Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, κ. Δημήτριος. Φωτογραφία: «Εθνικός Κήρυξ» – Κώστας Μπέη.

«Σεβασμιώτατε, είναι ζήτημα εμπιστοσύνης» (Your Eminence, It’s a question of trust), είναι ο χαρακτηριστικός τίτλος του άρθρου του εκδότη-διευθυντή του «Ε.Κ.», Αντώνη Η. Διαματάρη, στην αγγλόφωνη έκδοση της «Καθημερινής», σχετικά με τις εξελίξεις στην Αρχιεπισκοπή της Αμερικής και τα όσα έλαβαν χώρα κατά την τελευταία Σύνοδο στο Φανάρι.

Υπενθυμίζεται ότι όπως αποκάλυψε ο «Ε.Κ.» ο Οικουμενικός Πατριάρχης, κ. Βαρθολομαίος, ζήτησε επίσημα την παραίτηση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Δημητρίου εν Συνόδω, αλλά ο Αρχιεπίσκοπος είπε όχι.

Αναφέρει ο κ. Διαματάρης στην «Καθημερινή»:

Στις γεμάτες ιστορία αίθουσες του Φαναρίου, κατά τη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου, το πρωινό της Τετάρτης, στα τέλη Μαΐου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, κ. Βαρθολομαίος, ζήτησε από τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής, κ. Δημήτριο να υποβάλει την παραίτησή του.

Σε ένα αντίστοιχο αίτημα, μία γενιά πριν, ο Ιάκωβος είχε υπακούσει.

Ο Δημήτριος, αρνήθηκε. «Εχω ακόμη έργο να κάνω», απάντησε.

Επρόκειτο για μία εκπληκτική «επαναστατική» ενέργεια.

Ο Βαρθολομαίος είχε εμπιστευτεί τον Δημήτριο, παρά τις ισχυρές αντιρρήσεις ορισμένων από τους πιο κοντινούς φίλους και συμμάχους του, να ηγηθεί την περίοπτη Επαρχία των ΗΠΑ με την δυναμική Ελληνοαμερικανική κοινότητα, σχεδόν 20 χρόνια πριν.

Επιπλέον, οι μετέχοντες στην Σύνοδο σοκαρίστηκαν συνειδητοποιώντας πως ο Αρχιεπίσκοπος επέδειξε απόλυτη άρνηση ότι υπό την ηγεσία του η Αρχιεπισκοπή Αμερικής χρεοκόπησε

Και για να γίνουν τα πράγματα ακόμη χειρότερα, ο ομοσπονδιακός Εισαγγελέας καθώς και ο Γενικός Εισαγγελέας της Πολιτείας της Νέας Υόρκης εξετάζουν τα οικονομικά της Αρχιεπισκοπής.

Ποτέ πριν στην μακρά και περήφανη ιστορία της κοινότητάς μας στην Αμερική δεν είχαμε πέσει σε τόσο χαμηλό σημείο.

Λοιπόν, ποιο ακριβώς έργο έχει στο μυαλό του ο Αρχιεπίσκοπος ώστε να δικαιολογήσει την παραμονή στην θέση του έστω και μία ημέρα ακόμη;

Εχοντας περάσει τα ταραχώδη χρόνια του Σπυρίδωνα – από το 1996 έως το 1999 – που δίχασαν την κοινότητα, η άφιξη του Δημητρίου, στην ηλικία των 74 ετών τότε, έφερε επανένωση και δημιούργησε μία νέα αίσθηση ελπίδας και εμπιστοσύνης, που έλειπαν πολύ.

Αναμφισβήτητα επιτέλεσε θετικό έργο τα πρώτα χρόνια ως Αρχιεπίσκοπος.

Κανείς, δίκαιος δεν μπορεί και δεν πρέπει να του το αρνηθεί αυτό.

Αν είχε φύγει στην 5ετία, όπως λέγεται ότι είχε συμφωνήσει να πράξει εξ αρχής, θα θεωρείτο ως ένας από τους καλύτερους Αρχιεπισκόπους της Αμερικής.

Ωστόσο, έχοντας παραμείνει, κατέστη αυταπόδεικτο πως δεν ήταν ούτε ικανός διαχειριστής, ούτε ηγέτης.

Αυτό που ακολούθησε ήταν μία μακρά περίοδος στασιμότητας, η οποία αναπόφευκτα οδήγησε στην διάβρωση της υποστήριξης από τους πιστούς, στον εκτροχιασμό της οργανωτικής δομής της Εκκλησίας, στο κλείσιμο ελληνικών σχολείων και στην περαιτέρω περιθωριοποίηση της Θεολογικής Σχολής και του Ελληνικού Κολεγίου της Βοστώνης, σε σημείο που κινδυνεύουν να μην ανοίξουν τον Σεπτέμβριο (Δες το άρθρο του «Ε.Κ.» με τίτλο «Απόρρητη έκθεση-επιστολή εφόρων διεκτραγωδεί την κατάσταση της Σχολής»).

Κατέστη έτσι οδυνηρά εμφανές πως ο Δημήτριος έπρεπε να αποχωρήσει. Η Εκκλησία έχει ανάγκη να προχωρήσει. Δεν έμεινε χρόνος για χάσιμο.

Οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεβρίου, μαζί με οτιδήποτε άλλο γύρω από τους επιβλητικούς Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Εμπορικού Κέντρου, κατέστρεψαν και τον ταπεινό, αλλά ιστορικό ναό του Αγίου Νικολάου.

Μία εκκλησία που χτίστηκε από Ελληνες ναυτικούς το 1916, οι οποίοι θα προσεύχονταν εκεί, φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης μετά από μακρά και ορισμένες φορές επικίνδυνα ταξίδια.

