ΔΙΕΘΝΕΣ
ΔΙΗΜΕΡΟΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ
ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ
ΧΙΟΥ, ΨΑΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ
ΜΕ ΘΕΜΑ:
«Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ 1821 ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ
ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ
ΚΑΙ ΠΥΡΠΟΛΗΤΩΝ»
(4 – 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021)
ΠΡΟΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΣΕΒ.ΧΙΟΥ κ. ΜΑΡΚΟΥ
ΔΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΙΝ ΕΔΡΑΣ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑΝ ΑΘΗΝΩΝ
*
Ἐπί τῇ συμπληρώσει κατά τὸ ἔτος 2021, διακοσίων (200) ἐτῶν ἀπό τῆς ἐνάρξεως τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, ἡ Ἱερά Μητρόπολις Χίου, Ψαρῶν καὶ Οἰνουσσῶν ὑπό τὴν αἰγίδα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, διοργανώνει ἀπό 4ης ἕως 5ης Ἰουνίου 2021, Διήμερον Διεθνές Ἐπιστημονικόν Συνέδριον μὲ θέμα:
«Ὁ ἀγώνας τοῦ 1821 στὴ θάλασσα
καὶ οἱ ἐπιτυχίες τῶν Ἑλλήνων ναυτικῶν καὶ πυρπολητῶν»
τό ὁποῖον πραγματοποιῆται διαδικτυακῶς.
Τό ἀπόγευμα τῆς Παρασκευῆς 4ης Ιουνίου 2021 καί ὥρα 18.00 ἐτελέσθη ἡ Ἀκολουθία τοῦ Ἁγιασμοῦ ὑπό τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν κ. Μάρκου, ἐπί τῇ ἐνάρξει τῶν ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου καί ἠκολούθησεν ἡ ἀνάγνωσις τοῦ Χαιρετισμοῦ τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ, ὁ ὁποῖος ἔχει ὡς κάτωθι:
«Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Χίου, Ψαρῶν καὶ Οἰνουσσῶν κ. Μάρκε,
Ἀξιότιμοι Ἐκπρόσωποι τοῦ Κοινοβουλίου, τοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ καί τῶν Τοπικῶν Ἀρχῶν,
Κυρίες καί Κύριοι,
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
«Τό στοιχεῖον αὐτό ξαπλώνει
κύματ΄ ἄπειρα εἰς τή γῆ
μέ τά ὁποῖα τήν περιζώνει
κι εἶν΄ εἰκόνα σου λαμπρή.»
Μέ αὐτούς τούς στίχους ὁ ἐθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός περιγράφει στόν «Ὕμνον εἰς τήν Ἐλευθερίαν» τούς ἄρρηκτους δεσμούς τῶν Ἑλλήνων μέ τήν θάλασσα. Αὐτοί οἱ δεσμοὶ ὁδήγησαν στήν δραστηριοποίηση τῶν νησιωτῶν καί τῶν ναυτικῶν μας κατά τόν Ἀγῶνα τῆς Ἐθνεγερσίας.
Στήν Μεγάλη Ἑλληνική Ἐπανάσταση τοῦ 1821 ἡ Ὕδρα, οἱ Σπέτσες, τά Ψα-ρά, ἡ Μύκονος, τό Γαλαξείδι καί ἄλλες ναυτικές δυνάμεις τῆς ἐποχῆς, μετέτρε-ψαν τόν ἐμπορικό στόλο τους σέ πολεμικό καί ἔθεσαν τήν ναυτική πείρα τους στήν ὑπηρεσία τοῦ Γένους. Πολλές εἶναι οἱ νικηφόρες ναυμαχίες καί οἱ θαυμα-στές ἐνέργειες τῶν τολμηρῶν πυρπολητῶν. Ἔτσι, οἱ νίκες στήν θάλασσα μαζί μέ τήν μαχητικότητα τῶν στεριανῶν δυνάμεων, ὁδήγησαν στήν πολυπόθητη ἐλευθε-ρία.
