλὰ δὲν ὑπῆρξαν στὴν Ἀλβανία.! Στὶς ἀρχὲς Αὐγούστου μὲ πῆρε ἐξοργισμένος γνωστὸς ἱερέας ἀπὸ τὴν Κορυτσά, γιὰ νὰ μοῦ παραπονεθεῖ: «Τί κατάντια εἶναι αὐτὴ Φιλόθεε; Μέχρι τώρα οἱ πιστοὶ ἐδῶ, ὅσοι εἴμαστε ἕτοιμοι, κοινωνούσαμε κανονικά!. Ἦλθαν ὅμως τώρα γιὰ διακοπὲς ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, καὶ Βορειοηπειρῶτες καὶ Ἀλβανοὶ καὶ μᾶς ἔκαναν παρατήρηση: Καλὰ ἐδῶ κοινωνᾶτε κανονικά; Στὴν Ἑλλάδα τὸ ἀποφεύγουνε γιατί εἶναι ἐπικίνδυνο! Ἀντὶ δηλαδὴ νὰ περιμένουμε ἀπὸ σᾶς στήριξη, μᾶς ξαναφέρνετε τὸν ἀθεϊσμὸ στὴ χώρα μας! Εἶναι ντροπὴ γιὰ τὴν Ἑλλάδα αὐτό!»

5. Γιὰ τὸ ζήτημα τῆς μασκοφορίας στοὺς ἱεροὺς ναοὺς σὲ ἐρώτησή μου σὲ ἱερεῖς σὲ διάφορα μέρη τῆς Ἀλβανίας γιὰ τὴ στάση ποὺ κρατοῦν στὸ θέμα αὐτό, μοῦ ἀπάντησαν ὅτι οἱ περισσότεροι πιστοὶ φοροῦν. Γιὰ τοὺς ὑπόλοιπους γίνονται κάποιες συστάσεις, ἀλλὰ μέχρι ἐκεῖ. Ὅταν ἀνέφερα σὲ ἱερέα στὴν κεντρικὴ Ἀλβανία, τὸ περιστατικὸ στὴν Καλαμάτα μὲ τὸν ἱερέα ποὺ ἀπειλοῦσε τοὺς πιστοὺς μὲ διώξιμο ἀπὸ τὴν ἐκκλησία καὶ καταγγελία στὴν Ἀστυνομία, δὲν μποροῦσε νὰ τὸ πιστέψει. Μοῦ εἶπε: «Παιδί μου ἐμεῖς ἐδῶ στὴν Ἀλβανία πολλὰ γράμματα δὲν ξέρουμε σὰν ἐσᾶς. Αὐτὸ ποὺ ξέρω ὅμως ἐγώ, ὁ ἀγράμματος παπαΚώστας εἶναι ὅτι τὸ μαῦρο αὐτὸ ράσο τὸ ἔβαλα γιὰ νὰ φέρνω τὸν κόσμο στὴν ἐκκλησία καὶ ὄχι γιὰ νὰ τὸν διώχνω. Ἂν παιδί μου κάτι εἶναι ἀντίθετο μὲ τὸ νόμο τοῦ κράτους, ἂς ἔλθει ἡ ἀστυνομία γιὰ νὰ ἐπιβάλλει τιμωρία. Θὰ πέσει φωτιὰ νὰ μὲ κάψει, ἂν διώξω χριστιανὸ ἀπὸ τὸ σπίτι τοῦ Θεοῦ! Καὶ τὶς εἰκόνες καὶ τὰ λείψανα τὰ προσκυνᾶμε, ἐδῶ, παιδί μου καὶ τὸ ἀντίδωρο παίρνουμε μαζὶ μὲ τὴν εὐχὴ τοῦ λειτουργοῦ ἱερέα! Τί κάνετε ἐκεῖ στὴν Ἑλλάδα δὲν ξέρω!»

