🔺Του Σωτήρη Μ. Τζούμα, από την Κωνσταντινούπολη
Ο μακαριστός Πατριάρχης Αντιοχείας Ηλίας, το 1976, σε ομιλία του, είχε αναφερθεί εμφαντικά στη σημασία και τον ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και μεταξύ άλλων είχε πει, ότι το Φανάρι «όσον ολίγον έλαιον και αν του απομείνη, δεν θα παύση να εκπέμπη φως και να διακηρύττη την αλήθειαν προς πάσαν κατεύθυνσιν».
Βλέποντας τους Ιεράρχες του Θρόνου να συμπαρατάσσονται ο ένας δίπλα στον άλλον κατά τα πρεσβεία, για τις εργασίες της Συνάξεως, μου ήλθαν στη σκέψη τα παραπάνω λόγια, αλλά και η διαπίστωση ότι η Ιεραρχία έχει τριπλασιαστεί από την εποχή που κατέθετε τις σκέψεις αυτές ο αείμνηστος τελευταίος μεγάλος Πατριάρχης Αντιοχείας, που αγαπούσε και ξεχώριζε το Φανάρι. Και αυτό αποτελεί την καλύτερη απάντηση προς όλους εκείνους, που πιστεύουν ότι η «μικρά ζύμη» θα παραμείνει… μικρά!
Ξεκίνησαν την Τετάρτη 1 Σεπτεμβρίου οι εργασίες της Συνάξεως της Ιεραρχίας του Θρόνου, η οποία συνέρχεται κάθε τρία έτη στην Κωνσταντινούπουλη, με αφορμή την αρχή της Ινδίκτου, του νέου εκκλησιαστικού έτους και θα ολοκληρώνονται σήμερα Παρασκευή 3 Σεπτεμβρίου .
Πρόκειται για έναν θεσμό, που θεσπίστηκε επί των ημερών του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.Βαρθολομαίου και αποτελεί μια καλή τακτική, η οποία βοηθά και καλλιεργεί την ενότητα, την πνευματική συναναστροφή, την επικοινωνία, τις αλληλογνωριμίες και τις συνεργασίες των Ιεραρχών του Θρόνου, οι οποίοι διαποιμαίνουν ποίμνια σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης και δεν τους δίνεται η ευκαιρία να συναντώνται συχνά.
Για πρώτη φορά εφέτος, συμμετείχαν μαζί με τους Μητροπολίτες και όλοι οι Επίσκοποι- των οποίων ο αριθμός έχει αυξηθεί λόγω των εκλογών νέων βοηθών Επισκόπων σε κάθε Επαρχία του Θρόνου (ωστόσο για τις Μητροπόλεις των Νέων Χωρών δεν επιτρέπονται ούτε εκλογές βοηθών Επισκόπων αλλ’ ούτε και …μεταθέσεις).
Το απόγευμα της Τρίτης τελέστηκε ο εσπερινός στην Μονή της Ζωοδόχου Πηγής στο Βαλουκλή, χοροστατούντος του Οικ. Πατριάρχη κ.Βαρθολομαίου.
Μετά το πέρας του Εσπερινού, ο Πατριάρχης απένειμε το οφίκιο του Αρχοντος στον Καθηγητή Λοιμωξιολόγο κ.Σωτήριο Τσιόδρα.
Τον τιμώμενο καθηγητή προσεφώνησε με λόγους μεστούς και περιεκτικούς ο Παναγιώτατος, ο οποίος με την πράξη αυτή της ανακήρυξης του κ. Τσιόδρα σε Άρχοντα του Θρόνου – σε μια εποχή μάλιστα που ο κ. Τσιόδρας έχει δεχθεί την χλεύη, την μήνι και τον φθόνο όλων των κομπλεξικών στην Ελλάδα- δίνει πολλά μαθήματα προς πολλές κατευθύνσεις και κυρίως προς αυτούς, οι οποίοι κατηγορούν τον Πατριάρχη ως… φιλότουρκο- δεν τίμησε τον αντίστοιχο Τσιόδρα της Τουρκίας, αλλά τον επικεφαλής των λοιμωξιολόγων της Ελλάδας.
Τηρουμένων των αναλογιών, λόγω της πανδημίας, υπήρξε καθολική ανταπόκριση στο κάλεσμα του Πατριάρχη από σύμπασα την Ιεραρχία.
