ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Ο καθηγητής και συγγραφέας, Νταν Γεωργακάς (Dan Georgakas), με άρθρο του στον «The National Herald», υπό τον τίτλο «The Crisis Facing Greek Orthodoxy in America», αναφέρεται στις τελευταίες αποκαλύψεις του «Ε.Κ.» για τις οικονομικές και οργανωτικές «δυσλειτουργίες» της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, καθώς και στην ευρύτερη κρίση της Ελληνικής Ορθοδοξίας στην Αμερική.
Τα κυριότερα αποσπάσματα του άρθρου, σε ανεπίσημη μετάφραση, έχουν ως εξής:
Ο «Εθνικός Κήρυξ» μετ’ επιτάσεως εκθέτει την οικονομική και οργανωτική «δυσλειτουργία» στην Ελληνική Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή για μήνες. Αυτές οι επείγουσες ανησυχίες αντανακλούν την πραγματικότητα πως η Ελληνική Ορθοδοξία στην Αμερική είναι σε πτώση και πως η Αρχιεπισκοπή δεν έχει σχέδια για να αντιμετωπίσει τη θεμελιώδη δημογραφική αναδιάρθρωση της Ομογένειας.
Αναφέρομαι σε αυτή την κρίση από την προσέγγιση του ιστορικού της Ομογένειας και όχι κάποιο μέλος εκκλησιαστικής κοινότητας με ατζέντα.
Η ραχοκοκκαλιά της Ομογένειας μέχρι σήμερα ήταν η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι τις τελευταίες δεκαετίες υπήρχε μια πτώση 40% σε Ορθόδοξους γάμους και βαφτίσεις και μία παρόμοια, σε αντίστοιχο διάστημα, αύξηση σε κηδείες.
Το 1976, κοντά στην κορύφωση του Δεύτερου Κύματος μετανάστευσης (1965-1980), υπήρχαν περισσότερα από 250.000 Ορθόδοξα νοικοκυριά. Σήμερα, ο αριθμός είναι περίπου 190.000, μία πτώση περί το 27%.
Λίγες ενορίες μεγάλωσαν, αλλά πολύ περισσότερες εκκλησίες έκλεισαν, από όσες άνοιξαν. Ο αριθμός των μαθητών κοινοτικών σχολείων μειώθηκε δραστικά. Το χρόνιο έλλειμμα ιερέων επιδεινώνει την κατάσταση.
Μερικά χρόνια πριν, ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος, ανακοίνωνε πως η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία στην Αμερική δεν είναι πια μία Εκκλησία μεταναστών. Πράγματι, η μετανάστευση τα τελευταία 50 χρόνια ήταν πενιχρή με 1.000-2.000 άτομα ετησίως, μία εισροή που αντισταθμίστηκε με έναν αντίστοιχο αριθμό όσων επέστρεφαν στην Ελλάδα.
Παρά την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, που είχε ως συνέπεια περί το μισό εκατομμύριο Ελληνες να μεταναστεύσουν σε ΕΕ και Αυστραλία, μερικές μόνο χιλιάδες ήρθαν στην Αμερική.
Οι περισσότεροι που στράφηκαν στην Ελληνική Ορθοδοξία είναι μη Ελληνες σύζυγοι και μη Ελληνίδες νύφες που παντρεύτηκαν Ελληνοαμερικανούς. Η Εκκλησία καλωσορίζει αυτές τις περιπτώσεις, αλλά δεν έχει εντατική πολιτική στο να προσελκύσει μη Ελληνες. Υπό αυτή την έννοια, παραμένει πρωταρχικά ένα εθνικός θεσμός.
Επί του παρόντος οι γάμοι Ελλήνων με μη Ελληνες είναι τουλάχιστον στο 80%. Η δυναμική αυτή δεν έχει να κάνει με «γονική αποτυχία». Η Ομογένεια αποτελεί απλά μέρος της δημογραφικής παλίρροιας που επηρεάζει όλη την αμερικανική κοινωνία.
Τα επόμενα 20 χρόνια, αυτή η επιταχυνόμενη τάση θα έχει ως αποτέλεσμα η πλειοψηφία των Ελλήνων να ζουν σε πολυεθνικά νοικοκυριά με διάφορες θρησκευτικές παραδόσεις.
Οι νέοι που θα μεγαλώνουν σε αυτές τις οικογένειες δεν θα θέτουν προνομιακά την Ορθοδοξία ως θρησκευτική επιλογή. Ισως να μην είναι σίγουροι αν θα θέλουν και να θεωρούνται Ελληνες.
