Σε μία σειρά από γεγονότα που αποδεικνύουν ότι έως σήμερα παραβιάζεται η Συνθήκη της Λωζάννης, αλλά και στην παραχώρηση προφορικής άδειας για τη λειτουργία στην Παναγία Σουμελά, μίλησε χθες ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος.

• Της Σβτλάνα Λεβίτσκι

Ο Παναγιώτατος χοροστάτησε κατά την ακολουθία του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνα προς την Υπεραγία Θεοτόκου που τελέστηκε χθες στον Ιερό Ναό Παναγίας Κουμαριωτίσσης στο Νηχώρι του Βοσπόρου.

«Δεν μας αφήνουν να χαρούμε τη λειτουργία στην Παναγία Σουμελά. Γιατί; Τόσο απλά πράγματα, για λίγες ώρες θα προσευχηθούμε κατά την πίστη μας, κατά την θρησκεία μας, και θα γυρίσουμε στα σπίτια μας. Ούτε μία ημέρα, αλλά λίγες ώρες», υπογράμμισε μεταξύ άλλων.

Μεταξύ άλλων ο Οικουμενικός Πατριάρχης στην ομιλία του από τον περικαλλή ναό του Βοσπόρου αναφέρθηκε στο γεγονός της μετάβασής του κατά την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην ιστορική Μονή της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο και τα όσα έχουν λάβει χώρα τις τελευταίες ημέρες σχετικά με την χορήγηση άδεια από τις τουρκικές αρχές.

Δεν έχει παραχωρηθεί ακόμη γραπτώς η άδεια λειτουργίας στην Παναγία Σουμελά

«Απόψε ήρθα μαζί σας με ξεχωριστή χαρά, προγευόμενος μαζί σας τη χαρά της μεγάλης Θεομητορικής εορτής, της Κοιμήσεως της Παναγίας μας. Εγώ έχω το ξεχωριστό προνόμιο και την ευλογία της Παναγίας να ιερουργώ και φέτος για δέκατη φορά εις το Παλλάδιον του Ποντιακού Ελληνισμού, την Παναγία Σουμελά, στα υψηλά βουνά του Πόντου», είπε ο Παναγιώτατος.

«Οι αρμόδιες αρχές αρχικώς ήσαν αρνητικές σε αυτό το αίτημά μας για το προσκύνημα. Και το Πατριαρχείο μας εξέδωσε ένα ανακοινωθέν διότι υπήρχαν και υπάρχουν πολλοί ενδιαφερόμενοι που θέλουν να έρθουν στο προσκύνημα αυτό στην Τραπεζούντα, στην Παναγία Σουμελά, και είπαμε ότι δυστυχώς δεν έχουμε την άδεια και ότι δεν θα γίνει η πατριαρχική λειτουργία. Όμως λίγο αργότερα ήρθαν ευχάριστα νέα από την πρωτεύουσα ότι θα έχουμε την άδεια και να πάμε και να λειτουργήσουμε», τόνισε.

«Μέχρι αυτήν την στιγμή δεν έχει περιέλθει στα χέρια μου η γραπτή άδεια. Είναι μόνο προφορικά μηνύματα κατόπιν λήψεως των οποίων βγάλαμε ως Πατριαρχείο άλλη ανακοίνωση και είπαμε ότι θα γίνει η λειτουργία και φέτος στην Παναγία Σουμελά», επεσήμανε.

«Η Λωζάννη λέει πράγματα τα οποία τα στερούμεθα, δεν μας τα έδωσαν»

Αναφερόμενος στις αντιδράσεις που προέκυψαν στο εσωτερικό της Τουρκίας από την παραχώρηση προφορικής άδειας λειτουργίας στην Παναγία Σουμελά στις 15 Αυγούστου, ο Παναγιώτατος υπογράμμισε:

«Χθες το βράδυ διάβαζα τα αποκόμματα των εφημερίδων που μου έδωσε ο κύριος Παπαχρήστου για τις αντιδράσεις που προέκυψαν και μετά την έκδοση της θετικής αδείας. Ένας βουλευτής ενός μικρού καινούργιου κόμματος κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή στην Άγκυρα, αντιδρώντας και διαμαρτυρόμενος για την μετάβασή μου και τη λειτουργία που θα κάνω συν Θεώ, και αν θα την κάνω τελικά. Και έλεγε ο κ. βουλευτής ότι η λειτουργία αυτή παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάννης. Από πού και ως πού; Η Συνθήκη της Λωζάννης, όπως ξέρετε, πριν από λίγες ημέρες συμπλήρωσε 100 χρόνια αφότου υπεγράφη στην Ελβετία, 24 Ιουλίου. Η Συνθήκη της Λωζάννη λέει και άλλα πράγματα για την πατρίδα μου την Ίμβροκαι ευρύτερα για τα καθ’ ημάς, για το δικαίωμά μας στην θεολογική εκπαίδευση. Όμως η (Θεολογική Σχολή) Χάλκη παραμένει κλειστεί. Η Λωζάννη λέει πράγματα τα οποία τα στερούμεθα, δεν μας τα έδωσαν. Και έρχεται να μας πει ο κύριος βουλευτής ότι εμείς παραβιάζουμε τη Συνθήκη της Λωζάννης.

