Του Αρχιμ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου ΔΡ. Θ.
Ιεροκήρυκος Ι. Μητροπόλεως Κασσανδρείας

Είναι η μοναδική φορά στην ανθρώπινη ιστορία που γιορτάζεται ο θάνατος. Και αυτό, βέβαια, συμβαίνει μέσα στο χριστιανικό χώρο και τόπο, γιατί ο θάνατος θεωρείται από το χριστιανική σκέψη ως μεταφορά στη ζωή, στην πραγματική ζωή, στην αληθινή, στην αιώνια ζωή του Παραδείσου, στην αθάνατη ζωή. Και πολύ σωστά η Εκκλησία μας, την ημέρα της εορτής της Θεοτόκου, της Κοιμήσεώς της, τον δεκαπενταύγουστο, ψάλει πανηγυρικά:
«… Τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν ως γάρ ζωής Μητέρα προς
ζωήν μετέστησεν…» (από τον ύμνο της εορτής).
Η μητέρα της ζωής πήγε στη ζωή. Ο τάφος, που δέχθηκε το άχραντο σώμα της Παναγίας, έγινε σκάλα, που ανέβασε όλο το ανθρώπινο χριστιανικό γένος στο ουρανό. «Κλίμαξ προς ουρανόν ο τάφος γίνεται». Και με αυτό μόνο το άγγελμα το ανθρώπινο γένος, ο σημερινός κουρασμένος και ταλαιπωρημένος άνθρωπος, βρίσκει το δυνατότερο και ισχυρότερο μήνυμα της ιστορίας.
Όλα όταν «τα έσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά» -ο θάνατος- ήρθε ο υιός της Θεοτόκου Παρθένου Μαρίας και με την Ανάστασή Του έφερε τη ζωή. Η νίκη αυτή του Χριστού επί του θανάτου σκόρπισε παντού ζωή, τα πάντα ζωοποιήθηκαν.
Και αυτόν, λοιπόν, που νίκησε τον θάνατο και έφερε τη ζωή στον ταλαιπωρημένο και απογοητευμένο τότε κόσμο, τον γέννησε η Θεοτόκος. Γι’ αυτό, λοιπόν, είναι και αποκαλείται από όλους μας «Μήτηρ ζωής». Και δικαιολογημένα θεωρείται ως η Μητέρα της ζωής, γιατί, χωρίς αυτήν θα ήμασταν ακόμη δέσμιοι του θανάτου και της αμαρτίας.
Και πολύ ορθά οι Πατέρες της Εκκλησίας μας αποκαλούν την Παναγία «δεύτερη Εύα», γιατί η πρώτη Εύα, με την παρακοή της, οδήγησε την ανθρωπότητα στον θάνατο και η δεύτερη Εύα, η Παναγία, με την υπακοή της οδήγησε και πάλι τον άνθρωπο στη ζωή.
Και για τον λόγο αυτόν όλες οι γενεές των ανθρώπων θα μακαρίζουν για πάντα την Θεοτόκο. Και όχι μόνο αυτό, αλλά ακόμη και η φύση σκιρτά και χαίρει, που «νικήθηκαν οι όροι της» και ο θάνατος πλέον θεωρείται ζωή.
Αν θα θέλαμε να πούμε ποιο είναι το πρώτο και ποιο το τελευταίο μήνυμα της Κοίμησης της Θεοτόκου, θα λέγαμε αυτό που ο Φώτης Κόντογλου είπε:
«ΘΑΡΡΕΙΣ πως ο αγέρας τα βουνά, οι θάλασσες της Ελλάδας, τα χωριά, οι πολιτείες, γεμίσανε ευωδία πνευματική απ’ αυτό “το χρυσούν θυμιατήριον”, απ’ αυτή “την μανναδόχον στάμνον” που έχει μέσα “μύρον το ακένωτον”.
Οι γυναίκες μας είναι στολισμένες με τ’ όνομά της, τα βουνά μας, οι κάμποι, τα νησιά, τ’ ακροθαλάσσια είναι αγιασμένα από τα ξωκλήσια της, τα καράβια μας έχουν γραμμένο επάνω στη μάσκα και στη πρύμη το γλυκύτατο όνομά της.
Αληθινά στην Ελλάδα μας “επί Σοι χαίρει Κεχαριτωμένη, πάσα η κτίσις”. Για σένα χαίρεται όλη η πλάση. Σήμερα που κοιμήθηκες, θαρρείς πως η χαρά γίνηκε πιο μεγάλη, η θλίψη άλλαξε σε αγαλλίαση, η ελπίδα ζωήρεψε αντίς να αποσκιάσει και πλημμύρισε τις καρδιές μας. Σήμερα τ’ αγέρι φυσά γλυκύτερα στα κουρασμένα πρόσωπά μας, τα δένδρα σαν γενίκανε πιο χλωρά, τ’ αυγουστιάτικο κύμα σαν ν’ αρμενίζει πιο δροσερό μέσα στο πέλαγο και αφρίζει φουσκωμένο από χαρά μεγάλη, το κάθε τι πανηγυρίζει και αγάλλεται.
Ω! Τι θάνατος λοιπόν είναι αυτός που γέμισε την οικουμένη και τις καρδιές μας με τη χαρά της αθανασίας! Και καλώτατα ψέλνει ο υμνωδός την ημέρα της Κοίμησής Της: «Εν τη γεννήσει την παρθενίαν εφύλαξας, εν τη κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπες, Θεοτόκε. Μετέστης προς την ζωήν, μήτηρ υπάρχουσα της ζωής, και ταις πρεσβείες ταις σαις λυτρουμένη εκ θανάτου τας ψυχάς ημών».
Και πολύ σωστά θεωρήθηκε η εορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου, ως η «εορτή της Αθανασίας». Αυτό ήταν το μεγάλο άγγελμα για όλο τον χριστιανικό κόσμο. Ας χαρεί λοιπόν ο καθένας από μας τώρα και για πάντα. Ο θάνατος νικήθηκε τη παρουσία και μεσιτεία της Παναγίας μας.
Και δίκαια όλοι εμείς, μετά από όλα αυτά, προσαγορεύουμε το Δεκαπενταύγουστο ως «το μικρό Πάσχα του Καλοκαιριού». Αυτό είναι το Πάσχα της Παναγίας μας. Είναι η παραμυθία μας και η συμπαραστάτης μας, μέσα στην πολυπολυτισμική κοινωνία, στο αδιέξοδο και στην αμαρτία του διεφθαρμένου ανθρώπου, που καθημερινώς πορευόμεθα. Μια κοινωνία που καθημερινώς θανατώνεται, γευόμενη τον θάνατο, ψυχικά και σωματικά, χωρίς τη γνήσια ελπίδα που σπιθοβολά η Θεοτόκος δια μέσου της παγκόσμιας ιστορίας.
Όλοι μας καθημερινώς θαμπωνόμαστε από ψεύτικα και τιποτένια πράματα. Γι’ αυτό και παραπατάμε. Η λύση είναι μία. Μόνο αν στρέψουμε το βλέμμα μας προς την Μητέρα της ζωής, τότε μόνο θα βρούμε το δρόμο που οδηγεί στην αληθινή και αιώνια ζωή.

Αρχιμανδρίτης
Γρηγόριος Κωνσταντίνου Δρ. θ.
Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Κασσανδρείας