ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ Μ. ΤΖΟΥΜΑ

Συνηθίζουμε τα τελευταία χρόνια να παρουσιάζουμε σε ευσύνοπτο μέγεθος τα πορτραίτα των Συνοδικών Ιεραρχών που απαρτίζουν την δωδεκαμελή ΔΙΣ, με Πρόεδρο τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Ιερώνυμο και να εξάγουμε τα ανάλογα συμπεράσματα για το πώς θα πορευτεί η Σύνοδος και πώς θα αντιμετωπίσει αλλά και θα διαχειρστεί όλα  τα τρέχοντα θέματα και τα μεγάλα γεγονότα που θα προκύπτουν.

Αν η προηγούμενη 160ή συνοδική περίοδος, χειρίστηκε δύσκολες υποθέσεις της Εκκλησίας και καυτά θέματα που ανέκυψαν μετά  τις απαράδεκτες πρωτοβουλίες που ανέλαβε και τις αθειστικές καινοτομίες που θέλησε να επιβάλλει στην εκπαίδευση  η ..”πρώτη φορά αριστερά” κυβέρνηση του κ. Τσίπρα, άφησε ωστόσο πολλά κενά ως προς την σωστή διευθέτηση και κατεύθυνση που θα έπρεπε να έχει δώσει η Εκκλησία, αλλά και  μιά βαριά κληρονομιά  για τους επόμενους.

Τόσο η προηγούμενη ΔΙΣ, όσο και   η παρούσα, αποτελούνται  στην πλειοψηφία τους   από Μητροπολίτες που  εξελέγησαν  επί των ημερών του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου. Με εξαίρεση τους Μητροπολίτες Φθιώτιδος Νικόλαο και Μάνης Χρυσόστομο που εξελέγησαν επί Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ τα υπόλοιπα δέκα μέλη της 160ής συνοδικής περιόδου ήταν εκλογές  του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου- από τον Δημητριάδος Ιγνάτιο που είναι ο πρώτος που χειροτόνησε τστις 10 Οκτωβρίου  του 1998 μέχρι τον Νεαπόλεως Βαρνάβα στις 10/10/2004.

Ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ μπορεί να εξελέγη τον Δεκέμβριο του 2000 ως Επίσκοπος Χριστιανουπόλεως από τη Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στις 28 Φεβρουαρίου 2006, όμως, εξελέγη από την Εκκλησία της Ελλάδος Μητροπολίτης Πειραιώς.

Κατά την παρελθούσα Σύνοδο διακρίθηκε ο Μητροπολίτης Καισαριανής Δανιήλ, ανάστημα του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου και στενός συνεργάτης του, ο οποίς κάθε φορά που η συζήτηση ξέφευγε και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος επιχειρούσε να οδηγήσει το Σώμα των Ιεραρχών στην δική του ετυμηγορία και άποψη,”τσουβαλιάζοντας” τα θέματα που  δεν ήθελε να συζητηθούν εκτενώς και να περάσουν απαρατήρητα και ασχολίαστα, ενώ από την άλλη επεδίωκε με κάθε τρόπο να εκθέσει τα πεπραγμένα της προηγούμενης Αρχιεπισκοπείας Χριστοδούλου, ο Καισαριανής Δανιήλ με στεντόρεια φωνή και με ατράνταχτα επιχειρήματα επανέφερε τη ΔΙΣ και κυρίως τον Αρχιεπίσκοπο στον πραγματικό κόσμο. Σε αυτή την Συνοδική περίοδο υπάρχουν πολλοί Ιεράρχες, αναστήματα του Χριστοδούλου, που θα συγκρατήσουν τα πράγματα και θα ορθοτομήσουν  τον λόγο της αληθείας. Για την ακρίβεια  η σύνθεση της 13μελούς Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της 161ης συνοδικής περιόδου(2017-2018) έχει ως εξής:

