Με την Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Αθηνών
ολοκληρώθηκε επίσημα σήμερα το πρωί το Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο που
διοργάνωσε η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος με αφορμή την συμπλήρωση
100 ετών από την ίδρυση του περιοδικού Θεολογία.
Συλλειτούργησαν ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ. Θεόδωρος, ο
Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. Γεώργιος, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.
Ιερώνυμος, Μητροπολίτες Εκπρόσωποι Αυτοκεφάλων Εκκλησιών και παρέστησαν,
μεταξύ άλλων, μέλη της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, και
Σύνεδροι του Συνεδρίου, ενώ ως εκπρόσωπος της Κυβέρνησης, παρέστη η Υφυπουργός
Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Σοφία Βούλτεψη.
Ο Μακαριώτατος Πατριάρχης μίλησε για την σημερινή Ευαγγελική παραβολή του
Σπορέως τονίζοντας ότι «ο σπόρος είναι ο λόγος του Θεού. Είναι το Ευαγγέλιο Του, είναι
ο ίδιος ο Χριστός, αποκαλυπτόμενος μέσα στα ιερά κείμενα της Αγίας Γραφής, ο Οποίος
κρούει την θύρα της ανθρώπινης ψυχής αναζητώντας ικανό και δεκτικό έδαφος,
προκειμένου να καρποφορήσει και να βλαστήσει. Άρα είναι λόγος απόλυτης γνησιότητας,
αυθεντικότητας και αναμφισβήτητης πνευματικότητος».
Σε άλλο σημείο επεσήμανε: «Έχοντας το ακριβό προνόμιο να πλαισιώνομεθα από
εκλεκτούς Ιεράρχες, θυσιαστικώς αφοσιωμένους στην πολυτίμητη ιεραποστολική διακονία
τους, εργαζόμεθα συλλογικά για την θεμελίωση στην Αφρικανική συνείδηση, ότι η
Εκκλησία είναι Σώμα Χριστού και όχι μία ακόμη φιλανθρωπική οργάνωση. Γι’ αυτό το
λόγο, κατά τις οδοιπορίες μας ανά την Αφρική, άμεση προτεραιότητα δίδεται στη
εμβάθυνση του μηνύματος της Ορθοδοξίας, ό,που υπάρχουν ευήκοα ώτα και ανοικτές
καρδιές, ακόμα και σε πρόχειρες χορτοκαλύβες ή και κάτω από τη σκιά των αιωνόβιων
δέντρων. Είναι αλήθεια, ότι δυσυπέρβλητα ζητήματα διαρκώς αναφύονται αναφορικά με
την οργάνωση, την χρηματοδότηση και την επάνδρωση της ιεραποστολής, την
εκπαίδευση των στελεχών, την ακροβατούσα ενίοτε μετάφραση στις τοπικές διαλέκτους
των ιερών και λειτουργικών κειμένων, τον ελλοχεύοντα συγκρητισμό. Τα ζητήματα αυτά
πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν, διότι η σπορά του Ευαγγελικού λόγου, η
Ιεραποστολή, σημαίνει προσφορά μέσα από τη διαχείριση μιας ζωντανής, μα πάνω απ’
όλα ρευστής και ευμετάβλητης πραγματικότητας στο σύνολο των πενήντα τεσσάρων
κρατών που συναπαρτίζουν την αφρικανική ήπειρο».