Με εξαίρεση τον Σεβ. Γερμανίας κ. Αυγουστίνο (ο οποίος μετά το ηχηρό ξέσπασμά του για την Αγιά Σοφιά, έχει κάθε λόγο να φοβάται τον Ερντογάν), τον Σεβ. Σαν Φρανσίσκο κ. Γεράσιμο για λόγους υγείας και των Σεβ. Μητροπολιτών Ντένβερ Ησαία, Ντητρόιτ Νικολάου, και Πίτσμπουργκ Σάββα για ανάλογες καταστάσεις και των Ιεραρχών της Άπω Ανατολής λόγω της πανδημίας (Πισιδίας Σωτηρίου,Κορέας Αμβροσίου,Χονγκ- Κονγκ Νεκταρίου και Σιγκαπούρης Κωνσταντίνου) όλοι σχεδόν οι Ιεράρχες έδωσαν το παρών.
🔺Η έκπληξη των γερόντων Ιεραρχών
Οι γέροντες σε ηλικία( και όχι τιμητικά) Ιεράρχες του Θρόνου μας εντυπωσίασαν με την αντοχή τους στο κουραστικό πρόγραμμα της Συνάξεως αλλά και με τις ιστορικές μνήμες που μας κατέθεταν από τα χρόνια των σπουδών τους στη Χάλκη και τους πρώτους βηματισμούς τους ως Αρχιερείς.Ο Σεβ: Άγκύρας κ.Ιερεμίας με μεγάλη προσφορά από κάθε θέση που πέρασε ( Γαλλίας, Ελβετίας και τώρα Αγκύρας), ο Σεβ. Ανέων κ.Μακάριος κινητή βιβλιοθήκη της ιστορίας του Πατριαρχείου και του Διορθοδόξου Κέντρου στο Σαμπεζύ της Γενεύης. Ο Σεβ. Βρυούλων κ.Παντελεήμων που με νεανικό σφρίγος προσπαθεί να δώσει φτερά στην ιστορική επαρχία του και να αφήσει μια παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές Ιεραρχών.
Επίσης ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε όχι μόνο σε μένα που ήμουν απλός παρατηρητής αλλά στην πλειοψηφία των συμμετεχόντων στη Σύναξη η παρουσία του Βοστώνης κ. Μεθοδίου του πρώτου τη τάξει Μητροπολίτη της Αμερικής ο οποίος καθώς περνούν τα χρόνια πλησιάζει σε συμπεριφορά και έκφραση τον Μεγάλο Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κυρό Ιάκωβο, που παραμένει αναντικατάστατος! Ο Σεβ. Βοστώνης γεύτηκε την άψινθο της αχαριστίας και της εμπάθειας, εξαιτίας κάποιων κακών συμβούλων που αγαπούν δήθεν το Φανάρι( ενώ εργάζονται για το δικό τους καλό και το μέλλον τους ) αλλά και εξαιτίας του κόμπλεξ που διακατέχει κάποιους μικρόνοες ανθρώπους.
Σεμνός, αξιοπρεπής και ολιγόλογος ο Σεβ. Σάρδεων κ. Ευάγγελος, ο οποίος άνευ λόγου και αιτίας έχασε την Μητρόπολη Νέας Ιερσέης την οποία ανέστησε ο ίδιος εκ βάθρων για να μην μπορεί σήμερα ούτε απέξω να περάσει!
Αναρωτιόμουν καθώς τους έβλεπα να συμμετέχουν στις εργασίες της Συνάξεως με τι μούτρα να τους αντίκριζαν οι υπαίτιοι της ταλαιπωρίας των; Θα αισχύνονται άραγε σκεφτόμουν για την κακία που έβγαλαν και το κακό που προξένησαν σε αθώους κυριολεκτικά ανθρώπους- συνεπισκόπους των; Και την ίδια στιγμή προσευχόμουν ο Θεός να τους το ανταποδώσει ώστε να βιώσουν το του Κυρίου: «όψονται εις ον εξεκέντησαν».
Ιδιαίτερα εντυπωσιακή ήταν η ώρα της υπογραφής του Κώδικα της Ινδίκτου- ενός Τόμου που σηκώνει μέσα στις σελιδες του τους αιώνες του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως απο ιδρύσεως του- από όλους τους Μητροπολίτες (όχι τους Επισκόπους).
Ένας-ένας,οι Μητροπολίτες, πλησίαζε το σημείο που ήταν ο κώδικας προσκυνούσε την εικόνα της Παναγίας και μετά καθόταν και υπέγραφε -με την ίδια πένα όλοι, πλην του Σεβ. Φιλίππων κ.Στεφάνου που υπέγραψε με δικό του μαύρο στυλό.
