Στην «απάτη των εμπορικών και κοινωνικών Χριστουγέννων» αναφέρεται ο Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος σε μήνυμά του για την Σαρακοστή των Χριστουγέννων, και δίνει στους πιστούς την πραγματική διάσταση της σπουδαίας αυτής περιόδου.
Αναλυτικά το μήνυμά του:
Αρχίζει η περίοδος της Σαρακοστής των Χριστουγέννων, η περίοδος της νηστείας και της προετοιμασίας για τη μεγάλη Εορτή. Συνήθως, τα Χριστούγεννα είναι η κατεξοχήν μέρα και περίοδος του έτους που ξεχνούμε τον Θεό. Ζούμε μάλλον τα εμπορικά Χριστούγεννα: στολισμοί στους δρόμους, φωτάκια που ξεγελούν, δεντράκια ψεύτικα, κεράσματα, κουραμπιέδες και μελομακάρονα, ανταλλαγή δώρων, προσδοκία αργιών, διπλός μισθός και… τα Χριστούγεννα τελειώνουν. Στομάχι γεμάτο, καρδιά άδεια. Χριστός πουθενά. Όλο αυτό είναι λίγο αληθινό και πολύ απογοητευτικό. Έχει καταντήσει προκλητικά εμπορική αυτή η γιορτή. Μπορεί δικαιολογημένα κάποιοι να την εκμεταλλεύονται, προσδοκώντας να βγάλουν το ψωμί τους, αλλά αυτή τους η ανάγκη καταστρέφει μία υπέροχη και πολύ βαθειά γιορτή.
Αυτή είναι η πρώτη απάτη. Η απάτη των εμπορικών Χριστουγέννων. Υπάρχει και άλλη μία πιο ύπουλη απάτη: Η απάτη των κοινωνικών Χριστουγέννων. Αυτή η απάτη μας κάνει να βλέπουμε τα Χριστούγεννα ως «τη γιορτή της αγάπης, τη γιορτή της οικογένειας» – είναι η γιορτή που βρισκόμαστε όλοι μαζί: δίνουμε κάποια χρήματα στον έρανο της αγάπης η μαζεύουμε και δίνουμε μία σακούλα με λίγο ρύζι η μακαρόνια, μερικές πατάτες, ένα μπουκάλι λάδι και μία γαλοπούλα σε αυτούς που δεν έχουν. Καλά πράγματα είναι όλα αυτά, γι’ αυτό και η Εκκλησία μας προτρέπει να τα κάνουμε και πρέπει να τα κάνουμε, αλλά τα Χριστούγεννα δεν είναι αυτά τα πράγματα. Μπορεί να κάνουμε τη μικρή ελεημοσύνη, να πάρουμε μερικά κουπόνια από τον έρανο της αγάπης, να δώσουμε λίγα χρήματα η ενδεχομένως να πάμε και οι ίδιοι να βοηθήσουμε στη διανομή των δώρων της Μητροπόλεως στις φτωχές οικογένειες, αλλά παρ’ όλα αυτά να μην έχει ζήσει κανένας μας τα Χριστούγεννα.
