🔺Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Είχα βρεθεί κάποτε στην Θεσσαλονίκη για ένα μνημόσυνο. Λίγο πριν εισέλθω στον Ναό το πρωί της Κυριακής άκουσα από τα ηχεία τους ιεροψάλτες να ψάλλουν «Εις πολλά έτη Δέσποτα…». Ωστόσο, γνώριζα ότι ο Άγιος Θεσσαλονίκης εκείνη την ημέρα είχε προγραμματίσει να λειτουργήσει αλλού και ουδείς από τους συγγενείς του μνημοσύνου μου είχαν αναφέρει ότι θα έχουν καλεσμένο Δεσπότη.
Η έκπληξή μου ήταν μεγαλύτερη όταν εισήλθα στον Ναό και είδα στον θρόνο τον τότε Σεβ. Αρχιεπίσκοπο Γέροντα Αμερικής κ. Δημήτριο. Είχε έρθει στην γενέτειρά του Θεσσαλονίκη για κάποια οικογενειακή υποχρέωση και ζήτησε «ευλογία από τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης να λειτουργήσει σε έναν μικρό Ναό», όπως μου εκμυστηρεύτηκε στο τέλος.
Γράφοντας απόψε αυτές τις γραμμές, αναπόφευκτα κάνω σύγκριση ανάμεσα στον πρώην Αμερικής και στον νυν ή μάλλον στις επισκέψεις τους στην Θεσσαλονίκη… Όταν ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος επισκέφθηκε την Θεσσαλονίκη, θύμιζε επίσκεψη κοσμικού άρχοντα, με μαύρη λιμουζίνα, με κομβόϊ αυτοκινήτων ασφάλειας και… παρατρεχάμενων και με προπορεύοντες περιπολικά και άνδρες της ομάδας «Ζ» με σκυλιά που ανίχνευαν τυχόν τρομοκρατική ενέργεια εις βάρος του.Ούτε αρχηγός κράτους να ήταν! Θα είχε πιο διακριτική κάλυψη. Σε παράλληλους χρόνους όταν είχε έρθει ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος στην πόλη του Αγ. Δημητρίου, η επίσκεψή του ήταν ένα προσκύνημα ενός απλού Ιεράρχη, έστω γνωστού και προβεβλημένου. Χωρίς συνοδείες, χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς ασφάλειες, χωρίς.. σκυλιά, ταπεινός προσκυνητής στην αγιοτόκο ιδιαίτερη πατρίδα του. Έτσι ήταν πάντα ο Δημήτριος. Δεν προκαλούσε… σε αντίθεση με τον αμετροεπή διάδοχό του.
Όμως, και μόνο η σύγκριση, προσβάλλει τον Δημήτριο. Δεν μπορείς να συγκρίνεις δύο τόσο ανόμοια πρόσωπα, δύο τόσο ανόμοιους και μη ισότιμους πνευματικά Ιεράρχες.
Ο Γέρων πρ. Αμερικής Δημήτριος είναι ένας εκκλησιαστικός άνδρας με ήθος, πίστη, φρόνημα και αγάπη και στον Θεό και στον άνθρωπο. Ένας επίσκοπος που γνωρίζει πολύ καλά τι σημαίνει το ωμόφορο που φορεί. Ποιά είναι η αποστολή του επισκόπου, η ευθύνη του και οι υποχρεώσεις του.Που ξέρει που να σταματά και να μην προκαλεί! Ένας επίσκοπος που τίμησε την Αρχιερωσύνη του, απ´όπου και αν πέρασε, που νοιαζόταν για την σωτηρία του ποιμνίου του και ο οποίος εργάστηκε με ανιδιοτέλεια «μέχρις ότου μορφωθεί» ο Χριστός στις καρδιές των ανθρώπων. Πολυγραφότατος και γλωσσομαθής, εμβριθής θεολόγος, ακαδημαϊκός και διακεκριμένος βιβλικός καθηγητής, προσέφερε πολλά στην Εκκλησία μας και την θεολογική επιστήμη.Και σήμερα ακόμη εξακολουθεί να προσφέρει και να μας εκπλήσσει με το εύρος των γνώσεων του και την πνευματική του υπεροχή.
Το 2023 εισήλθε με την χάρη του Θεού στο 95ο έτος της ηλικίας του. Ευχόμαστε ο καλός Θεός να του χαρίζει υγεία και μακροημέρευση, διότι «ευσκιόφυλλα δέντρα» σαν τον Δημήτριο έχει ανάγκη η Εκκλησία και η Πατρίδα μας, ακόμη και αν δεν είναι σε… ενεργό υπηρεσία.