Ένα άλλο δημοσίευμα έλεγε ότι στις 15 Αυγούστου που θα πάει ο Πατριάρχης εκεί είναι η επέτειος της κατακτήσεως της Τραπεζούντας από τους Οθωμανούς. Όταν πριν 13 χρόνια, το 2010, θα πήγαινα για πρώτη φορά να λειτουργήσω εκεί, είχα μία τηλεφωνική επικοινωνία από τον τότε υπουργό πολιτισμού και τουρισμού της χώρας, έναν ευγενέστατο κύριο, ο οποίος μου είπε πολύ ευγενικά «γιατί διαλέξατε την 15η Αυγούστου;». Και είπα ότι είναι η ημέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου η οποία, με τη διαφορά βέβαια των 13 ημερών, όσες εκκλησίες ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο θα εορτάσουν την Κοίμηση στις 28 Αυγούστου. Και είπα κύριε Υπουργέ μπορεί να είναι σύμπτωσης η κατάκτηση της Τραπεζούντας, αλλά εμείς δεν έχουμε καμία κακή πρόθεση, δεν αναμειγνυόμεθα στην πολιτική κτλ. Και τελικά μου επέτρεψαν τότε, επαναλαμβάνω πριν από 13 χρόνια, και κάναμε την πρώτη ιστορική, θα έλεγα, λειτουργία».

«Μίλησα πολλές φορές για τις αδικίες που γίνονται»

Επιπλέον, ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφέρθηκε στην αρχή της Πατριαρχείας του στην οποία σημειώθηκε ένα δυσάρεστο γεγονός τόσο για τον ίδιο όσο και για τον ελληνισμό της Πόλης:

«Δεν μπορώ παρά να θυμηθώ ένα άλλο δυσάρεστο γεγονός, τα πρώτα χρόνια της Πατριαρχείας τη δεκαετία του 90’, κατά τη διάρκεια της οποίας άνοιξαν τους τάφους και πέταξαν τα οστά των νεκρών μας δεξιά και αριστερά. Εκνευρίστηκα, στεναχωρήθηκα πάρα πολύ και ήρθα εδώ και χοροστάτησα και επιτρέψτε μου να πω ότι εξεφώνησα έναν πύρινο λόγο, τολμηρό.

Αλλά όταν λέει κανείς την αλήθεια και την πραγματικότητα μπορεί να γίνει τολμηρός και να μην φοβάται. Και έκτοτε μίλησα πολλές φορές για τις αδικίες που γίνονται χωρίς να παραλείπω να ευγνωμονώ και να επαινώ και τα καλά και τα θετικά τα οποία απολαμβάνω. Άλλο το ένα και άλλο το άλλο».

«Γιατί να ντρεπόμαστε να αντιμετωπίζουμε την πραγματικότητα;»

Ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε και στην απαγόρευση έκθεσης για τα γεγονότα του 1964 που συνέβησαν στην Ίμβρο και την Τένεδο:

«Ένα άλλο δυσάρεστο γεγονός, είναι ότι αυτές τις ημέρες επρόκειτο να γίνει στην γενέτειρά μου στην Ίμβρο μία έκθεση από μία δημοσιογράφο για τα γεγονότα του ’64, για τα οποία είχαν αδειάσει η Ίμβρος και η Τένεδος από το ομογενές στοιχείο. Ενδεικτικά η Ίμβρος είχε επτά με οχτώ χιλιάδες χριστιανούς και με τα γεγονότα του 64 έμειναν 300. Σήμερα με την αλλαγή προς το καλύτερο των συνθηκών οι 300 έγινα 600, αλλά πού οι 7.000 και πού οι 600; Απαγόρευσαν σε αυτήν την κοπέλα να κάνει την έκθεση σε λίγες ημέρες που θα γινόταν , διότι , λέει, δεν μπορούμε να μιλούμε για όσα συνέβησαν στη δεκαετία του 60. Ας μην συνέβαιναν. Γιατί να ντρεπόμαστε να αντιμετωπίζουμε την πραγματικότητα; Πρέπει να συμφιλιωνόμαστε με την ιστορία μας, με το παρελθόν μας. Και να λέμε τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη. Όπως λέει και το Ευαγγέλιο, το ναι (να είναι) ναι και το ου (να είναι) ου».

«Δεν μας αφήνουν να χαρούμε τη λειτουργία στην Παναγία Σουμελά»

Στη συνέχεια, ο Οικουμενικός Πατριάρχης τόνισε:

«Δεν μας αφήνουν να χαρούμε τη λειτουργία στην Παναγία Σουμελά. Γιατί; Τόσο απλά πράγματα, για λίγες ώρες θα προσευχηθούμε κατά την πίστη μας, κατά την θρησκεία μας, και θα γυρίσουμε στα σπίτια μας. Ούτε μία ημέρα, αλλά λίγες ώρες».

«Εγώ ζήτησα και πέρυσι και φέτος να κάνουμε και τον Εσπερινό της παραμονής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου σε ένα παλαιό γυναικείο ελληνικό μοναστήρι στα υψώματα της Τραπεζούντας την Θεοσκέπαστο. Και έτσι τα δύο τρία χρόνια κάνουμε τον Εσπερινό της Παναγίας στην Καθολική εκκλησία της Τραπεζούντας η οποία μας παραχωρείται λίαν ευχαρίστως από τους Καθολικούς αδελφούς», ανέφερε.