Ἰδιαιτέρως ἡ Ἱερά Μητρόπολις Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν, ἡ ὁποία διοργα-νώνει τό παρόν Συνέδριο, ἔχει προσφέρει ἄξια τέκνα στούς ἐθνικούς ἀγῶνες, ὅ-πως ὁ μπουρλοτιέρης Κωνσταντῖνος Κανάρης ἀπό τά Ψαρά, ἀλλά ἔχει καί τό ἱερό χρέος νά τιμᾶ τήν μνήμη τῶν χιλιάδων θυμάτων τῆς σφαγῆς τῆς Χίου τοῦ 1822.
Ὑποκλινόμαστε μέ δέος ἐνώπιον τῶν λειψάνων τῶν γνωστῶν καί ἀγνώστων θυμάτων τῆς σφαγῆς, τά ὁποῖα φυλάσσονται στήν Νέα Μονή καί τήν Μονή τοῦ Ἁ-γίου Μηνᾶ.
Τό Συνέδριο μέ τίτλο: «Ὁ ἀγώνας τοῦ 1821 στή θάλασσα καί οἱ ἐπιτυχίες τῶν Ἑλλήνων ναυτικῶν καί πυρπολητῶν» θά δώσει τήν εὐκαιρία νά ἀκουσθοῦν ἐ-πιστημονικές εἰσηγήσεις ἀναφερόμενες στήν συμβολή τοῦ Ναυτικοῦ καί τῶν ναυ-τικῶν μας στόν μεγάλο ἐθνικό ἀγῶνα. Θά ἀκούσουμε καί θά μάθουμε πολλά καί ἐνδιαφέροντα. Εἶμαι βέβαιος ὅτι θά ὑπογραμμισθεῖ καί ἡ Πίστη τῶν θαλασσομά-χων μας, ὁ σεβασμός τους στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, τά τάματα τοῦ Κανάρη καί τοῦ Μιαούλη, ἡ εὐλάβεια τῶν ἁπλῶν ναυτῶν. Χαρακτηριστική ἀπόδειξη αὐτῆς τῆς εὐλάβειας ἀποτελεῖ ἡ ἀνοικοδόμηση τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, στήν Κυψέλη τῶν Ἀθηνῶν ἀπό τόν ἀτρόμητο πυρπολητή καί μετέπειτα Πρωθυ-πουργό Κωνσταντῖνο Κανάρη.
Ὡς Πρόεδρος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος συγχαίρω τήν Ἱερά Μητρόπολη Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν καί τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολί-τη κ. Μᾶρκο, γιά τήν ἐπιτυχῆ διοργάνωση τοῦ Συνεδρίου, σέ συνεργασία μέ τήν Εἰδική Συνοδική Ἐπιτροπή Πολιτιστικῆς Ταυτότητος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Εὐχαριστῶ, ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας μας, τούς συνεργαζομένους φορεῖς, δηλαδή τό Πολεμικό Ναυτικό, τό Κοινωφελές Ἵδρυμα «Μαρία Τσάκος», τόν Δῆμο Χίου καί τό Τμῆμα Ναυτιλίας καί Ἐπιχειρηματικῶν Ὑπηρεσιῶν τοῦ Πανεπιστημίου Αἰγαί-ου.
Εὔχομαι στό Πολεμικό καί στό Ἐμπορικό Ναυτικό μας νά πλέουν σέ ἤρεμες θάλασσες καί νά συνεχίζουν τήν ἐθνική προσφορά τους, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τήν προστασία τοῦ Ἁγίου Νικολάου.
Καλή ἐπιτυχία στίς ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου»!
