Του π. Ηλία Μάκου
Σε ένδειξη μνήμης και τιμής στήθηκε δίπλα στην προτομή του αξιωματικού και η προτομή του Ιεράρχη, τα αποκαλυπτήρια της οποίας είχε κάνει στις 14 Φεβρουαρίου 2019 ο τότε πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος,
Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13, στην ακριτική Κόνιτσα, ο Σπυρίδων Βλάχος έδωσε το έναυσμα, φλογισμένος, όπως ήταν, και ανεμίζοντας ως σημαία τα ράσα του, για το διωγμό των Τούρκων. Ενέπνεε και ενθουσίαζε τους μαχητές, με το αγωνιστικό του φρόνημα.
Αυτή ακριβώς την περίοδο, όπου είμαστε – κυριολεκτικά και μεταφορικά – “σκλαβωμένοι” στην τρέχουσα κατάσταση, που έχει διαμορφώσει ο κορωνοϊός και όχι μόνο, ενώ οι Τούρκοι – τι σύμπτωση – 200 χρόνια μετά δεν ξεχνούν τον μεγαλοϊδεατισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έχουμε ανάγκη να διδασκόμαστε από το θαύμα του ηρωισμού των υπόδουλων Ελλήνων.
Και δεν πρέπει να υποτιμάται και να συκοφαντείται ο καθοριστικός ρόλος της Εκκλησίας στην απελευθέρωση όχι μόνο της Κόνιτσας, αλλά ολόκληρης της Ελλάδας.
Η Εκκλησία κράτησε γερά στην αγκαλιά της τα παιδιά της, τόνωσε μέσα τους τη δύναμη της πίστης, τα δίδαξε πως γεννήθηκαν Χριστιανοί και Έλληνες, και έτσι πρέπει να πεθάνουν, βάσταξε στους ώμους της τις τύχες του λαού, έθρεψε τις γενιές των Ελλήνων με τα νάματα της παράδοσης, έσωσε την ελληνική γλώσσα με τη διδασκαλία της στους νάρθηκες των ναών και στους κρυψώνες τους, όπου στεγαζόταν το Κρυφό Σχολειό, και κυοφόρησε στα σπλάγχνα της τον ξεσηκωμό.