Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν, ἀκολουθοῦσα τήν μακραίωνα παράδοσιν τῆς Ἐκκλησίας νά μελετᾷ καί τήν θύραθεν παιδείαν, ἔχει ἐντάξει εἰς τό πρόγραμμά της, ἀπό τό ἔτος 2022, καί τήν μορφωτικήν διακονίαν μέ τήν ἐπωνυμίαν ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΝ ΕΙΛΗΤΑΡΙΟΝ, ἡ ὁποία λαμβάνει χώραν εἰς τήν ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΝ «ΑΓΙΟΣ ΑΓΑΠΗΤΟΣ».
Εἰς τό πλαίσιον αὐτό, τήν 5 ην Σεπτεμβρίου 2023 καί ὥραν 11.00, τεσσαράκοντα ἀκριβῶς ἔτη ἀπό τήν ἀνακοίνωσιν τῆς εἰσαγωγῆς τοῦ Σεβασμιωτάτου Χίου κ. Μάρκου εἰς τήν Φιλοσοφικήν Ἀθηνῶν (5 Σεπτεμβρίου 1983, ὥραν 11.00), ἐπραγματοποήθη διάλεξις ὑπό τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ, Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ Γλωσσολογίας καί πρ. Πρυτάνεως τοῦ Ἐθνικοῦ καί Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, μέ θέμα «Ἡ τελειότητα τῆς Κυριακῆς Προσευχῆς». Ὁ Σεβασμιώτατος προσεφώνησε τόν ἐξαίρετον ὁμιλητήν ὡς ὁ φοιτητής τόν πάλαι, ἀλλά καί ἀεί Καθηγητήν του μέ ἔκδηλον τόν σεβασμόν καί ἐν συνεχείᾳ ὁ διεθνῶς διαπρεπής Ἐπιστήμων ἀνέπτυξε τό θέμα του λέγων μεταξύ ἄλλων: “«Ἡ τελειότητα τῆς Κυριακῆς προσευχῆς»
- ὑπόδειγμα λιτότητας, περιεκτικότητας καὶ εὐθυβολίας.
- περιλαμβάνει:
α) μία ἐπίκληση πρὸς τον Θεό →κλητική: Πάτερ ἡμῶν…,
β) τρεῖς εὐχές→προστακτική: ἁγιασθήτω – ἐλθέτω –
γενηθήτω…,
γ) τρία αἰτήματα→προστακτική: δὸς – ἄφες – μὴ εἰσενέγκῃς,
ῥῦσαι… - ἐξειδίκευση(κύρια)→Κάθε εὐχὴ καὶ κάθε αἴτημα ἐξειδικεύεται
α)Οἱ τρεῖς εὐχές μὲ ἕνα ὁμοιόμορφο ὀνοματικὸ ὑποκείμενο:
- ἁγιασθήτω ⟶ τὸ ὄνομά σου
- ἐλθέτω⟶ἡ βασιλεία σου
- γενηθήτω⟶τὸ θέλημά σου
β)Τὰ τρία αἰτήματα μὲ δύο συμπληρώματα στὸ κάθε ρῆμα
τους: - δὸς⟶ἡμῖν τὸν ἄρτον
- ἄφες⟶ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα
- μὴ είσενέγκῃς⟶ἡμᾶς εἰς πειρασμὸν(ἐμπρόθετο ἀντικείμενο)
ῥῦσαι⟶ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ(ἐμπρόθετο ἀντικείμενο)
- ἐξειδίκευση(δευτερεύουσα)→
τόπου, χρόνου καὶ τρόπου:
- πάτερ ἡμῶν – ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς(τόπος)
- γενηθήτω τὸ θέλημά σου – ὡς ἐν οὐρανῶ καὶ ἐπὶ τῆς
γῆς(τόπος) - δὸς ἡμῖν – σήμερον τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον(χρόνος)
- ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν – ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς
ὀφειλέταις ἡμῶν(τρόπος)
- νοηματικὴ κλιμάκωση εύχῶν – αἰτημάτων
α) Προηγοῦνται οἱ εὐχὲς καὶ ἀκολουθοῦν τὰ αἰτήματα.
