Του π. Ηλία Μάκου
Και αποτελεί ηθική οφειλή προς τους αγωνιστές της ματωμένης λευτεριάς να αναστηλωθεί, γιατί είναι ποτισμένος με τα δάκρυα και το αίμα τους, με τις χαρές και τις επιτυχίες τους.
Αλλά και στη σημαία του Σουλίου ήταν αποτυπωμένη η παράσταση του αγίου Γεωργίου.
Στις 26 Οκτωβρίου 1820, λίγους μήνες πριν κηρυχθεί επίσημα η Επανάσταση του 1821, ο στρατηγός Μάρκος Μπότσαρης, ύψωσε τη Σουλιώτικη σημαία στο Σούλι.
Εκείνη ακριβώς τη σημαία, που χρησιμοποιούσαν οι Σουλιώτες ως σύμβολο νίκης και αντίστασης προεπαναστατικά, όταν δεχόταν τις άγριες επιθέσεις του Αλή πασά.
Η σημαία των Σουλιωτών, όπως την περιγράφουν οι Μάρκος Μπότσαρης και Κίτσος Τζαβέλας σε γράμμα τους, περιελάμβανε την εικόνα του ελευθερωτή των αιχμαλώτων αγίου Γεωργίου, το σταυρό της Ορθοδοξίας με δάφνη και την επιγραφή “Ελευθερία, Θρησκεία, Πατρίς”.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Μεγάλη Αικατερίνη της Ρωσίας είχε δωρήσει σημαία στον Τούσια Μπότσαρη, που από τη μια πλευρά της απεικόνιζε τον άγιο Γεώργιο και από την άλλη τον άγιο Δημήτριο. Είχε την επιγραφή “ΑΠΟΓΟΝΗ ΠΗΡΟΥ (ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΠΥΡΡΟΥ).
Αυτή ήταν η σημαία, κατά την έξοδο, στις 10 Απριλίου του 1826, των “Ελεύθερων Πολιορκημένων” του Μεσολογγίου.
Ισχυρός ο παλμός της πίστης στους Σουλιώτες, δονούσε το συναισθηματικό τους κόσμο και τους μετέδιδε δύναμη και εκεί, όπου σκυθρωπό το βλέμμα της ιστορίας πλανιόταν.
Είναι τόπος ιερός, ιερών αγώνων για την Ορθοδοξία και την Πατρίδα και τον Άνθρωπο.
Ο δαυλός του καλόγηρου Σαμουήλ, τ’αποκαΐδια της Αγίας Παρασκευής Κουγκίου, καταυγάζει της πίστης το υπερκόσμιο φως.
Ναι, σ’αυτά τα βράχια πλανιέται “ανίκητη και άπαρτη” η πίστη των Ελλήνων.
Το Σούλι, φωτεινός και πανένδοξος τόπος, δεν γκρεμίστηκε από το βωμό της λευτεριάς, γιατί στηριζόταν στο θρησκευτικό, στο εθνικό και στο ανθρωπιστικό ιδεώδες.
Και κατόρθωσαν οι Σουλιώτες αυτό το τριπλό ιδανικό να το κρατήσουν για πάντα αναμμένο…