Του π. Ηλία Μάκου
Εόρτασε ο ναός του αγίου Προκοπίου στα Τίρανα και προσήλθαν πολλοί πιστοί από την ευρύτερη περιοχή.
Ιερούργησε ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, πλαισιούμενος από το Μητροπολίτη Αμαντίας Ναθαναήλ και από ιερείς των Τιράνων.
“Όταν το 1992, πριν 29 χρόνια, κάναμε την πρώτη Θεία Λειτουργία εδώ”, ανέφερε ο Μακαριώτατος, “ο χώρος ήταν ένα εστιατόριο. Ήταν πολύ δύσκολο να πάρουμε και πάλι αυτό τον αγιασμένο χώρο. Αναζητούσαμε να γίνει κάποιο θαύμα. Και ο δικός μας Θεός, είναι ο Θεός των εκπλήξεων και των θαυμάτων. Ο ναός μας παραχωρήθηκε από την κυβέρνηση. Και συμφωνήθηκε και με το Δήμο Τιράνων και με αρμόδιους κυβερνητικούς ναού να χτιστεί ο ναός εκ νέου. Θα γίνει ένα σύγχρονο σχέδιο, που ταιριάζει στο χώρο και στην παράδοση. Ήδη συγκεντρώνονται χρήματα για την ανέγερση του ναού”.
Προς το τέλος της Θείας Λειτουργίας λιτανεύτηκε περιμετρικά του ναού η εικόνα του αγίου Προκοπίου και σχηματίστηκε μια ευλαβική πομπή με επικεφαλής το Μητροπολίτη Ναθαναήλ και τους ιερείς.
Να σημειωθεί ότι η ζωή του αγίου Προκοπίου δείχνει ότι δεν αρκεί κανείς να ακούει και να παραλαμβάνει τον Ευαγγελικό λόγο και να τον παραδέχεται, αλλά πρέπει και να τον τηρεί. Να μένει πιστός στη θεωρία και στην πράξη, όπως έκανε ο άγιος Προκόπιος.
Κρατήθηκε σταθερά στην πίστη. Γιατί αυτή ήταν το ανάβαθρο στους διωγμούς εναντίον του. Αλλά ήταν και η υπερκόσμια σκάλα, με την οποία ανήλθε στους ουρανούς, αφού επιτέλεσε, χύνοντας το αίμα του, τα καθήκοντά του πάνω στη γη, που τα υπαγόρευε η ζωντανή πίστη.
Δεν φθάνει δηλαδή να έχουμε την ορθή πίστη, χρειάζεται μαζί μ’ αυτή να έχουμε και βίο ανάλογο.
Και ο μεγαλομάρτυρας Προκόπιος απέδειξε ότι δεν μπορούμε να σωθούμε χωρίς την ορθή πίστη. Δεν μπορούμε, όμως, να σωθούμε χωρίς τα έργα, που τα εμπνέει η βαθιά πίστη στο Θεό και στη διδασκαλία Του.
Υπάρχει κίνδυνος, τον οποίο διατρέχουμε πολλοί από εμάς, ενώ πιστεύουμε θεωρητικά, από την άλλη πλευρά δεν καταβάλλουμε προσπάθεια και πρακτικά, συνειδητά, να γίνουμε πραγματικοί Χριστιανοί.
Στο πρόσωπο του αγίου Προκοπίου ήταν ζωγραφισμένη η εικόνα του Θεού και τα έργα των χειρών του, τα αισθήματά του, οι σκέψεις του ήταν αντάξια της πίστης μας.
***
Ο ναός του αγίου Προκοπίου στα Τίρανα χτίστηκε αρχικά πιθανώς το 1795. Στο εσωτερικό της εκκλησίας αυτής οι τοίχοι ήταν βαμμένοι με ασβέστη, η οροφή ήταν κατασκευασμένη από σανίδες και το δάπεδο ήταν πλακόστρωτο. Γύρω από την εκκλησία υπήρχε χριστιανικό νεκροταφείο.
Το 1938 κατεδαφίστηκε και άρχισε να ανεγείρεται πάλι το 1940 για να ολοκληρωθεί το 1945 και εγκαινιάστηκε στις 20 Μαΐου από τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόφορο Κίσι.
Η εκκλησία ήταν βυζαντινού ρυθμού, σκαλισμένη με πέτρες λαξευμένες σε ύψος δύο μέτρων και συνεχιζόταν ο τοίχος με τούβλα. Είχε μήκος 23,5 μέτρα και πλάτος 18 μέτρα.
Το δάπεδο της εκκλησίας ήταν πλακόστρωτο με λευκά μαρμάρινα πλακάκια. Το τέμπλο ήταν επίσης κατασκευασμένο από λευκό μάρμαρο και το πλαίσιο από μαύρο μάρμαρο.
Και πάλι κατεδαφίστηκε το 1960 για να κατασκευαστεί στη θέση της πάρκο κ.λπ.
Ο σημερινός ναός είναι δημιούργημα των χρόνων της ανασύστασης της Εκκλησίας της Αλβανίας από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο.
***
Να σημειωθεί ότι μετά από ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Τιράνων, παραδόθηκε στην Εκκλησία της Αλβανίας, στις 2 Νοεμβρίου 2020, ο τίτλος κυριότητας γης, στο χώρο της Τεχνητής Λίμνης των Τιράνων, όπου υπάρχει ο ναός του αγίου Προκοπίου.
Και αποτελεί το γεγονός αυτό αφετηρία και αφορμή για την απόδοση των περιουσιακών στοιχείων της στην Εκκλησία της Αλβανίας, που μέχρι σήμερα καθυστερεί.
Μέχρι τώρα δεν είχε αποδοθεί ο τίτλος κυριότητας στον ιστορικό ναό, όπως συμβαίνει και με άλλους λατρευτικούς χώρους.
Και δεν μπορούσε να γίνει καμία ανοικοδόμηση του ναού, που χρονολογείται εδώ και πλέον από 240 χρόνια, και στη θέση του είχε ανεγερθεί ένα καινούργιο κτίσμα.
Επί 30 χρόνια παρακρατείται περιουσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη γειτονική χώρα (ναοί, μονές, εικόνες, λατρευτικά αντικείμενα, ιερά λείψανα, αρχεία).
Δημεύτηκε απ’ το κράτος αυθαίρετα κατά την περίοδο του αθεϊστικού κομουνιστικού διωγμού.
Εξάλλου κειμήλια είναι στοιβαγμένα σε αποθήκες, ενώ κάποιες εικόνες περιλαμβάνονται σε εκθέσεις, χωρίς καν να αναφέρεται ο χαρακτηρισμός τους ως “Ορθόδοξες”.
Παρότι έχουν εκδοθεί δικαστικές αποφάσεις, που αναγνωρίζουν στην Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας την ιδιοκτησία σε όλες τις εκκλησίες, εδώ και πολλά χρόνια οι διαδικασίες “σκοντάφτουν” στην “Επιτροπή Επιστροφής και Αναγνώρισης Περιουσιών”, η οποία δεν εκδίδει τις σχετικές αποφάσεις.
Προβλέπεται πως κάθε δικαιούχος, εκτός από τα δικαστήρια, θα πρέπει να αποδείξει και στη συγκεκριμένη Επιτροπή ότι είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης, προκειμένου να έχει το δικαίωμα να διεκδικήσει την περιουσία του.
Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή δεν πείθεται και δεν αποδέχεται ότι οι ναοί ανήκουν στην Εκκλησία της Αλβανίας!
