Μνήμη του Αγίου Ευσεβίου επισκόπου Σαμοσάτων, του Ελληνιστικού Βασιλείου της Κομμαγηνής

Ο Ιερομάρτυρας Ευσέβιος, τον οποίο σκότωσε μια γυναίκα με πέτρα στο κεφάλι!!!

του Θωμά Αναστασιάδη

Σήμερα 5-7/22-6-17, οι ακολουθούντες το παλαιό εορτολόγιο {Άγ.Όρος, Ιεροσόλυμα, Ρωσία κ.τ.λ.} τιμούν τη μνήμη του Αγίου Ευσεβίου, επισκόπου Σαμοσάτων, πάλαι ποτέ πρωτεύουσας του Ελληνιστικού Βασιλείου Κομμαγηνής. Ο ιερομάρτυρας έζησε στα χρόνια του Αρειανισμού, κατά τον 4ο αιώνα, και υπερασπίστηκε σθεναρά την Ορθοδοξία, απέναντι στους φιλοαρειανούς αυτοκράτορες Κωνστάντιο και Ουάλη και τον Ιουλιανό τον Παραβάτη. Υπέστη πολλά δεινά και εξορίες και πέθανε μαρτυρικά. Σε επιστολή του προς αυτόν, ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, τον ονομάζει στύλο και εδραίωμα της αλήθειας και μεγάλο φωστήρα και κανόνα πίστεως.

Και ο Μέγας Βασίλειος, με τον οποίο συνδέθηκε με δεσμούς πνευματικής αγάπης και ειλικρινούς φιλίας, τον ονόμασε «γενναίο φύλακα της πίστεως και σώφρονα προστάτη των Εκκλησιών»,
Ο Άγιος Ευσέβιος ήταν μεγάλος αντίπαλος του Αρειανισμού. Τελεύτησε μαρτυρικά το 380 μ.Χ., ένα χρόνο πριν τη Β΄Οικουμενική Σύνοδο, αφού μια φανατική αιρετική γυναίκα τον χτύπησε με μια πέτρα στο κεφάλι. Ο άγιος Ευσέβιος, που είχε τέτοια μαρτυρική τελείωση, ζήτησε να μην τιμωρηθεί η γυναίκα που τον χτύπησε, και παρέδωσε το πνεύμα του με τα λόγια του αγίου Στεφάνου, όταν τον λιθοβολούσαν: «Κύριε, μη στήσης αυτή (αυτοίς) την αμαρτίαν ταύτην». Σήμερα σε όλον τον Ελλαδικό χώρο, δεν υπάρχει ενοριακός ναός τιμώμενος επ’ ονόματι του Ιερομάρτυρος, παρά μόνο παρεκκλήσι στο Καρλόβασι της Σάμου, το οποίο έκτισε ο φέρων το όνομα Ευσέβιος, οικείος Μητροπολίτης.

Η Επισκοπή του βρισκόταν στην παρευφράτια πόλη Σαμόσατα, στα βορειοδυτικά του Ευφράτη ποταμού, στην Άνω Μεσοποταμία.

Η αρχαία πόλη δεν υπάρχει πια. Βυθίστηκε το 1989, όταν η περιοχή πλημμύρισε λόγω της κατασκευής του φράγματος “Ατατούρκ”. Για μια περίοδο η πόλη ονομαζόταν Αντιόχεια τῆς Κομμαγηνής, στον άνω Ευφράτη της Συρίας. Ως Αντιόχεια ήταν πρωτεύουσα του ελληνιστικού βασιλείου της Κομμαγηνής από το, 160 π.Χ. περίπου, μέχρι την παράδοσή της στη Ρώμη το 72 μ.Χ.

Τα αρχαία Σαμόσατα σήμερα είναι η τουρκική κωμόπολη Samsat στην επαρχία Αντιγιαμάν, παραδίπλα από το φράγμα. Δημιουργήθηκε από τους εκτοπισμένους 2.000 κατοίκους, στα ΝΑ της Τουρκίας, και βρίσκεται στην περιοχή του σημερινού Ντιγιαρμπακίρ. Η κοντινότερη πόλη προς Νότο, είναι η Ούρφα (η παλαιά Έδεσσα της Μεσοποταμίας).