Οταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος προέβη στην ιστορική απόφαση να αναγνωρίσει την Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας που συστάθηκε τον Δεκέμβριο του 2018, οι αντιδράσεις εκ μέρους του Πατριαρχείου της Ρωσίας, δηλαδή του Πούτιν, ήταν πολύ έντονες.
Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να προκληθεί εκφοβισμός στα άλλα Πατριαρχεία και τις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, οι οποίες για τον άλφα ή βήτα λόγο επηρεάζονται, αν και δεν έπρεπε, από το Πατριαρχείο της Ρωσίας.
Οτι θα γινόταν αυτό δεν διέφευγε βέβαια της γνώσης του Πατριάρχη Βαρθολομαίου.
Εντούτοις, πήρε την γενναία απόφαση να προχωρήσει, να κάνει το καθήκον του, να βάλει το Πατριαρχείο στην σωστή πλευρά της Ιστορίας.
Πολιτικοί αναλυτές σημείωσαν ότι πέρα από την εκκλησιαστική πλευρά, υπάρχει και η γεωπολιτική πλευρά του θέματος, που καθιστούσε την πατριαρχική απόφαση ακόμα πιο σημαντική, και ως εκ τούτου πιο ωφέλιμη, τώρα και μελλοντικά, για το Πατριαρχείο.
Και να που στις μέρες μας η γεωπολιτική πλευρά έχει πάρει επικίνδυνες διαστάσεις καθώς οι Ενοπλες Δυνάμεις της Ρωσίας και των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ έχουν πάρει θέση βολής οι μεν απέναντι στους δε.
Παρ’ όλα αυτά τα υπόλοιπα Πατριαρχεία και Αυτοκέφαλες Εκκλησίες -πλην της Ελλάδας και της Κύπρου, και με την θλιβερή απουσία της Εκκλησίας της Αλβανίας- με διάφορα προσχήματα απέφυγαν να πάρουν θέση.
Ο Ελληνισμός όμως δεν μπορούσε να μείνει «ουδέτερος». Οφειλε να στηρίξει το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.
Θα ήταν αδιανόητο να μην ταχθούν υπέρ της απόφασης του Βαρθολομαίου, τουλάχιστον μερικά από τα υπόλοιπα Πατριαρχεία, στα οποία -εξασθενημένα όπως είναι- το Ρωσικό Πατριαρχείο μπορεί και ασκεί επιρροή, σε άλλα μικρότερη και σε άλλα μεγαλύτερη.
Το Ρωσικό Πατριαρχείο, λοιπόν, σύμφωνα με πληροφορίες της εποχής, άσκησε όλη την επιρροή και χρησιμοποίησε όλα τα μέσα που διαθέτει για να αποτρέψει την αναγνώριση της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας από αυτά.
Παρ’ όλα αυτά ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος δεν ενέδωσε. Δεν λιγοψύχησε. Αναγνώρισε την Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Εθεσε το εκκλησιαστικό και το πατριωτικό του συμφέρον υπεράνω όλων των άλλων, εν γνώσει του ότι θα πλήρωνε κάποιο τίμημα.
Και όντως την προηγούμενη εβδομάδα το Πατριαρχείο Ρωσίας χτύπησε. Τον εκδικήθηκε. Διέπραξε ένα εκκλησιαστικό πραξικόπημα σε βάρος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, υφαρπάζοντας από αυτό περί τους 102 κληρικούς του από οκτώ χώρες της Αφρικής.
Ο καθένας μπορεί να φανταστεί τα αδίστακτα μέσα που χρησιμοποίησαν για να το πετύχουν αυτό.
Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι μετά την κίνηση αυτή των Ρώσων το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας θα εξασθενήσει και ότι τα άλλα Πατριαρχεία θα ενισχυθούν.
Το αντίθετο θα συμβεί. Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, υπό την δυναμική προσωπικότητα του Πατριάρχη Θεοδώρου θα ηρωοποιηθεί, θα εμπνεύσει και θα προσελκύσει πιστούς ακόμα και από κοινότητες που υπέπεσαν στους πειρασμούς του Πατριαρχείου της Μόσχας.
Το αντίθετο θα συμβεί με τα υπόλοιπα Πατριαρχεία που θα φθίνουν περισσότερο, χάνοντας από την ηθική υπόσταση και ταυτότητά τους.
Ωστόσο, το γεγονός αυτό φέρνει στο προσκήνιο και ένα άλλο θέμα:
Την ανάγκη για την επανεξέταση της στρατηγικής του Ελληνισμού απέναντι στα Πατριαρχεία καθώς και την χάραξη μιας στρατηγικής για την αντιμετώπιση της ρωσικής επιρροής σ’ αυτά.
Ο Ελληνισμός δεν είναι ανήμπορος στο θέμα αυτό. Διαθέτει αρκετά ισχυρά «εργαλεία» που μπορεί να χρησιμοποιήσει.
Ο Πατριάρχης Θεόδωρος κέρδισε τον θαυμασμό μας με την γενναία του απόφαση στο Ουκρανικό.
Δεν φτάνει όμως μόνο αυτό.
Οφείλουμε ως Ελληνισμός, αλλά και ως Ομογένεια να τον στηρίξουμε.
Και, παράλληλα, να πιέσουμε τους υπόλοιπους Πατριάρχες να κάνουν το καθήκον τους.