Χαιρετισμούς, ἐπίσης, ἀπηύθυναν οἱ : Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ κ. Ἰγνάτιος, Πρόεδρος τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Πολιτιστικῆς Ταυτότητος, κ. Παναγιώτης Μηταράκης, Ὑπουργός Μεταναστεύσεως καί Ἀσύλου – Βουλευτής Χίου, κ. Ἀνδρέας Μιχαηλίδης, Βουλευτής Χίου, κ. Παντελῆς Μπουγδάνος, Ἀντιπεριφερειάρχης Χίου, κ. Σταμάτιος Κάρμαντζης, Δήμαρχος Χίου, κ. Κωνσταντῖνος Βρατσάνος, Δήμαρχος Ψαρῶν, κ. Γεώργιος Δανιήλ, Δήμαρχος Οἰνουσσῶν, κ. Θεόδωρος Βενιάμης, Πρόεδρος τῆς Ἑνώσεως Ἑλλήνων Ἐφοπλιστῶν καί ὁ κ. Εὐθύμιος Μητρόπουλος, Πρόεδρος Κοινωφελοῦς Ἱδρύματος «Μαρία Τσάκος», ἐπίτιμος Γενικός Γραμματέας ΙΜΟ καί ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν κ. Μᾶρκος, ὁ ὁποῖος ἐκήρυξε καί τήν ἔναρξιν τῶν ἐργασιῶν «Εἰς τό Ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Ὁμοουσίου καί Ἀδιαιρέτου Τριάδος».
Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν κ. Μᾶρκος, κατά τόν Χαιρετισμόν του εἶπεν:
« ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
Στίς 6 Ἰουνίου 1822 ὁ Ψαριανός πυρπολητής Κωνσταντῖνος Κανάρης πυρπολοῦσε στό λιμάνι τῆς Χίου τήν τουρκική Ναυαρχίδα, παίρνοντας ἐκδίκηση γιά τή Σφαγή τῆς Χίου. Ἐξ αἰτίας αὐτοῦ τοῦ γεγονότος κατέστη ἀδύνατος ὁ ἀπό θαλάσσης ἀνεφοδιασμός τοῦ στρατοῦ τοῦ Δράμαλη στόν Μοριᾶ, ὥστε ὁ Τοῦρκος πασᾶς νά ὑποχρεωθεῖ νά ἐπιχειρήσει ἐπιστροφή στήν Κόρινθο καί νά συντριβεῖ ἀπό τόν Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στά Δερβενάκια τόν Ἰούλιο τοῦ 1822. Τό κατόρθωμα τοῦ Κανάρη ἔσωσε τήν ἐπανάσταση ἐν τῇ γενέσει της.
Στήν ἡμερολογιακή ἐπέτειο αὐτοῦ τοῦ ἐνδόξου ἱστορικοῦ γεγονότος καί στό πλαίσιο τοῦ ἑορτασμοῦ τῶν 200 ἐτῶν ἀπό τῆς ἐνάρξεως τοῦ ἱεροῦ ἀγῶνος τῆς ἐθνικῆς παλιγγενεσίας, ὁ ὁποῖος ἔγινε ὅπως ἀνέφερε ὁ Αἰγαιοπελαγίτης Γεώργιος Κλεάνθης «γιά τοῦ Χριστοῦ τήν πίστη τήν Ἁγία καί τῆς Πατρίδος τήν Ἐλευθερία».
Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν μέ τά 46 ἑλληνικά νησιά καί βραχονησίδες της στά Ἀνατολικά σύνορα τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας καί τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως διοργανώνει ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μέ τήν φροντίδα τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Πολιτιστικῆς Ταυτότητος, διήμερο διεθνές
Ἐπιστημονικό Συνέδριο μέ θέμα: «Ὁ ἀγώνας τοῦ 1821 στὴ θάλασσα καὶ οἱ ἐπιτυχίες τῶν Ἑλλήνων ναυτικῶν καὶ πυρπολητῶν», ἔχοντας συνεργασθεῖ μέ τό Γενικόν Ἐπιτελεῖον Ναυτικοῦ (Γ.Ε.Ν.), τήν Ἐπιτροπή Ἐπετειακῶν Ἐκδηλώσεων Δήμου Χίου «ΧΙΟΣ 2021», τό Πανεπιστήμιο τοῦ Αἰγαίου καί κυρίως τό Διεθνές Κέντρο Ναυτικῆς Ἔρευνας καί Παράδοσης – Κοινωφελές Ἵδρυμα «ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΚΟΣ», πού ἀνέλαβε ἐξ ὁλοκλήρου τήν τεχνική ὑποστήριξη τοῦ Συνεδρίου, πρός τούς ὁποίους ὀφείλω εὐγνωμοσύνη.