••Πρόεδρος: -ο Μακ. Αρχιεπίσκοπος  
Αθηνών Ιερώνυμος.
•• Αντιπρόεδρος: -ο Σεβ. Μητροπολίτης Σύρου, Τήνου,Ανδρου,Κέας,Μήλου και Μυκόνου Δωρόθεος
••• Μέλη οι: 
         -Χαλκίδος Χρυσόστομος
         -Νέας Σμύρνης Συμεών
         -Κερκύρας Νεκτάριος
         -Γλυφάδας Παύλος
         -Θήρας Επιφάνιος
         -Δράμας Παύλος
         -Σισανίου Παύλος 
         -Κιλκισίου Εμμανουήλ
         -Λαγκαδά Ιωάννης
         -Χίου Μάρκος
         -Πρεβέζης Χρυσόστομος 

Όπως βλέπουμε οι τέσσερις τελευταίοι( από τον Κιλκισίου Εμμανουήλ μέχρι τον Πρεβέζης Χρυσόστομο) είναι Ιεράρχες εκλεγέντες επί Ιερωνύμου, η πλειοψηφία των υπολοίπων οκτώ( από τον Σύρου Δωρόθεο έως τον Σισανίου Παύλο) είναι Μητροπολίτες που εξελέγησαν επί Χριστοδούλου.

Ας δούμε αναλυτικά το who is who των  13 Συνοδικών μελών της 161ης συνοδικής περιόδου:

1. • Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος: 

Ακολουθώντας την τακτική του προκατόχου του Σεραφείμ, δεν ασχολείται με πολλά, ούτε ως Αθηνών,  αλλ´ούτε και  ως Πρόεδρος της Συνόδου.  Τον ενδιαφέρει να ελέγχει απόλυτα τα πράγματα και να κατευθύνει εκεί που εκείνος θέλει την βούληση των Ιεραρχών.  Το γεγονός ότι δεν λειτουργεί κάθε Κυριακή ή ότι σε μεγάλες εορτές αντί να τον βρίσκει κανείς επί του θρόνου του, τον βρίσκει στον …”προσωπικό του παράδεισο”, όπως αποκαλούν οι κοντινοί του άνθρωποι το εξοχικό του κατάλυμα  στη  Ζάλτσα Βοιωτίας, στο οποίο καταφεύγει ευκαίρως – ακαίρως για να  να ξεκουράζεται και να ρεμβάζει στον Κορινθιακό.  Είναι μία  από τις νέες συνήθειες που καταγράφονται στο ημερολόγιο των πεπραγμένων του Αρχιεπισκόπου  της Εκκλησίας της Ελλάδος από το 2008 έως σήμερα.
Σε αντίθεση με τον προκάτοχό του Χριστόδουλο που ήταν υπερδραστήριος και εργασιομανής(έβγαζε νοκ-αουτ όλους  τους συνεργάτες του) και ως Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και ως Πρόεδρος της Συνόδου, ο Ιερώνυμος  δίνει την εντύπωση ότι δεν έχει φύγει ποτέ από τα όρια της Βοιωτίας και εξακολουθεί να νοιώθει και να φέρεται ως Θηβών και Λεβαδείας.
Ενώ δείχνει  να μην  θέλει να αναμιγνύεται εμφανώς σε όλα τα θέματα,  εντούτοις θέλει  διατηρεί  τον απόλυτο έλεγχο άμεσα ή έμμεσα με ενδιάμεσους διαύλους επικοινωνίας και παρεμβάσεων.
Οι Μητροπολίτες με εξαίρεση αυτούς(περίπου 8-10) που ανήκουν στον σκληρό πυρήνα υποστηρικτών του ,οι υπόλοιποι όταν συνομιλούν μαζί του δια ζώσης είναι ευγενείς, αλλά όταν ευρίσκονται  στα μετόπισθεν τον κατεδαφίζουν. Άλλωστε αυτό αποτελεί πάγια τακτική των Ιεραρχών χρόνια τώρα! Είναι ο μοναδικός Αρχιεπίσκοπος των τελευταίων πενήντα ετών που δεν έχει καθόλου εσωτερικά αντιπολίτευση αλλά και αν υπάρχει υποβόσκει προς το παρόν και θα εκδηλωθεί προφανώς όταν ο κ. Ιερώνυμος απωλέσει τον έλεγχο στη διοίκηση  και ευρεθεί εις τας  δυσμάς του βίου του.
Προσεκτικοί παρατηρητές των εκκλησιαστικών μας εξελίξεων θεωρούν ότι ο Αρχιεπίσκοπος δεν θα έχει μία άνετη συνοδική περίοδο και τούτο διότι η παρούσα σύνθεση περιλαμβάνει πολλούς Αρχιερείς οι οποίοι δεν θα του χαριστούν. Άλλωστε με αρκετούς από αυτούς έχει ανταλλάξει στο πρόσφατο παρελθόν …” πυρά”, για διάφορα θέματα.

