Πρόσφατα ἐκδόθηκε ἡ ὑπ’ ἀριθμ. 299/2016 ἀπόφαση τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας (Σ.τ.Ε.), μέ τήν ὁποία ἀκυρώνεται τό Προεδρικό Διάταγμα 5/2013 περί διαλύσεως τοῦ νομικοῦ προσώπου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως Σκάλας καί τῆς συγχωνεύσεώς της μέ τήν Ἱερά Μονή Ἀμπελακιωτίσσης.

Ἡ αἴτηση ἀκυρώσεως τῶν μοναχῶν τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως στρεφόταν κατά τοῦ Ὑπουργοῦ Παιδείας καί Θρησκευμάτων, ἐνῶ ὑπέρ τοῦ Ὑπουργοῦ παρενέβη ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ἦταν ἐντελῶς ἀμέτοχη στήν δίκη.

Τό Προεδρικό Διάταγμα ἀκυρώθηκε ἀπό τό ΣτΕ, ὄχι ἐπειδή κρίθηκε ὡς ἐξ ἀρχῆς παράνομο, ἀλλά μέ τό σκεπτικό ὅτι πρίν δημοσιευθῆ στήν Ἐφημερίδα τῆς Κυβερνήσεως –καί ἀσχέτως ἄν εἶχε ἤδη ὑπογραφεῖ ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας– ἡ Ἱερά Σύνοδος ἀνακάλεσε, κατά τήν ἑρμηνεία τοῦ Σ.τ.Ε., τήν κατά τόν νόμο προαπαιτούμενη ἔγκρισή της. Μέ ἄλλα λόγια, ἡ ἀκύρωση τοῦ Π.Δ. ἀποφασίσθηκε ἀπό τό Σ.τ.Ε. λόγῳ διαφοροποίησης τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ἀπό τήν προηγούμενη ἀπόφασή της. Καί αὐτό, παρά τό ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ὑποστήριξε στό Σ.τ.Ε. ὅτι οὐδέποτε ἀνεκάλεσε τήν πρώτη ἀπόφασή της γιά τήν διάλυση τῆς Μονῆς Μεταμορφώσεως.

*

Πιό ἀναλυτικά:

Ἡ κατάργηση τοῦ Νομικοῦ Προσώπου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως Σκάλας Ναυπάκτου καί ἡ συγχώνευσή της μέ τήν Ἱερά Μονή Ἀμπελακιωτίσσης εἶχε ἀποφασισθεῖ ἀπό τήν Ἱερά Σύνοδο (19-8-2011).

Ἡ Ἱερά Σύνοδος προηγουμένως μέ εἰδική ἀπόφασή της (18-8-2011) εἶχε ζητήσει ἀπό τόν Μητροπολίτη Ναυπάκτου νά κάνη τήν σχετική πρόταση, ὅπως διαλαμβάνεται καί στήν ἀπόφαση τοῦ Σ.τ.Ε. Ἔπειτα ἡ ἀπόφαση τῆς Δ.Ι.Σ. προωθήθηκε στόν Ὑπουργό Παιδείας καί Θρησκευμάτων, ὥστε νά εἰσηγηθῆ τήν ἔκδοση τοῦ σχετικοῦ Διατάγματος, ἀκολούθησε ἔγκριση τοῦ νομικοῦ Τμήματος τοῦ Ὑπουργείου καί ὑπογραφή τοῦ Ὑπουργοῦ, ἐπεξεργασία ἀπό τό Σ.τ.Ε. γιά τήν νομιμότητα. Τέλος ὑπεγράφη ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας καί δημοσιεύθηκε στήν Ἐφημερίδα τῆς Κυβερνήσεως.