Απευθυνόμενος προς τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος σημείωσε:
«Σε τούτον τον αγώνα της σποράς της Ορθοδοξίας στην Αφρική πιστεύουμε ακραδάντως,
ότι η ελπίδα και το όραμα, όσο κι αν η πορεία τους δυσκολευθή προσωρινά από ανέχειες
ή προσκόμματα ή επιχειρούμενες κακοπροαίρετες ενδορθόδοξες διασπάσεις, πάντοτε
βρίσκουν διεξόδους εκφράσεως και υλοποιήσεως μέσα από τον αστείρευτο δίαυλο της
ενοποιητικής αγάπης. Αυτήν την ενότητα, την κυριολεκτικώς θαυματουργούσα διά της
αμωμήτου πίστεως εν τω συνδέσμω της αγάπης, βιώνουμε στην γεωγραφική δικαιοδοσία
του καθ’ ημάς Αποστολικού και Πατριαρχικού Θρόνου του Αγίου Μάρκου με την
πολυτίμητη συναρωγή, ένυλη και ηθική, της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ελλάδος και των
κατά τόπους Ιερών Μητροπόλεων Αυτής. Αποτελεί δε ευλογία το γεγονός, ότι σήμερα
έχουμε την δυνατότητα, όχι μόνον να εκδηλώσουμε αυτοπροσώπως και επισήμως προς
το τίμιο Πρόσωπο Σας την ευγνωμοσύνη της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας για αυτήν την
πολύτιμη συναντίληψη προς το ιεραποστολικό γεώργιο, αλλά και να εκφράσουμε τίς
ολόθυμες συγχαρητήριες ευχές μας προς την Μακαριότητά Σας, επί τη συμπληρώσει
κατά το τρέχον έτος, δεκαπενταετούς αγλαοκάρπου και ευκλεούς Πρωθιεραρχικής
διακονίας. Κατὰ την δεκαπενταετὴ σεμνή, συνετή και αθόρυβη πηδαλιουχία Σας της
νοητής καθ’ Ελλάδα ολκάδος του Χριστού, βιώνουμε την αμέριστη και παντοειδή
συμπαράστασή Σας στο Αποστολικό έργο της μεταλαμπαδεύσεως της Ορθοδόξου
πίστεως, της πίστεως της ελπίδος στους διψώντες τον λόγο του Κυρίου, Αφρικανοὺς
αδελφοὺς μας. Κάθε αἴτημα παντοδαπούς ἐνισχύσεως του Πατριαρχείου μας
ικανοποιείται από την αγαπώσα καρδία Σας. Και πάλι Σας ευχαριστούμε εγκαρδίως προς
τούτο, ως και για την άκρως ευγενή και φιλάδελφη πρόσκλησή Σας να μετάσχουμε τούτου
του πνευματικού συμποσίου της πίστεως και της αγάπης.
Κατακλείοντες, ευχόμεθα εκ μέσης καρδίας όπως ο Δωρεοδότης Κύριός μας
Ιησούς Χριστὸς Σας χαρίζει υγεία αδιάπτωτη, μακρότητα ημερών ακυμάντων και δύναμη
ακατάβλητη, ώστε να διακονείτε την αδελφὴ Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος προς
δόξαν του ονόματος του Αγίου Θεού και ἐπ’ αγαθώ του ορθοδόξου πληρώματος Αυτής.
Αμήν!».
Στην συνέχεια ο Αρχιεπίσκοπος κάνοντας αναφορά στο Διεθνές Επιστημονικό
Συνέδριο του περιοδικού Θεολογία που ολοκληρώθηκε χθες τόνισε: «Μὲ τὴ βοήθεια καὶ
τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, ὁλοκληρώθηκαν οἱ ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου γιὰ τὰ 100 χρόνια τοῦ
περιοδικοῦ Θεολογία. Μὲ κάθε ταπεινότητα, θὰ ἤθελα νὰ πῶ ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία
πρωτοπόρησε διεθνῶς μὲ αὐτὴ τὴ διοργάνωση. Ὄχι μόνο γιατὶ ἄνοιξε ἕναν εὐρύτερο
διάλογο γιὰ φλέγοντα ζητήματα τῆς ἐποχῆς, τὰ ὁποῖα μέχρι τώρα ἦταν ἀντικείμενο
φιλοσοφικῶν καὶ κοινωνιολογικῶν μελετῶν. Ἀλλὰ κυρίως γιατὶ σ᾽ αὐτὸ τὸ Συνέδριο
ἔλαβαν μέρος ὁμιλητὲς ἀπὸ ὅλον τὸν κόσμο καὶ παρέστησαν Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, διὰ
τῶν Προκαθημένων ἢ τῶν ἐκπροσώπων τους. Ὅταν συλλάβαμε τὴν ἰδέα γιὰ τὸ θέμα τοῦ
