Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Ο π. Άλεξ Καρλούτσος είναι μία εμβληματική προσωπικότητα της Εκκλησίας μας και όχι μόνο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής, στην οποία υπηρετεί με αφοσίωση όλα τα έτη του ιερατικού του βίου.
Γαλουχήθηκε ιερατικά από τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ιάκωβο.Η Χειροτονία του εις διάκονο έγινε από τον σπουδαίο Αρχιεπίσκοπο Κρήτης Ευγένιο και εις πρεσβύτερο από τον Αμερικής Ιάκωβο από τον οποίο διδάχθηκε πολλά περί την εκκλησιαστική διοίκηση.
Με την ενθάρρυνση του Ιακώβου ασχολήθηκε με το lobbying, μια… τέχνη άγνωστη μέχρι τοτε στον εκκλησιαστικό χώρο και πρόσφερε πολλά στην Εκκλησία μας στην Αμερική και έδωσε άλλον αέρα στην δύναμη της ομογένειας στις ΗΠΑ.Όπως είναι φυσικό σε τέτοιες περιπτώσεις ήγειρε και ο π. Αλεξ την μήνιν πολλών! Ο φθόνος δεν είναι ποτέ κακός σύμβουλος.
Ο π. Άλεξ Καρλούτσος υπηρέτησε πιστά τον Ιάκωβο μέχρι τότε που δημιουργήθηκε και φώλιασε μια καχυποψία στο Φανάρι ότι ο Ιάκωβος θα επιδιώξει την ανεξαρτητοποίηση της Εκκλησίας Αμερικής απο το Πατριαρχείο. Ο π. Άλεξ ήταν αυτός που το αντιλήφθηκε και το ανέφερε αμέσως στο Πατριαρχείο και το σχέδιο ματαιώθηκε. Αλλά η μεγάλη ρήξη των δύο ανδρών οφείλεται στην εκτόξευση της φήμης και του κύρους του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Ζήλεψε που ο δικός του στενός συνεργάτης εργάζεται σκληρά για να κάνει τον Πατριάρχη την πρώτη αναγνωρίσιμη και υπολογίσιμη δύναμη της ορθοδοξίας, θέση που μέχρι τότε κρατούσε και λάμπρυνε ο Ιάκωβος.
Αυτό ήταν η αιτία που χωρίστηκαν οι δρόμοι τους με τον Ιάκωβο και χάραξε την δική του πορεία ως σύνδεσμος της Ομογένειας, αλλά και της Εκκλησίας της Αμερικής με το Οικ. Πατριαρχείο. Και τα κατάφερε μέχρι το τέλος. Οι σχέσεις του με τον Ιάκωβο μπορεί να μην ξανάγιναν ίδιες αλλά αλληλοεξηγήθηκαν και αλληλοσυγχωρέθηκαν. Δεν ήταν τυχαίο άλλωστε ότι ο Ιάκωβος πήγε στην Κοινότητα του π. Αλεξ στο Hamptons και λειτούργησε και δόθηκε προς τιμήν του μεγάλο luncheon στο οποίο παρακάθισαν εκατοντάδες ομογενείς που είδαν με αγάπη την ιστορική και αγαπητική αυτή συμφιλίωση. Όταν ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο τότε Χαλκηδόνος Ιωακείμ αποφάσισαν να «αποκεφαλίσουν» τον Ιάκωβο, πρόκριναν ως διάδοχό του τον Ιταλίας Σπυρίδωνα, με τον οποίο ο π. Άλεξ ουδεμία σχέση ή γνωριμία είχε μαζί του. Στην αρχή τον βοήθησε στο έργο του. Όταν όμως άρχισε να αυθαιρετεί και να χαράσσει αντι-πατριαρχική στρατηγική, το Οικ. Πατραρχείο μετά από αρκετές προειδοποιήσεις του απένειμε με συνοπτικές διαδικασίες τον τίτλο του «πρώην»!
Ο Πατριάρχης επέλεξε ως μεταβατικό διάδοχο τον Βρεσθένης Δημήτριο, ιεράρχη φωτισμένο, με ακέραιο και αδαμάντινο χαρακτήρα, αλλά και με εμπειρία και γνωριμίες στις ΗΠΑ, αφού υπηρέτησε επι πολλά έτη στην Θεολογική Σχολή της Βοστώνης και πολλοί εκ των Ιερέων στις ΗΠΑ ήταν φοιτητές του.
Ο Γέρων Αμερικής Δημήτριος ενώ είχε την διάθεση της προσφοράς δεν κατάφερε να πλαισιωθεί απο σωστούς ανθρώπους. Έγιναν λάθη, παραλείψεις και ατασθαλίες, που «χρεώθηκαν» αδίκως στον Δημήτριο μόνο και μόνο γιατί κατείχε την θέση του Αρχιεπισκόπου και σύμφωνα με το Πατριαρχείο είχε τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο.