Γιά ἐμᾶς πού γεννηθήκαμε, ζήσαμε καί μάθαμε γράμματα στή Χίο, τά Ψαρά καί τήν Αἰγνοῦσα ὁ Κωνσταντῖνος Κανάρης ἦταν τό παιγνίδι τῶν παιδικῶν μας χρόνων, τό περιεχόμενο τῶν σχολικῶν ἑορτῶν στίς ἐθνικές ἐπετείους, τό σχολικό ἤ ἐλεύθερο ἀνάγνωσμα στίς μελέτες μας, ἤ ἐπισκέψεις μας στήν καρδιά τοῦ Δημοτικοῦ Κήπου τῆς Χίου. Γι’αὐτό ἐπελέγη νά κοσμήσει τό λογότυπο τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας γιά τά 200 χρόνια ἀπ’τό 1821, μέ τή φράση του «τίποτα ἀρχόντοι δέν φελᾶ μονάχα τό καράβι». Γιατί γιά ἐμᾶς ἡ ναυτοσύνη διά τῶν τιμίων πατεράδων μας μᾶς ἐγέννησε, μᾶς ἐτάησε, μᾶς ἔντυσε, μᾶς ἐσπούδασε, μᾶς ἔκανε ἀνθρώπους, τό μέγα τῆς ἑλληνικῆς θαλάσσης κράτος (Θουκ. Ι 143,5). Ἡ θάλασσα ὀξυγονώνει πολιτιστικά τούς πνεύμονές μας, ἡ θάλασσα αἱμοδοτεῖ πνευματικά τήν καρδιά μας. Ἡ θάλασσα ἔσωσε, σώζει καί θά σώζει τήν Ἑλλάδα, τήν Χίο, τόν καθένα μας. Γι’αὐτό «Εἰς τό Ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Ὁμοουσίου καί Ἀδιαιρέτου Τριάδος», και μέ σεβασμό στήν μνήμη τοῦ καπετάνιου πατέρα μου κηρύσσω τήν ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου μας μέ τήν προσευχή ὁ Κυβερνήτης τῆς ἐκκλησιαστικῆς νεώς Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός νά χαρίσει καλό ταξίδι στήν ἔρευνα καί στή μελέτη μας. ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ»!
Κατά τήν Α΄ Συνεδρίαν( ὥρα 18.45) προήδρευσεν ὁ κ. Ἐμμανουήλ Βαρβούνης, Καθηγητής Τμήματος Ἱστορίας καί Ἐθνολογίας τοῦ Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης καί ἠκολούθησαν αἱ εἰσηγήσεις ὑπό τῶν:
· Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ὕδρας, Σπετσῶν καί Αἰγίνης κ. Ἐφραίμ μέ θέμα: «Ἀνδρέας Μιαούλης, ὁ θρίαμβος τοῦ Σταυροῦ».
· Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου, Τήνου, Ἄνδρου, Κέας, Μήλου καί Μυκόνου κ. Δωρθέου, μέ θέμα: «Ἡ ξεχασμένη Ναυμαχία τῆς Μυκόνου καί ἡ Μαντώ Μαυρογένους – 12 Ὀκτωβρίου 1822»
· Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν κ. Μάρκου, μέ θέμα: «Ἡ συμμετοχή τῶν Βρονταδουσίων εἰς τόν ναυτικόν ἀγῶνα τοῦ 1821».
Τό Σάββατον 5 Ἰουνίου, ἐσυνεχίσθη τό ΄΄ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΗΜΕΡΟΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΙΟΥ, ΨΑΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ: «Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ 1821 ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΥΡΠΟΛΗΤΩΝ»΄΄ (4 – 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021).