Συνεδρίου, πολλοὶ ἀπόρησαν καὶ μὲ ρώτησαν: Καλά, πῶς ἔγινε καὶ ἡ Ἐκκλησία
ἀσχολεῖται μὲ τὴν τεχνολογία; Καὶ ἄλλοι ἔσπευσαν νὰ προδικάσουν ὅτι ἀπὸ τὸ βῆμα τοῦ
Συνεδρίου ἡ Ἐκκλησία θὰ δαιμονοποιήσει τὴ σύγχρονη τεχνολογία, δογματίζοντας μὲ
ξύλινη γλῶσσα. Καὶ οἱ δύο αὐτὲς ἀντιδράσεις, ξεκινοῦν ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι πολλοὶ
ἀντιλαμβάνονται τὴν Ἐκκλησία στατικά. Θεωροῦν ὅτι εἶναι ἕνας θεσμὸς ξεπερασμένος,
ποὺ ἔχει ἀπολιθωθεῖ στὸ παρελθόν. Ποὺ δὲν ἔχει καμμία ἐπικοινωνία μὲ τὴ σύγχρονη
πραγματικότητα καὶ ὁ λόγος της εἶναι ὀπισθοδρομικός. Ἐκεῖνο ποὺ θὰ ἤθελα νὰ τονίσω
εἶναι ὅτι ὁ λόγος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι διαχρονικός. Διότι ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴ σωτηρία τοῦ
ἀνθρώπου. Αὐτὸ εἶναι κάτι ποὺ δὲν ἐπηρεάζεται ἀπὸ τὶς ἱστορικὲς συνθῆκες. Βεβαίως,
δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ ἀγνοήσει τὴν πραγματικότητα τῆς ἐποχῆς του. Αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι
εἴμαστε ἀναγκασμένοι νὰ ἀφομοιώσουμε τὸ πνεῦμα τῆς ἐποχῆς. Ἀλλὰ ὅτι ὀφείλουμε νὰ
γνωρίζουμε πῶς οἱ ἑκάστοτε συνθῆκες -ἱστορικές, οἰκονομικές, κοινωνικές, ἐπιστημονικές,
τεχνολογικές- ἀναδιαμορφώνουν τὰ παλαιὰ προβλήματα ἢ δημιουργοῦν καινούργια. Καὶ
εἶναι ἀναγκαῖο νὰ τὸ γνωρίζουμε, προκειμένου νὰ κατευθύνουμε τὸν θεολογικό μας λόγο
καὶ πρὸς τὰ σύγχρονα εἰδικότερα προβλήματα. Μὲ αὐτὸ τὸ σκεπτικὸ διοργανώσαμε τὸ
Συνέδριο. Νὰ ἀναδείξουμε τὰ προβλήματα ποὺ ἔχει προκαλέσει στὸν κόσμο μας ἡ
ραγδαία ἀνάπτυξη τῆς τεχνολογίας. Ὄχι μόνο τὰ προβλήματα ποὺ εἶναι ὁρατὰ διὰ γυμνοῦ
ὀφθαλμοῦ, ὅπως γιὰ παράδειγμα ἡ καταστροφὴ τοῦ περιβάλλοντος, ἡ κλιματικὴ ἀλλαγή,
ἡ ἐξάντληση τῶν φυσικῶν πόρων, ἡ αὔξηση τῆς φτώχειας. Ἀλλὰ καὶ ὅσα ἄλλα
λανθάνουν, εἶναι κρυμμένα κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια. Αὐτὰ ἴσως εἶναι καὶ τὰ πιὸ
σημαντικά. Διότι, χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνουμε, ἐπηρεάζουν καὶ τὸν τρόπο ποὺ
σκεπτόμαστε καὶ τὸν τρόπο ποὺ ζοῦμε.
Γιὰ παράδειγμα, εἴμαστε περιτριγυρισμένοι ἀπὸ τὶς λεγόμενες «ἔξυπνες» μηχανές:
κινητὰ τηλέφωνα, κλιματιστικά, τηλεοράσεις. Ζοῦμε στὴν ἐποχὴ τοῦ αὐτοματισμοῦ. Τί
συνέπειες ἔχει αὐτὸ στὴ σκέψη μας, στὴ συμπεριφορά μας; Στὸν τρόπο ποὺ
ἀντιμετωπίζουμε τοὺς συνανθρώπους μας, τὴ φύση, καὶ τὸν Θεό; Καὶ πῶς ὁ
αὐτοματισμός, ποὺ μᾶς διευκολύνει, ἐπηρεάζει τελικῶς τὴν ἐλευθερία μας; Ἀπὸ τὰ μέσα
τοῦ 20οῦ αἰῶνα, ἄρχισε νὰ διαχέεται ὁ φόβος ὅτι ζώντας μέσα σ᾽ ἕνα μηχανοκρατούμενο
κόσμο, ὁ ἄνθρωπος θὰ χάσει ἐντελῶς τὴν ταυτότητά του. Τί μποροῦμε νὰ ἀπαντήσουμε
σ᾽ αὐτό; Πῶς θὰ ἀντιμετωπίσει τὴν ἀπώλεια τῆς προσωπικότητάς του ὁ σύγχρονος
ἄνθρωπος;
Προσπαθήσαμε νὰ ἀναδείξουμε αὐτὴν τὴν πραγματικότητα, στὶς περισσότερες
δυνατὲς διαστάσεις της. Ὁ στόχος μας δὲν ἦταν νὰ δαιμονοποιήσουμε τὴν πρόοδο. Καὶ
βέβαια, ἡ πρότασή μας δὲν εἶναι νὰ ἐπιστρέψουμε σὲ μιὰ κοινωνία τῶν ἁπλῶν ἐργαλείων

– παρ᾽ ὅλο ποὺ ὑπῆρξαν φιλόσοφοι ποὺ διατύπωσαν τέτοιες ἀπόψεις. Δὲν εἴμαστε
Λουδδῖτες. Ἐμεῖς μεγαλώσαμε χωρὶς τηλέφωνο ἢ μὲ ἀναλογικό, στὴν καλύτερη
περίπτωση.
