Από kathimerini.gr
ΝΙΚΟΣ ΜΑΡΑΝΤΖΙΔΗΣ*, ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΑΚΑΣ**
Η τελευταία έρευνα της Μονάδας Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κατέδειξε το γενικότερο κλίμα δυσαρέσκειας από τις κυβερνητικές επιδόσεις.
Η αξιολόγηση της απόδοσης της κυβέρνησης παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα, με 8 στους 10 πολίτες να εμφανίζονται δυσαρεστημένοι από τις κυβερνητικές επιδόσεις, ενώ αναλύοντας ειδικότερα τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ παρατηρούμε πως όσοι θεωρούν ότι «η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν έχει να προσφέρει άλλο στη χώρα» βαίνουν αυξανόμενοι.
Πέρα από τα τρέχοντα ζητήματα πολιτικής αντιπαράθεσης, ήρθαν στο πολιτικό προσκήνιο θέματα από τον χώρο της παιδείας: το ζήτημα της διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών, η αντίδραση κάποιων συλλόγων γονέων στη συνύπαρξη παιδιών προσφύγων με Ελληνόπουλα στα ίδια σχολεία, ενώ με την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ ετέθη εκ νέου το θέμα της ίδρυσης μη κρατικών πανεπιστημίων.
Τα Θρησκευτικά
Ενα από τα ζητήματα που απασχόλησαν πρόσφατα την επικαιρότητα ήταν η αντίδραση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου στις δηλώσεις του υπουργού Παιδείας Νίκου Φίλη περί της αλλαγής στον τρόπο διδασκαλίας των Θρησκευτικών, αλλάζοντας τη μορφή του, από ομολογιακού χαρακτήρα μάθημα σε μάθημα γνώσης των θρησκειών. Μάλιστα, η αντίδραση της Εκκλησίας προκάλεσε ενδοκυβερνητικές διενέξεις με τον υπουργό Αμυνας Πάνο Καμμένο να τάσσεται υπέρ της τοποθέτησης της Εκκλησίας, με την κρίση να αποσοβείται κατόπιν παρέμβασης του πρωθυπουργού και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο να δηλώνει, εξερχόμενος την Τετάρτη 5 Οκτωβρίου από το Μέγαρο Μαξίμου, πως η παρεξήγηση λύθηκε και ότι ο τρόπος διδασκαλίας των Θρησκευτικών παραμένει ως έχει.
Πώς όμως αποτυπώνεται η στάση της κοινής γνώμης έναντι της διδασκαλίας των Θρησκευτικών; Οι πολίτες τάσσονται υπέρ της διδασκαλίας τους ως μαθήματος ομολογιακού χαρακτήρα ή εκτιμούν πως μια ευρύτερη προσέγγιση θα ήταν η πιο ενδεδειγμένη επιλογή; Θέτοντας το παραπάνω ερώτημα, παρατηρούμε μια τριχοτομημένη κοινωνία, με το 30% να δηλώνει πως πιστεύει ότι τα Θρησκευτικά πρέπει να διδάσκονται ως «μάθημα ομολογιακού χαρακτήρα, γνώσης της ορθόδοξης πίστης». Το 34,5% υποστηρίζει πως πρέπει να διδάσκεται «ως μάθημα γνώσης των θρησκειών με έμφαση στην ορθόδοξη», ενώ ένας στους τρεις (30,5%) συμφωνεί πως τα Θρησκευτικά πρέπει να διδάσκονται ως «θρησκειολογία, δηλαδή μάθημα γνώσης όλων των θρησκειών». Ανάμεσα στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, αναμενόμενα, η πρώτη επιλογή εμφανίζεται μειοψηφική με μόλις 2 στους 10 να την υποστηρίζουν, με την αντίστροφη αποτύπωση να παρατηρείται στους ψηφοφόρους της Ν.Δ., όπου 4 στους 10 τάσσονται υπέρ της διδασκαλίας των Θρησκευτικών ως μάθημα ομολογιακού χαρακτήρα.
