Του π. Ηλία Μάκου
Στους καιρούς μας, όπου δοκιμάζεται η πίστη, διαστρέφεται με σατανικότητα η αλήθεια, χλευάζεται θορυβωδώς η ηθική, γίνεται πνευματική αφαίμαξη των ανθρώπων, χορταίνουμε με ξυλοκέρατα, έρχεται να μας ξυπνήσει η μορφή, λησμονημένη στους πολλούς, του Μακάριου Καλογερά.
Ο Πάτμιος Εθνοδιδάσκαλος, που ανακηρύχθηκε άγιος της Ορθοδοξίας, η μνήμη του εορτάζεται στις 19 Ιανουαρίου, προσέφερε στην Εκκλησία και στο Γένος ένα έργο, που ενώνει το παρελθόν με το μέλλον και επηρεάζει το παρόν.
Πρόκειται για την ίδρυση της Πατμιάδας Εκκλησιαστικής Σχολής, που λειτουργεί εδώ και πάνω από τρεις αίωνες α, ενισχύοντας την Εκκλησία με διαλεχτά στελέχη και την κοινωνία με πιστά μέλη.
Έκανε πολυετείς σπουδές στην Κωνσταντινούπολη, όπου χειροτονήθηκε διάκονος από το Μητροπολίτη Νικομήδειας. Και παρέμεινε διάκονος έως την κοίμησή του το 1737, σε ηλικία μόλις 49 ετών.
Αρνούνταν τις προτάσεις να χειροτονηθεί σε ιερέα, γιατί, όπως έλεγε, προτιμούσε «διακονεί και όχι να διακονείται».
Η ταπεινοφροσύνη του αυτή δεν ήταν αδυναμία. Ήταν η δύναμή του. Και είχε ο άγιος Μακάριος το απαραίτητο εκείνο ψυχικό υπόστρωμα, για να μπορεί να είναι και να διατηρείται ταπεινός.
Στην περίπτωση του η ταπείνωση συνδέεται με την αυτογνωσία και όχι με την ταπεινοσχημία και την αυτομεμψία. Η ταπείνωσή του δεν ήταν αντίθετη με το ορθό φρόνημα, που είχε για τον εαυτό του.
Το 1713 ξαναγύρισε στην ιδιαίτερη πατρίδα του την Πάτμο και αποφάσισε να ιδρύσει την περίφημη Πατμιάδα Σχολή, η οποία αποδείχθηκε στο διάβα του χρόνου πολύτιμο στήριγμα της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.
Η Σχολή, σε μια σκυταλοδρομία Ορθόδοξης και Ελληνικής παιδείας, παρέδωσε και εξακολουθεί να παραδίδει μια μαρτυρία πίστης και γνώσης της Αλήθειας από γενιά σε γενιά, δίνοντας ένα σταθερό και ανόθευτο πνευματικό παρόν επί 307 ολόκληρα χρόνια.
Στην αρχή ήταν ο μόνος δάσκαλος και παρέδιδε δωρεάν μαθήματα, ενώ στη συνέχεια δάσκαλοι διετέλεσαν οι καλύτεροι από τους μαθητές του, όπως ο μοναχός Κοσμάς από τη Λήμνο και ο μοναχός Γεράσιμος ο Βυζάντιος.
Αναγνωρίστηκε αμέσως το εθνικοθησκευτικό έργο του και εύποροι από την Κωνσταντινούπολη, αλλά και οι οικογένειες των Μαυροκορδάτων και των Υψηλάντηδων, με τις οποίες συνδέθηκε, τον στήριξαν για την επέκταση των κτιριακών εγκαταστάσεων της Σχολής.
Ο Μακάριος Καλογεράς ακολουθούσε καθαρή Ορθόδοξη γραμμή. Έδινε τη μαρτυρία του για το Χριστό, αλλά και το Έθνος, ακούραστος και απτόητος με όπλο του τη «μάχαιρα του Πνεύματος».
Οι διδαχές του ξεχυνόταν από το στόμα του σαν ορμητικό και καθαρό ποτάμι. Αλλά και προσευχόταν με κραυγή ισχυρή και με δάκρυα πολλές φορές.
Ο… πόλεμος, που έκανε, για να κρατήσει όρθιες τις αξίες του Γένους, σε μια περίοδο σκλαβιάς, ήταν πολυμέτωπος, ασυνθηκολόγητος, σκληρός, ολοκληρωτικός. Το φως πορευόταν, αλλά το σκοτάδι δεν παραδινόταν. Αντιστεκόταν. Συνέχεια εκτόξευε τις αντεπιθέσεις του.
Καπνοί και ατμοί, πάσχιζαν με κάθε τρόπο να κρύψουν τον ήλιο της Αλήθειας του Θεού, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της αγάπης, για τον οποίο μιλούσε ο άγιος Μακάριος, αφού δεν μπορούσαν να τον σβήσουν.
Ο ίδιος…πόλεμος, με άλλες μορφές πλέον, συνεχίζεται ως τις ημέρες μας, και όποιος δεν ζει με την αίσθησή του, δεν είναι… πολεμιστής του Χριστού.
Ο αγώνας του Χριστού για την ψυχική απελευθέρωση του κόσμου ήταν και ο αγώνας του αγίου Μακάριου, γι’ αυτό η παρουσία του ήταν ορατή στο πεδίο της μάχης.
Ο ατόφιος Ορθόδοξος και πατριωτικός λόγος του δεν μπήκε στο περιθώριο, δεν υποτιμήθηκε, δεν αφοπλίστηκε, αλλά είναι επίκαιρος πάντοτε, για τη στήριξη των παραδόσεων της φυλής μας σύμφωνα με το πρότυπο του Χριστού.
Εμείς οι κλονισμένοι, οι χωρίς υψηλούς στόχους, οι καυχώμενοι για τη σοφία μας, ας αποτρέψουμε την πνευματική μας κατεδάφιση, ίνοντας την καλή μαρτυρία για το έργο του Χριστού, με ποικίλους τρόπους, μα προπαντός με εκπληκτική δύναμη, ώστε οι σημερινοί αρνητές του Χριστού να μην αφεθούν – ελεύθεροι, ασύδοτοι και αναπάντητοι – να σκεπάσουν την κοινωνία με ατέλειωτα ψυχικά ερείπια.