Το εντυπωσιακό τελετουργικό της υπογραφής, καθαρά βυζαντινό, με παρέπεμψε άθελα του στην κατάπτυστη εκείνη τελετή πριν 17 χρόνια, κατά την οποία υπέγραψαν οι 42 Ιεράρχες, οι συμμετέχοντες στην διευρυμένη Σύνοδο τον Απρίλιο του 2004, για να θέσουν τον Χριστόδουλο εκτός Κοινωνίας. Αλλά αυτά ας μην τα θυμόμαστε τέτοιες ώρες, αλλά και ας μην τα ξεχνάμε!
Το set-up, η δόμηση και η ταξιθεσία της μεγάλης αίθουσας του ξενοδοχείου Χίλτον έγινε αριστοτεχνικά και με τρόπο που θύμιζε παλιοκαιρινά μεγαλεία της Εκκλησίας μας. Ο κάθε Σύνεδρος είχε τη θέση του και παρέπεμπε σε αυτή το ειδικό καρτελάκι με το όνομα του Συνέδρου.
Παρά την κοσμικότητα του χώρου και μάλιστα ενός ξενοδοχείου στην καρδιά της Ανατολής, η οργανωτική επιτροπή φρόντισε με απλό και καθόλου προκλητικό τρόπο να δώσει χρώμα και άρωμα ορθοδοξίας στον χώρο κι αυτό το καταλαβαίνουν οι αναγνώστες μας και από τις φωτό που δημοσιεύσαμε.Ήταν η πιο οργανωμένη πλευρά της Συνάξεως, διότι μέχρι που ξεκίνησε οι Σύνεδροι δεν είχαν στα χέρια τους το πρόγραμμα και επικρατούσε μια μικρή σύγχιση.
Ο Πατριάρχης κάθισε στο κεντρικό πάνελ της Σύναξης έχοντας στα δεξιά του τον Σεβ. Γέροντα Χαλκηδόνος κ.Εμμανουήλ ως τον πρώτο τη τάξει Ιεράρχη του Θρόνου και στα αριστερά του τον Σεβ. Γουμενίσσης κ. Δημήτριο εκ των Νέων Χωρών της Εκκλησίας της Ελλάδος θέλοντας να τιμήσει με τον τρόπο αυτό τόσο τον Σεβ. Γουμενίσσης όσο και όλους τους Ιεράρχες εξ Ελλάδος.
🔺Οι Ιεράρχες των Νέων Χωρών της Εκκλησίας της Ελλάδος που έδωσαν το παρών.
Για την ιστορία να πούμε ότι οι Μητροπολίτες εκ των λεγομένων Νέων Χωρών της Εκκλησίας της Ελλάδος που παρέστησαν στη Σύναξη ήταν οι:
Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου κ. Δημήτριος, Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, Διδυμοτείχου και Ορεστιάδος κ. Δαμασκηνός, Ξάνθης και Περιθεωρίο κ. Παντελεήμων, Σιδηροκάστρου κ. Μακάριος, Κασσανδρείας κ. Νικόδημος, Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας κ. Ιωήλ, Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος, Αλεξανδρουπόλεως κ. Ανθιμος, Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας, Δράμας κ. Παύλος, Νικοπόλεως και Πρεβέζης κ. Χρυσόστομος, Κίτρους και Κατερίνης κ. Γεώργιος,Ιερισσού, Αγ. Όρους και Αρδαμερίου κ. Θεόκλητος, Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων, Ελασσώνος κ. Χαρίτων, Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνος, Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στέφανος, Γρεβενών κ. Δαβίδ, Ιωαννίνων κ. Μάξιμος, Λήμνου και Αγ. Ευστρατίου κ. Ιερόθεος και Σισανίου και Σιατίστης κ. Αθανάσιος.
Απουσίαζαν οι:
Θεσσαλονίκης Άνθιμος, Μηθύμνης κ. Χρυσόστομος, Μυτιλήνης κ. Ιάκωβος, Κονίτσης κ. Ανδρέας, Σάμου κ. Ευσέβιος,Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας κ. Θεόκλητος, Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγος, Ζιχνών και Νευροκοπίου κ. Ιερόθεος, Ελευθερουπόλεως κ. Χρυσόστομος και Χίου, Ψαρρών και Οινουσσών κ. Μάρκος ενώ οι Μητροπόλεις Λαγκαδά,Καστορίας και Κιλκισίου τελούν, ως γνωστόν εν χηρεία.
