ΦΑΝΑΡΙΟΝ: Τήν ψυχωφελή πληρώσαντες Τεσσαρακοστήν καί προσκυνήσαντες τά Πάθη καί τόν Σταυρόν τού Κυρίου, ιδού καθιστάμεθα σήμερον κοινωνοί τής ενδόξου Αυτού Αναστάσεως, λαμπρυνόμενοι τή πανηγύρει καί αναβοώντες εν χαρά ανεκλαλήτω τό κοσμοσωτήριον άγγελμα «Χριστός Ανέστη»!

Ό,τι πιστεύομεν, ό,τι αγαπώμεν, ό,τι ελπίζομεν ημείς οι Ορθόδοξοι συνδέεται μέ τό Πάσχα, από αυτό αντλεί τήν ζωτικότητά του, από αυτό ερμηνεύεται καί νοηματοδοτείται. Η Ανάστασις τού Χριστού είναι η απάντησις τής Θείας αγάπης εις τήν αγωνίαν καί τήν προσδοκίαν τού ανθρώπου, αλλά καί εις τήν «αποκαραδοκίαν» τής συστεναζούσης κτίσεως. Εν αυτή απεκαλύφθη τό νόημα τού «ποιήσωμεν άνθρωπον κατ εικόνα ημετέραν καί καθ ομοίωσιν» καί τού «καί είδεν ο Θεός τά πάντα, όσα εποίησεν, καί ιδού καλά λίαν».

Ο Χριστός είναι «τό Πάσχα ημών», «η ανάστασις πάντων». Εάν η πτώσις υπήρξεν αναστολή τής πορείας τού ανθρώπου πρός τό «καθ ομοίωσιν», εν Χριστώ αναστάντι ανοίγεται πάλιν εις τόν «ηγαπημένον τού Θεού» η οδός τής κατά χάριν θεώσεως. Συντελείται τό «μέγα θαύμα», τό οποίον ιάται τό «μέγα τραύμα», τόν άνθρωπον. Εις τήν εμβληματικήν εικόνα τής Αναστάσεως εν τή Μονή τής Χώρας, ατενίζομεν τόν κατελθόντα «μέχρις Άδου ταμείων» Κύριον τής δόξης καί καθελόντα θανάτου τό κράτος, νά αναδύηται ζωηφόρος εκ τού τάφου, συνανιστών τούς γενάρχας τής ανθρωπότητος, καί εν αυτοίς άπαν τό ανθρώπινον γένος, απ αρχής καί μέχρι τών εσχάτων, ως ελευθερωτής ημών εκ τής δουλείας τού αλλοτρίου.

Εν τή Αναστάσει φανερούται η εν Χριστώ ζωή ως απελευθέρωσις καί ελευθερία. «Τή ελευθερία … Χριστός ημάς ηλευθέρωσε». Τό περιεχόμενον, τό «ήθος» αυτής τής ελευθερίας, η οποία πρέπει νά βιωθή ενταύθα χριστοπρεπώς, πρίν τελειωθή εν τή επουρανίω Βασιλεία, είναι η αγάπη, η βιωματική πεμπτουσία τής «καινής κτίσεως». «Υμείς γάρ επ ελευθερία εκλήθητε, αδελφοί μόνον μή τήν ελευθερίαν εις αφορμήν τή σαρκί, αλλά διά τής αγάπης δουλεύετε αλλήλοις». Η ελευθερία τού πιστού, τεθεμελιωμένη εις τόν Σταυρόν καί τήν Ανάστασιν τού Σωτήρος, είναι πορεία πρός τά άνω καί πρός τόν αδελφόν, είναι «πίστις δι αγάπης ενεργουμένη». Είναι έξοδος από τήν «Αίγυπτον τής δουλείας» καί τών ποικίλων αλλοτριώσεων, χριστοδώρητος υπέρβασις τής εσωστρεφούς καί συρρικνωμένης υπάρξεως, ελπίς αιωνιότητος, η οποία εξανθρωπίζει τόν άνθρωπον.