Γιατί τα γράφω σήμερα όλα αυτά; Διότι είχα την τιμή και την ευλογία να τον δω και να τον συναντήσω σε ένα ταξίδι μου αστραπή στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη για προσωπικούς λόγους. Ήταν μια πολύ κρύα ημέρα του Δεκεμβρίου και ο Σεβ. Γέρων Ιεράρχης με δέχθηκε με αγάπη και πατρική φροντίδα.
Μου ενεχείρισε μάλιστα ένα σημαντικό βιβλίο που επιμελήθηκαν οι James C. Skedros, ο Αρχιμ. Μάξιμος Κώνστας και η Vasiliki M. Liberis.
Τίτλος του βιβλίου: EVANGELIST, SHEPHERED AND TEACHER- Studies in Honor of Archbishop Dimitrios in America.
Που σημαίνει: Ευαγγελιστής, Ποιμένας και Δάσκαλος. Σπουδές προς τιμήν του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Δημητρίου.
Τι πιο εκφραστικό της αξίας και της ανώτερης πνευματικής δύναμης που χαρακτηρίζει αυτόν τον σημαντικό και πολύτιμο Ιεράρχη της
Εκκλησίας μας; Δεν το μελέτησα ακόμη το βιβλίο. Έμεινα στην αφιέρωση που μου έκανε- και τον ευχαριστώ δημοσίως για την τιμή- και στις πρώτες σκέψεις των συγγραφέων. Και κατάλαβα αμέσως ότι έχω να ωφεληθώ πολύ από την μελέτη του. Όπως ωφελήθηκα και από την τετράωρη παραμονή μου κοντά του η οποία περιλάμβανε πολλά: ένα ωραιότατο χριστουγεννιάτικο lunch, πολλά ιστορικά γεγονότα του παρελθόντος από την περίοδο του Ιερώνυμου του Α ´( αυτής της παρεξηγημένης βιβλικής προσωπικότητας της Εκκλησίας μας)είπαμε πολλά για τον χαρισματικό όπως παραδέχθηκε Χριστόδουλο(τον οποίο δεν ήξερα ότι αγαπούσε και εκτιμούσε τόσο πολύ και με εξέπληξε θετικά γιαυτό) αναλύσαμε το παρασκήνιο της επαίσχυντης τιμωρίας του από το Φανάρι αλλά και για τον ιθύνοντα νου της τιμωρίας αυτής Μακαριστό Εφέσου- ( Και να σκεφτείτε ότι ο Χριστόδουλος δεν με άφησε να γράψω όσα είχα μάθει, με στοιχεία και αποδείξεις γιαυτόν τότε. Κι όταν του είπα ότι θα τα δημοσιεύσω με παρακάλεσε σαν μικρό παιδί να μην το κάνω γιατί θα βλάψω την Εκκλησία και κράτησα την υπόσχεση μου. Δεν ξέρω για πόσο ακόμη).
Και για τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Ιερώνυμο η γνώμη του είναι άριστη. Έχει κάνει εξαιρετική δουλειά σε πολλούς τομείς. Το γεγονός οτι είναι ήπιος ως χαρακτήρας και δεν θέλει να ακούγεται τον κάνει πιο αποτελεσματικό σε θέματα που είχαν τελματώσει.Και αυτό τον τιμά.
Μιλήσαμε για την ταραγμένη περίοδο των τελευταίων ετών της Αρχιεπισκοπείας του, για τον μύθο, όπως συμφωνήσαμε και οι δύο της χρεοκοπίας της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, με τον οποίο τρομοκρατούσαν και παραπληροφορούσαν κάποιοι ανεγκέφαλοι εξεπίτηδες τον Πατριάρχη γιατί είχαν το σχέδιο τους το οποίο αποκαλύφθηκε και μαζί με την αποκάλυψη περιλούστηκαν την όλη κατάσταση για την οποία προηγουμένως μέμφονταν τον Δημήτριο. Και ασφαλώς μιλήσαμε για τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο και το όραμα που είχε για την Εκκλησία.
Μου μίλησε με αγάπη για τον Πατριάρχη τον οποίο παραδέχεται ως δεξιό οιακοστρόφο της Εκκλησίας μας και μου αποκάλυψε δύο στοιχεία τις μεταξύ τους επικοινωνίας τα οποία πιστεύει ότι αποτέλεσαν την αιτία που ο Πατριάρχης έγινε ευάλωτος στις εναντίον του διαβολές και επιθέσεις και ενέδωσε σε αυτές.
Είπαμε για την τιμωρία του σεβαστού και αγαπητού Μητροπολίτη Βοστώνης Μεθοδίου η οποία δεν άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις τόσο στους πιστούς όσο και στους κληρικούς. Κανείς δεν κατάλαβε γιατί τιμωρήθηκε.