*
Ἡ 5ῃ Ἰουνίου εἶναι ἡ ἡμέρα μνήμης τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Μάρκου τοῦ ἐν Χίῳ ἀθλήσαντος, καί πρός τοῦτο ἐτελέσθη εἰς τόν Ἱ. Μητροπολιτικόν Ναόν Χίου Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία, ἱερουργοῦντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Χίου, Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν κ. Μάρκου, πλαισιουμένου ὑπό τῶν Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτου κ. Βαρθολομαίου Τριανταφυλλίδου – Ἀντωνίου, Γραμματέως τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Πολιτιστικῆς Ταυτότητος, Αἰδεσιμ. Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Ἰωάννου Μουσᾶ καί τοῦ Ἱερολ. Ἀρχιδιακόνου κ. Ἀποστόλου Λάρδα. Ἔψαλον ὁ Πρωτοψάλτης κ. Δημήτριος Δημητρακόπουλος καί ὁ Λαμπαδάριος κ. Ἀντώνιος Κυδώνης. Κατά τήν Θ. Λειτουργίαν εἰς τόν Ἱ. Μητροπολιτικόν Ναόν εὑρίσκετο τεμάχιον Ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Μάρκου πρός προσκύνησιν ὑπό τῶν πιστῶν.
Ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς Μᾶρκος ὑπῆρξεν γόνος τοῦ εὐσεβοῦς Θεσσαλονικέως Χατζῆ-Κωνσταντῆ καί τῆς Μαρίας, ἡ ὁποία κατήγετο ἀπό τήν Σμύρνην, ὅπου καί διέμενον. Ὁ Μᾶρκος, ἔμπορος εἰς τό ἐπάγγελμα, ταξιδεύοντας εἰς τήν νῆσον Χίον, κατά τό 1788, ἐνυμφεύθη. Ἀργότερον παρακινούμενος καί ἀπό τόν ἀδελφόν του Παΐσιον, ἐγκατεστάθη εἰς τήν Νέαν Ἔφεσον (Κουσάντασι), ὅπου συνεδέθη παρανόμως μέ κάποιαν γυναίκα, ὀνομαζομένην Μαρίαν, μετά τῆς ὁποίας συνελήφθη διά μοιχείαν, καί ὁδηγήθη εἰς τό δικαστήριον, ἐνώπιον τοῦ ἀγᾶ. Κάτω ἀπό τήν ἀπειλήν τῆς ποινῆς προετίμησαν καί οἱ δύο νά ἐξωμόσουν. Ἔτσι, ὁ μέν Μᾶρκος ὑπέστη τήν περιτομήν, ἡ δέ Μαρία ἐκλείσθη εἰς τό χαρέμι τοῦ ἀγᾶ. Μετά τήν πάροδον χρόνου τινός διαστήματος ὁ Μᾶρκος ἤρχισεν νά αἰσθάνεται ἔνοχος διά τήν ἐξώμοσιν, διά τοῦτο καί ἀνεζήτησεν κάποιον πνευματικόν, ὅπου μέ συντριβήν ἀπέθεσε τό ὅλον βάρος τῶν ἁμαρτημάτων του. Μέ τήν βοήθειαν τοῦ πνευματικοῦ του καί ἑνός Χριστιανοῦ ἰατροῦ, ὁ ὁποῖος ἔπεισεν τόν ἀγᾶ ὅτι ἡ Μαρία ἔπασχεν ἀπό κάποιαν ἀσθένειαν, ἀπό τήν ὁποία ἠδύνατο νά