🔺Κεκλεισμένων των θυρών….
Οι εργασίες της Συνάξεως έγιναν δυστυχώς «κεκλεισμένων των θυρών»- με εντολή του Πατριάρχη, όπως μας έλεγαν οι ποικίλοι παρατρεχάμενοι- σε μια εποχή που θα έπρεπε να ενθαρρύνουν τις ανοιχτές θύρες για να φτάνουν οι πληροφορίες σωστά προς τον λαό και όχι διαστρεβλωμένες. Ο επι του Τύπου κ. Νίκος Παπαχρηστος μολονότι έκανε ο,τι μπορούσε για να διευκολύνει το έργο μας κάποια νεόκοπα αλλά ανερχόμενα στελέχη και κυρίως κάποια διακόνια ευνοούμενα των κυρίων καθηγητών άρχισαν να παραγοντίζουν νωρίς, λες και είναι πολιοί Αρχιερείς! Αλλά για αυτό ευθύνεται η έλλειψη οργάνωσης και το έλλειμα εκπαίδευσης που έχουν. Δεν αρκεί να τους ανατίθενται θέσεις ευθύνης. Πρέπει να διαθέτουν και την ωριμότητα και την γνώση για να ανταπεξέλθουν και να μη φέρονται αγενώς και κομπλεξικά. Για παράδειγμα αυτός που κατέχει την υπεύθυνη θέση του Διευθυντή του γραφείου του Πατριάρχη, μία θέση που λάμπρυνε στο παρελθόν ο νυν Πατριάρχης ως διευθυντής του Ιδιαίτερου γραφείου του Πατριάρχη της αγάπης και της ταπείνωσης Δημητρίου πρέπει να διαθέτει τα ανάλογα τυπικά προσόντα αλλά και να είναι και ευγενής άνθρωπος και όχι αγενής και τραμπούκος. Και ο νοών νοείτω!
Η εναρκτήρια ομιλία-προσφώνηση του Πατριάρχη προς την Ιεραρχία, παρά την κόπωση που προκάλεσε στον ίδιο για να την γράψει, αλλά και για να την εκφωνήσει, αφού ήταν ένα πολυσέλιδο κείμενο που έμοιαζε με μαραθώνιο λόγου, οι συμμετέχοντες στη Σύναξη την άκουσαν με θρησκευτική ευλάβεια και όπως είπαν «για πρώτη φορά άκουσαν εμπειρίες και σοφία 60 χρόνων διακονίας ενός Πατριάρχη μέσα σε λίγες σελίδες»!
Θα μπορούσε ωστόσο το κείμενο αυτό να έχει εκτυπωθεί και διανεμηθεί προς τους Συνέδρους και προς τον Τύπο,για την καλύτερη κατανόηση του λόγω του όγκου που είχε.
Η αντιφώνηση του πρώτου τη τάξει της Ιεραρχίας Σεβ. Γέροντος Χαλκηδόνος Εμμανουήλ ήταν στο αναμενόμενο πνεύμα.
Ο Καθηγητής κ. Τσιόδρας με την εισήγησή του ενημέρωσε τους Ιεράρχες επιστημονικά, αλλά προσπάθησε να δώσει παράλληλα και πολλά μηνύματα αισιοδοξίας.
Οι Ιεράρχες στις ερωτήσεις που του απηύθυναν -εκτός των ολίγων εξαιρέσεων που έκαναν την ερώτηση για την ερώτηση και όχι γιατί ήθελαν να συμμετάσχουν στον προβληματισμό που δημιούργησε η ομιλία του κ. Καθηγητή – απέδειξαν ότι μπορούν να αναταποκριθούν και στα πιο δύσκολα θέματα και να φέρουν τον ομιλητή σε δύσκολη θέση.
Το ερώτημα, για παράδειγμα που του απηύθυνε ο Σεβ. Δράμας κ. Παύλος , γιατί τα μέλη της επιστημονικής επιτροπής, στην οποία ηγείται ο κ. Τσιόδρας βγάζουν τόσο μένος κατά της Εκκλησίας και των ιερών ακολουθιών, ενώ δεν λένε κουβέντα τώρα για τις περιοδείες του ξόανου της Αμάλ ανά την Ελλάδα, ο κ. Τσιόδρας είπε ότι «είναι δύσκολο να ελεγχθούν τα μέλη της Επιτροπής για το τι θα λένε δημοσίως, ενώ δήλωσε άγνοια(!!!) για την Αμάλ! Περιττό να σας πω ότι μετά από αυτή την απάντηση ακούστηκε ένα σούσουρο στην αίθουσα! (Και πώς όχι;)
Τα των ομιλιών και του προγράμματος θα τα δείτε από την επίσημη ενημέρωση του γραφείου Τύπου του Πατριαρχείου, δεδομένου ότι οι εισηγήσεις δεν διανέμονται μετά το πέρας κάθε ενότητας. Εμείς με το παρόν ρεπορτάζ προσπαθούμε να δώσουμε από την δική μας οπτική γωνία το πως βλέπουμε τη Σύναξη.