β) Προηγοῦνται τὰ ὑλικὰ καὶ ἀκολουθοῦν τὰ πνευματικά: τὰ πρὸς
τὸζῆν – ἄφεση ἁμαρτιῶν – προστασία ἀπὸ τὸν πειρασμό - ΡΗΜΑ : σὲ ὅλο τὸ κείμενο κυριαρχεῖ τὸρῆμα (προστακτική):
ἁγιασθήτω – ἐλθέτω – γενηθήτω
δὸς – ἄφες – μὴ εἰσενέγκῃς – ῥῦσαι - «ἰδανικὸ κείμενο» μὲγλωσσικὰ- ἐπικοινωνιακὰ κριτήρια:
α) λιτό→ περιορίζεται σὲ:
―βασικὲς πληροφοριακὲς δομὲς (ἐπίκληση – εὐχὲς – αἰτήματα)
―βασικὲς ἐξειδικευτικὲς πληροφορίες (ὀνοματικὰ ὑποκείμενα στὶς
εὐχὲς – διπλὰ ὀνοματικὰ συμπληρώματα στὰ αἰτήματα)
―ἐλάχιστες ἐξειδικεύσεις χρόνου, τόπου καὶ τρόπου
β) οἰκονομία γλωσσικῶν μέσων(μόνο προστακτική)
γ) συμμετρία+παραλληλισμός(ἴδιες συντακτικὲς – γραμματικές
δομές)
δ) αἴσθηση ρυθμοῦ(εὔκολη πρόσληψη καὶ μνημονικὴ ἀνάκληση) - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Πρόκειται γιὰ θαυμαστό, τέλειο στὴν ἁπλότητα καὶ τὴν
βαθύτητά του κείμενο, ποὺ δείχνει ἀνάγλυφα τὴν ἐκφραστικὴ
δύναμη, στὴν ὁποία μπορεῖ νὰ φθάσει ἡ γλῶσσα
τοῦἀνθρώπου, ἀπόρροια τῆς ίδιότητας ποὺ μοιράζεται «κατὰ
χάριν» ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸν Θεό, ἀπόρροια τοῦ πνεύματος. “
Εἰς τό πέρας τῆς ὁμιλίας ὁ Χῖος Ἱεράρχης προσέφερεν εἰς
τόν Καθηγητήν του ἐκδόσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.
Εἰς τήν κατάμεστον αἴθουσαν μεταξύ ἄλλων παρηκολούθησαν τήν μορφωτικήν ἐκδήλωσιν οἱ: Πρωτοπρ. Δημήτριος Γεόμελος, Γενικός Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος, καπετάν Παναγιώτης Τσάκος, κ. Εὐτυχία Βλυσίδου, Φιλόλογος- Ἱστορικός, Προϊσταμένη Δευτεροβαθμίου Ἐκπαιδεύσεως Χίου, κ. Ἐμμανουήλ Βουρνοῦς, Ἀρχιτέκτων – πρ. Δήμαρχος Χίου, κ. Ἀθηνᾶ Ζαχαροῦ – Λουτράρη, Δρ. Ἱστορίας, κ. Ἀντωνία Σαρρῆ, Ἐπίκουρος Καθηγήτρια Κλασσικῆς Φιλολογίας Φιλοσοφικῆς Ἀθηνῶν, κ. Νικόλαος Χαβιάρας, Δρ. Φιλολογίας, Πρόεδρος Συλλόγου Φιλολόγων Χίου – πρ. Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων, οἱ Ἐκπαιδευτικοί κ.κ. Εἰρήνη Χούλη, Ἀγγελική Μεννῆ, Γεωργία Γεωργιάδου, Ἀνθή Βουρνοῦ, Στυλιανή Μυλωνᾶ, Βασίλειος Βοξάκης, Κωνσταντίνος Γαννιάρης, Ἀγγελική Μαστρομιχαλάκη, Ἰωάννης Χονδρέλλης, Κων/νος Σ. Βούκουνας, φοιτηταί τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς, Κληρικοί, Στρατιωτικοί καί ἀρκετοί φιλομαθεῖς.
Μία ὑψηλοῦ ἐπιπέδου μορφωτική ἐκδήλωσις, ἀπαραίτητος διά τήν πνευματικήν καλλιέργειαν τῶν ἀκριτῶν τῆς Χίου.