τήν θεραπεύσει μόνον κάποια Ἑβραία εἰς τήν Σμύρνην, ὁ Μᾶρκος ἔλαβεν τήν ἄδειαν τοῦ ἀγᾶ, διά νά συνοδεύσῃ τήν γυναίκα του ἕως ἐκεῖ, μέ τήν ρητήν ἐντολήν νά ἐπιστρέψουν καί πάλιν ὀπίσω. Ὅτε ἔφθασαν εἰς τήν Σμύρνην ἐπιβιβάσθησαν εἰς ἕν πλοῖον μέ προορισμὸν τήν Τεργέστην. Ἐξ αἰτίας ὅμως ἐμποδίων τινῶν δέν παρέμειναν ἐκεῖ, ἀλλὰ κατευθύνθησαν εἰς τήν Βενετίαν, ὅπου ἔλαβον τό Μυστήριον τοῦ Χρίσματος καί τῆς Θείας Κοινωνίας, καί τέλος ἐνυμφεύθησαν. Τά γεγονότα αὐτὰ συνέβησαν τό 1792. Εἰς τήν Βενετίαν δέν παρέμειναν πολύ, ἀλλά περιεπλανήθησαν εἰς διαφόρους τόπους, φοβούμενοι μήπως τούς ἀνακαλύψουν οἱ Τοῦρκοι. Ἐπειδὴ ὅμως οὐδαμοῦ ἠδύνατο νά εὕρῃ ἠρεμίαν ὁ Μᾶρκος, ἀπεφάσισεν νά ἐπιστρέψῃ εἰς τόν τόπο τῆς ἀρνήσεώς του, διά νά ἀποπλύνῃ καί μέ τό αἷμά του τό ἁμάρτημά του. Ἐπέστρεψεν, λοιπόν, εἰς τό Κουσάντασι, ὅπου ἐπεσκέφθη τόν πνευματικόν του καί τοῦ ἐγνωστοποίησεν τήν ἐπιθυμίαν του. Αὐτὸς τότε προσεπάθησεν νά τόν ἀποτρέψῃ, λέγοντάς του ὅτι τό μαρτύριόν του ἐνδεχομένως νά ἐπιφέρῃ πολλά δεινά εἰς τούς Χριστιανούς τῆς Ἐφέσου, διότι οἱ Τοῦρκοι ἦσαν ἤδη ἐξαγριωμένοι ἐξ αἰτίας τῆς ἀνεγέρσεως νέου ναοῦ εἰς τήν πόλιν, ἀλλά καί τοῦ Μαρτυρίου τοῦ Νεομάρτυρος Γεωργίου τοῦ ἐξ Ἐφέσου, τό ὁποῖον εἶχε προηγηθεῖ († 5 Ἀπριλίου 1801). Ἐπείσθη, λοιπόν, ὁ Μᾶρκος καί ἐγκατέλειψεν τό Κουσάντασι. Κατέφυγεν εἰς τήν Χίον, ὅπου, ἀφοῦ προητοιμάσθη καταλλήλως μέ τήν Θείαν Κοινωνίαν, ἐπαρουσιάσθη εἰς τό δικαστήριον καί ὁμολόγησεν μέ παρρησίαν τήν πίστιν του εἰς τόν Χριστόν. Ὁ δικαστής προσπάθησε μέ κολακείας νά τόν μεταπείσῃ, ὅταν ὅμως εἶδεν ὅτι αὐτό δέν ἦτο δυνατόν, διέταξεν τήν φυλάκισίν του. Ὁ Μᾶρκος ὑπέμεινεν μέ καρτερίαν ὅλα τά βασανιστήρια χωρίς νά καμφθῇ. Συνολικῶς ὁδηγήθη ἐπί τρεῖς φοράς ἐνώπιον τοῦ δικαστοῦ, ὁ ὁποῖος διαπιστώνοντας τό σταθερόν φρόνημα καί τήν ἀμετάθετον γνώμην του νά παραμείνῃ Χριστιανὸς διέταξεν τήν θανάτωσίν του. Συγκινητική ἦτο ἡ συμμετοχή τῶν Χριστιανῶν καί ἡ συνδρομή των εἰς τήν προετοιμασίαν τοῦ Μάρτυρος Μάρκου διά τό μαρτύριον, μέ νηστείας, δεήσεις καί προσευχάς. Πλῆθος κόσμου, ὄχι μόνον Χριστιανοί ἀλλά καί Τοῦρκοι καί Ἑβραῖοι, εἶχον συγκεντρωθεῖ εἰς τήν τοποθεσίαν ΄΄Βουνάκι΄΄, ὅπου εἶχεν ὁρισθεῖ διά τήν ἐκτέλεσιν τοῦ Νεομάρτυρος. Τήν 5ην Ἰουνίου τοῦ 1801, ἡμέραν Τετάρτην, ὁ Νεομάρτυς Μᾶρκος ἐκτελέσθη δι’ ἀποκεφαλισμοῦ. Πολλοί Χριστιανοί ἔλαβον ὡς εὐλογίαν τεμάχια ἀπό τά ἐνδύματα καί ἐξηγόρασαν τό τίμιον λείψανον τοῦ Νεομάρτυρος, τό ὁποῖον εὐωδίαζεν, καί τό ἐνεταφίασαν κρυφίως εἰς ἄγνωστον τοποθεσίαν. Εἰς τό Συναξάριον τοῦ Ἁγίου
σημειώνονται πολλά θαύματα, τά ὁποῖα συνέβησαν μέ τά τίμια λείψανα, τό αἷμα, ἀλλά καί τά ἐνδύματα τοῦ Νεομάρτυρος.