Στην επίσπευση παραίτησης του Δημητρίου συνέβαλαν πολλοί. Με έναν περίεργο τρόπο μας είχαν πείσει όλους όσους γράφαμε ότι για όλα τα δεινά στην Εκκλησία μας στην Αμερική ευθύνεται ο Δημήτριος!
Υπήρξε μια καλοσκηνοθετημένη παράσταση με τις «ευλογίες» του Φαναρίου, στην οποία πρωταγωνίστησαν πολλοί, ακόμη και ο Ελπιδοφόρος ως Συνοδικός που ήταν τότε και ο οποίος ενδιαφερόταν να αδειάσει ο θρόνος της Αμερικής για να πάρει σειρά!Οι επιθέσεις που έκανε στον Δημήτριο εν Συνόδω παρουσία του Πατριάρχη έμειναν παροιμιώδεις και παραδείγματα ορος αποφυγή.
Οι κατηγορίες που είχαν προσάψει του Δημητρίου ήταν πολλές. Αλλά τίποτα δεν ήταν μη αναστρέψιμο. Φάνηκε από την πορεία των πραγμάτων. Ο Ελπιδοφόρος με κινήσεις «ματ» κατάφερε να βγάλει απο την κούρσα διαδοχής στην Αμερική τον τότε Γαλλίας Εμμανουήλ.
Ο π. Άλεξ στην αρχή στήριζε τον Εμμανουήλ για Αμερικής. Έφτασε στο σημείο να μεταβεί και στην Ελλάδα για να του αναπτύξει τις σχέσεις και την επιρροή και να τον επιβάλλει στις ελληνικές αρχές. Όμως δεν κατάφερε πολλά πράγματα. Και αυτό το είπε στον Πατριάρχη. Ο Ελπιδοφόρος με τις διασυνδέσεις του είχε κατορθώσει να επιβληθεί στην πολιτική ηγεσία της Ελλάδας και όλοι -ο Πρωθυπουργός, ο Αρχηγός Αξ. Αντιπολίτευσης, Υπ. Εξωτερικών, Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ.ά.- να τον προκρίνουν ως τον καταλληλότερο επόμενο Αρχιεπίσκοπο Αμερικής. Τα μηνύματα έφταναν τότε στον Πατριάρχη. Ο π. Άλεξ έχει μάθει να πειθαρχεί και να υπακούει στον Πατριάρχη. Και στα δυσκολότερα προβλήματα να είναι πάντα «τοις Κείνου ρήμασι πειθόμενος».
Ο π. Άλεξ Καρλούτσος αποδέχθηκε την επιλογή Ελπιδοφόρου με μεγάλη χαρά. Ακόμη και όταν είδε να πλαισιώνεται απο… αμφιλεγόμενους εισαγόμενους κληρικούς στάθηκε στο πλευρό του χωρίς αξιώσεις. Έλεγε πάντα τον καλό του λόγο και εξέφραζε τον θαυμασμό του για την εργατικότητα του και την ταχύτητα που έπαιρνε αποφάσεις για να λύσει χρονίζοντα προβλήματα της Αρχιεπισκοπής.
Ο Ελπιδοφόρος σε μια κίνηση εντυπωσιασμού ανύψωσε τον π. Αλεξ σε Γενικό Αρχιερατικό Επίτροπο της Αρχιεπισκοπής, θέση η οποία δεν πρόσθεσε ουσιαστικά επιπλέον αρμοδιότητες στο χαρτοφυλάκιο του π. Άλεξ. Εκείνος όμως συνέχισε να προσφέρει τις υπηρεσίες του και να μη ζητά ανταμοιβές.
Η καλή σχέση του νέου Προέδρου των ΗΠΑ κ. Μπάιντεν με την Εκκλησία είναι έργο του π. Άλεξ σε ανύποπτο χρόνο, το οποίο κεφαλοποιείται σήμερα από την Εκκλησία μας. Και από αυτή την κεφαλαιοποίηση, αν γίνει σωστά, θα εξαρτηθούν πολλά, κυρίως για το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο και για τη θέση του σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται και βάλλεται από δυνάμεις του κακού.
Όταν ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδιφόρος έφτασε στη Νέα Υόρκη ο π. Άλεξ για να τον διευκολύνει έθεσε την παραίτησή του στη διάθεση του. Ο Ελπιδοφόρος σοφά ποιών, όχι μόνο δεν την αποδέχθηκε, αλλά και τον επιφόρτισε με τα καθήκοντα του Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου της Αρχιεπισκοπής. «Θα σου κάνω τη χάρη για ένα χρόνο αλλά μετά θα παραιτηθώ», λέγεται ότι δήλωσε στον Αρχιεπίσκοπο.
Και πράγματι, μετά από ένα χρόνο και κάτι ο π. Άλεξ, συνεπής στο λόγο του και στις αρχές του παραιτήθηκε απο τα διοικητικά καθήκοντα του Γεν. Αρχιερατικού Επιτρόπου και ζήτησε να συνταξιοδοτηθεί.