Στήν ἀπόφασή της αὐτή κατέληξε ἡ Ἱερά Σύνοδος λόγῳ χρονίων προβλημάτων κανονικότητας καί νομιμότητας τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως, κυρίως τῆς κατ’ ἐξακολούθηση ἀνυπακοῆς της σέ πλειάδα Συνοδικῶν Ἀποφάσεων, τά ὁποῖα προβλήματα θά λύνονταν μέ τήν ἐξυγίανσή της καί τήν συγκρότηση νέου Ἐσωτερικοῦ Κανονισμοῦ. Ἡ δέ Πολιτεία ἀποδέχθηκε αὐτήν τήν πράξη, ὅπως ὤφειλε κατά τόν Καταστατικό Χάρτη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀλλά καί γιά λόγους ἐξασφάλισης τοῦ Δημοσίου συμφέροντος, πού ἐπλήττετο ἀπό τήν χρόνια ἀδιαφανῆ καί παράνομη στάση τῆς Μονῆς.

Στό διάστημα μεταξύ τῆς ὑπογραφῆς τοῦ Π.Δ. ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας καί τῆς δημοσιεύσεώς του στήν Ἐφημερίδα τῆς Κυβερνήσεως (18-12-2012 – 17-01-2013), ἡ Ἱερά Σύνοδος ἀπαντώντας σέ προσχηματική –κατά τήν ἄποψη τῆς Μητροπόλεως– ἀναφορά τῶν μοναχῶν περί ἐκζητήσεως συγγνώμης (ἄς ὑπογραμμισθῆ ὅτι ὅλες οἱ παρόμοιες «συμβιβαστικές» προσπάθειες τῆς Ἱερᾶς Συνόδου εἶχαν ἀπορριφθῆ ἀπό τούς Μοναχούς καί εἶχαν ἀποβῆ μάταιες στό παρελθόν, καί μάλιστα ἡ τελευταία τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2012), ἐξέδωσε Συνοδικό ἔγγραφο (11-1-2013) στήν προοπτική τῆς συμβιβαστικῆς λύσης μέ ἀνάλογες ἐνέργειες τῶν Μοναχῶν, ὥστε νά ἀποφευχθῆ ἡ διάλυση τοῦ Νομικοῦ Προσώπου. Τό ἔγγραφο αὐτό παρελήφθη ἀπό τόν Μητροπολίτη μετά τήν δημοσίευση τοῦ Προεδρικοῦ Διατάγματος. Ὁ Μητροπολίτης ἀπάντησε αὐθημερόν (21-1-2013) στήν Ἱερά Σύνοδο ὅτι ἤδη εἶχε δημοσιευθῆ τό Π.Δ. Ἡ Ἱερά Σύνοδος δέν ἔδωσε συνέχεια στό θέμα καί δέν ἀπάντησε ποτέ στόν Μητροπολίτη Ναυπάκτου.

Τό Σ.τ.Ε., ἄν καί διαπίστωσε τήν σύνολη κατάσταση πού ἔχει δημιουργηθῆ μέ τήν Μονή Μεταμορφώσεως, ἐξέλαβε τό τελευταῖο ἔγγραφο τῆς Δ.Ι.Σ. ὡς ἀνάκληση τῆς ἀρχικῆς ἀπόφασής Της γιά τήν κατάργηση τῆς Μονῆς, καί ἔκρινε ὅτι «το προσβαλλόμενο προεδρικό διάταγμα … είχε στερηθεί, κατά τον κρίσιμο χρόνο, της νόμιμης βάσης του, όπως αυτή προέκυπτε από την προαναφερθείσα εγκριτική απόφαση της Δ.Ι.Σ.», διότι «κατά τον κρίσιμο χρόνο δημοσίευσης (17-1-2013) του προσβαλλόμενου προεδρικού διατάγματος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, …δεν υπήρχε απόφαση σε ισχύ της ΔΙΣ της Εκκλησίας της Ελλάδος, η οποία να εγκρίνει τη διάλυση της Ι.Μ. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Σκάλας Ναυπάκτου».

Πάντως ἡ ἄποψη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἦταν ἀντίθετη, δηλαδή ὅτι οὐδέποτε ἀνεκάλεσε τήν πρώτη ἀπόφασή Της.

