Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Από την εποχή της μακροχρόνιας ασθενείας του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, αλλά και αργότερα στο εξάμηνο της ασθενείας του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου , είχαμε συνειδητοποιήσει πλήρως ότι τα θέματα υγείας στην Εκκλησία μας , είτε πρόκειται για τον Αρχιεπίσκοπο ή έστω για ένα ή περισσότερους Μητροπολίτες, επηρεάζουν άμεσα όλο το σώμα της Εκκλησίας.
Αν μάλιστα η διαχείριση της ασθένειας και των όποιων συνεπειών που μπορεί να έχει στην διοίκηση, δεν γίνεται κατά τρόπο σωστό και χρηστό,τότε πληγώνεται και πονάει όλο το χριστεπώνυμο πλήρωμα και δημιουργείται μια εσωστρέφεια που δεν κάνει καλό στην Εκκλησία.
Και αυτό ,συνήθως, συμβαίνει όταν ο εν ασθενεία ευρισκόμενος Αρχιερεύς, παραχωρεί οι ίδιος, αμέσως ή εμμέσως, μέρος της εξουσίας του στην αυλή του,ή όταν άτομα του περιβάλλοντος, γίνονται οι αντ´αυτού, στην άσκηση εξουσίας και καπελώνουν τους πάντες
Το έζησε η Εκκλησία αυτά πολλές φορές και επί Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, όταν διοικούσε αντ´αυτού την Εκκλησία, μία ολιγομελής ομάδα Ιεραρχών. Μία “κλειστή κάστα” τότε κινούσε τα νήματα και έκανε ό,τι ήθελε, δημιουργώντας πόλωση και διαμάχες.
Η Ιεραρχία ήταν διακοσμητική κι ανήμπορη να επιβληθεί για λόγους κυρίως σεβασμού προς το πρόσωπο του Γέροντα και ασθενή Αρχιεπισκόπου ο οποίος σίγουρα δεν θα το άξιζε αυτό από Ιεράρχες που τους έδωσε την Αρχιερωσύνη και τους έκανε πρίγκηπες της Εκκλησίας μας!
Επί Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου τα πράγματα ήταν σαφώς πιο περιορισμένα δεδομένου ότι η περίοδος ασθενείας ήταν βραχύβια αλλά και γιατί ο Χριστόδουλος είχε βαθύ εκκλησιολογικό φρόνημα και δεν θα άφηνε ποτέ τους γύρω του να διοικούν αντ´αυτού. Και όσοι προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση τότε έφαγαν τα μούτρα τους.
Το σύστημα διοίκησης της Εκκλησίας μας μπορεί να λέγεται και να λογίζεται ως Συνοδικό, εντούτοις είναι αμιγώς Αρχιεπισκοπικοκεντρικό!
Όσο ζει ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος ,εφ´όσον δεν παραιτείται και κρατάει την εξουσία στα χέρια του, κάνει ότι θέλει, έστω κι αν έχει “δανείσει” την εξουσία του στους γύρω του!
Το αυτό ισχύει και σε περιπτώσεις ασθενών ή ανήμπορων Μητροπολιτών, αφού η διοίκηση μίας Μητρόπολης στηρίζεται στην ενός ανδρός αρχή! Το ζούμε αυτό σήμερα με κάποιους ανήμπορους Αρχιερείς, οι οποίοι έχουν δώσει την δύναμη της εξουσίας τους για να διοικούν τις Μητροπόλεις τους οι υποτακτικοί τους, παντός γένους.
Μπορεί κάποιοι να επιχαίρονται με μία ασθένεια Αρχιερέως , διότι έτσι ανοίγουν οι δρόμοι προαγωγής για κληρικούς μας που περιμένουν στη λίστα αναμονής, η ασθένεια,όμως, είναι πάντα ένα βαρύ φορτίο για την Εκκλησία! Και μέχρι να φτάσει σε μία υγιή πορεία και να βρεί τον δρόμο της, γίνονται πολλά ευτράπελα, που τα πληρώνει η Εκκλησία στο σύνολό της!
Αυτή τη στιγμή η Εκκλησία της Ελλάδος έχει μπει από καιρό στον δρόμο της ανανέωσης!
