«Τί να σού προσφέρωμε Χριστέ, που μας έχεις δωρίσει για να προσκυ-νήσωμε τον τίμιο Σταυρό, επάνω στον οποίο χύθηκε το πανάγιο αίμα σου, και επάνω στον οποιο με καρφιά η σάρκα σου καρφώθηκε; Αυτόν τον Σταυρό τώρα τον ασπαζόμεθα και σε ευχαριστούμε».
Ο Σταυρός μας! Μια αλήθεια, μια λέξη, μια πραγματικότητα, μια ζωή, μια θυσία, ένας θάνατος, μια ανάσταση.
Ο Σταυρός μας! Μέσα στη σύγχρονη πραγματικότητα, με ένα κόσμο που πάσχει από φόβο, αρρώστια και θάνατο.
Ο Σταυρός μας! Ένας πόνος, μια αναστάτωση, μια ισοπέδωση και μια καθ’ ολοκληρία αδυναμία του μοναδικού λογικού δημιουργήματος τοῦ Θεού, τον άνθρωπο να στέκεται συγκλονισμένος καὶ ανήμπορος να αντιδράση μπροστά στα σύγχρονα και καθημερινά άρρωστα γεγονότα της ιστορίας μας.
Ο Σταυρός μας! Εγώ, ο αδελφός μου, ο πατέρας μου, ο φίλος μου, ο εχθρός μου, ο γνωστός μου, ο ξένος μου, ο συνταξιδιώτης μου, ο ασθενής μου, ο συγκά-τοικός μου, ο μετανάστης μου, ο κόσμος μου. Μέσα στο σήμερα που ζούμε, όλα ανακατεύθηκαν, όλα συγκρούσθηκαν, όλα προβληματίσθηκαν, όλα πόνεσαν, ό-λα έφθασαν σε μια συνάντηση πρωτοφανή, περίεργη και μοναδική.
Ο Σταυρός μας! Οι δρόμοι μας, τα ταξείδια μας, οι επισκέψεις μας, τα σπίτια μας, οι δουλειές μας, οι γνώσεις μας, οι επικοινωνίες μας, οι εξυπνάδες και οι χαρές μας, τα λάθη και τα ψέμματά μας. Όλα συναντήθηκαν μονομιάς, αυτή την στιγμή που μιλάμε, με ένα περίεργο τρόπο, και ξαφνικά απομονώθηκαν και κούρνιασαν μέσα στη σιωπή τους.
Ο Σταυρός μας. Οι τόποι της προσευχής μας, οι εκκλησίες μας, οι προσευχές μας, οι λειτουργίες μας, τα μυστήριά μας, οι ακολουθίες μας, τα θυ-μιάματα και τα κεριά μας, οι κληρικοί μας. Όλα τόσο όμορφα για αυτούς που πι-στεύουν στον Χριστό, αλλά και τόσο αδικημένα από την απιστία, και τόσο συκο-φαντημένα είτε από την άγνοια είτε απὸ την κακία και την ιδιοτέλεια.
Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ! Ένα «αγαπάτε αλλήλους» καὶ ένα «αγαπάτε τους εχ-θρούς σας» είπε Εκείνος, και πολεμήθηκε και κατακρίθηκε όσο κανείς άλλος στην ιστορία των ανθρώπων. Άραγε γιατί; Μήπως πείραξε κάποιον; Μήπως αφ-αίρεσε την ζωή κάποιου; Μήπως καταδυνάστευσε λαούς; Μήπως κατεξουσίασε αδίστακτα και κατεδίκασε ανθρώπους; Μήπως κατέστρεψε την φύση και τον κόσμο; Μήπως προσέφερε δεινά καὶ καταστροφές, πολέμους και πείνες στους ανθρώπους; Μήπως ξεγέλασε κάποιον και του μετέφερε την ψεύτικη πραγματι-
κότητα σὰν ἀληθινή; Ο Δημιουργός σταυρώθηκε, ο Κτίστης ταπεινώθηκε. Ο Αναμάρτητος πολεμήθηκε, κατακρίθηκε και στεφανώθηκε με τα αγκάθια της πλησμονής, της αχαριστίας και της ατιμίας. Ο Ιατρός των ψυχών και των σωμά-των μας, πλημμυρίσθηκε από τα τίμια και πάναγνα αίματά του, για να μας κα-θαρίση και να μας ξεπλύνη, και για να μας αναστήση με την Ανάστασή του, για να μας σώση από την αμαρτία και τον θάνατο και να μας καταστήση πολίτες της βασιλείας του.
Πληγωμένοι όλοι μας από αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και αναγκα-σμένοι από την σύγχρονη πραγματικότητα να συμμαζευθούμε, να προσέξωμε, να απομονωθούμε, να βρεθούμε πιο κοντά από ποτέ άλλοτε, και πιο μακρυά όσο πο-τέ άλλοτε, από τους ιδικούς μας ανθρώπους και τους άλλους, αναρωτιώμαστε με πολλα ερωτηματικά:
ΓΙΑΤΙ; ΠΩΣ; ΕΑΝ; ΑΦΟΥ; ΟΜΩΣ; ΠόΤΕ; ΦΤΑΙΩ; ΦΤΑΙΝΕ; ΑΡΑΓΕ;
Και πάλι ο Σταυρός μας! Ο σύγχρονος με την επίγεια ζωή και τον επίγειο θάνατό μας θανατηφόρος ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ. Μεγάλος Σταυρός, δυνατός Σταυρός, άγνωστος Σταυρός, ξαφνικός Σταυρός, Σταυρός ίδιος για όλους και όλες. Εδώ είμαστε.. Εδώ συναντιώμαστε.. Εδώ αγαπάμε.. Εδώ αμαρτάνομε.. Εδώ ζούμε.. Εδώ πεθαίνομε.. Και αυτό την τελευταία περίοδο στον κόσμο μας. Πριν από δύο-τρείς μήνες, πριν από κάποιες μέρες, προχθές, εχθὲς, σήμερα, τώρα, αυτή την ώρα και αυτή την στιγμή.
