Καθώς συμπληρώνονται φέτος 200 χρόνια από την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και την Εθνική μας Παλιγγενεσία, η Ιερά Μητρόπολις Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου συμμετέχοντας στη πρωτοβουλία της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος για την ανάδειξη της σπουδαιότητας της πολυσήμαντης αυτής επετείου για το παρόν και το μέλλον του Γένους μας, διοργάνωσε, υπό τήν αιγίδα της Ιεράς Συνόδου, επετειακές εκδηλώσεις στην Ορεστιάδα, το διήμερο 17 και 18 Απριλίου ε.έ, με ιδιαίτερη έμφαση στη συμβολή των Θρακών στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821 και τιμωμένη προσωπικότητα αυτή του Ιερομάρτυρος Πατριάρχου Κυρίλλου του ΣΤ΄ (1813-1818), ο οποίος στις 18 Απριλίου 1821 απαγχονίσθηκε στην Αδριανούπολη, κατηγορούμενος από την Υψηλή Πύλη, όπως και ο διάδοχος του Γρηγόριος ο Ε΄ (1818-1821), ότι υπέθαλψε το έργο της «Φιλικής Εταιρείας». Στις επετειακές αυτές εκδηλώσεις συμμετείχαν ενεργά και οι τέσσερις Μητροπόλεις της Θράκης.
Κορυφαίο γεγονός του επετειακού διημέρου ήταν το Αρχιερατικό συλλείτουργο στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίων Θεοδώρων Ορεστιάδος, την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών, 18 Απριλίου ε.έ., προεξάρχοντος του Σεβ. Μητροπολίτου Ξάνθης και Περιθεωρίου κ. Παντελεήμονος, εκπροσώπου του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου και της Ιεράς Συνόδου, με την συμμετοχή των Σεβασμιωτάτων Μητροπολίτων Αλεξανδρουπόλεως κ. Ανθίμου, Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμονος και Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνού. Επίκαιρη ομιλία εκφώνησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου κ. Παντελεήμων, τον οποίο προηγουμένως προσεφώνησε κατάλληλα ο οικείος Μητροπολίτης κ. Δαμασκηνός.
Μετά τη Θεία Λειτουργία, πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του παρακείμενου Επισκοπείου Ορεστιάδος, όπου στη συνέχεια φιλοξενήθηκαν οι εργασίες Επιστημονικής Ημερίδος, με θέμα ʺΟ Ιερομάρτυς Κύριλλος ο ΣΤ’- 200 χρόνια από τον απαγχονισμό τουʺ.
Στην Ημερίδα συμμετείχαν με εισηγήσεις·
- Ο Σεβ. Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος, με θέμα: «Υμνογραφική προσέγγιση πρώτης ακολουθίας στον Άγιο Κύριλλο τον ΣΤ’».
- Ο Αρχιμ. Σωφρόνιος Γκουτζίνης, Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Ξάνθης και Περιθεωρίου, με θέμα: «Θεολογικές καί ποιμαντικές προτεραιότητες του Αγίου Κυρίλλου του ΣΤ’».
- Ο Ελλογ. κ. Ιωάννης Μπάκας, Αναπληρωτής Καθηγητής του Α.Π.Θ., με θέμα: «Κύριλλος ΣΤ: Οικουμενικός Πατριάρχης και εραστής σοφίας υπό των θείων Γραφών οδηγούμενος».
- Ο Αρχιμ. Κύριλλος Κολτσίδης, Αρχιερατικός Επίτροπος Διδυμοτείχου, με θέμα: «Βιογραφικά στοιχεία της ζωής του Πατριάρχου Κυρίλλου του ΣΤ’».
- Ο κ. Γεώργιος Ρυζιώτης, Εκπαιδευτικός, με θέμα: «Άγιος Κύριλλος ο Αδριανουπολίτης – Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Κύριλλος ο ΣΤ’ – ερευνώντας τις πηγές για ένα νέο βιβλίο».
- Ο Αρχιμ. Γρηγόριος Λιόλιος, εφημέριος Πυθίου της Ιεράς Μητροπόλεως Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου, με θέμα: «Μνήμες και μαρτυρίες των κατοίκων του Πυθίου Έβρου, περί της αγιότητος του Πατριάρχου Κυρίλλου του ΣΤ’ και περί της ανευρέσεως του ιερού λειψάνου του».
Στο τέλος της Ημερίδας διανεμήθη το πρότριτα κυκλοφορηθέν πόνημα του φιλίστορος και φιλογενούς κ. Γεωργίου Ρυζιώτη, με τίτλο «Άγιος Κύριλλος ο Αδριανουπολίτης – Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Κύριλλος ο ΣΤ΄ – Η ζωή και το έργο του», που εκδόθηκε πρόσφατα δαπάναις της Ιεράς Μητροπόλεως Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου.
Με την ευκαιρία της επετείου αυτής πραγματοποιήθηκαν επίσης, διαδικτυακά, δύο ακόμη Επιστημονικές Συναντήσεις·
Το Σάββατο 17 Απριλίου ε.ε., το απόγευμα, Επιστημονικό Συνέδριο, με θέμα: ʺΗ συμμετοχή της Θράκης στον απελευθερωτικό Αγώνα του 1821ʺ.