Τι είναι τα Χριστούγεννα; Πως πρέπει να τα ζήσουμε; Μήπως κάτι πρέπει να κάνουμε λίγο διαφορετικό, πιο ουσιαστικό την χρονιά που βρίσκεται μπροστά μας και που για κάποιους από εμάς –ενδεχομένως και για μένα– μπορεί να είναι η τελευταία μας ευκαιρία; Ποιο είναι το νόημα των Χριστουγέννων;
Όταν λέμε «Χριστούγεννα» και «εορτασμό Χριστουγέννων» συνήθως στο μυαλό μας συνδυάζεται αυτό με αφθονία αγαθών, με ανταλλαγή δώρων, με στολισμούς και εσχάτως με ταξίδια… Όλα αυτά υπογραμμίζουν το ψέμα. Δίνουν όμως και σε εμάς την αφορμή λίγο να αλλάξουμε. Αντί για την αφθονία, ας δοκιμάσουμε –έστω για φέτος μόνο– μία αλλαγή: να περάσουμε τα Χριστούγεννα με λιτότητα. Όχι με φτώχεια αλλά με μη σπατάλη, με χαρά. Το τραπέζι μας να είναι γεμάτο, να ικανοποιήσουμε κάποιες ανάγκες, αλλά όχι τα περιττά. Αντί να δίνουν οι χορτασμένοι δώρα στους χορτασμένους, να καλλιεργήσουμε την ελεημοσύνη, να στερηθούμε λίγο για τον αδελφό. Και αν δεν έχουμε χρήματα, να δώσουμε λίγο χρόνο σε έναν πονεμένο, λίγη υπομονή σε κάποιον που είναι ιδιόρρυθμος και τον αποφεύγουν όλοι απομονώνοντάς τον, να κάνουμε λίγο κόπο για κάποιους ανθρώπους, να πάμε σε ένα νοσοκομείο. Αυτό θα είναι το καλύτερο δώρο προς τον Χριστό. Αντί να κάνουμε άλλους στολισμούς, να επιμεληθούμε λίγο τις ψυχές μας – να κάνουμε τον στολισμό της ψυχής. Είναι τραγικό το σπίτι μας να είναι γεμάτο από καμπανίτσες, δεντράκια και λουλούδια, και η καρδιά μας να είναι αραχνιασμένη. Τι ωραίο πράγμα όμως να είναι η καρδιά μας περιστόλιστη και το σπίτι μας να έχει και αυτό τον απλό και κανονικό του διάκοσμο!
Και αντί για ταξίδια μακρινά να κάνουμε το ένα ταξίδι. Αυτό το ταξίδι που έκαναν οι ποιμένες – «διέλθωμεν δη έως Βηθλεέμ και ίδωμεν το ρήμα τούτο το γεγονός» (Λουκ. β΄ 15) . Χρειάζεται λίγη ησυχία για να καταλάβω τι είναι η Βηθλεέμ: Είναι ένα γεγονός που έγινε κάποτε σε ένα χωριουδάκι; Η μήπως είναι μία κατάσταση στην οποία μπορώ και εγώ ως άλλος ταπεινός ποιμένας να προσεγγίσω; Να καταλάβουμε λοιπόν λίγο τι είναι τα Χριστούγεννα. Τι μας λένε τα Χριστούγεννα; Πως γεννάται η σωτηρία μας μέσα από την ευτέλεια του σπηλαίου και την ταπείνωση των σπαργάνων; Πως ο Θεός βγάζει όλη την αγάπη Του με την ένδυση της ανθρώπινης φύσης; Πως ο Θεός κατεβαίνει και μας δίνει αυτό το μεγάλο δώρο της ομοίωσής μας μαζί Του;
Αυτή λοιπόν η ευλογημένη περίοδος που ξανοίγεται μπροστά μας, ξανοίγεται σαν μία μοναδική ευκαιρία για τον κάθε ένα μας. Αυτό θα μας θυμίζουν συνεχώς οι σαράντα μέρες που ακολουθούν• και όλη μας η ζωή αυτή την ανάγκη θα επιβεβαιώνει. Σε εμάς μένει λίγο να ανοίξουμε τα μάτια μας, κάπως να διευρύνουμε την ακοή μας να ακούμε τα πνευματικά μηνύματα, για να μπορέσουμε να βρεθούμε κάποτε κι εμείς σε αυτή την Βηθλεέμ, να χαρούμε με όλη μας την ύπαρξη τα Χριστούγεννα. Και τότε, αυτά τα Χριστούγεννα θα βεβαιώνουν ότι ο Θεός είναι μεθ’ ημών, ότι ο Θεός βρίσκεται ανάμεσά μας, και όχι μόνο ανάμεσά μας, αλλά τελικώς και εντός ημών – «η βασιλεία του Θεού εντός υμών εστιν» (Λουκ. ιζ΄ 21). Εύχομαι να δώσει ο Θεός σε όλους μας ανεξαιρέτως να αξιωθούμε να αντικρύσουμε ύστερα από σαράντα ημέρες τον Κύριο όχι μόνο γεννώμενο στην φάτνη της Βηθλεέμ, αλλά –κυρίως– ανακλινόμενο στη φάτνη της ψυχής μας.