Πολλά, πάμπολλα, σχεδόν «άπειρα» τα λεγόμενα, τα γραφόμενα, τα επι-στημονικά, τα σοφά, τα επίσημα καὶ τα ανεπίσημα, τα χρήσιμα και τα άχρηστα, τα ωφέλιμα και επικίνδυνα, τα εγωϊστικά και τα αμφίβολα. Πολλά, πάρα πολλά. Και όλα αυτὰ μπροστά στον αδύναμο άνθρωπο, που εν ώ κατέκτησε το διά-στημα, έφτιαξε πολιτισμούς, γράμματα και τέχνες, βιομηχανίες, αεροπλάνα και πυραύλους, βρῆκε φάρμακα για επιδημίες και θανατικά, εισήλθε στον μα-κρόκοσμο καὶ στον μικρόκοσμο, ωδηγήθηκε στην κβαντομηχανική και την να-νοτεχνολογία, έφθασε στους αυτοποιημένους τεχνητούς οργανισμούς με τα σύγ-χρονα τεχνολογικά μέσα, και ακουμπά σήμερα την τεχνητή νοημοσύνη.
Και όμως, παρ’ όλα αυτά ο άνθρωπος ΦΟΒΑΤΑΙ.
ΦΟΒΑΤΑΙ ΓΙΑ ΟΛΑ.
ΦΟΒΑΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥ.
ΦΟΒΑΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ.
ΦΟΒΑΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΤΟΥ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ.
Πώς όμως θα φύγη ο φόβος; ΜΟΝΟ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΙΩΝΙΑ ΚΑΙ ΑΠΕΙΡΗ ΑΓ-ΚΑΛΙΑ, ΤΗΝ ΑΘΑΝΑΤΗ ΚΑΙ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ, ΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΑΣ. Εκεί που δεν μπορούμε να είμαστε μόνοι μας, αλλά και ξένοι μεταξύ μας. Ε-κεί που όλοι μας ενωμένοι μέσα στην αγία μας Ορθόδοξη Χριστιανικὴ Εκκλησία μπορούμε να αντιμετωπίσωμε αυτό που είπε ο απόστολος Παύλος «πόλεμοι απ΄ έξω, ανησυχίες και φόβοι από μέσα». Η υγίεια μας, το πολυτιμώτατο αυτό αγαθό
είναι δώρο του Θεού και πρέπει όλοι μαζύ να αγωνισθούμε και να μην φανούμε αχάριστοι προς τον Θεό. Πρέπει να την προστατεύσωμε.
Εδώ, στην Ελλάδα μας, όλοι μαζὺ να προσπαθήσωμε για την υγίεια των συνανθρώπων μας, για την υγίεια της οικογενείας μας, με υπακοή στίς αρμόδιες σχετικες υπηρεσίες του κράτους μας και στους επιστήμονες ιατρούς, όλοι με προσευχή, με προσοχή, με σεβασμό στους αχθοφόρους της αγάπης, στους ια-τρούς, στους νοσηλευτές, στους επιστήμονες, στους εργαζομένους για όλα αυτὰ που αγαπάμε, για την υγίεια, για την τροφή, για την μεταφορά, για την είδηση, για την εύρεση του φαρμάκου. Ας γίνωμε όλοι μια προσευχή, μια σκέψη, μια κί-νηση, μια σοφία, μια υπομονή, μια καρτερία, μια άποψη, μια φιλία, μια ενότητα, μια αγάπη.
Γιατί όχι και μια ΣΙΩΠΗ !
Εκεῖνος ΣΙΩΠΟΥΣΕ όταν τον κατεδίκαζαν, όταν τον εχαστούκιζαν, όταν τον εβασάνιζαν, όταν τον εσταύρωναν, όταν τον λοιδοροῦσαν και όταν τον ε-χλεύαζαν. Και όλα αυτά ΕΠΕΙΔΗ ΕΙΝΑΙ Ο ΙΔΙΟΣ Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΑΓΑΠΗ.
Εκεῖνος ωμίλησε μετά, όταν αναστήθηκε. Και ωμίλησε πολύ. Και ομιλεί για πάντα προς όλους και διακηρύσσει : «Διδαχθήτε από το δικό μου παράδειγ-μα, γιατί είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά»2.
Ας ΣΙΩΠΗΣΩΜΕ λοιπόν ΕΠΙ ΤΕΛΟΥΣ, και ας αφήσωμε τον Θεό μας να μας ομιλήση.
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
V Ο ΦΙΛΙΠΠΩΝ, ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ & ΘΑΣΟΥ
ΣΤΕΦΑΝΟΣ