Η έμφαση στη διδασκαλία των Θρησκευτικών ως θρησκειολογία φαίνεται να συναντά υποστήριξη στους νέους ψηφοφόρους, με σχεδόν τους μισούς να τοποθετούνται υπέρ, με την ακριβώς αντίστροφη εικόνα να παρατηρείται αναφορικά με την υποστήριξη του ομολογιακού χαρακτήρα του μαθήματος. Μάλιστα, οι επιλογές της διδασκαλίας του μαθήματος ως μάθημα γνώσης όλων των θρησκειών αλλά και η ευρύτερη διδασκαλία με έμφαση στην ορθόδοξη πίστη φαίνεται να συσχετίζονται θετικά με το μορφωτικό επίπεδο των ερωτωμένων: όσο περισσότερο μορφωμένος είναι κανείς τόσο πιθανότερο είναι να τάσσεται υπέρ της αλλαγής του χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών. Αντίθετη συσχέτιση φαίνεται να έχει η επιλογή του ομολογιακού χαρακτήρα του μαθήματος, με τους πολίτες χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου να επιλέγουν κατά πλειοψηφία (58,5%) την πρώτη επιλογή.
Συμπερασματικά, στο θέμα της διδασκαλίας των Θρησκευτικών η ελληνική κοινωνία καταγράφει ένα σημαντικό εύρος απόψεων. Η πλειοψηφία δείχνει να θέλει δύο πράγματα: α) να δίνεται πράγματι έμφαση στη διδασκαλία της ορθόδοξης πίστης και β) να μην περιορίζεται όμως η διδασκαλία στην ορθόδοξη πίστη αλλά να προσεγγίζονται και οι άλλες θρησκείες.
Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια
Μία από τις διακηρύξεις στο πλαίσιο της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης υπήρξε η αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος και η δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων. Τι πιστεύει η κοινή γνώμη για το συγκεκριμένο ζήτημα και, παρά τις αντίθετες διακηρύξεις των δύο μεγαλύτερων κομμάτων, ποια είναι η στάση των ψηφοφόρων τους;
Οπως προκύπτει από την έρευνα, 6 στους 10 Ελληνες τάσσονται υπέρ της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων. Με συντριπτική πλειοψηφία (78%) οι ψηφοφόροι της Ν.Δ. συμφωνούν με την τοποθέτηση του αρχηγού της, με όμοια στάση υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων να υιοθετείται και από την πλειοψηφία των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ (53,5%). Υπέρ της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων τάσσονται σε μεγαλύτερο βαθμό οι μεγαλύτεροι σε ηλικία καθώς και οι πανεπιστημιακού επιπέδου μόρφωσης πολίτες.
Τα παιδιά των προσφύγων
Πώς αντιδρά η κοινή γνώμη στο ενδεχόμενο ένταξης των παιδιών των προσφύγων στο ίδιο σχολικό συγκρότημα με τα δικά τους παιδιά; Κατόπιν των αντιδράσεων ορισμένων συλλόγων γονέων, ετέθη το ερώτημα της υποθετικής αντίδρασης των ερωτωμένων σε μια παρόμοια κατάσταση. Το 64% απάντησε πως θα αποδεχόταν τα παιδιά των προσφύγων, με το 19% να θεωρεί τις αντιδράσεις δικαιολογημένες και πως σε παρόμοια θέση θα αντιδρούσε με τον ίδιο τρόπο. Σημειώνεται, δε, πως η αποδοχή των παιδιών των προσφύγων φαίνεται να είναι μεγαλύτερη όσο μικρότερη είναι η ηλικία των αποκρινομένων.
*Ο Ν. Μαραντζίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
**Ο Γ. Σιάκας είναι διευθυντής Ερευνών στη Μονάδα Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Παν. Μακεδονίας.
