Του π. Ηλία μάκου

Πάνω στο Γράμμο, κοντά στο χωριό Πλαγιά Κόνιτσας, βρίσκεται η ιστορική Μονή της Παναγίας Ζέρμας (αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου), που ανακατασκευάστηκε από την Περιφέρεια Ηπείρου και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων.

Ο ναός της Μονής είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και η πρώτη ανέγερσή του χρονολογείται το 879, όπως μαρτυρείται από καταγεγραμμένη επιγραφή στην είσοδο της Μονής. 

Το 1079 οι μεγάλες κατολισθήσεις είχαν ως αποτέλεσμα να μεταφερθεί λίγο ψηλότερα και η η οικοδόμησή της ολοκληρώθηκε το 1310.

Οι παρεμβάσεις ήταν σημαντικές και ξαναζωντάνεψαν το μνημείο, που είχε υποστεί σημαντικές φθορές. 

Μάλιστα ο ερημωμένος σήμερα οικισμός της Ζέρμας, πέτρινα ερείπια έχουν απομείνει, όπου το Μοναστήρι, υπήρξε χωριό καταγωγής  αγιογράφων, που έφτασαν μέχρι το Δέλβινο, όπου ο ζωγράφος Μιχαήλ από τη Ζέρμα υπέγραψε σωζόμενη έως σήμερα αγιογράφηση σε ναό του 1662 «δηα χυρός του αμαρτολού Μιχάλις ζωγράφος εκ κόμις Ζέρμας».

Το Μοναστήρι της Ζέρμας είναι ένας τόπος, που από τα βάθη των αιώνων στέλνει το μήνυμα ότι ο άνθρωπος έχει τόπο να θεμελιώσει τα ιδανικά του, χωρίς να προδοθεί. Να αποθέσει τα δάκρυά του, χωρίς από κανένα να γελαστεί. 

Γεμάτος από το Θεάνθρωπο της αγάπης, που χωράει τα αμαρτωλά δεσμά, τα βάσανα και τους καημούς των ανθρώπων, που θα θελήσουν να τα απιθώσουν εκεί και να λυτρωθούν. 

Και σ΄ αυτό το χώρο αισθάνεται ο προσκυνητής μια νήψη, η οποία είναι ο μεγάλος φύλακας της ψυχής. Είναι τείχος ισχυρό, που αποκρούει κάθε εσωτερική επιβουλή. 

Μέσα στο Μοναστήρι νεκρώνεται το σαρκικό φρόνημα και αγρυπνούν οι αισθήσεις, οι σκέψεις, τα διανοήματα. 

Και καταλαβαίνεις ότι η ζωή της καρδιάς ομορφαίνει μόνο με τον αγώνα και καρποφορεί με τη χάρη του Θεού. 

Όσο φωτίζεται ο “έσω άνθρωπος” με τις μυστικές διεργασίες του Πνεύματος, τόσο και πραγματώνεται η υπαρξιακή μεταμόρφωση.