Ὁ Σεβασμ. Μητροπολίτης Χίου κατὰ τὸ κήρυγμα του εἶπεν ὅτι ὁ νεομάρτυς διὰ τῶν ἁμαρτημάτων τῆς μοιχείας καὶ τῆς ἀρνήσεως τῆς πίστεως ἐστράφη ἐναντίον τῶν τριῶν ἰδανικῶν της πολιτισμικῆς μας ἰδιοπροσωπεία: ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ – ΠΑΤΡΙΔΟΣ – ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ. Δι᾽αὐτὸ καὶ ἡ μετάνοιά του καὶ τὸ μαρτύριό του ἔγινε γιὰ χάρη αὐτῶν τῶν αἰωνίων ἰδανικῶν: ΧΡΙΣΤΟΣ – ΕΛΛΑΣ – ΕΛΛΗΝΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ.
Κατὰ τὸ πέρας τῆς Θείας Λειτουργίας ἐτελέσθη καὶ τὸ τρίμηνον μνημόσυνον τῆς Μαρίας Δήμ. Μεννῆ, θείας ἐκ μητρὸς τοῦ Σέβ.Χίου, ἡ ὁποία ἦταν θυγατέρα ἥρωος ναυτικοῦ του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Εὐλογημένη συγκυρία μὲ τὸ Συνέδριο τῆς Ἐκκλησίας μας γιὰ τὸν ναυτικὸ ἀγώνα τοῦ 1821.
Μετά τό πέρας τῆς Θ. Λειτουργίας περί ὥραν 10.30΄ π.μ. ἠκολούθησεν ἡ Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, καθ’ἥν προήδρευσεν ὁ κ. Εὐθύμιος Μητρόπουλος, Πρόεδρος τοῦ Κοινωφελοῦς Ἱδρύματος «Μαρία Τσάκος», ἐπίτιμος Γενικός Γραμματέας ΙΜΟ, καί ἠκολούθησαν αἱ εἰσηγήσεις ὑπό τῶν:
•κ. Κοσμᾶ Χρηστίδη Ναυάρχου (ἐ.ἀ.) Ἐπιτίμου Ἀρχηγοῦ ΓΕΝ, μέ θέμα: «Ναυτική καινοτομία-Frank Abney Hastings (Ἄστιγξ)».
•κ. Ζήση Φωτάκη, Ἐπικούρου Καθηγητοῦ Ναυτικῆς Ἱστορίας, Σχολῆς Ναυτικῶν Δοκίμων, μέ θέμα: «Διακλαδική Θεώρηση τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821».
•κ. Μιχαήλ Κατσικαρέλη Σημαιοφόρου(ΠΝ) -Ὑπηρεσίας Ἱστορίας Ναυτικοῦ, μέ θέμα: «Ἡ μετατροπή τῶν ἑλληνόκτητων πλοίων σέ πολεμικά. Ὁ θεσμός τῆς Συντροφοναυτίας καί οἱ βασικοί τύποι πλοίων στήν Ἑλληνική Ἐπανάσταση».