2.• Σύρου Δωρόθεος.

Ο αεικίνητος Μητροπολίτης της Κυκλαδικής Πολυνησίας Δωρόθεος, εξελέγη  τον Δεκέμβριο του 2001( μαζί με τους Σιδηροκάστρου Μακάριο και Χαλκίδος Χρυσόστομο) και χειροτονήθηκε πρώτος εκ των τριών στις 15/12/2001.
Η συμμετοχή του στην παρούσα συνοδική περίοδο του επιτρέπει να   “κεφαλαιποιήσει”   την πρώτη από τις τρείς παρακαταθήκες( τις άλλες δύο θα τις παρουσιάσουμε εν ευθέτω χρόνω), που του έδωσε ο μεγάλος και διορατικός Πρωθιεράρχης Χριστόδουλος.  Του υπέδειξε να χειροτονηθεί πρώτος για να πάρει τα πρεσβεία και όχι την Κυριακή που θα έχει τηλεοπτική αναμετάδοση!

– Τα πρεσβεία θα τα βρεις μπροστά σου, την τηλεοπτική αναμετάδοση θα την ξεχάσουν ακόμη και αυτοί που θα την δούν.

Χάρη σε αυτή τη σοφή συμβουλή ο Σύρου Δωρόθεος είναι ο Αντιπρόεδρος  της παρούσης ΔΙΣ.
Ιεράρχης με ειδικό βάρος και λόγο αλλά και με εκτόπισμα, ξέρει να  στέκεται σωστά και επάξια, ξέρει να διεκδικεί, ξέρει να μάχεται, χωρίς να μαλώνει. Εκ φύσεως ευγενής και αριστοκρατικός, θυμίζει παλιά  φιγούρα Ιεράρχη.
Αεικίνητος και ακούραστος και πανταχού παρών, δίνει συχνά την εντύπωση ότι είναι πανέτοιμος να….ολοκληρώσει κάποιο έργο που έμεινε στη μέση.
Και όλα δείχνουν ότι βαδίζει σωστά και τεκμηριωμένα.
Κατά την παρούσα Συνοδική περίοδο αναμένεται ότι θα συνεργαστεί άψογα με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και πολλές φορές θα τον βγάλει από τη δύσκολη θέση που ο ίδιος θα έχει περιπέσει! Αλλά όπου το  διακύβευμα  είναι το συμφέρον της Εκκλησίας θα μεταβάλλεται σε διαπρύσιο υπερασπιστή και διεκδικητή.
Η επιθυμία του να δίνει το παρόν στις εορτές των συνεπισκόπων του πολλές φορές τον έχει φέρει στο επίκεντρο δυσμενών σχολιασμών. Μάλιστα οι πλέον κακόπιστοι  εντάσσουν όλο αυτό  στην προοπτική ενός γενικότερου  σχεδίου που εξυφαίνεται  για την επόμενη μέρα, όταν η Εκκλησία της Ελλάδος κληθεί να εκλέξει τον επόμενο Αρχιεπίσκοπο.
Όταν του το θέτει κανείς ως σημείο φθοράς του, εκείνος χαμογελά και αποφαίνεται με απόλυτο τρόπο:
-“Δεν εκλέγεται  έτσι ένας Αρχιεπίσκοπος, ιδιαιτέρως στην εποχή μας”!
Μπορεί να εξελέγη και να χειροτονήθηκε από τον Χριστόδουλο, αλλά  ουδεμία άλλη σχέση πνευματική ή φιλική είχε  μαζί  του.  Όμως  τον τιμά και κρατά τη μνήμη του ζωντανή ως γνήσιο πνευματικό του παιδί.