Και όπως πολύ σοφά και συνετά λέγει ο π. Άλεξ:
«Δεν μπορεί να λέγω και να διατρανώνω πρώτος εγώ ότι πρέπει να φεύγουμε όλοι – Ιερείς και Αρχιερείς- από τις θέσεις μας στην ηλικία αυτή και να παραδίδουμε τη σκυτάλη στους νεώτερους και να μην ακολουθώ πρώτος εγώ αυτό το παράδειγμα, που το υποστηρίζω τόσα χρόνια»
Γιαυτό παραιτήθηκε!
Και αυτή τη φορά ο Αρχιεπίσκοπος, μολονότι του είπε να το ξανασκεφθεί αποδέχθηκε εν τέλει την παραίτηση.
Ο π. Άλεξ με την παραίτησή του αφήνει ένα μεγάλο κενό στη διοίκηση της Αρχιεπισκοπής. Φεύγει από το κοινό κάδρο της με τον Ελπιδοφόρο σε ότι αφορά διοικητικές αποφάσεις και καινοτομίες και θα περιοριστεί όπως είπε στο έργο που τον εμπνέει: την ολοκλήρωση του Αγίου Νικολάου – γιατί αν αφήσει το έργο αυτό ημιτελές θα καταντήσει ωσάν το γεφύρι της Άρτας – αλλά και στην προετοιμασία του ταξιδιού του Οικουμενικού Πατριάρχη στις ΗΠΑ.
Άλλωστε όλες τις μεγάλες και σπουδαίες συναντήσεις του Πατριάρχη στις ΗΠΑ, ο π. Άλεξ θα τις οργανώσει και θα τις προγραμματίσει!
Το ταξίδι αυτό του Πατριάρχη θα μείνει στην ιστορία και θα αποτελέσει το «κύκνειο άσμα» του π. Άλεξ στην Εκκλησία και προπαντός στον Οικουμενικό Πατριάρχη μας τον οποίο σέβεται και αγαπά με αφοσίωση και το έχει αποδείξει πολλαπλώς.
Απαιτείται ήθος, τόλμη, γενναιότητα και συνέπεια να εφαρμόσει κάποιος αυτό που κηρύττει, αλλά και να αποδεχθεί ότι έρχεται κάποτε η ώρα να παραδώσει την σκυτάλη στους επόμενους. Ένας άνθρωπος με αυτογνωσία, άρα με ταπείνωση φιλοσοφεί στην ζωή του και γνωρίζει πολύ καλά πότε, πώς και σε ποιούς παραδίδει αυτήν την σκυτάλη, ώστε να συνεχίσουν οι νεώτεροι και να αυξήσουν το έργο που έχει επιτελέσει.
Απαιτείται ήθος, τόλμη, γενναιότητα και συνέπεια να εφαρμόσει κάποιος αυτό που κηρύττει, αλλά και να αποδεχθεί ότι έρχεται κάποτε η ώρα να παραδώσει την σκυτάλη στους επόμενους. Ένας άνθρωπος με αυτογνωσία, άρα με ταπείνωση φιλοσοφεί στην ζωή του και γνωρίζει πολύ καλά πότε, πώς και σε ποιούς παραδίδει αυτήν την σκυτάλη, ώστε να συνεχίσουν οι νεώτεροι και να αυξήσουν το έργο που έχει επιτελέσει.
Όταν μάλιστα μιλάμε για «ημέρες και έργα» π. Άλεξ Καρλούτσου, τότε αυτό έχει βαρύνουσα σημασία. Η προσφορά του π. Άλεξ στην Εκκλησία της Αμερικής, στην Ομογένεια, αλλά και στην Μητέρα Εκκλησία, την πολλαπλώς, εμφανώς και αφανώς ευεργετουμένη, είναι μεγάλη. Μακάρι ο Θεός να αναδείξει άξιο συνεχιστή του έργου του σε όλους τους επιτελικούς τομείς που είχε αναλάβει. Η Εκκλησία μας χρειάζεται φωτισμένα μυαλά, ηγετικές φυσιογνωμίες, πνευματικούς ανθρώπους, θυσιαστικούς, φιλόθεους, φιλάγιους και φιλακόλουθους κληρικούς, που να φλέγονται οι καρδιές τους από αγάπη προς τον Θεό και τον άνθρωπο. Ιδιαίτερα δε η Ομογένεια χρειάζεται κληρικούς που να υπενθυμίζουν τις ρίζες και τις καταβολές των πιστών, να τους γαλουχούν με τις παραδόσεις, τα ήθη, και τα έθιμα, ώστε να είναι οι Έλληνες αδελφοί του Εξωτερικού ενωμένοι αδιάρρηκτα με την Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία και την μακρινή τους Πατρίδα.