Μετά από παρατεταμένες διαπραγματεύσεις με την Αρχή Λιμένος Νέας Υόρκης και Νέας Ιερσέης η Αρχιεπισκοπή μας τελικά εξασφάλισε την τοποθεσία επί της οποίας θα χτίσει το νέο ναό του Αγίου Νικολάου.

Δεδομένης της μοναδικής αυτής τοποθεσίας όλος ο Κόσμος θα μπορούσε να τον δει ως παρακαταθήκη της οικονομικής δύναμης της Ομογένειας καθώς και πνευματικής και πολιτικής εμβέλειας του Πατριαρχείου.

Η Αρχιεπισκοπή εξασφάλισε τις υπηρεσίες του Ισπανού αρχιτέκτοντα Σαντιάγο Καλατράβα (Santiago Calatrava) και ξεκίνησε με προϋπολογισμό 20 εκατ. δολ. Σύντομα ωστόσο, ο προϋπολογισμός έφτασε στα ύψη, με το κόστος να υπολογίζεται σε 80 εκατ. δολ.

Οταν ο «Εθνικός Κήρυξ» αποκάλυψε την είδηση τον Σεπτέμβριο του 2017 πως η Αρχιεπισκοπή ήταν σε κατάσταση πτώχευσης, η αντίδραση του Δημητρίου ήταν να «πυροβολήσει τον αγγελιοφόρο».

Στο μεταξύ, εν μέσω όλης αυτής της αντάρας, μία μικρή ομάδα αφοσιωμένων επαγγελματιών συνέταξαν ένα σχέδιο για να κλείσουν την μεγάλη τρύπα στον προϋπολογισμό.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως ο προϋπολογισμός της Αρχιεπισκοπής «φούσκωσε» φτάνοντας στα 30 εκατ. δολ. τα διπλάσια από ό,τι ήταν όταν ενθρονίστηκε ο Δημήτριος.

Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των απρόσεκτων εξόδων;

Σχεδόν 30 άτομα που εργάζονταν για την Αρχιεπισκοπή απολύθηκαν. Τα εκτός ελέγχου έξοδα που πιστώθηκαν σε κάρτες, διαδρομές με λιμουζίνες και ταξίδια στην πρώτη θέση, σταμάτησαν.

Αν και η εικόνα των οικονομικών βελτιώθηκε, σύντομα είχαμε την είδηση πως χρήματα από μία οντότητα, χρησιμοποιούνταν για να πληρώσουν υποχρεώσεις άλλης.

Χρήματα από το ταμείο για την ανέγερση του Αγίου Νικολάου, για παράδειγμα, χρησιμοποιούνταν για να πληρωθούν χρέη της Αρχιεπισκοπής.

Ενα μεγάλο ποσό, 15 εκατ. δολ. έλειπε. Είπαν πως δεν γνώριζαν που βρισκόταν, ότι ήταν «unaccounted». Τα χρήματα, από όσα είναι γνωστά, ακόμη δεν έχουν ανακαλυφθεί  που βρίσκονται.

Οι εργασίες στον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου έχουν σταματήσει. Κατασκευαστικές εταιρείες μηνύουν την Αρχιεπισκοπή για χρωστούμενα και κάθε δραστηριότητα για συγκέντρωση πόρων έχει σταματήσει καθώς οι άνθρωποι αρνούνται να συνεισφέρουν «τυφλά» τα χρήματα που με μόχθο κερδίζουν, μέχρι να δοθεί μία πλήρη και ακριβή αναφορά, που να δείχνει καθαρά που πήγαν τα εκατομμύρια που δόθηκαν.

Η εμπιστοσύνη, αυτό το αόρατο, αλλά απόλυτα επιτακτικό συστατικό που ενώνει μία κοινότητα με τους θεσμούς και τους ηγέτες της έχει εξανεμιστεί.

Ετσι, ο Αρχιεπίσκοπος, απελπισμένα προσπαθεί να δανειστεί 10 εκατ. δολ. από Ελληνοαμερικανική τράπεζα για να περισώσει ότι μπορεί.

Ενεργώντας με αυτό τον τρόπο, διατρέχει τον κίνδυνο να χάσει δύο υπέροχα κτίρια στο Μανχάταν, τα οποία θα χρησιμοποιήσει, όπως είναι ενδεχόμενο, ως εγγυήσεις για το δάνειο.

Και ακόμα δεν έχει αναλάβει ευθύνη. Ούτε έχει ζητήσει συγγνώμη και συγχώρεση.

Στο μεσοδιάστημα η κοινότητα έχει καταστεί όμηρος.

Ο 33ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Χάρι Σ. Τρούμαν (Harry S. Truman) έκανε δημοφιλή την φράση «the buck stops here», που σημαίνει πως η ευθύνη για κάτι δεν μπορεί και δεν πρέπει να περάσει σε κάποιον άλλο.

Ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος, θα είναι καλό να κρατήσει κατά νου την αγαπημένη αυτή έκφραση του Τρούμαν, την οποία ο Πρόεδρος είχε σε μία επιγραφή, στην κορυφή του γραφείου του για μεγάλο μέρος της θητείας του.

Στο μεταξύ, όσο περισσότερο παρατείνεται αυτό το αδιέξοδο, τόσο μεγαλύτερη είναι η εντύπωση ότι το Πατριαρχείου δεν είναι ικανό να επιβάλλει την θέλησή του.

Αν αυτό συμβαίνει, τότε αποτυγχάνει να εκτελέσει την αποστολή που έχει ιστορικά επιφορτιστεί: Την πνευματική καθοδήγηση της Ελληνικής Διασποράς.

Αντώνης Η. Διαματάρης- Καθημερινή

Εθνικός Κήρυξ