3.• Χαλκίδος Χρυσόστομος.

Εξελέγη τον Δεκέμβριο του 2001 και χειροτονήθηκε στις 17/12/2001.
Η υποψηφιότητά  του προέκυψε μετά την παραίτηση του Γέροντά του, αειμνήστου Χαλκίδος Χρυσοστόμου του Α ´.  Ήταν η πρώτη επί των ημερών του Χριστοδούλου παραίτηση Μητροπολίτη  και στη συνέχεια η εκλογή που ακολουθούσε ήταν αποτέλεσμα προσωπικής παράκλησης και επιθυμίας του απερχομένου προς τον Αρχιεπίσκοπο και την Ιεραρχία. Όλοι πίστευαν τότε ότι θα ζητούσε ο Γέρων Χαλκίδος να τον διαδεχθεί ο νυν Κορίνθου Διονύσιος Μάνταλος που ήταν ο δεξιός του βραχίονας, εξ ού και όλους τους υπολοίπους  αγάμους κληρικούς της Χαλκίδος τους αποκαλούσαν…”Μανταλάκια”.  Ομως ο Γέρων Χρυσόστομος με την επιστολή που παρέδωσε στον Αρχιεπίσκοπο ζητούσε να τον διαδεχθεί ο Χρυσόστομος. Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος  δεν χάλασε την επιθυμία του Γέροντος Χαλκίδος. Και τον Χρυσόστομο βοήθησε να εκλεγεί Χαλκίδος,  αλλά και τον Διονύσιο περιέβαλε με αγάπη και πατρικό ενδιαφέρον και τον ανέδειξε Μητροπολίτη της Αποστολικής Μητροπόλεως Κορίνθου τον Οκτώβριο του 2006.  Ο Χαλκίδος Χρυσόστομος είναι ηπίων τόνων Ιεράρχης. Έχει άριστη σχέση με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο λόγω και της γειτνιάσεως που έχουν οι Μητροπόλεις  αλλά και λόγω παλαιών δεσμών. Εξάλλου στον εορτασμό για τα  πενήντα  έτη Ιερωσύνης του ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος στον Άγιο Δημήτριο Θήβας, ανήμερα της Παναγίας εφέτος ,παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, ένας από τους λίγους  Ιεράρχες που τον πλαισίωναν ήταν ο Χαλκίδος Χρυσόστομος. Ως εκ τούτου η συνεργασία του με τον Αρχιεπίσκοπο για όλα τα θέματα που θα ανακύψουν κατά την τρέχουσα συνοδική περίοδο θα είναι αρίστη. Επίσης διατηρεί άριστες διαπροσωπικές και φιλικές σχέσεις με τον Μητροπολίτη Σύρου Δωρόθεο και Αντιπρόεδρο της ΔΙΣ,
´ καθ´ότι ανήκουν στην αυτή “σειρά”όπως λέγεται( κατά τις συνεδριάσεις της Ιεραρχίας κάθονται δίπλα- δίπλα). Η απαγόρευση  με τελεσίγραφο του Αρχιγραμματέα να μεταβεί στην Προύσα τον Αύγουστο προσκεκλημένος του Οικουμενικού Πατριάρχη ενώ είχε προηγηθεί όπως προβλέπεται κανονική άδεια της Συνόδου μπορεί να είναι ένα θέμα που πέρασε απαρατήρητο, αλλά που θα πρέπει να αποτελέσει κάποτε αντικείμενο σοβαρού προβληματισμού και σχολιασμού εν Συνόδω, για το πότε μπορεί να ανατρέπεται μία απόφαση της ΔΙΣ και από ποιόν;;

4.• Νέας Σμύρνης Συμεών.