Εορτάζοντες τό Πάσχα, ομολογούμεν εν Εκκλησία, ότι η Βασιλεία τού Θεού «έχει ήδη εγκαθιδρυθή, αλλά δέν έχει ακόμη ολοκληρωθή». Εν τώ φωτί τής Αναστάσεως, τά εγκόσμια πράγματα αποκτούν νέον νόημα, εφ όσον είναι ήδη μεταμορφωμένα καί μεταμορφούμενα. Τίποτε δέν είναι απλώς «δεδομένον». Τά πάντα ευρίσκονται εν κινήσει πρός τήν εσχατολογικήν τελείωσίν των. Αυτή η «ακράτητος φορά» πρός τήν Βασιλείαν, η οποία βιούται κατ εξοχήν εν τή ευχαριστιακή συνάξει, προφυλάσσει τόν λαόν τού Θεού αφ ενός μέν από τήν αδιαφορίαν διά τήν ιστορίαν καί τήν παρουσίαν τού κακού εν αυτή, αφ ετέρου δέ από τήν λήθην τού Κυριακού λόγου «η βασιλεία η εμή ουκ έστιν εκ τού κόσμου τούτου», τής διαφοράς δηλονότι μεταξύ τού «ήδη» καί τού «όχι ακόμη» τής ελεύσεως τής Βασιλείας, συμφώνως καί πρός τό θεολογικώτατον «Ο Βασιλεύς ήλθεν, ο Κύριος Ιησούς, καί η Βασιλεία του θά έλθη».

Κύριον γνώρισμα τής θεοσδότου ελευθερίας τού πιστού είναι ο ασίγαστος αναστάσιμος παλμός, η εγρήγορσις καί ο δυναμισμός της. Ο χαρακτήρ αυτής ως δώρου τής χάριτος όχι μόνον δέν περιορίζει, αλλά αναδεικνύει τήν ιδικήν μας συγκατάθεσιν εις τήν δωρεάν, καί ενδυναμώνει τήν πορείαν μας καί τήν αναστροφήν μας εν τή νέα ελευθερία, η οποία εμπερικλείει καί τήν αποκατάστασιν τής αλλοτριωθείσης σχέσεως τού ανθρώπου μέ τήν κτίσιν. Ο εν Χριστώ ελεύθερος δέν εγκλωβίζεται εις «γήϊνα απόλυτα», ως «οι λοιποί, οι μή έχοντες ελπίδα». Η ελπίς ημών είναι ο Χριστός, η εν Αυτώ ωλοκληρωμένη ύπαρξις, η λαμπρότης καί η φωτοχυσία τής αιωνιότητος. Τά βιολογικά όρια τής ζωής δέν ορίζουν τήν αλήθειάν της.

Ο θάνατος δέν είναι τό τέλος τής υπάρξεώς μας. «Μηδείς φοβείσθω θάνατον ηλευθέρωσε γάρ ημάς ο τού Σωτήρος θάνατος. Έσβεσεν αυτόν υπ αυτού κατεχόμενος. Εσκύλευσε τόν Άδην ο κατελθών εις τόν Άδην». Η εν Χριστώ ελευθερία είναι η «άλλη πλάσις» τού ανθρώπου, πρόγευσις καί προτύπωσις τής πληρώσεως καί τής πληρότητος τής Θείας Οικονομίας εν τώ «νύν καί αεί» τής εσχάτης ημέρας, ότε οι «ευλογημένοι τού Πατρός» θά ζούν πρόσωπον πρός πρόσωπον μετά τού Χριστού, «ορώντες αυτόν καί ορώμενοι καί άληκτον τήν απ αυτού ευφροσύνην καρπούμενοι».

Τό Άγιον Πάσχα δέν είναι απλώς μία θρησκευτική εορτή, έστω καί η μεγίστη δι ημάς τούς Ορθοδόξους. Κάθε Θεία Λειτουργία, κάθε προσευχή καί δέησις τών πιστών, κάθε εορτή καί μνήμη Αγίων καί Μαρτύρων, η τιμή τών ιερών εικόνων, η «περισσεία τής χαράς» τών Χριστιανών (Β Κορ. η/, 2), κάθε πράξις θυσιαστικής αγάπης καί αδελφοσύνης, η υπομονή εν ταίς θλίψεσιν, η ου καταισχύνουσα ελπίς τού λαού τού Θεού, είναι πανήγυρις ελευθερίας, εκπέμπουν πασχάλιον φως καί αναδίδουν τό άρωμα τής Αναστάσεως.

Εν τώ πνεύματι τούτω, δοξάζοντες τόν πατήσαντα θανάτω τόν θάνατον Σωτήρα τού κόσμου, απευθύνομεν πρός πάντας υμάς, τούς εν απάση τή Δεσποτεία Κυρίου τιμιωτάτους αδελφούς καί τά προσφιλέστατα τέκνα τής Μητρός Εκκλησίας, εόρτιον ασπασμόν, ευλογούντες μαζί σας γηθοσύνως, εν ενί στόματι καί μιά καρδία, Χριστόν εις τούς αιώνας.

Φανάριον, Άγιον Πάσχα ,βκα

Ο Κωνσταντινουπόλεως

διάπυρος πρός Χριστόν Αναστάντα

ευχέτης πάντων υμών.