Κόλαφος για την Τουρκία είναι η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ παράλληλα την καλεί να σεβαστεί το καθεστώς της Αγιάς Σοφιάς, τονίζοντας ότι αποτελεί σύμβολο ειρηνικής συνύπαρξης, ουσιαστικού διαλόγου και σεβασμού μεταξύ των θρησκειών. Η Τουρκία λίγες ώρες αργότερα απάντησε με δήλωση του εκπροσώπου Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών της χώρας Χαμί Άκσοϊ, ο οποίος δήλωσε: «H Aγία Σοφία και το Καριγιέ ( Μονή της Χὠρας) είναι στην ιδιοκτησία της Τουρκίας, και κάθε απόφαση γι᾽αυτά είναι μια υπόθεση που αφορά το εσωτερικό της Τουρκίας».
Η ετήσια έκθεση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών αποτελεί σκληρή απάντηση στις ενέργειες και την πολιτική Ερντογάν, καθώς κάνει αναφορές για βασανισμούς, ύποπτους θανάτους, εξαφανίσεις και αυθαίρετες συλλήψεις και στέλνει ηχηρό μήνυμα στην Τουρκία να σεβαστεί τις θρησκευτικές μειονότητες στη χώρα.
Τι αναφέρει η ετήσια έκθεση
Τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι θρησκευτικές μειονότητες στη Τουρκία καταγράφει η ετήσια έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις θρησκευτικές ελευθερίες ανά τον κόσμο. Μεταξύ των πιο σημαντικών θεμάτων που παρουσιάζονται είναι οι δυσκολίες στο άνοιγμα ή τη λειτουργία χώρων λατρείας και η επίλυση περιουσιακών διαφορών που σχετίζονται με τις κυβερνητικές απαλλοτριώσεις που έχουν γίνει σε εκκλησιαστικές εκτάσεις και ακίνητα. Όπως αναφέρει το ΑΠΕ – ΜΠΕ στην έκθεση τονίζεται ότι ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ συνέχισαν να εκφράζουν δημόσια και ιδιωτικά σε Τούρκους αξιωματούχους την οπτική τους που θέλει την Αγία Σοφία να είναι ένα μνημείο εξαιρετικής σημασίας, υποστηρίζοντας τη διατήρησή της κατά έναν τρόπο που θα σέβεται και θα είναι σύμφωνος με την πολυθρησκευτική της ιστορία.
Όπως αναφέρεται, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι «τόνισαν τη σημασία του ζητήματος με κυβερνητικούς αξιωματούχους (της Τουρκίας) και τόνισαν ότι η Αγία Σοφία είναι ένα σύμβολο ειρηνικής συνύπαρξης, ουσιαστικού διαλόγου και σεβασμού μεταξύ των θρησκειών».
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, «ο υπουργός Εξωτερικών (Μάικ Πομπέο) και άλλοι ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι συνέχισαν να παροτρύνουν τους κυβερνητικούς αξιωματούχους (της Τουρκίας) να ανοίξουν ξανά την ελληνορθόδοξη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και να επιτρέψουν σε όλες τις θρησκευτικές κοινότητες να εκπαιδεύουν τους κληρικούς τους στη χώρα».
Η απάντηση της Άγκυρας
Απάντηση προς τις ΗΠΑ σχετικά με το ζήτημα της Αγιά Σοφιάς έστειλε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας, Χαμί Άκσοϊ, με σημερινή ανακοίνωσή του, στην οποία τονίζει ότι η μετατροπή ή όχι της Αγιά Σοφιάς αποτελεί εσωτερικό ζήτημα της Τουρκίας και κανενός άλλου, ρίχνοντας τα βέλη του, βεβαίως, και προς την Ελλάδα.
«H Aγία Σοφία και το Καριγιέ (Μονή της Χὠρας) είναι στην ιδιοκτησία της Τουρκίας, και κάθε απόφαση γι᾽ αυτά είναι μια υπόθεση που αφορά το εσωτερικό της Τουρκίας. Οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί ή θα ληφθούν δεν είναι αρμοδιότητα άλλων χωρών. Όταν είναι ξεκάθαρα τα βήματα που κάνει η Τουρκία για την προστασία των θρησκευτικών ελευθεριών και την βελτίωση αυτών, είναι κωμικοτραγικό οι ΗΠΑ με εκθέσεις τους να προσπαθούν να αποπροσανατολίσουν την παγκόσμια κοινή γνώμη την ώρα που αυξάνεται ο ρατσισμός, ο αντισημιτισμός και η εναντίωση στο Ισλάμ.
