Στα Γιάννινα, στην πλατεία Μίνωα Μάτσα, αναβίωσε το έθιμο “τα σπάργανα του Χριστού”, σε μια προσπάθεια να μην υποχωρήσει, μέσα στο καταθλιπτικό κλίμα της πανδημίας, η εορταστική παράδοση των ημερών.

Συνετέλεσαν σ’ αυτό  γυναίκες του Κάστρου,  το Τμήμα Παραδοσιακών Χορών του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών, ο Οργανισμός Κοινωνικής Προστασίας – Αλληλεγγύης & Προσχολικής Αγωγής και το 4ο Κ.Α.Π.Η.

Τα “Σπάργανα του Χριστού”, οι τηγανίτες, δηλαδή των Χριστουγέννων, που αποτελεί ένα έθιμο διαδεδομένο, από τα βάθη του χρόνου, στην Ήπειρο και συμβολίζουν το σπαργάνωμα του Χριστού στη φάτνη  ψήθηκαν, όπως και τα αλλοτινά χρόνια γινόταν, στην πλάκα.

Παλαιότερα πάνω στη μαυρόπλακα, μια βαριά ίσια πέτρινη πλάκα, που πριν χρησιμοποιηθεί ζεσταινόταν, η γιαγιά του σπιτιού συνήθως, έψηνε, την παραμονή των Χριστουγέννων, “τα σπάργανα του Χριστού” με χυλό από αλεύρι, νερό και αλάτι.

Τα παιδιά περίμεναν όλο χαρά τις τηγανίτες να τις φάνε ζεστές, τρυφερές, βουτηγμένες σε ζάχαρη, μέλι, πετιμέζι, ό,τι είχε το σπίτι τους. Μπορεί να μην απολάμβαναν τότε ότι απολαμβάνουμε εμείς σήμερα, ωστόσο ένιωθαν ομορφιά, αγαλλίαση και ειρήνη.

Υπήρχαν πολλές παραλλαγές, ανά περιοχή της Ηπείρου ως προς την παρασκευή “των σπαργάνων του Χριστού”.

Γερόντισσες νοικοκυρές έριχναν μια κουτάλα από το χυλό στην πυρωμένη πέτρα ή λαμαρίνα, άνοιγαν τη ζύμη να γίνει μεγάλη και την έψηναν και από τις δύο πλευρές. Έφτιαχναν μ’ αυτόν τον τρόπο αρκετά φύλλα. Παράλληλα ανακάτευαν καρύδι με κανέλα,  ζάχαρη, και γαρίφαλο και δημιουργούσαν ένα μείγμα. Έστρωναν ένα φύλλο ζύμη, έριχναν από πάνω το μείγμα και συνέχιζαν το στρώσιμο. Στο τέλος το σιροπιάζανε.

Σ’ μια κοινωνία, που όλο και περισσότερο ξεθωριάζει ηθικά, τα ήθη και τα έθιμα των Χριστουγέννων τα παλαιά χρόνια, είναι ένα ζητούμενο και όχι μόνο μια νοσταλγία, είτε γι’ αυτούς, που τα έζησαν, είτε για όσους τα άκουσαν και τα διάβασαν.

Στις Χριστουγεννιάτικες εορτές, δεν διασκέδαζαν μόνο οι άνθρωποι, αλλά γνώριζαν καλύτερα τον γεννηθέντα Χριστό. Και τον αγαπούσαν. Και βίωναν τη διδασκαλία του. Και τον κουβαλούσαν στην καρδιά τους.

Τον έκαναν πράξη και ζωή. Δείχνουν ακόμη τα παλαιά χριστουγεννιάτικα ήθη και έθιμα, ότι τα άτομα ασκούνταν στην αγάπη, στην ταπείνωση και «νοστίμιζαν» τον κόσμο όλο. Ήταν Χριστοφόρες ψυχές. Τέτοιες ψυχές δεν ψάχνουμε και σήμερα;

Τα χριστουγεννιάτικα ήθη και έθιμα, ξεχασμένα πλέον πολλά από αυτά, είναι ένα θάμβος. Ένα σύνολο, που μαζί με τη χριστουγεννιάτικη θεία λειτουργία, φέρνει σε έκσταση την ύπαρξή μας. Το πλούσιο εσωτερικό φως, ο πανηγυρικός τόνος, η χαρούμενη διάθεση, που προσλαμβάνει ποιητική έκφραση, οι θελκτικές διηγήσεις,  όλα συνθέτουν μια ατμόσφαιρα, στην οποία η ψυχή αναπνέει, σκιρτάει, πλημμυρίζει από συγκίνηση, στάζει στη φάτνη μύρο χαράς και “λίβανον” προσευχής.