Είπαμε και για την έκπτωση του Ευαγγέλου , π. Νέας Ιερσέης,από μία Μητρόπολη που οικοδόμησε ο ίδιος εκ θεμελίων και ο οποίος έπεφτε στη φωτιά για το Φανάρι!
– Πιστεύω, μου είπε, ότι ο Πατριάρχης μας ο οποίος είναι σοφός άνθρωπος θα βρεί τρόπο να επανορθώσει την ζημιά αυτή. Δεν κάνουν καλό αυτά στην Εκκλησία μας. Έχει αποδειχθεί ιστορικά αυτό. Είπαμε για την τελευταία Κληρικολαική παρωδία που είδε η Αρχιεπισκοπή Αμερικής και του έθεσα το ερώτημα- απορία μου: πως καταδέχθηκε αυτός ένας Δημήτριος, να πάει και να παίξει τον ρόλο του κομπάρσου σε μια στημένη παράσταση εντυπωσιασμού του Ελπιδοφόρου; Και η απάντηση που μου έδωσε δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετική:
– Έχω μάθει στη ζωή μου να ενεργώ πειθαρχημένα και με σεβασμό στους θεσμούς. Με προσεκάλεσαν επισήμως ως Αρχιεπισκοπή, την οποία μάλιστα υπηρέτησα με αυταπάρνηση για 20 ολόκληρα χρόνια. Καλώς ή κακώς θα το κρίνει ο Θεός και για τα ανθρώπινα ο ιστορικός του μέλλοντος. Δεν θα μπορούσα να αρνηθώ. Τα υπόλοιπα δεν με αφορούν.
Ζήτησα να μου πει τη γνώμη του για την αλλαγή του Καταστατικού και αν συμφωνεί με αυτά που ακούγονται ότι θέλει να αλλάξει ο Ελπιδοφόρος. Δεν θέλησε να απαντήσει ευθέως αλλά η γνώμη του είναι ότι και αυτό το θέμα δεν θα αφήσει αδιάφορο τον Πατριάρχη μας και στο τέλος θα κάνει το σωστό για την Αρχιεπισκοπή Αμερικής. Θα είναι ολέθριο λάθος να μπει σε νέες περιπέτειες η Αρχιεπισκοπή. Έχουμε κουράσει τους ομογενείς μας.
Είπαμε και άλλα πολλά που δεν είναι της παρούσης.
Και το εντυπωσιακότερο όλων: περπάτησε δέκα ολόκληρους δρόμους με άνεση, μέσα στο κρύο (που όμοιο του έχει να ζήσει εδώ και δεκαετίες το Μανχάτταν), για να πάμε στο περίφημο Carlyle- στους 76 δρόμους- εκεί που πηγαίναμε για lunch και με τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ιάκωβο.
Μάλιστα την πρώτη φορά που διάβηκα το κατώφλι του περίφημου αυτού ξενοδοχείου με το ομώνυμο εστιατόριο που διαθέτει στο Ισόγειο του, ήταν το 1983. Ήταν τότε που οι Μακαριστοί Δημητριάδος Χριστόδουλος( μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος) και Πειραιώς Καλλίνικος είχαν επισκεφθεί τη Νέα Υόρκη προσκεκλημένοι του Αρχιεπισκόπου Ιακώβου. Ήταν από τις ώρες και τις στιγμές που θα ήθελα να ξαναζήσω και που ο Γέρων π.Αμερικής Δημήτριος κατάφερε να μου θυμίσει με τα όσα σημαντικά μου είπε για την εκεί 20ετή πορεία του, για το όραμα του, για τον πόλεμο που δέχθηκε για το οικονομικό αδιέξοδο που δημιουργήθηκε στην αποπεράτωση του Αγίου Νικολάου που τώρα που τελείωσε και τον καμαρώνουμε και νιώθουμε ως Έλληνες αλλά κυρίως ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί ότι μπορούμε να τα συγχωρήσουμε όλα.
Θα μπορούσα να γράφω για ώρα τα συναισθήματα μου και τις εντυπώσεις που απεκόμισα από αυτή την επικοινωνία με αυτή την μεγαλη μορφή που λέγεται Γέρων π.Αμερικής Δημήτριος. Και σκέφτηκα πολλές φορές τον αγαπητό και σεβαστό μου μου Ιεράρχη Παροναξίας Καλλίνικο , ο οποίος πολλές φορές μου είπε τότε που έγραφα αιχμηρά για τον Δημήτριο: μην το κάνεις αυτό, πρώτον γιατί είναι λάθος και δεύτερον γιατί θα το μετανοήσεις!
Και στα δύο είχε δίκαιο! Αλλά θα μας δοθεί η ευκαιρία να τα ξαναπούμε! Αυτό ήταν μόνο η αρχή! Και αυτό είναι υπόσχεση!