Ἀλλὰ οἱ νέοι μας δὲν ἔχουν αὐτὴν τὴν ἐμπειρία καὶ δὲν μποροῦν νὰ τὸ καταλάβουν.
Τὸ νὰ τοὺς τὴν περιγράφουμε νοσταλγικά, δὲν ἔχει ἀποτέλεσμα. Τὸ νὰ τοὺς ἐπικρίνουμε
ποὺ εἶναι τόσο ἐξαρτημένοι ἀπὸ τὴν τεχνολογία, εἶναι ἄτοπο.
Ἐκεῖνο, ὅμως, ποὺ μποροῦμε καὶ ὀφείλουμε νὰ κάνουμε, εἶναι νὰ τοὺς διδάξουμε
νὰ τοποθετηθοῦν κριτικὰ ἀπέναντι σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς ἔννοιες ποὺ ἔχουν σχεδὸν
θεοποιηθεῖ: Εἶναι πράγματι πρόοδος τὸ νὰ ἔχεις τὸ τελευταῖο μοντέλο τοῦ ἔξυπνου
κινητοῦ; Εἶναι πράγματι ἐπωφελὴς γιὰ τὶς ἀνθρώπινες σχέσεις ἡ δυνατότητα τῆς ἄμεσης
ἐπικοινωνίας; Μὲ τὸν ἴδιο τρόπο πρέπει κι ἐμεῖς νὰ τοποθετηθοῦμε ἀπέναντι στὸ πνεῦμα
τῆς ἐποχῆς μας. Κριτικὰ καὶ ὄχι ἐπικριτικά. Ὁ ρόλος τῆς Θεολογίας, ἐξάλλου, δὲν εἶναι νὰ
ἐπικρίνει ἀλλὰ νὰ διακρίνει. Καὶ νὰ διακρίνει, μὲ βάση τὴν ἀλήθεια, ποὺ καθὼς ἔλεγε ὁ
Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, εἶναι «ἡ τῶν μελλόντων κατάστασις». Ἡ ἀλήθεια πρέπει νὰ
ἀναζητεῖται στὸ τέλος, στὰ ἔσχατα.
Ἐντὸς τῆς ἱστορίας, πάντα θὰ ὑπάρχει μιὰ σύγκρουση ἀνάμεσα στὸ πνεῦμα τοῦ
κόσμου καὶ στὸ πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας.
Σ᾽ αὐτὴν τὴ σύγκρουση, ἡ Ἐκκλησία ὀφείλει νὰ λάβει θέση. Ὄχι γιὰ νὰ καταδικάζει καὶ νὰ
ἐπικρίνει τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου. Οὔτε βεβαίως γιὰ νὰ ἐπιβάλλει τὸ ὁτιδήποτε. Διότι ἡ
ἀνθρώπινη ἐλευθερία εἶναι πολὺ σημαντική. Εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ. Ἡ δική μας ἀποστολὴ
εἶναι νὰ λέμε τὴν ἀλήθεια. Ὄχι ἀπὸ ἰδιοτροπία. Ἀλλὰ ἐπειδὴ αὐτὴ ἡ ἀλήθεια σχετίζεται μὲ
τὴ σωτηρία μας. Καὶ στὸ τώρα καὶ στὰ ἔσχατα».
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο Αρχιεπίσκοπος υπογράμμισε: «Δὲν μποροῦμε,
ὡς Ἐκκλησία, νὰ εἴμαστε «ἀπόκοσμοι». Νὰ κόψουμε κάθε ἐπαφὴ καὶ ἐπικοινωνία μὲ τὸν
κόσμο καὶ νὰ ἀπομονωθοῦμε. Ἀλλά, δὲν πρέπει νὰ εἴμαστε καὶ ἐκκοσμικευμένοι. Δηλαδὴ
νὰ ἀφεθοῦμε νὰ μᾶς ἀπορροφήσει τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου τούτου. Ὀφείλουμε νὰ εἴμαστε
«ἐγκόσμιοι». Νὰ διαλεγόμαστε, δηλαδή, μὲ τὸν κόσμο καὶ νὰ τὸν προσκαλοῦμε νὰ
προγεύεται, στὸ ἐδῶ καὶ τώρα, τὴν ἐρχόμενη Βασιλεία».
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας πραγματοποιήθηκε ξενάγηση για τους
ομιλητεές του συνεδρίου στο Κειμηλιαρχείο του Μητροπολιτικού Ι. Ναού Αθηνών από τον
πρωτοπρεσβύτερο Θωμά Συνοδινό.

Εκ της Οργανωτικής Επιτροπής