Περί τήν 13.00 ἠκολούθησεν ἡ Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, καθ’ ἥν προήδρευσεν ὁ κ. Ἐμμανουήλ Βαρβούνης, Καθηγητής Τμήματος Ἱστορίας καί Ἐθνολογίας Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης καί ἠκολούθησαν αἱ εἰσηγήσεις ὑπό τῶν:
•Michel Marbot, ἀπόγονος τοῦ Κανάρη, μέ θέμα: «Δύο αἰῶνες μετά: Τί αἰσθάνονται οἱ ἀπόγονοι τοῦ Κανάρη στά πλαίσια τῆς ἱστορίας τῶν Ψαρῶν καί τῆς Χίου, ὁ ὁποῖος εἶπε μεταξὺ ἄλλων << Τὰ Ψαρὰ εἶναι ἡ γῆ μας. Τὸ
πνεῦμα τῶν Ψαρῶν εἶναι στὸ πνεῦμα μας…. Ἡ φλόγα, πού φωτίζει ὁ Κανάρης, εἶναι αὐτὴ τῆς Ἐλευθερίας>>.
•Μαρίας Γιατράκου, Δρ Φιλολογίας – Ἱστορίας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ἐπ. Α΄ Ἀντιπροέδρου EYROCLASSICA, μέ θέμα: «Ὁ Κωνσταντῖνος Κανάρης καί ἡ πυρπόληση τῆς τουρκικῆς ναυαρχίδος μέ βάση τίς ἱστορικές πηγές καί τήν παγκόσμια βιβλιογραφία».
•Ἀθηνᾶς Ζαχαροῦ-Λουτράρη, Δρ Ἱστορίας, μέ θέμα: «Ὁ Ἑλληνικός καί ὁ τουρκικός στόλος στήν ἐπανάσταση καί καταστροφή τῆς Χίου».
•Νικολάου Χάβιάρα, Δρ Φιλολογίας – Συντονιστοῦ Ἐκπαιδευτικοῦ ἔργου Φιλολόγων Χίου, μέ θέμα: «Στή σκιά τοῦ Κανάρη. Ὁ Ψαριανός Ναυμάχος καί Πυρπολητής Δημ.Παπανικολῆς».
Τό Συνέδριον ὡλοκλήρωσεν τάς ἐργασίας του τό ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου 5 Ἰουνίου 2021μέ τήν Δ΄ΣΥΝΕΔΡΙΑΝ, καθ’ ἥν προήδρευσεν ἡ κ. Μαρία Λεκάκου, Κοσμήτωρ Σχολῆς Ἐπιστημῶν τῆς Διοικήσεως τοῦ Πανεπιστημίου Αἰγαίου, καί ἠκολούθησαν αἱ εἰσηγήσεις ὑπό τῶν:
•Εὐθυμίου Μητροπούλου, Προέδρου Κοινωφελοῦς Ἱδρύματος «Μαρία Τσάκος», ἐπιτίμου Γενικοῦ Γραμματέως ΙΜΟ, μέ θέμα: «Ὁ καταλυτικός ρόλος τοῦ Ναυτικοῦ στόν ἀγῶνα τῆς Ἐθνικῆς Παλιγγενεσίας».
•Γεωργίου Κουμουτσάκου, Βουλευτοῦ, πρ. Ἀναπληρωτοῦ Ὑπουργοῦ, μέ θέμα: «Ἡ ναυτοσύνη ὡς παράγων ἰσχύος τοῦ Ἔθνους τῶν Ἑλλήνων στόν ἀγώνα γιά τήν ἀποτίναξη τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ καί τήν κατάκτηση τῆς Ἐλευθερίας».
•Νικήτα Νικητάκου, Καθηγητοῦ τοῦ Τμήματος Ναυτιλίας καί Ἐπιχειρηματικῶν Ὑπηρεσίων τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Αἰγαίου, μέ θέμα: «Ὁ ναυτικός ἀγών στήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί τό θρησκευτικό αἴσθημα».