Ἄς σημειωθῆ ὅτι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο τό Σ.τ.Ε. ἀκύρωσε τό Π.Δ. δέν περιλαμβανόταν στούς λόγους ἀκυρώσεως πού ἐπικαλέσθηκαν οἱ Μοναχοί στά δικόγραφά τους, καί παρά ταῦτα στήν ἀπόφαση τοῦ Σ.τ.Ε. γράφεται «κατ’ ἀποδοχή σχετικοῦ λόγου ἀκυρώσεως»!

*

Πέραν ὅμως τῶν ἀνωτέρω καί ἀνεξάρτητα τοῦ πῶς ἡ Ἱερά Σύνοδος, ὡς μόνη ἁρμόδια πρός τοῦτο, θά ἀντιμετωπίση τό θέμα πού ἀνέκυψε μετά τήν ἔκδοση τῆς ἀποφάσεως τοῦ Σ.τ.Ε, ὅλα τά προβλήματα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως παραμένουν ἄλυτα. Μεταξύ ἄλλων:

1. Ἡ Ἱερά Μονή οὐσιαστικά ἔχει καταργηθεῖ ἀπό τόν ἴδιο τόν ἱδρυτή της Ἱερομόναχο Σπυρίδωνα Λογοθέτη: –Ἔχει ἐκτραπῆ ἀπό τήν ὀρθόδοξη μοναχική παράδοση, ὅπως ἀπεδείχθη ἀπό τά Ἐκκλησιαστικά Δικαστήρια. –Δέν σέβεται τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας. –Ἡ «ποιμαντική» της καί ἡ «ἱεραποστολή» της γίνεται ἀπό Σωματεῖα καί Συλλόγους. –Ἡ διαχείριση τῶν οἰκονομικῶν της γίνεται ἀπό Σωματεῖα. –Δέν ἔχει κοινωνία μέ τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

2. Τό διάστημα ἀπό τόν Ἰανουάριο 2013 μέχρι τήν ἔκδοση τῆς ἀπόφασης τοῦ Σ.τ.Ε. οἱ μοναχοί τελοῦσαν σέ παρανομία, δέν ἐφήρμοσαν τό Π.Δ., δέν παρέδωσαν τήν διοίκηση καί διαχείριση στήν διάδοχη Ἱερά Μονή καί ἐξασκοῦσαν διαχείριση ὡσάν νά λειτουργοῦσε κανονικά καί νόμιμα τό ΝΠΔΔ, διαπράττοντας προφανῶς ὡς πρός τό θέμα αὐτό καί συναφῆ ποινικά ἀδικήματα.

3. Ἡ Ἱερά Μονή δέν ἔχει Ἡγούμενο καί Ἡγουμενοσυμβούλιο ἀναγνωρισμένο ἀπό τίς Ἐκκλησιαστικές Ἀρχές.

4. Οἱ Μοναχοί, μέ ἐπικεφαλῆς τόν ἱδρυτή τῆς Μονῆς Ἱερομόναχο Σπυρίδωνα Λογοθέτη, ἄν καί ἀκοινώνητοι διοργάνωναν καί συμμετεῖχαν σέ «μυστήρια» καί «ἀκολουθίες» στά ὁποῖα «ἱερουργοῦσε» ὁ καθηρημένος μοναχός τῆς Μονῆς Ἰγνάτιος Σταυρόπουλος (ὁ ὁποῖος πολλάκις ἔχει συλληφθῆ, ἔχει δικασθῆ μέ τήν διαδικασία τοῦ αὐτοφώρου καί καταδικασθῆ ἐπανειλημμένως μέ ποινή φυλάκισης καί ἐκκρεμοῦν καί ἄλλες δίκες ἐναντίον του). Στά ψευτομυστήρια αὐτά συμμετεῖχαν καί ἀνύποπτοι «προσκυνητές» πού ἔρχονταν ἀπό ἄλλες Μητροπόλεις ἐκδρομή.