6. Ἀνέφερα τὸ σύνθημα «Ἡ ὑγεία εἶναι τὸ ὑπέρτατο ἀγαθὸ καὶ πρέπει νὰ διαφυλαχθεῖ μὲ κάθε θυσία» σὲ ἄλλο ἱερέα, σημειώνοντας ὅτι αὐτὰ τὰ λένε καὶ ὑψηλόβαθμα στελέχη τῆς Ἐκκλησίας. Σοβάρεψε ἀμέσως καὶ μοῦ ἀπάντησε: «Κοίτα παιδί μου δὲν ἔχω θεολογικὲς γνώσεις ἐγώ, ἀγρότης εἶμαι. Σέβομαι τοὺς ποιμενάρχες μας καὶ δὲν ξέρω τί πόλεμο μπορεῖ νὰ περνᾶνε! Δὲν συμφωνῶ ὅμως παιδί μου! Ξέρω ὅτι μετράει καὶ ἡ ψυχικὴ ὑγεία καὶ αὐτὴν μόνο ἡ Ἐκκλησία στὴν ἐξασφαλίζει! Ξέρω ἐπίσης ὅτι ἡ ὑγεία ἀπὸ μόνη της δὲν εἶναι αὐτοτελὲς ἀγαθό. Ἄντε καὶ εἶχες τὴν ὑγεία σου στὴν ἐποχὴ τοῦ Χότζα! Ποιὸ τὸ κέρδος παιδί μου, ἀφοῦ ἡ ζωὴ ἦταν μαύρη, εἴμασταν σὰν ζόμπι καὶ ἡ ὑγεία καταστρεφόταν ἔτσι κι ἀλλιῶς ἀπὸ τὸν φόβο καὶ τὴν ἀνασφάλεια! Ἂν ἐμεῖς τόσο ἡ πολιτεία ὅσο καὶ ἡ Ἐκκλησία δὲν μεταδίδουμε χαρὰ καὶ ἐλπίδα ἀλλὰ ἀντίθετα φόβο καὶ καχυποψία, τότε ἔχουμε ἀποτύχει στὸν σκοπό μας! Γιὰ αὐτὸ προσέξτε καὶ ἐσεῖς ἐκεῖ στὴν Ἑλλάδα μὴ θυσιάσετε τὴν ἐλευθερία σας γιὰ λίγα ψίχουλα ψεύτικης ἀσφάλειας!»

Τὰ τελευταία αὐτὰ λόγια, ἔδωσαν μία πιθανὴ ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα ποὺ μὲ ἀπασχολεῖ, πῶς δηλαδὴ στὴν κοσμικὴ Ἀλβανία οἱ ναοὶ παρέμειναν ἀνοιχτοί, χωρὶς ἰδιαίτερη μάλιστα προσπάθεια ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῆς Ἐκκλησίας. Ἴσως, καὶ τὸ λέω μὲ κάθε ἐπιφύλαξη καθὼς δὲν διεκδικῶ τὸ ἀλάθητο, οἱ ἀδελφοί μας ἐκεῖ, Βορειοηπειρῶτες καὶ Ἀλβανοί, ὅπως καὶ στὶς ἄλλες χῶρες τῆς Ἀνατολικῆς Εὐρώπης, νὰ ἔχουν πληρώσει ἤδη μεγάλο ἐπιτίμιο μὲ τὴν ὑποδούλωσή τους γιὰ 50 ὡς 80 χρόνια σὲ ἄθεα καθεστῶτα καὶ ὁ Ἅγιος Θεὸς νὰ μὴν ἐπέτρεψε μεγαλύτερο πειρασμό. Σὲ μᾶς ὅμως ποὺ δὲν ζήσαμε τίποτα ἀπὸ τὰ δικά τους μαρτύρια, ἐπέτρεψε ὁ Θεὸς γιὰ νὰ μᾶς δοκιμάσει, λυσσώδη πόλεμο ὄχι μόνο ἀπὸ τοὺς ἀντίθεους καὶ ἐθνομηδενιστὲς τοῦ ΣΥΡΙΖΑ, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν «θρησκευόμενη δεξιά». Στὴν πατρίδα μας, ἡ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας, ὁ Πρωθυπουργός, οἱ πολιτικοὶ ἀρχηγοί, ἐξαφανίστηκαν ἀπὸ τὶς ἐθνικὲς ἐπετείους καὶ ἀπὸ τὶς μεγάλες ἐκκλησιαστικὲς ἑορτὲς γιὰ νὰ δώσουν δῆθεν τὸ καλὸ παράδειγμα! Στὴν Ἀλβανία ὅμως τοῦ ὄντως «μαφιόζου» (κατὰ τὰ ἑλληνικὰ ΜΜΕ), Ράμα, ὁ Μέτα ὡς πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας πῆγε στὴν ἐκκλησία καὶ τὸ Πάσχα καὶ τὰ Χριστούγεννα, ἀλλὰ καὶ στὰ Θεοφάνεια, ὅπου παρέστη στὴ Θεία Λειτουργία στὸ Βεράτι καὶ στὴν κατάδυση τοῦ Σταυροῦ ποὺ ἔγινε μὲ κάθε ἐπισημότητα στὸ ποτάμι τῆς πόλης. Ναί, μιλᾶμε γιὰ τὴν ἴδια «ἐπικίνδυνη τελετή», γιὰ τὴν ὁποία ἐδῶ, τὰ συστημικὰ ΜΜΕ καὶ ὁ πολιτικὸς κόσμος, δαιμονίστηκαν, στὴ θέα κληρικῶν ποὺ «ἐγκλημάτησαν» ρίχνοντας τὸν Τίμιο Σταυρὸ στὴ θάλασσα.