Όλοι οι ομιλητές κέρδισαν το ακροατήριό τους και παρήχθη ένας εποικοδομητικός διάλογος, ο οποίος ικανοποίησε απόλυτα τον Οικ. Πατριάρχη για το επίπεδο στελεχών, που διαθέτει η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως.
Εντυπωσιακή ήταν η παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ελπιδοφόρου, ο οποίος σε απάντηση των θέσεων που κατέθεσε ο Επίσκοπος Αργυρουπόλεως Αμβρόσιος – βοηθός Επίσκοπος του Γερμανίας- σχετικά με την γλώσσα της θείας λατρείας και την κατήχηση των πιστών( ήταν κατά κοινή ομολογία μία από τις καλύτερες εισηγήσεις δια της οποίας ενέγραψε σπουδαία υποθήκη για το εγγύς μέλλον) ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος υπεραμύνθηκε της ελληνικής γλώσσας και ομιλώντας εξ ιδίας πείρας σχετικά με την Αμερική, ανέφερε περιπτώσεις μοναχών, οι οποίοι μολονότι ανήκουν σε άλλες εθνότητες μαθαίνουν ελληνικά για να στηρίξουν την πίστη τους ακόμη περισσότερο. Ήταν μία από τις καλές στιγμές της Συνάξεως όπως μας είπαν οι Αρχιερείς και κρίμα που δεν μας επέτρεψαν να την ζήσουμε ώστε να γράψουμε περισσότερα.
Στην Γ´ Συνεδρία με την θεματική ενότητα «Ἐκκλησία καί Σύγχρονος Κόσμος» η μαρτυρία τοῦ Μοναχισμοῦ με ομιλητή τον λόγιο Πανοσιολ. Καθηγούμενο Ἱ. Μονῆς Σίμωνος Πέτρας κ. Ἐλισσαῖο, ο οποίος μίλησε με μοναχικό ήθος και ενάργεια για το «ήθος του Ορθοδόξου μοναχισμού». Ο ομιλητής δημιούργησε θετική απήχηση στους συνέδρους Αρχιερείς οι οποίοι απόλαυσαν την ομιλία του και τον συνεχάρησαν.
Το καλύτερο το αφήσαμε για το τέλος. Σε ένα ανδροκρατούμενο θεσμικό όργανο, όπως είναι η Ιεραρχία του Θρόνου, ο Πατριάρχης έκανε πάλι τη διαφορά και την έκπληξη με το να βάλει την Μοναχή Ὑπαντία, Καθηγούμενη του Ιερού Μετοχίου Αγίας Σκέπης Σολάν να κλείσει τη Σύναξη με την εισήγηση «Διακονική πνευματικότης καί μοναχισμός».
Δεν ξέρω αν σε μια Σύναξη που κυριάρχησε, δυστυχώς, το «κεκλεισμένων των θυρών» και όσοι από ενδιαφέρον τολμούσαν να το παραβιάσουν για να ακούσουν τις εισηγήσεις δέχονταν τα προσβλητικά σχόλια των σφογγοκωλάριων της Αυλής,( οι οποίοι όταν εμείς πηγαίναμε στο Φανάρι αυτοί δεν ήξεραν ούτε που είναι η έδρα του Σεπτού Κέντρου), μια εισηγήτρια Μοναχή κατάφερε να γκρεμίσει τα ταμπού και να κάνει την διαφορά.
Δυστυχώς δεν θα είμαι παρών (θα έχω φύγει για την Ελλάδα) την ώρα που θα ψάλουν οι Αρχιερείς του Θρόνου την Ιερή Ακολουθία επι τη λήξει των εργασιών τῆς Ιεράς Συνάξεως και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος θα υποτονθορίζει από την κούραση. Σκέφτομαι ωστόσο πόσα θα έχουν αλλάξει σε τρία χρόνια από τώρα που θα γίνει η επόμενη Σύναξη… Πόσοι από μας θα ζουν και πόσοι θα έχουν φύγει!
