Του π. Ηλία Μάκου
Ένα προσκύνημα στην ιστορική Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Περιβλέπτου Ιωαννίνων, ή Στούπαινας, όπως επικράτησε να ονομάζεται, που έχει αναγνωριστεί ως πολιτιστικό μνημείο, είναι ένα κροτάλισμα στην πόρτα της καρδιάς.
Η Μονή ήταν εγκαταλελειμμένη. Ώσπου ο Θεός οδήγησε τα βήματα εκεί του λόγιου αρχιμανδρίτη και πρωτοσυγκέλλου της Μητροπόλεως Ιωαννίνων π. Θωμά Ανδρέου, ο οποίος, με ομάδα εθελοντών, δεν πτοήθηκε από την εγκατάλειψη, αλλά ξεκίνησε με όρεξη, έχοντας τη συμπαράσταση του Μητροπολίτου Ιωαννίνων Μαξίμου, την κτιριακή ανακαίνιση της Μονής, και ταυτόχρονα πέτυχε και τη λειτουργική της αναγέννηση.
Ως αποτέλεσμα τούτων ήρθε και η μοναστική αναζωογόνηση με την εγκατάσταση δύο μοναζουσών.
Ξέρει καλά ο π. Θωμάς ότι το μυστικό της χαράς υπάρχει στο μυστικό του αγώνα.
Αγωνιζόμενος βλέπει τους ξάστερους οραματισμούς του για τη Μονή να παίρνουν σάρκα και οστά, με το σύνθημα-μήνυμα της δράσης.
Έτσι σκίζεται η ομίχλη του παρελθόντος, ξεπερνιέται η νεκρική ακινησία και συνεχίζεται η πορεία και το στέργιωμα στους αιώνες.
Αστράφτει το φως… Και πιο βαθιά η πηγή του φωτός… Λουσμένος στις φωταχτίδες έρχεσαι “ενώπιος ενωπίω…”.
Το 1724 χτίστηκε η Μονή, όπως μαρτυρούν σχετικές επιγραφές με χρήματα μιας πλούσιας γυναίκας, της οποίας δεν έχει διασωθεί το όνομά της, αλλά αποκαλείται “Στούπαινα” από το επίθετο του άντρα της.
Σύμφωνα με την παράδοση μεταφέρθηκε από τη θέση “Πηγαδούλια”, όπου υπήρχε Μονή ιδρυμένη το
900 μ.Χ.
Μάλιστα λέγεται ότι η εικόνα της Παναγίας από το “Παλαιομονάστηρο” μετακινούνταν μόνη της στο σημείο, όπου σήμερα είναι η Μονή, και ένα φως καθοδηγούσε τους πιστούς να την ανακαλύψουν.
Η ανθρώπινη διάνοια οδηγεί σ’ ένα τέρμα και δεν μπορεί να εξηγήσει τα υπέρλογα. Εδώ χρειάζεται κάτι πέρα από το τέρμα.
Πρέπει η λογική να γίνει δύναμη. Χρειάζεται το πλήρωμα των καρδιών.
Το καθολικό της Μονής είναι μονόκλιτη βασιλική με τέσσερις εσωτερικούς θόλους, οι αγιογραφίες, που έχουν υποστεί πολλές φθορές στην πάροδο του χρόνου, ανάγονται στο πρώτο τέταρτο του 18ου αιώνα, ενώ της ίδιας εποχής είναι και το ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Αυτό το τέμπλο έχει μια πρωτοτυπία: Η Παναγία εικονίζεται μ’ ένα βλέμμα αυστηρό, ελεγκτικό, επιβλητικό και όχι πράο, όπως συνηθίζεται.
Στην ακμή της η Μονή έφτασε να φιλοξενεί σαράντα μοναχούς, ενώ καταστράφηκε το 1941, πλην του καθολικού, από τα στρατεύματα Κατοχής, άνδρες των οποίων φρόντισαν να χαράξουν τα ονόματά τους πάνω σε αγιογραφίες, αφήνοντας το κατάμαυρο στίγμα τους.
Σ’ αυτό τον χώρο η πίστη, η ιστορία, η ψυχή και η φύση κλώθονται σε μια μαγική ενότητα.
Το πολύτιμο άρωμα του πνεύματος σε κυκλώνει. Όλα αποκαλύπτουν την ομορφιά και τη σοφία του Θεού.
Και οδηγείσαι σε επίκληση του πόθου της αληθινής ζωής, που χαράζει καινούργιους κόσμους στα τρικυμισμένα πέλαγα.
Και πλημμυρισμένος από το νέκταρ του Θεού, καταλαβαίνεις ότι μέσα σου κρύβεται η αθανασία, μέσα σου φωλιάζει η χαρά.
Και τότε νικάς την πραγματικότητα, κάνοντας τη σάρκα πνεύμα…
Από τα βάθη της μνήμης της Μονής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Περιβλέπτου Ιωαννίνων αναδύεται η αγάπη, που υφαίνεται ανάμεσα στους ανθρώπους και δίνει πάντα πρόθυμη απόκριση σε κάθε κραυγή, που ζητάει βοήθεια, σε κάθε ιαχή αγωνίας…