Του π. Ηλία Μάκου
Μια ιστορική Μονή, της Παναγίας της Σπηλιώτισσας, που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου (αλλά εορτάζει της Ζωοδόχου Πηγής), κοντά στη γέφυρα μεταξύ των χωριών Αρίστης και Πάπιγκου, πάνω σε κάθετο βράχο, δίπλα στην όχθη του ποταμού Βοϊδομάτη, από εκεί, που επί πολλές δεκαετίες ήταν εγκαταλελειμμένη και ” βουβή” , πλέον απέκτησε πνοή. Αποτελεί ένα από τα παλαιότερα θρησκευτικά μνημεία του Ζαγορίου αλλά και της ευρύτερης περιοχής.
Με μέριμνα του Μητροπολίτη Ιωαννίνων Μάξιμου, ο οποίος φροντίζει συνεχώς για την αναγέννηση των μονών της Μητρόπολής του και έχει πετύχει μέχρι στιγμής, κινούμενος μεθοδικά, εξαιρετικά αποτελέσματα, η παλαιά αυτή μονή απέκτησε λειτουργική ζωή.
Ο ιερομόναχος π. Στέφανο Γκαλντέμη, τελεί ακολουθίες συχνά στη Μονή (συνήθως τα πρωινά του Σαββάτου), που είναι κτιριακά ανακαινισμένη (μόνο κάποια κουφώματα χρειάζονται επισκευή), ωστόσο έχει δύο βασικές ελλείψεις: Στερείται ρεύματος και ύδρευσης, για τα οποία πρέπει να φροντίσουν οι αρμόδιοι φορείς να φτάσουν έως εκεί, ώστε να μπορέσει το Μοναστήρι να επανδρωθεί.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ
Η Μονή της Παναγίας της Σπηλαιώτισσας, σύμφωνα με τον Ιωάννη Λαμπρίδη, χτίστηκε το 1579, εκεί, όπου παλαιότερα υπήρχε σκήτη, και ανακαινίστηκε το 1634 και αγιογραφήθηκε το 1673, από τους ζωγράφους Ιωάννη, Δημήτριο και Γεώργιο.
Οι αγιογραφίες του ναού είναι φθαρμένες και χρειάζονται συντήρηση και αποκατάσταση.
Στο καθολικό της Μονής υπήρχε ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο βημόθυρο του 1673 το οποίο κλάπηκε το 1975 και βρέθηκε τελικά πρόσφατα σε ιδιωτική συλλογή, επαναπατρίστηκε και τώρα φυλάσσεται στο σκευοφυλάκιο της Μητρόπολης Ιωαννίνων.
Στο καθολικό της Μονής υπήρχε ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο βημόθυρο του 1673 το οποίο κλάπηκε το 1975 και βρέθηκε τελικά πρόσφατα σε ιδιωτική συλλογή, επαναπατρίστηκε και τώρα φυλάσσεται στο σκευοφυλάκιο της Μητρόπολης Ιωαννίνων.
Αξιόλογο είναι το τέμπλο του ιερού, το οποίο είναι ξυλόγλυπτο με πλούσιο φυτικό και ζωϊκό διάκοσμο, από το οποίο έχουν κλαπεί, κατά το παρελθόν, κάποιες εικόνες και είναι άγνωστη η τύχη τους. Όταν ήταν πλήρες είχε τις Δεσποτικές εικόνες του Χριστού και της Παναγίας και 15 μικρές εικόνες στο Δωδεκάορτο.
Η Μονή είχε στην ιδιοκτησία της μεγάλη περιουσία. Συντηρούσε σχολεία τεσσάρων κοινοτήτων, αλλά δεν της έχει απομείνει τίποτα, καθώς απαλλοτριώθηκαν το 19ο αιώνα, με απόφαση των τουρκικών δικαστηρίων, όλα τα περιουσιακά της στοιχεία. Στη συνέχεια πυρπολήθηκε και λεηλατήθηκε, ενώ το 1897 γκρεμίστηκε από σεισμό ένα τμήμα της.
Ωστόσο αναστηλώθηκε και αποτελεί μνημείο πολιτισμού στην πορεία του χρόνου και να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες παρεμβάσεις, τότε θα αναδειχθεί ακόμη περισσότερο.
Και αυτή η Μονή αποτελεί ένα κάλεσμα να αναθεωρήσουμε τη ζωή μας και να τη συμμορφώσουμε προς τη ζωή του Κυρίου.
Τότε θα είμαστε, πράγματι, δυνατοί κατά Θεό και οπλισμένοι με τη θεϊκή δύναμη της υπομονής και της αγάπης, την οποία ο κόσμος αγνοεί και η οποία δίνεται απλόχερα στους αγωνιζόμενους.
Υψώνοντας τα χέρια ικετευτικά μέσα στο μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιώτισσας, αντιλαμβάνεσαι ότι υπάρχει και ένα βήμα παραπάνω. Ένα βήμα, που η αγάπη του Θεού κάνει, μετατρέποντας τις δυσκολίες σε φως. Ναι. Η αγάπη του Θεού κάνει εύκολη τη ζωή μας. Γιατί, στην ουσία ο Θεός είναι, και το αντιλαμβάνεσαι στους μοναστηριακούς χώρους, όχι δύσκολος, αλλά εύκολος. Πιο άνετη είναι η ζωή της πίστης, παρά η ζωή η αντίθετή της.
Λιγότερα βάρη φορτώνει στους ώμους μας ο Κύριος, απ’ όσα μας φορτώνει ο διάβολος.
Φεύγοντας ο προσκυνητής από το Μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιώτισσας, καταλαβαίνει ότι το πράγμα είναι όχι μόνο φανερό, αλλά και επείγον. Ο καιρός, ο χρόνος της ζωής μας είναι “συνεσταλμένος”, δηλαδή λιγοστός, περιορισμένος.