Αρνούμαστε όλες τις αβάσιμες αλλά και ανούσιες εκφράσεις που υπάρχουν στην έκθεση και καλούμε τις ΗΠΑ να εστιάσουν την προσοχή τους στις εσωτερικές τους υποθέσεις για την θρησκευτική ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα» αναφέρει ο κ. Άκσοϊ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ ΤΙΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΣΑΒΟΥΣΟΓΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ
Στις 2 Ιουλίου η απόφαση για το καθεστώς της Αγιά Σοφιάς
Το «χαρτί» της μετατροπής του συμβόλου της Ορθοδοξίας σε τζαμί, το ανασύρει ο πρόεδρος Ρ.Τ. Ερντογάν πολύ συχνά, ωστόσο το τελευταίο διάστημα οι προκλήσεις έχουν κορυφωθεί.
Δημοσίευμα της εφημερίδας YeniSafak τη Δευτέρα έγραφε ότι στις 2 Ιουλίου αναμένεται να συζητηθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας της Τουρκίας προσφυγή για το καθεστώς της Αγίας Σοφίας,. Η προσφυγή τάσσεται κατά της απόφασης του 1934 για μετατροπή του ναού σε μουσείο, και ζητεί να αρχίσουν εκ νέου οι μουσουλμανικές τελετές.
Το αίτημα κατέθεσε το 2016 ένας άγνωστος κατά τα άλλα σύλλογος για την προστασία Βακουφίων, ιστορικών μνημείων και περιβάλλοντος ο Σύλλογος Στήριξης Αρχαίων Μνημείων και Περιβάλλοντος, ζητώντας να εξεταστεί η αυθεντικότητα της υπογραφής του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ στο προαναφερθέν προεδρικό διάταγμα.
Αν γίνει δεκτή η προσφυγή, αναφέρει η Yeni Safak, τότε θα ξεκινήσει η προσπάθεια μετατροπής σε τζαμί της Αγίας Σοφίας, λίγες μέρες αφότου ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε ξανά αλλαγή του καθεστώτος της. Ο ίδιος σύλλογος έχει καταθέσει κι άλλες προσφυγές στο παρελθόν με το ίδιο αίτημα επικαλούμενος κάθε φορά διαφορετικούς λόγους, αλλά όλες είχαν απορριφθεί.
Οι πρόσφατες εκδηλώσεις στον εσωτερικό χώρο της Αγίας Σοφίας καθώς και στον περιβάλλοντα χώρο του μνημείου, με αφορμή την θλιβερή επέτειο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης δεν προσβάλουν μόνο το Ορθόδοξο χριστιανικό αίσθημα, αλλά και τη Σύμβαση Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Την σύμβαση αυτή με την οποία η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO. Ο χαρακτηρισμός ενός μνημείου από την UNESCO δημιουργεί επί της ουσίας ένα νομικό πλαίσιο προστασίας του, και δεσμεύει τα συμβαλλόμενα μέρη να προστατεύουν τα μνημεία. Τα κράτη αποδέχονται επίσης ότι η διάσωση της παγκόσμιας κληρονομιάς είναι καθήκον της διεθνούς κοινότητας χωρίς αυτό να σημαίνει διακύβευση της εθνικής κυριαρχίας τους.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο κρατικό κανάλι TRT, το βράδυ της Δευτέρας, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζάπ Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε στις ελληνικές αντιδράσεις που έχουν προκύψει για το ζήτημα, υποστηρίζοντας πως η Άγκυρα δεν πρόκειται να πάρει την άδεια της Αθήνας και έστειλε μήνυμα πως η «Τουρκία δεν θα κάνει την παραμικρή παραχώρηση». «Τώρα άρχισε κάτι καινούριο. Λένε «μην κάνετε ποτέ την Αγιά Σοφιά τζαμί». Το προτείνετε ή μας δίνετε εντολές; Γιατί δεν πρόκειται ποτέ να σας πάρουμε την άδεια. Μήπως είστε άνθρωποι της τουρκικής διοίκησης;» είπε χαρακτηριστικά, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Anadolu.
Κατά της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί τάχθηκε και ο γνωστός Τούρκος ιστορικός και πρώην διευθυντής του μουσείου, Ιλμπέρ Ορταϊλί. «Η Αγία Σοφία δεν είναι παιχνίδι, ούτε πρέπει να μετατρέπεται σε πολιτικό όχημα. Είναι επικίνδυνο», δήλωσε στο κανάλι «ΧαμπέρΤουρκ», το ρεπορτάζ του οποίου αποκάλυψε τη δικαστική τροπή της υπόθεσης στις 2 Ιουλίου. «Οι μουσειολόγοι και οι ιστορικοί πρέπει να επιδείξουν ιδιαίτερη προσοχή. Πρέπει να σεβαστούμε την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης το 1934″, τόνισε.
