Με ιδιαίτερη λαμπρότητα εορτάστηκε η μνήμη των αγίων Μεγαλομαρτύρων
Μηνά, Βίκτωρος και Βικεντίου του Διακόνου, στον ομώνυμο ιστορικό ιερό Ναό
του κέντρου της Θεσσαλονίκης.
Στον Πανηγυρικό Εσπερινό χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης
Βρυούλων κ.κ. Παντελεήμων, παρουσία ευσεβούς εκκλησιάσματος και
κληρικών της Μητροπόλεως με πρώτον, τον πανοσιολογιώτατο αρχιμ. π.
Ιάκωβο Αθανασίου, πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης.
Προ της απολύσεως ο Σεβασμιώτατος κήρυξε τον Θείο Λόγο μέσα από τον
οποίο με ιδιαίτερο τρόπο ανέλυσε στο εκκλησίασμα την παρουσία των Αγίων
της Εκκλησίας μας, στην καθημερινότητά μας, την αφοσίωσή τους στον
αληθινό Θεό για τον οποίο και έδωσαν την ζωή τους και το αίμα τους,
παράλληλα δε, μίλησε και για τα πρόσωπα των τιμωμένων μεγάλων Αγίων
της Εκκλησίας, των αγίων Μηνά, Βίκτωρος και Βικεντίου.
Την κυριώνυμο ημέρα, ιερούργησε στον εορτάζοντα Ιερό Ναό, ο
Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ.κ.
Βαρνάβας. Ο Σεβασμιώτατος, στο κήρυγμά του προ της απολύσεως μίλησε
για τα πρόσωπα των Αγίων μας αλλά και για την μεγάλη ιστορική και σωτήρια
ημέρα για την πόλη της Θεσσαλονίκης, της πόλης ενός μεγάλου στρατηλάτου
και αγίου, του προστάτου της, του Αγίου Μεγαλομάρτυρα Δημητρίου του
Πολιούχου, που θέλησε τότε εκείνη την ημέρα της εορτής του, στις 26
Οκτωβρίου 1912, να εισέρχεται θριαμβευτικά ο απελευθερωτής Ελληνικός
Στρατός με πρώτον τον διάδοχο Κωνσταντίνο και να ψάλλεται η Δοξολογία
προεξάρχοντος του τότε Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κυρού Γενναδίου, εντός
του Ιερού Ναού ενός άλλου μεγάλου στρατηλάτου, του εορταζομένου σήμερα,
αγίου Μηνά του μεγαλομάρτυρος. Σε άλλο σημείο ο Σεβασμιώτατος ανέφερε
συγκινησιακά την αναγκαιότητα να υπάρχει η ενότητα μέσα στην Εκκλησία,
επηρρεαζόμενος από το μεγάλο πλήθος εκκλησιάσματος που κατέκλυσε το
Ναό, παρόλο που επικρατούσαν από το πρωί άσχημες καιρικές συνθήκες.
Τέλος, ο Σεβασμιώτατος καθώς εγγίζει η μεγάλη ημέρα της ενθρονίσεως του
νέου Ποιμενάρχου της τοπικής μας Εκκλησίας, του εψηφισμένου
Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ.κ. Φιλοθέου, κάλεσε και έκανε
γνωστό στο εκκλησίασμα ότι την 25 η Νοεμβρίου και ώρα 5 η απογευματινή
στον Καθεδρικό Ιερό Ναό της Του Θεού Σοφίας, θα πραγματοποιηθεί η
εκκλησιαστική τελετή ενθρονίσεως του πρώτου της εκκλησιαστικής κοινότητας
και εκφραστή της ενότητας της τοπικής Εκκλησίας μας Μητροπολίτου
Θεσσαλονίκης κ.κ. Φιλοθέου και να μη λείψει κανείς από αυτήν την μεγάλη
ιστορική και εκκλησιαστική στιγμή της πόλης μας. Επίσης, ο Σεβασμιώτατος
Μητροπολίτης κ. Βαρνάβας, συνεχάρει τους δύο ιερείς του Ναού, τον
πανοσιολογιώτατο αρχιμ. π. Διονύσιο Καραγιάννη και τον ιερατικό
προϊστάμενο αιδεσιμολογιώτατο πρωτοπρεσβύτερο π. Κωνσταντίνο
Αγγελόπουλο για την άριστη συνεργασία τους και το μεγάλο πνευματικό και
κατηχητικό αλλά και φιλανθρωπικό έργο που επιτελούν στο κεντρικότερο
σημείο της πόλης μας και εργάζονται στον αμπελώνα του Κυρίου αθόρυβα
κηρύσσοντας την αλήθεια του Ευαγγελίου του Κυρίου μας, όπως επίσης και
τις εκκλησιαστικές επιτροπές οι οποίες έπραξαν ότι το καλύτερο για την
πραγματοποίηση της πανηγύρεως και τους εθελοντές, νεωκόρους και το

υπόλοιπο προσωπικό του Ιερού Ναού για την προετοιμασία της πανηγύρεως,
επίσης ευχαρίστησε και συνεχάρη τους χορούς των ιεροψαλτών οι οποίοι
απέδωσαν μελωδικά τους ύμνους της ημέρας προς δόξαν του Τριαδικού
Θεού.
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Μηνά, θεωρείται ένας εκ των αρχαιοτέρων Ναών της
Θεσσαλονίκης. Χρονολογείται από το 5ο μ.Χ. αιώνα.
Παρά τις ανοικοδομήσεις λόγω των πυρκαγιών που υπέστη, δεν έχασε το
αρχικό του σχέδιο.