5. Ἐκκρεμεῖ ἐδῶ καί ἕνδεκα (11) χρόνια ὁ διαχειριστικός ἔλεγχος πού ἔχει διατάξει τό Ὑπουργεῖο Οἰκονομίας καί τό Ὑπουργεῖο Παιδείας ἀπό τό 2005(!!).

6. Ὁ πρώην Ἡγούμενος Σπυρίδων Λογοθέτης συνεχίζει νά διατηρῆ ὡς Πρόεδρος Σωματεῖα Ἰδιωτικοῦ Δικαίου μέ τό ἴδιο ὄνομα μέ τό ὄνομα τῆς Μονῆς, Ἑταιρεῖες καί Συλλόγους πού ἐλέγχονται ἄμεσα ἀπό τόν ἴδιο, τά ὁποῖα ἔχουν καταγγελθῆ ὅτι τελοῦν παραδιαχείριση καί παραδιοίκηση τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ἐνεργώντας ἀντί τῆς Μονῆς καί διακινώντας χρήματα πού προορίζονται γιά τήν Μονή. Καί στούς Συλλόγους αὐτούς δέν ἔχει γίνει ἔλεγχος ἀπό τό 2005 (!!).

7. Ἡ Μονή χρωστᾶ στό Κράτος καί πρέπει νά ἐπιστρέψη 3,5 ἑκατομμ. εὐρώ γιά τήν παράνομη ἐπένδυση καί γιά παράνομη ἐπιστροφή ΦΠΑ. Ἔχουν ἐκδοθῆ μάλιστα δικαστικές ἀποφάσεις τοῦ Διοικητικοῦ Πρωτοδικείου γιά κατάσχεση σέ περιουσιακά στοιχεῖα τῆς Μονῆς, οἱ ὁποῖες ἀπό τό ἔτος 2012 δέν ἐφαρμόζονται.

8. Ἔχουν ἐκδοθῆ πολλές δικαστικές ἀποφάσεις σέ βάρος τῆς Μονῆς Μεταμορφώσεως καί τῶν μελῶν της, τίς ὁποῖες θά ἀνακοινώσουμε μέ νέο Δελτίο Τύπου.

*

Ἐάν μετά τήν νέα ἐξέλιξη τῆς ὑποθέσεως καί τήν κατάργηση τοῦ Π.Δ. 5/2013 καί ἐνεργοποίηση ἐκ νέου τοῦ νομικοῦ προσώπου τῆς πρώην Μονῆς δέν διορθωθοῦν τά τεράστια ἐκκλησιαστικά καί πνευματικά ζητήματα καί προβλήματα πού ἔχουν δημιουργήσει καί συντηροῦν οἱ Μοναχοί τῆς Μονῆς ἐπί δεκαετίες, τότε ἡ Ἐκκλησία πρέπει νά ἀποφασίση ὁριστικά ἄν ἀποδέχεται νά ὑφίστανται στούς κόλπους της τέτοιες ἀντιεκκλησιαστικές καί ἀντιμοναχικές συμπεριφορές.

Καί ἄν δέν λυθοῦν τά χρόνια διαχειριστικά καί οἰκονομικά προβλήματα –ἔλλειψη διαφάνειας, ὕπαρξη ἑταιρειῶν, σωματείων, συλλόγων, ἄρνηση διαχειριστικοῦ ἐλέγχου, ληξιπρόθεσμα χρέη ὕψους 3,5 ἑκατομμ. εὐρώ– τότε θά πρέπει νά ἀναρωτιόμαστε ἄν λειτουργοῦν οἱ θεσμοί τοῦ Κράτους.

*

Σέ κάθε περίπτωση, μετά τήν νέα αὐτή ἐξέλιξη, ἡ Ἱερά Σύνοδος ἔχει τήν εὐθύνη τῶν κινήσεων γιά τήν λύση τοῦ προβλήματος τῆς Μονῆς Μεταμορφώσεως καί τήν ἀντιμετώπιση τῶν σοβαρότατων προβλημάτων πού ἀναφύονται ἀπό τήν ἐπαναφορά τῆς συγκεκριμένης Μονῆς στήν προτέρα νομική κατάσταση.