Είμαστε οι μόνοι που γράφουμε εδώ και πολλά χρόνια ότι η Εκκλησία μας θα ερχότανε, αργά ή γρήγορα,αντιμέτωπη με αυτό το πρόβλημα, διότι στην Ιεραρχία μας κυριαρχούν οι γέροντες Αρχιερείς.
Αν μάλιστα ετίθετο αυτή τη στιγμή όριο ηλικίας για Αρχιερείς το 80 έτος θα έφευγαν περί τους 10 Μητροπολίτες. Αν το όριο ήταν το 78 έτος τότε ο αριθμός αυτών που θα έφευγαν θα αυξανόταν σημαντικά. Έχουμε παρουσιάσει αναλυτικά τον ηλικιακό χάρτη της Ιεραρχίας και έχουμε γράψει τα υπέρ και τα κατά που έχει αυτή τη στιγμή η Ιεραρχία υπό την παρούσα σύνθεση.
Πριν λίγο καιρό έφυγαν εντελώς άδικα και αναπάντεχα δύο Μητροπολίτες της Εκκλησίας μας, νέοι- νεώτατοι σε ηλικία.Αυτή τη στιγμή έχουμε εν ενεργεία Ιεράρχες από 80 έως και 92 ετών που μερικοί εξ αυτών δεν θυμούνται ούτε σε ποιά ημέρα της εβδομάδος βρισκόμαστε.
Και ναί ήταν άδικος ο θάνατος των Σεβ. Μητροπολιτών Λαγκαδά Ιωάννη και Καστορίας Σεραφείμ.Δύο εξαίρετων Ιεραρχών που τους στερήθηκε η Εκκλησία της Ελλάδος και προπαντός το ποίμνιο τους. Είχαν πολλά να δώσουν ακόμη.
Σήμερα οι περισσότεροι Ιεράρχες έχουν κλειστεί στο καβούκι τους λόγω κορονοϊού γιατί φοβούνται και προσέχουν. Αλλά υπάρχουν και Ιεράρχες που τους πρόλαβαν τα χρόνια τους και κάνουν πράγματα που τους εκθέτουν στα μάτια των συνεργατών τους και του ποιμνίου τους.
🔺Για παράδειγμα ας πούμε γέμισαν μέσα στις εορτές το διαδίκτυο με φωτογραφίες του Σεβ. Γέροντα Παραμυθίας κ. Τίτου να λειτουργεί και να χειροτονεί τον έναν μετά τον άλλον τους νέους. κληρικούς. Το θέμα μας όμως είναι ποιός τελούσε αυτές τις χειροτονίες και αν οι αθώοι αυτοί νέοι κληρικοί θα χρειαστεί να ξαναχειροτονηθούν. Αυτά είναι τα πραγματικά προβλήματα της Εκκλησίας που πρέπει να τα αντιμετωπίσει κατάματα και να μην σφυρίζουν αδιάφορα οι νεώτεροι Αρχιερείς γιατί τα χρόνια περνούν γρήγορα και έρχεται η ώρα του καθενός.
🔺Από την άλλη πάλι ο Γέροντας και σεβαστός μας Άγιος Θήρας Επιφάνιος μαθαίνουμε ότι έχει εκχωρήσει όλες τις εξουσίες του στον Γεν. Αρχιερατικό του Επίτροπο ο οποίος δεν είναι ούτε καν Θεολόγος. Μάλιστα για να καταλάβετε το μέγεθος της εξουσίας των γύρω του, τις προάλλες ο Σεβ. Θήρας πήγε να λειτουργήσει σε ένα χωριό του νησιού και έννοιωσε την ανάγκη να δώσει ένα οφίκιο στον ιερέα. Τι ήταν να το κάνει; Με το που επέστρεψε στην Μητρόπολη και ζήτησε να στείλει στον νεοχειροθετηθέντα με οφίκιο το σχετικό έγγραφο του επέβαλαν να αθετήσει την πράξη του και να του διαμηνύσει ότι έγινε λάθος και θα το διευθετήσει εν ευθέτω χρόνω. Μα είναι δυνατόν να διοικείται με αυτό τον τρόπο μια Μητρόπολη; Γιατί; Σε ποιον χρωστά η Εκκλησία αυτές τις απρέπειες και πρέπει να τις ανεχόμαστε; Αλλά δυστυχώς και η Μητρόπολη αυτή σηκώνει τον κανόνα της αφού τα τελευταία 60 χρόνια δοκιμάζεται στα πρόσωπα που καταλαμβάνουν τον θρόνο της. Και αυτή η δεισιδαιμονία πρέπει να εξορκιστεί.