Οι δύο κίονες οι οποίοι βρίσκονται στην στοά του Νάρθηκα (Κεντρική είσοδος
του Ναού), η διαρρύθμιση του Ναού, τα περίφημα γλυπτά παλαιοχριστιανικά
κιονόκρανα της Βασιλικής του Αγίου Μηνά, όπως αναγράφονται και
φυλάσσονται στο Βυζαντινολογικό Μουσείο των Αθηνών, αλλά και το Βάθρο
του Δεσποτικού, ευρισκόμενο στο Άγιο Βήμα του Ναού, αποτελούν την
καλύτερη απόδειξη.
Η τελευταία ανοικοδόμηση του Ναού έγινε το έτος 1852, όπως αποδεικνύεται
από εντοιχισμένη επιγραφή πάνω από την κύρια είσοδο του Ναού.
Όπως διαπιστώνετε από διάφορες πηγές ο Ιερός Ναός του Αγίου Μηνά
χρησιμοποιήθηκε στην αρχή ως Μοναστήρι.
Εδώ μόνασε ο Άγιος Γρηγόριος ο Δεκαπολίτης τον 9ο αιώνα αλλά και ο Άγιος
Φαντίνος ο Καλαβρός τον 11ο αιώνα.
Κατά το έτος 1979 κατά την διάρκεια εργασιών για την αποκατάσταση των
ζημιών από το μεγάλο σεισμό του έτους 1979 ( 20/6/1978) απεκαλύφθη
ημιυπόγειος θολωτή κρύπτη (οστεοφυλάκιο), παραπλεύρως του Αγίου
Βήματος, εντός της οποίας βρέθηκαν πλήθος κιβωτίων (20 περίπου) τα οποία
περιείχαν ανθρώπινα οστά.
Σε πλείστα συγγράμματα ξένων και ημετέρων αναφέρεται ο Άγιος Μηνάς ως
καμένο Μοναστήρι. «Γιαννίκ Μοναστήρ μαχα λε». (γειτονιά του καμένου
Μοναστηριού).
Σε πέντε τουλάχιστον ημερομηνίες αναφέρεται ότι είχε και επιβλητικό τρούλο,
ο οποίος ήταν ορατός από την θάλασσα.
Κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας δεν μεταβλήθηκε σε τέμενος (τζαμί) από
τους Τούρκους.
Ίσως επειδή βρισκόταν στο άκρο της πόλης και φοβόντουσαν τους διαφόρους
κακοποιούς.
Για το λόγο αυτό την περίοδο της τουρκοκρατίας στο γυναικωνίτη
πραγματοποιούνταν συναντήσεις της φιλικής εαιρείας.
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Μηνά, κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας υπήρξε
κέντρο φιλανθρωπίας και μεγάλης προσφοράς προς την Ελληνική εθνική
παιδεία, αφού όπως αναφέρεται στη λογοδοσία των εκκλησιαστικών
συμβουλίων της εποχής εκείνης, όλα τα έσοδα του ναού διατίθεντο, σχεδόν
για την λειτουργία των Ελληνικών σχολείων.

Αργότερα η Ελληνική Κοινότητα είχε δημιουργήσει στο γυναικωνίτη του Ναού
κρυφό νοσοκομείο, στο οποίο νοσηλεύονταν οι τραυματίες Μακεδονομάχοι
(μαρτυρία Αλεξάνδρου Σκλαβούνου).
Πίσω από την Αγία Τράπεζα, βρίσκεται πέτρινος αρχιερατικός άμβωνας, επί
του οποίου, κατά την παράδοση, ανήλθε και μίλησε προς τους Θεσσαλονικείς
ο Απόστολος Παύλος κατά την δεύτερη επίσκεψη του στην Θεσσαλονίκη.
Τον βράχο αυτό αργότερα οι Χριστιανοί τον λόξευσαν και χάραξαν πάνω του
διάφορα παλαιοχριστιανικά σύμβολα.
Επίσης η παράδοση αναφέρει ότι στο χώρο που βρίσκεται σήμερα ο Ιερός
Ναός ήταν η κατοικία του Αγίου Ιάσωνος.
Ο άγιος Ιάσων είναι αυτός ο οποίος υποδέχθηκε τον απόστολο Παύλο στη
Θεσσαλονίκη και ο οποίος έδωσε αρκετά χρήματα στους Ιουδαίους και
απέλυσαν τον Παύλον και τον Σίλα.
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Μηνά διετέλεσε και Μητροπολιτικός Ναός.
Σε αυτόν, έγινε και η δοξολογία κατά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης
υπό του τότε Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης μακαριστού κ. Γενναδίου το 1912,
ενώπιον του στρατηλάτη και ελευθερωτή διαδόχου Κωνσταντίνου.
Το παραθρόνιο στο οποίο εκάθησε ο διάδοχος βρίσκεται σε περίοπτη θέση
στο Άγιο Βήμα.
Κατά γενική ομολογία ο Ιερός Ναός του Αγίου Μηνά αποτελεί μοναδικό
κόσμημα από άποψη βασιλικού ρυθμού και σύνδεσμο εθνικών πόθων και
οραματισμών κατά την μακραίωνη ιστορική πορεία και εξέλιξη της
Θεσσαλονίκης και ειδικότερα της Μακεδονίας.
Και τέλος από αρχαιολογικής απόψεως ως παλαιοχριστιανικό μνημείο,
συγκαταλέγεται μεταξύ των αξιολογότερων μνημείων της Θεσσαλονίκης.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι στην είσοδο του Ναού απαγχονίστηκε από τους
Τούρκους στις 28/7/1777 ο Άγιος Νεομάρτυρας Χριστόδουλος ο εκ
Κασσάνδρας Χαλκιδικής, ένεκα της μεγάλης του προσφοράς προς την
Εκκλησία και το Έθνος.