Ένας σοβαρός Ιεράρχης που σπάνια δίνει αφορμές για συζητήσεις και κουτσομπολιά. Αφοσιωμένος στο καθήκον του και στην ιερή αποστολή του φροντίζει να επιτελεί ενσυνείδητα το έργο του. Συντηρητικής παιδείας Ιεράρχης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο σε  καίριες στιγμές της νεώτερης εκκλησιαστικής ιστορίας μας. Εκλογή και χειροτονία του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, μέχρις ότου να εκλεγεί Μητροπολίτης Νέας Σμύρνης τον Οκτώβριο του 2002, στην  μόλις διχοτομηθείσα — για ειδικούς λόγους –Μητρόπολη,είχε παίξει πολύ δυνατά και έντονα και για άλλες Μητροπόλεις, με πρώτη την Θεσσαλιώτιδος και Φαρσάλων το 1999. Αν υπερίσχυε τότε αυτή η άποψη, την οποία υποστήριζε  σθεναρώς και  ο υπογράφων, πολλά από αυτά τα δυσάρεστα  που συνέβησαν από φανατικούς ορθοδόξους  και ζήσαμε ως Εκκλησία δεν θα είχαν συμβεί. Γιατί  ο Συμεών θα εθεωρείτο  ως φυσική συνέχεια επειδή είχε υπηρετήσει για ένα διάστημα  κοντά σε ανθρώπους που είχαν εμμονές. Μάλιστα πολλοί εκ των λεγομένων προοδευτικών Ιεραρχών διεμήνυαν στον Μακαριστό Χριστόδουλο να μην τον προωθήσει σε Μητροπολίτη. Ο Χριστόδουλος, όμως τους έλεγε να του έχουν εμπιστοσύνη γιατί” ο Συμεών είναι άριστος κληρικός και θα αποδειχθεί και άριστος Ιεράρχης”. Και αυτό επαληθεύτηκε.
Ο  Μητροπολίτης Συμεών διεδέχθη τον αείμνηστο Αγαθάγγελο στο ένα μέρος, της πάλαι ποτέ ενιαίας Μητροπόλεως Νέας Σμύρνης( περιλάμβανε και την σημερινή Μητρόπολη Γλυφάδας), η οποία ιδρύθηκε το 1974 με πρώτο Μητροπολίτη τον Χρυσόστομο Βούλτσο, τον Επίσκοπο της αγάπης και της προσφοράς.
Ο Μητροπολίτης Νέας Σμύρνης Συμεών, δεν είναι Ιεράρχης  που συμμετέχει σε ομάδες, ούτε ως άνθρωπος αρέσκεται  να περνά τη γραμμή του.
Δεν θέλει  να προκαλεί και γιαυτό ο λόγος του είναι πάντα ήπιος και δίκαιος.
Με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο έχει συνεργαστεί και σε παρελθούσα συνοδική περίοδο που ήταν μέλος,   χωρίς να υπάρξουν προβλήματα. Μάλιστα οσάκις χρειάστηκε να πάρει αντίθετη θέση από την γραμμή του Αρχιεπισκόπου το έπραξε με σοβαρότητα. Ανήκει στους Ιεράρχες που όταν έχουν λόγο και άποψη τη στηρίζουν χωρίς να ανατρέπουν το ειρηνικό κλίμα της Εκκλησίας.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ( Αύριο οι Μητροπολίτες Κερκύρας Νεκτάριος, Γλυφάδας Παύλος ,Θήρας Επιφάνιος και Δράμας Παύλος)