🔺Στην Θεσσαλονίκη ο σεβαστός Γέρων Θεσσαλονίκης Άνθιμος έχει αποσυρθεί στο υπερώον της Μητρόπολης του λόγω κορονοϊού. Δεν τον βλέπει κανείς χωρίς λόγο. Οι συνεργάτες του, πατέρες της Μητρόπολης με πρώτο τον Πρωτοσύγκελλο π. Ιάκωβο Αθανασίου έχουν προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και έχουν αναλάβει εξ ολοκλήρου όλο το βάρος της διοίκησης χωρίς να αυθαιρετούν. Οι υπόλοιποι αν του μιλήσουν έως το μεσημέρι δεν κινδυνεύουν να χαθούν μέσα στις χαοτικές και ατέρμονες σκέψεις που θα τους οδηγήσει η συζήτηση μαζί του- έτσι χωρίς νόημα- αν η κουβέντα γίνει σε ώρα που έχει κόπωση. Αλλά στο σημείο αυτό ερωτώ: μπορεί να διοικείται αυτή η Μητρόπολη με τέτοιες νοοτροπίες; Ο Άνθιμος που γνώριζα εγώ από τα φοιτητικά μου χρόνια αν είχε πλήρη επίγνωση των γεγονότων δεν θα ήθελε να συμβαίνουν όλα αυτά. Κυρίως θα προστάτευε την υστεροφημία του.
🔺Τα αυτά ισχύουν μαθαίνω και σε άλλες Μητροπόλεις.Η Μητρόπολη Φλωρίνης ας πούμε όπου ο αγαπημένος μας Γέρων Θεόκλητος εξακολουθεί να φυλάττει Θερμοπύλες, τον πρόλαβε το γήρας. Πρέπει να αρχίσει να σκέφτεται την ηρωική έξοδο για να διαφυλάξει ακέραιη την μέχρι τώρα πορεία του.
🔺Στην Μητρόπολη Δρυινουπόλεως η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί χρειάζεται μια δυναμική επανεκκίνηση. Ο Γέρων Μητροπολίτης Ανδρέας μπορεί να προβαίνει συχνά- πυκνά σε δηλώσεις αντάξιες της ιστορίας του αλλά κατά τα άλλα η Μητρόπολη θέλει την ανανεωτική αύρα ενός νέου Αρχιερέως ο οποίος θα δώσει δύναμη και κουράγιο στους εκεί ακρίτες μας.
🔺Στην ιστορική Μητρόπολη Μηθύμνης από την οποία πέρασαν μεγάλες προσωπικότητες Ιεραρχών μπορεί ο Γέροντας Χρυσόστομος να επιδίδεται σε πεζοπορίες για να δείχνει τις αντοχές του σε περπάτημα αλλά οι Μητροπόλεις δεν διοικούνται δυστυχώς με τα πόδια αλλά με το μυαλό και το πνεύμα μας. Και η Μητρόπολη αυτή που είναι το δεύτερο ήμισυ της Λέσβου έχει αφεθεί στη συρρίκνωση και στην πλήρη παρακμή. Κάποτε είχε περί τους 80 ιερείς και σήμερα αριθμεί 22 ιερείς και μερικοί εξ αυτών είναι συνταξιούχοι! Σε λίγο θα πάψει να υφίσταται και ως ΝΠΔΔ. Θα είναι μόνο ποίμνιο και δεν θα έχει ιερείς!!
🔺Στην πλούσια και δυναμική Μητρόπολη Ηλείας με τα πολλά κληροδοτήματα και ιδρύματα η κατάσταση είναι από πολλά χρόνια παρακμιακή. Ο Γέρων Μητροπολίτης Γερμανός αφιέρωσε πολλά από τα έτη της ποιμαντορίας του σε δικαστικές διαμάχες και αψιμαχίες με κάθε κινούμενο οργανισμό ο οποίος τολμούσε να διαφωνήσει με τις τακτικές του ή να του ασκήσει κριτική. Τα χρόνια πέρασαν και μετά από 40 χρόνια Αρχιερωσύνης αντί να αφήνει πίσω του μια μεγάλη πνευματική παρακαταθήκη θα αφήσει κακότητα και μιζέρια.Κρίμα!