Το Συνέδριο συντόνισε ο Ελλογ. κ. Εμμανουήλ Βαρβούνης, Καθηγητής του ΔΠΘ, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Η Θράκη πριν την Επανάσταση του 1821 και η προετοιμασία του «Μεγάλου Σηκωμού» στον θρακικό χώρο».
Συμμετείχαν με ανακοινώσεις τους·
- ο Ελλογ. κ. Γεώργιος Τσιγάρας, Αν. Καθηγητής του Δ.Π.Θ, εκπρόσωπος της Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας και Κομοτηνής, με θέμα εισηγήσεως: «Η συμμετοχή του Μητροπολίτου Μαρωνείας Κωνσταντίου στην Επανάσταση του 1821».
- ο Πρεσβ. Αθανάσιος Γραμμένος, υποψήφιος Δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Α.Π.Θ., εκπρόσωπος της Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως, με θέμα εισηγήσεως: «Η συνεισφορά των Αινιτών στην Ελληνική Επανάσταση».
- Ο κ. Δημήτριος Κιηγμάς, Φιλόλογος, εκπρόσωπος της Ιεράς Μητροπόλεως Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου, με θέμα εισηγήσεως: «Η συμμετοχή της Αδριανούπολης στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821».
- Ο κ. Αθανάσιος Μουσόπουλος, Φιλόλογος-συγγραφέας-ποιητής, εκπρόσωπος της Ιεράς Μητροπόλεως Ξάνθης και Περιθεωρίου, με θέμα εισηγήσεως: «1821 και Θράκη- Ιδέες και άνθρωποι».
- Ο Ελλογ. κ. Ιωάννης Μπακιρτζής, Επικ. Καθηγητής του ΔΠΘ, με θέμα εισηγήσεως: «Οι συνέπειες της Επανάστασης του 1821 για τη Θράκη και η ανασυγκρότηση των ρωμέικων κοινοτήτων κατά την επόμενη περίοδο».
Το απόγευμα της Κυριακής 18 Απριλίου ε.έ. πραγματοποιήθηκε, επίσης διαδικτυακά, Ιεροψαλτικό Συνέδριο, με θέμα: ʺΗ συμβολή του Πατριάρχου Κυρίλλου του ΣΤ΄ στην απλοποίηση της σημειογραφίας της βυζαντινής μουσικής», με Συντονιστή τον Άρχοντα Ιερομνήμονα του Οικουμενικού Πατριαρχείου κ. Αντώνιο Χατζόπουλο.
Χαιρετισμούς απηύθυναν, ο Σεβ. Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνός, ο Άρχων Πρωτοψάλτης της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας κ. Παναγιώτης Νεοχωρίτης, ο Πρόεδρος του Ιεροψαλτικού Συλλόγου της Ιεράς Μητροπόλεως Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Μαργαρίτης Αστεριάδης και ο Πρόεδρος Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης κ. Πάρης Γκούνας.
Ακολούθησαν εισηγήσεις από·
- Τον Αρχιμ. Άνθιμο Κωσταράκη, εκπρόσωπο της Ιεράς Μητροπόλεως Ξάνθης και Περιθεωρίου, με θέμα: «Ο Πατριάρχης Κύριλλος ο ΣΤ’ και οι τρεις δάσκαλοι της νέας μεθόδου».
- Τον κ. Βασίλειο Παπαμιχαήλ, Πρωτοψάλτη, εκπρόσωπο της Ιεράς Μητροπόλεως Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου, με θέμα: «Ιστορικό υπόβαθρο της Μεταρρύθμισης του 1814 των τριών Δασκάλων».
- Τον Ελλογ. κ. Ιωάννη Λιάκο, Επίκουρο Καθηγητή της Α.Ε.Α. Βελλά, με θέμα: «Η ψαλτική Τέχνη και η νέα μέθοδος Σημειογραφίας της».
- Τον κ. Γεώργιο Δροσάκη, Πρωτοψάλτη, εκπρόσωπο της Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως, με θέμα : «Η μετάβαση από το παλαιό στο νέο σύστημα γραφής της Βυζαντινής Μουσικής και ο Γεώργιος Ραιδεστινός ο Β’, Άρχων Πρωτοψάλτης της ΜτΧΕ».
- Τον Ελλογ. κ. Γρηγόριο Παπαγιάννη, Καθηγητή Βυζαντινής Φιλολογίας του Δ.Π.Θ., εκπρόσωπο της Ιεράς Μητροπόλεως Μαρωνείας και Κομοτηνής, με θέμα: «Σκέψεις για τη διδασκαλία της Εκκλησιαστικής Μουσικής και για την ψαλμωδία στον Ναό».
Το Συνέδριο έκλεισε ο κ. Κωνσταντίνος Πολίτης, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιεροψαλτών Ελλάδος, με καταληκτήρια ομιλία· «Η θέση της Ψαλτικής τέχνης και του Ιεροψαλτικού λειτουργήματος στο σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Από την άναρχη μάθηση στην κατάκτηση διεθνούς κλαδικού προσόντος».