Τὸ ἄρθρο αὐτὸ ἀπευθύνεται στοὺς θρησκευόμενους βουλευτὲς τῆς Νέας Δημοκρατίας ποὺ διάγουν ἐν σιωπῇ ἀπὸ τὸν περασμένο Μάρτιο. Ἂν ἔχετε κάποια ψιχία σεβασμοῦ πρὸς τὴν τροφὸ τοῦ Γένους Ἐκκλησία, σηκῶστε τὸ ἀνάστημά σας καὶ σταματῆστε τὸν πόλεμο! Ἐπίσης ἀπευθύνεται στοὺς πιστοὺς Χριστιανούς, κληρικοὺς καὶ λαϊκούς, ποὺ εἴτε ἀπὸ ἀφέλεια εἴτε ἀπὸ κομματικὲς παρωπίδες ἐξακολουθοῦν νὰ λένε ὅτι καλῶς ἔκλεισαν οἱ ἐκκλησίες καὶ ὅτι δὲν ὑφίσταται κάποιος ἰδιαίτερος διωγμὸς εἰς βάρος τῆς ἐκκλησίας! Ἂς βάλουμε ἀδελφοί, ὅλοι τὸ χέρι στὴν καρδιὰ καὶ βλέποντας καὶ τὶς φωτογραφίες, ἂς ἀπαντήσουμε, ὅσο καὶ ἂν μᾶς πονάει, στὸ ἐρώτημα «Ποῦ εὐαρεστήθηκε φέτος ὁ Θεός; Στὶς κλειστὲς ἐκκλησίες τῆς Ἑλλάδας τοῦ Μητσοτάκη καὶ τῆς Σακελλαροπούλου (ποὺ δὲν ἀξιώθηκε οὔτε τὸ σταυρό της νὰ κάνει τὴν Πρωτοχρονιὰ) ἢ στὴν Ἀλβανία τοῦ Ράμα καὶ τοῦ Μετά;»

Φιλόθεος Κεμεντζετζίδης

Φιλόλογος, πρόεδρος ΣΦΕΒΑ Θεσσαλονίκης

1. Στὴν 1η φωτο ἀπὸ τὴν Ἀρχιεπισκοπὴ Τιράνων στὰ Θεοφάνεια, βλέπουμε ὅτι παρὰ τὶς ἀποστάσεις, ὑπάρχει Ἐκκλησία, σῶμα δηλαδὴ πιστῶν ποὺ συγκεντρώθηκε ἐπὶ τὸ αὐτό, γιὰ νὰ λατρεύσει τὸν Θεό, καὶ ὄχι 25 «ἀποστειρωμένα ρομποτάκια» ποὺ παρακολουθοῦν γεμάτα τρόμο τὴν ἀκολουθία κάτω ἀπὸ τὸν ἔλεγχο τῆς ἀστυνομίας, (ὅπως μᾶς κατήντησαν στὴν Ἑλλάδα). Καὶ ἐννοεῖται, ὅτι ἀστυνομικὸς δὲν ὑπῆρχε οὔτε γιὰ δεῖγμα!

2. Στὴν 2η φωτό, ὁ πρόεδρος τῆς Ἀλβανίας κ. Μέτα, (πίσω ἀπὸ τὸν ἱερέα μὲ τὸ Εὐαγγέλιο), ἡγεῖται ὁ ἴδιος τῆς πομπῆς τῶν πιστῶν, διὰ μέσου τῆς πόλης τοῦ Βερατίου, μετὰ τὴ Θεία Λειτουργία, πρὸς τὸν ποταμὸ γιὰ τὴν ρίψη τοῦ Σταυροῦ. Ἡ στάση του, μέσα στὴν ἁπλότητά της, εἶναι ἕνα χαστούκι πρὸς τὴν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας καὶ τὸν Πρωθυπουργό μας ποὺ περιφρόνησαν τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια τῆς Πίστης καὶ τῆς Πατρίδας μας, ὅλη αὐτὴ τὴν περίοδο!