Του π. Ηλία Μάκου
Εορτάστηκαν με εκδηλώσεις και διημερίδα, παρουσία του προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, τα 200 χρόνια από την απελευθέρωση του Βλάχικου χωριού Συρράκο των Ιωαννίνων.
Προηγήθηκε επιμνημόσυνη δέηση στον ναό Αγίου Νικολάου και ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στον χώρο των «Ηρώων».
Κατά τη διημερίδα ο κ. Τασούλας μίλησε “περί αναστοχασμού για τους δύο αιώνες από το γενέθλιο ξέσπασμα της πατρίδας μας”.
Ο βουλευτής της Ν.Δ. Σταύρος Καλογιάννης έκανε αναφορά στο έργο και στην προσωπικότητα του γεννημένου στο Συρράκο Ιωάννη Κωλέττη, πρωθυπουργού της χώρας κατά τις περιόδους 1834 – 1835 και 1844 – 1847.
Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Μερόπη Τζούφη μίλησε για τον Συρρακιώτη ποιητή και πεζογράφο Κωστα Κρυστάλλη.
Ο περιφερειάρχης Αλέκος Καχριμάνης εκθείασε τη συμβολή στη δημιουργία της μεταπαναστατικής Ελλάδας του Ιωάννη Κωλέττη.
Ο δήμαρχος Βορείων Τζουμέρκων Γιάννης Σεντελές επεσήμανε τη σημαντικότητα των προεπαναστατικών αγώνων, μέσα από την οποία αναδείχθηκε και η ηρωική μορφή του Κατσαντώνη.
Πριν την επανάσταση του 1821πολλοί κάτοικοι των πεδινών κυρίως περιοχών, για να αποφύγουν τις αυθαιρεσίες και καταπιέσεις των Τούρκων, άρχισαν να καταφεύγουν στο ορεινό και δυσπρόσιτο Συρράκο. Έτσι στα τέλη του 18ου αιώνα ο πληθυσμός του έφτασε τους 4000 κατοίκους.
Τα δεκάδες χιλιάδες πρόβατα που έβοσκαν στις πλαγιές της Πίνδου αποτελούσαν αρχικά τη βάση της οικονομίας του χωριού. Στα κτηνοτροφικά προϊόντα στηρίχτηκε αργότερα η βιοτεχνία μάλλινων υφασμάτων και το εμπόριο.
Από το 1750 και μετά οι Συρρακιώτες έμποροι κατέκλυσαν τις αγορές της Ευρώπης και δημιούργησαν ένα ευρύ εμπορικό δίκτυο, που απλωνόταν από την Ισπανία μέχρι τη Ρωσία.
Η επανάσταση στο Συρράκο, όπως και στους γειτονικοί Καλαρρύτες, μοναδική στην περιοχή, καταπνίγηκε από δυνάμεις του Χουρσίτ Πασά και το χωριό κάηκε ολοσχερώς, για να ανοικοδομηθεί στο διάστημα 1825-1828, ενώ σήμερα μαραζώνει.
Η ιστορία διδάσκει πως μόνο η τόλμη γράφει τις πιο σεβαστές σελίδες της ανθρώπινης πορείας, με αμετακίνητο θεμέλιο του αγώνα τη θυσία και όχι το αποτέλεσμα. Έτσι δικαιώθηκε το ήθος του λαού.
Γιατί η πορεία στη θυσία, άσχετα από το αποτέλεσμα, που θα ακολουθήσει, είναι πάντα μια πράξη, που κλείνει μέσα της ένα μεγάλο και υψηλό νόημα.
Ταυτίζοντας οι Συρρακιώτες το χρέος με τη θυσία, εξέφρασαν το δραματικό αιώνιο μεγαλείο και την ιστορική συνείδηση των Ελλήνων, με την φλογερή εσωτερική τους δύναμη, που ισοζύγιζε την εθνική λευτεριά με την ατομική αξιοπρέπεια.
Με τον τρόπο αυτό, η αποτίμηση της Λευτεριάς με το βάρος του αίματος προετοίμασε σωστά και τη νίκη, γιατί η ψυχή έμεινε ορθή , αδούλωτη.