🔺Ο μεγάλος απών…
Και για να πούμε και κάτι που προσωπικά μας προκάλεσε ποικίλες σκέψεις, μας ξύπνησε αναμνήσεις και μας διήγειρε την συγκίνηση: ο μεγάλος απών αυτές τις μέρες, ήταν ο πανταχού παρών Νίκος Μαγγίνας.
Ο επι του Τύπου και Επικοινωνίας του Πατριαρχείου κ. Νίκος Παπαχρήστος, παρά τις φιλότιμες προσπάθειές του να ανταποκριθεί σε όλα, ακόμη και στα φωτογραφικά στιγμιότυπα που απαθανάτιζε, δεν κατάφερε να μας κάνει «να μη θυμηθούμε» τον Νίκο Μαγγίνα, που ενω ξέραμε ότι δεν θα δούμε ποτέ τις φωτογραφίες που μας έβγαζε, θέλαμε με προθυμία να ποζάρουμε στις μηχανές του για να μας απαθανατίσει. Ίσως, γιατί κατά βάθος νιώθαμε ότι θα φύγει νωρίς…
Για κάτι τέτοιες στιγμές που μου γεννούν σκέψεις και συγκίνηση, θέλω να έρχομαι στο Φανάρι και ας με στενοχωρούν τα μικρά και άψητα παιδαρέλια που μπήκαν σε επιτελικές θέσεις, ενώ έχουν παντελή άγνοια από την μεγαλοσύνη και συνάμα την ταπείνωση που κρύβει μέσα του ο μεγάλος αυτός θεσμός
🔺«Κακό χωριό τα λίγα σπίτια»
Εν κατακλείδι και δίκην υστερογράφου να πω, ότι εκείνο που με πλήγωσε περισσότερο από όλα στα δύο χρόνια που είχα -λόγω κορονοϊού- να επισκεφθώ την Πόλη, είναι η θλιβερή διαπίστωση ότι υπάρχουν και λειτουργούν πολλές ομάδες και υπό-ομάδες μέσα στο Φανάρι. Πρόκειται για ένα εκφυλιστικό φαινόμενο που αν δεν πλαγιοκοπηθεί θα πληγώσει το ιερό Σώμα του Σεπτού Κέντρου. Και απορώ πώς ο Πατριάρχης το άφησε να δημιουργηθεί και να πάρει τέτοιες διαστάσεις.
Φοβάσαι να μιλήσεις στον έναν που ανήκει στη μία ομάδα για μη σε στοχοποιήσει ο άλλος, που ανήκει στην άλλη!. Όπως μου διηγούνται οι παλαιοί, πάντα υπήρχαν αυτά στο Φανάρι, αλλά πίστευα ότι στις μέρες μας θα είχαν θεραπευτεί με την ωριμότητα που έπρεπε να μας διακρίνει και με την σκέψη ότι δεν περισσεύει κανείς.
«Κακό χωριό τα λίγα σπίτια» που λέγει ο θυμόσοφος λαός μας. Το θέμα είναι ότι ενώ ξέρουμε ποιοί τα καλλιεργούν και τα επιτρέπουν, δεν τους κόβουν τα φτερά εκείνοι που μπορούν! Το διαίρει και βασίλευε εύρισκε πάντα πολλούς οπαδούς! Μακάρι κάποτε, παλαιότεροι και κυρίως νεώτεροι, να καταλάβουν ότι διαιρέσεις και διχόνοιες, δεν έχουν θέση στην Εκκλησία και πολύ περισσότερο στο ταπεινό Φανάρι. . Είναι πολυτέλεια ο διχασμός όταν οι εξωτερικοί εχθροί λυσσούν εναντίον της πίστης μας, της Εκκλησίας και των εκπροσώπων της. Ας το καταλάβουν κάποιοι ακάπνιστοι κληρικοί ότι το αείφωτο Φανάρι δεν έχει ανάγκη τόσο από απόφοιτους πολλών δυτικών πανεπιστημίων με μεταπτυχιακά και άλλα ηχηρά παρόμοια , όσο από πιστούς και εμπνευσμένους κληρικούς, μυημένους στα θέσφατα της Μεγάλης Εκκλησιάς. Έτσι θα κρατήσουν άσβεστη την δάδα του Φαναρίου, όπως αιώνες τώρα, παρά τις διάφορες δυσκολίες και αντιξοότητες διατηρείται.
