Του π. Ηλία Μάκου
O Oρθόδοξος ιεραπόστολος της αγάπης, της καταλλαγής και της ειρήνης, με πρωτοποριακή δράση, Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος, μιλώντας τη Πέμπτη 10 Φεβρουαρίου 2022 στο Διαθρησκευτικό Συνέδριο “Ανθρώπινη Αδελφοσύνη”, που έγινε, στα Τίρανα και μίλησαν και οι ηγέτες και των άλλων θρησκευμάτων, αναφέρθηκε σε επτά ανθρώπινες αξίες κοινά αποδεκτές απ’ όλες τις θρησκείες.
Αυτές οι αξίες είναι, που μπορούν να καθορίσουν τη συνεργασία μεταξύ τους και την προσφορά τους στην κοινωνία.
Πρόκειται για τη θεϊκή καταγωγή του ανθρώπου, για τον κανόνα “μην κάνετε στους άλλους αυτό που μισείται για εσάς”, για την αποφυγή του πολέμου, για τη δικαιοσύνη και την ακεραιότητα, για το σεβασμό στις σεξουαλικές σχέσεις, για την ειρήνη ως σκοπό και για την παγκόσμια διάσταση της αγάπης.
ΟΙ ΚΟΙΝΕΣ ΑΞΙΕΣ
Ειδικότερα ανέφερε: “Ως μετριοπαθή συμβολή στο θέμα, θέλω να αναφέρω βασικές ανθρώπινες αξίες, που γίνονται αποδεκτές από όλες τις θρησκείες. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, εντάθηκαν οι διεπιστημονικές προσπάθειες για τη σύνταξη ενός παγκόσμιου κώδικα δεοντολογίας. Δύο από τις πιο δημοφιλείς προτάσεις είναι: Πρόταση της Διάσκεψης των Παγκόσμιων Θρησκειών και πρόταση που συντονίζει το Κέντρο Παγκόσμιας Ηθικής. Από διάφορες διαθρησκευτικές έρευνες των τελευταίων δεκαετιών, αξίζει να δώσουμε έμφαση σε αυτές τις ανθρώπινες αξίες, που έγιναν αποδεκτές από όλες τις θρησκείες μαζί.
α) Η κοινή καταγωγή όλων των Ανθρώπων. Οι μονοθεϊστικές θρησκείες διαβεβαιώνουν τους πιστούς τους ότι ο Θεός δημιούργησε το πρώτο ανθρώπινο ζευγάρι. Κάθε άνθρωπος, ανεξάρτητα από φυλή, φύλο, χρώμα, γλώσσα, πίστη και εκπαίδευση, είναι εξοπλισμένος με την αξιοπρέπεια της θεϊκής καταγωγής μέσω της σχέσης του με τον Θεό.
β) Ο Χρυσός Κανόνας. Μια θεμελιώδης αρχή σε όλες τις ανεπτυγμένες θρησκείες είναι ο Χρυσός Κανόνας: “Μην κάνετε στους άλλους αυτό που μισείται για εσάς”. Στον Χριστιανισμό, ο νόμος έχει διατυπωθεί με θετικό τρόπο: «Και όπως θέλετε να κάνουν οι άνθρωποι σε εσάς, κάντε και σε αυτούς» (Llk.6:31).
γ) Σεβασμός στη Ζωή. Γενικά, η θρησκεία απαγορεύει τη δολοφονία. Ωστόσο, ο πόλεμος παραμένει ένα περίπλοκο ζήτημα, στο οποίο η θρησκεία μερικές φορές απαντά με εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις.
δ) Δικαιοσύνη και Ακεραιότητα. Η δικαιοσύνη φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά στον Θεό.
ε) Σεβασμός στις σεξουαλικές σχέσεις. Η θρησκεία κουβαλά από μόνη της εντολές ή οδηγίες για τη συμπεριφορά του ζευγαριού και καθορίζει την ανάγκη για σεβασμό στις σεξουαλικές σχέσεις.
στ) Η ειρήνη ως σκοπός. Οι περισσότερες θρησκείες αναφέρονται στην ειρήνη ως ευχή ή προσευχή, επίσης ως υποχρέωση ή σκοπό. Η επίτευξη της ειρήνης περιέχει μέσα της μια προσπάθεια να κρατηθεί η ανθρώπινη επιθετικότητα υπό έλεγχο. Είναι επίσης μια προσπάθεια για εσωτερική ειρήνη, για να περιορίσουμε τις φλέβες και να ισορροπήσουμε τον φόβο και το άγχος.
ζ) Η Παγκόσμια Διάσταση της Αγάπης. Η αγάπη θεωρείται ως η κορυφή και η άκρη της προσφοράς στην ιεραρχία των αρετών. Είναι μια συμπαντική δύναμη που αγκαλιάζει και μεταμορφώνει τα πάντα. Στον Χριστιανισμό, η αγάπη είναι ίση με την πρώτη πραγματικότητα, τον Θεό: «Ο Θεός είναι αγάπη, και αυτός που μένει στην αγάπη μένει στον Θεό, και ο Θεός σε αυτόν» (1Ιωάννης 4:16)”.
ΣΧΕΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ
Επεσήμανε ότι στην Αλβανία οι σχέσεις Χριστιανών και Μουσουλμάνων βασίστηκαν στην έννοια της ανθρώπινης ύπαρξης και στην αποδοχή των θρησκευτικών πεποιθήσεων του άλλου.
Σημείωσε χαρακτηριστικά: “Μετά από μια μακρά κομμουνιστική δίωξη (1991), η ελευθερία της θρησκείας μέσα σε μια ειρηνική συνύπαρξη ήταν απαραίτητη ανάγκη. Όπως είναι γνωστό στην Αλβανία υπάρχουν 5 θρησκευτικές κοινότητες. Επίσης, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που κρατούν εντελώς αδιάφορη στάση απέναντι στη θρησκεία. Οι σχέσεις μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων βασίστηκαν αρχικά στην υπόθεση ότι, η κύρια συμβολή των πιστών στην πλουραλιστική κοινωνία της χώρας, όπου η αθεϊστική προπαγάνδα διατηρούσε ακόμη ισχυρή παρουσία και επιρροή, ήταν ότι η θρησκευτική πίστη μπορεί να έχει ζωτικό ρόλο σε μια ελεύθερη κοινωνία δημοκρατική. Ότι η θρησκεία δεν είναι υποπροϊόν της ηθικής, ορθολογικής ή συναισθηματικής ζωής μιας χώρας, αλλά μια πρωτογενής και ανεξάρτητη εμφάνιση, που σχετίζεται με μια ειδική κατηγορία: με τα Ιερά και τα Άγια. Ότι ο άνθρωπος δεν είναι ανεξάρτητος στο σύμπαν και ότι η ιδιοτέλεια, η λατρεία του χρήματος, η ηδονή και η εξουσία δεν μπορούν να γίνουν νέα είδωλα, το μόνο κριτήριο επιτυχίας στην αλβανική κοινωνία. Ο διάλογος μεταξύ των θρησκευτικών κοινοτήτων καθοδηγήθηκε ιδιαίτερα από την έννοια της ανθρώπινης ύπαρξης και την αποδοχή των θρησκευτικών πεποιθήσεων κάθε άνδρα, άνδρα ή γυναίκας”.
ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ
Για άλλη μια φορά τόνισε την ανάγκη της αρμονικής συνύπαρξης, μακριά από φονταμενταλιστικές ιδέες εξτρεμιστικών κύκλων.
Επεσήμανε σχετικά: “Στην Αλβανία, τις τελευταίες δεκαετίες, σε περιόδους εσωτερικών κρίσεων, όλες οι θρησκευτικές κοινότητες προσπάθησαν να ενώσουν τη φωνή τους και τις προσπάθειές τους να βοηθήσουν ανθρώπους που το έχουν ανάγκη. Σήμερα θέλουμε να υπογραμμίσουμε ότι, γενικά, τα συγκεκριμένα θέματα για τον δημιουργικό διάλογο μεταξύ διαφορετικών θρησκευτικών κοινοτήτων είναι: Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, η αντιμετώπιση της φτώχειας, η συμφιλίωση μεταξύ ατόμων και εθνών, η ανάπτυξη, η βιοηθική και κυρίως η επιδίωξη της ειρήνης σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Έχουμε συμφωνήσει να μην επιτρέψουμε στις φονταμενταλιστικές ιδέες εξτρεμιστικών κύκλων να επηρεάσουν τα μέλη των κοινοτήτων μας. Το όραμά μας δεν ήταν απλώς η θρησκευτική ανοχή, αλλά η αρμονική συνύπαρξη.
Από αυτή την οπτική γωνία, ελπίζουμε ότι αυτό το συνέδριο θα μας βοηθήσει να αναθεωρήσουμε και να κατανοήσουμε βαθιά τις κοινές αξίες, που συνδέονται με την αλήθεια της Ανθρώπινης Αδελφοσύνης”.
***
Η στάση ζωής του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου αποτελεί ένα μήνυμα προς όλους για την έντονη ανάγκη μιας νέας πραγματικότητας, βασισμένης στην πνευματικότητα.
Σ’ αυτή τη νέα πραγματικότητα οι άλλοι, ανεξάρτητα από την καταγωγή, τη γλώσσα, τη θρησκεία, το κοινωνικό επίπεδο, δεν θα θεωρούνται εχθροί και ξένοι, αλλά αδελφοί κατά Θεό και δικοί.
Η αληθινή ζωή αποκαλύπτεται από τον Θεό στον άνθρωπο, και ο άνθρωπος, σαν ευχαριστία στο Θεό, δίνει τα καλά έργα της ζωής του.
Αυτή είναι η πίστη του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου, που και πολλούς καρπούς έχει δώσει και πολλές ελπίδες έχει δημιουργήσει.
