Την Τετάρτη 1-3-2017 ο Διαχειριστής του ΟΦΕΛΠ Πρωτοψάλτης κ.Παναγιώτης Τζανάκος και ο εκ των συντακτών της ιστοσελίδας μας Πρωτοψάλτης κ.Ευάγγελος Θεοδώρου εκκλησιάσθηκαν στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό και παρακολούθησαν την ακολουθία του Μεγάλου Αποδείπνου.
Ηταν μία πρωτόγνωρη “εμπειρία” και ο κ.Ευάγγελος Θεοδώρου κατέγραψε υπό τύπον άρθρου μερικές σκέψεις,τις οποίες κοινοποιούμε κατωτέρω.
Επίσης παραθέτουμε και ένα ολιγόλεπτο βίντεο με στιγμιότυπα από την εν λόγω ακολουθία.
Χαίρετε εν Ειρήνη.
ΟΦΕΛΠ

Μεγάλη Τεσσαρακοστή

στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό

(η παράδοση του Λαμπαδαρίου Πέτρου) 

     Η ώρα τέσσερις και μισή το απόγευμα η καμπάνα σήμανε στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό για την ακολουθία του Μεγάλου Αποδείπνου. Ο μουσικολογιώτατος π. Βησσαρίων “έβαλε”Ευλογητός και μέχρι να αρχίσει ένας από τους διακόνους τοΤρισάγιο, απέξω ακούστηκε ο χότζας στο δικό του “τροπάρι”. Η μαρτυρία της Ορθοδόξου πίστεως εδώ στην Πόλη, είναι υπόθεση αγωνιστική.

Στο μισοσκόταδο του άδειου Πατρ.Ναού του Αγίου Γεωργίου λίγο αργότερα, ξεπρόβαλε η μορφή του Πατριάρχη. Μπήκε στο ναό από την είσοδο του αριστερού κλίτους μόνος, σαν καλόγηρος, χωρίς εγκόλπιο και πατερίτσα. Έκανε το σημείο του Σταυρού εμπρός από την Ωραία Πύλη και πήγε και στάθηκε στο αριστερό στασίδι του δεξιού αναλογίου όπου τον χορό συγκροτούσαν οι διάκονοι του Πατριαρχείου. Όποτε προέβλεπε το τυπικό, διάβαζε τις ευχές από το Ωρολόγιο το οποίο κρατούσε μόνος του ή κατέβαινε για να κάνει εδαφιαίες μετάνοιες. Σιωπηλός και προσευχόμενος καθόλη τη διάρκεια της ακολουθίας έδινε με διάκριση το πρότυπο στους νεότερους του κλήρου. Πόσο λείπει άραγε από την Αγία μας Εκκλησία αυτό το παράδειγμα…

Αν έκλεινε κανείς τα μάτια, επικεντρώνοντας όλες τις αισθήσεις στην ακοή, θα δυσκολευόταν να τοποθετήσει τον εαυτό του στο χρόνο. Το ψάλσιμο γοργό, σαν αήρ που έλεγε ένας παλαιός Πρωτοψάλτης του Πατριαρχείου, οι φωνές δωρικές, το τυπικό στην ακρίβεια που του πρέπει. Στις Αιτήσεις που εκφωνούσε ο ιερέας στον Δι, οι διάκονοι απαντούσαν το Κύριε ελέησον όπως το ακούμε στις ηχογραφήσεις από τον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό πριν 60 – 70 χρόνια, στα χρόνια του Πρίγγου, του Δανιηλίδη και του Στανίτσα. Βου-βου-βου-Πα-Νη ίδιο και απαράλλακτο. Στον κανόνα του Τριωδίου ο στίχος Ελέησον με ο Θεός ελέησόν με στον Δι, όπως είναι το σωστό και όπως πάντοτε λέγεται εδώ. Κανείς δεν έδειχνε να σκέφτεται το τι και το πως.

Όλα τα ψαλλόμενα μέρη του Μεγάλου Αποδείπνου τα έχει μελοποιήσει ή καταγράψει κατά την παράδοση της εποχής του ο Λαμπαδάριος της Μεγάλης Εκκλησίας Πέτρος. Μέσα στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό, αυτή η παράδοση συνεχίζεται αδιάσπαστη με την αναμενόμενη εξέλιξη μέσα από την πάροδο των χρόνων. Είναι εντυπωσιακό το πόσο εγκρατείς αυτής της ψαλτικής παραδόσεως είναι ακόμα και αυτοί οι διάκονοι!

Στα δικά μας χρόνια, που τόσο ταλαιπωρείται η Ορθόδοξη Εκκλησία από νεωτερισμούς και προσθαφαιρέσεις,  άκριτες παρεμβάσεις ψαλτών και ιερωμένων, υπερβολές και εκκοσμίκευση, το παράδειγμα του Πατριαρχείου είναι πρότυπο και οδοδείκτης. Η κάθε ακολουθία που τελείται εδώ αποτελεί το αποκορύφωμα της σοβαρότητας, της τάξης και της ακρίβειας, της μεγαλοπρέπειας και της σεμνότητας. Και είναι ευλογία για την Αγία μας Εκκλησία που οι υπεύθυνοι του Πατριαρχείου με τις κατάλληλες επιλογές και αποφάσεις, διατηρούν αυτήν την παράδοση ζωντανή με σκοπό τη συνέχιση και τη διάδοση της.

Και δεν είναι υπερβολή να θεωρείται απαραίτητο όλοι οι ψάλτες να έχουν τη στοιχειώδη γνωριμία με την πατριαρχική παράδοση. Αν όχι για το ύφος, τουλάχιστον για την σοβαρότητα και το μέτρο του ψάλλειν, την προσαρμογή στο κατά περίπτωση ήθος, στην μεγαλοπρέπεια που επιτυγχάνεται ανεπιτήδευτα μέσω της απλότητας. Οι συνθέσεις του Λαμπαδαρίου Πέτρου αποτελούν το πλήρες περίγραμμα αυτής της παράδοσης – τουλάχιστον από την εποχή της δικής του συνθετικής εργασίας – που συνεχίζεται απαρασάλευτη στο διάβα των αιώνων.

Στην μέχρι σήμερα μαρτυρική Βασιλεύουσα, η βυζαντινή μουσική τέχνη μπορεί – όπως απέδειξε περίτρανα ο διδάσκαλος Πέτρος – να αποτελέσει την προμετωπίδα ώστε η Ορθοδοξία και η Ρωμιοσύνη να συνεχίζουν να τυγχάνουν σεβασμού και αναγνώρισης.

Την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, το παράδειγμα του Πάνσεπτου Πατριαρχικού Ναού προσφέρεται σε όλους τους Διακόνους των αναλογίων ως ευκαιρία αναστοχασμού. Με την ευχή, να συντελέσουμε όλοι οι ψάλτες στην ανύψωση της πατρώας μας μουσικής στο ύψος και στο ήθος που την υπηρέτησαν οι κλασικοί συνθέτες.

Καλή Ανάσταση! Θεοδώρου Ευάγγελος