🔺Για τον Πρύτανη της Ιεραρχίας Σεβ. Μητροπολίτη Καρυστίας Σεραφείμ δεν μπορώ να πω τίποτα, γιατί τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύουν γιαυτόν. Ξέρει να φέρεται και να μη δίνει αφορμές. Εξάλλου το γνήσιο εκκλησιολογικό φρόνημα που τον διακρίνει θα τον οδηγήσει στις σωστές αποφάσεις.
🔺Το αυτό ισχύει και για τον αειθαλή και αεικίνητο Σεβ. Μητροπολίτη Μαντινείας Αλέξανδρο. Παρά τα χρόνια του( άγει αισίως το 85ο έτος της ηλικίας του) έχει συμπεριφορά και αντοχές που αφήνει πίσω του πολλούς άλλους Αρχιερείς, κατά πολύ νεώτερους του.
🔺Τελευταίο αλλά όχι και έσχατο. Πολύ σύντομα η ηγεσία της Εκκλησίας μας θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην Μητρόπολη Πολυανής και Κιλκισίου.
Ο εμπερίστατος Ιεράρχης Εμμανουήλ συμπλήρωσε 13 χρόνια στην πολύπαθη Μητρόπολη αλλά τα μισά από αυτά είναι χρόνια με προβλήματα και διενέξεις, τα οποία έχουν γίνει γνωστά πέραν των συνόρων της και έχουν απασχολήσει και την αστυνομική ηγεσία της περιοχής η οποία ενημέρωσε καθηκόντως και τον Μακ. Αρχιεπίσκοπο.Έκείνος έκανε τις συστάσεις του καθηκόντως, αλλά μέχρι εκεί. Η κατάσταση συνεχίζεται και διαιωνίζεται. Και όλα αυτά εις βάρος της Εκκλησίας και του ποιμνίου. Και αυτό η Εκκλησία πρέπει να το αντιμετωπίσει με γενναιότητα. Φίλος ο… Μανώλης, φιλτάτη όμως η Εκκλησία.
Μέσα απ´αυτά που αναφέραμε οι πληροφορίες μας λένε ότι αναμένονται και κάποιες οικειοθελείς παραιτήσεις. Ήδη λένε μία εξ αυτών έχει τεθεί στην διάθεση του Αρχιεπισκόπου αλλά εκείνος σοφά ποιών παρακάλεσε τον φιλότιμο και ευαίσθητο Ιεράρχη να περιμένει λίγο, αφού έτσι κι αλλιώς την εποχή αυτή λόγω κορονοϊού η Ιεραρχία δεν θα συνέλθει. Θα το διευθετήσουν σε μία πιο κατάλληλη στιγμή.
Για αναγκαστικές απαλλαγές εκ των καθηκόντων τους( δηλαδή αναγκαστικές παραιτήσεις Ιεραρχών) μην περιμένετε τίποτα.Ο Αρχιεπίσκοπος δεν θέλει προς το παρόν να κινήσει αυτή την διαδικασία. Λέμε προς το παρόν. Όλοι πιστεύουμε οτι ο Θεός θα δώσει τη λύση στις επίμαχες περιπτώσεις. Επομένως ο χάρτης της Ιεραρχίας της Εκκλησίας μας , εαρχίζει να αλλάζει και να ανανεώνεται !
Έχουν αρχίσει να ακούγονται οι πρώτες υποψηφιότητες για τις Μητροπόλεις ήδη χηρεύουν.
Ακούγονται διάφορα ονόματα τα οποία μπορεί να αποτελέσουν τους Μητροπολίτες της επόμενης ημέρας. Αυτό θα εξαρτηθεί και από τις ισορροπίες που θέλει να κρατήσει μέσα στην Ιεραρχία ο Αρχιεπίσκοπος και το ποιούς θα προωθήσει ή όχι!
Επειδή θα αργήσει να γίνει Ιεραρχία, ο χρόνος που θα μείνει μέχρι τότε, θα μας δείξει προς τα πού θα γύρει η Αρχιεπισκοπική πλάστιγγα και θα δοθούν τα «χρίσματα»- δικαίωμα που έχει μόνον ο Αρχιεπίσκοπος-αφού αυτά ανοίγουν το δρόμο για την τελική ευθεία της εκλογής.