Αυτή η νέα δημογραφική πραγματικότητα αποτελεί απειλή για την Εκκλησία, αλλά είναι επίσης μία ευκαιρία για πραγματική ανάπτυξη. Για να συμβεί αυτό, ωστόσο, η Εκκλησία χρειάζεται ακτιβισμό -ενεργητική προσέγγιση- και όχι παθητική ηγεσία.
Η ακτιβιστική προσέγγιση της ηγεσίας δεν έχει υπάρξει από τότε που ο Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος αναγκάστηκε να παραιτηθεί το 1996. Η συνεπής πολιτική του Ιακώβου ήταν να «ενσωματώσει» την Ορθοδοξία χωρίς να υποχωρήσει αυτή από τον Ελληνισμό της.
Ηταν ενεργός σε εθνικούς και διεθνείς εκκλησιαστικούς κύκλους. Επίσης, διαμόρφωσε τον οργανισμό της Εκκλησίας για να συνάδει με κοινωνικές υπηρεσίες αμερικανικού τύπου. Ενας ακόμη στόχος ήταν να φέρει λαϊκές ελληνικές οργανώσεις στην τροχιά της Εκκλησίας.
Η σπουδαιότερη στιγμή του Ιακώβου ήταν όταν περπάτησε με τον Martin Luther King (Μάρτιν Λούθερ Κινγκ) στη Σέλμα. Η ενέργεια αυτή περιείχε και σημαντικό προσωπικό κουράγιο. Λευκοί ακτιβιστές που είχαν σχέση με την πορεία δολοφονήθηκαν και οι δυνάμεις επιβολής του νόμου της Αλαμπάμα, καθώς και εθνικιστικές ομάδες προσπάθησαν να τη σταματήσουν με τη βία.
Ως ψηλός άντρας, φορώντας μαύρα ράσα, ο Ιάκωβος θα ήταν ιδανικός για ελεύθερους σκοπευτές. Ο Κινγκ, τον οποίο ο Ιάκωβος γνώριζε από αρκετά εκκλησιαστικά συνέδρια, είπε πως κατανοούσε αν ο Ιάκωβος ήθελε να αποχωρήσει.
Ο Ιάκωβος πίστευε πως οι περισσότεροι Ελληνοαμερικανοί δεν ήταν εχθρικοί προς τους Αφροαμερικανούς που απαιτούσαν τα πλήρη πολιτικά τους δικαιώματα, αλλά ότι οι Ελληνοαμερικανοί ήταν απρόθυμοι να ρισκάρουν τη δική τους κατάσταση στην κοινωνία, σε κάτι που έμοιαζε με πόλεμος άλλων.
Πολλοί συνάδελφοι, συμβούλεψαν τον Ιάκωβο να μην κάνει την πορεία, ειδικά αφότου έλαβε απειλές για τη ζωή του. Αυτό που ήταν καθοριστικό για τον ίδιο, ήταν πως ηγεσία σήμαινε διαμόρφωση και προώθηση θέσεων βάσει της αξίας τους και όχι το βαθμό δημοτικότητάς τους.
Αντί να απουσιάσει από την πορεία, επέλεξε, κυριολεκτικά να προχωρήσει χέρι-χέρι με τον Κινγκ στην πρώτη σειρά. Ηταν ο πιο υψηλόβαθμος Χριστιανός επίσημος που το έπραξε, καθώς κανείς Καθολικός ή Επισκοπικός ανώτατος ιερέας δεν έπραξε το ίδιο.
Η παρουσία του ήταν τόσο επιβλητική ώστε παρουσιάστηκε στο εξώφυλλο του περιοδικού «Life». Ποτέ πριν, ή έκτοτε, ένας Ορθόδοξος ηγέτης δεν έχει αντιμετωπιστεί ως πνευματικός ηγέτης που εμπνέει, από την πλειοψηφία των Αμερικανών.
Διαφώνησα με τις συντηρητικές απόψεις του Ιακώβου, περισσότερο συχνά, από ό,τι όχι. Αλλά ο τρόπος της ηγεσίας του είναι απαραίτητος για να αναζωογονηθεί η Ελληνική Ορθοδοξία στην Αμερική.
Το οικονομικό σκάνδαλο και οι εγωιστικοί μητροπολίτες πρέπει να αντιμετωπιστούν με πυγμή. Ακόμη πιο σημαντικό είναι η Εκκλησία να διαμορφώσει ένα σχέδιο για να προσελκύσει τους πιστούς των γενιών που προκύπτουν από πολυεθνικούς Ελληνοαμερικανούς.
Η νέα ηγεσία πρέπει να κατανοήσει ότι στρατηγικές που ενδυνάμωσαν την επιβίωση και ακόμη την ανάπτυξη σε προηγούμενες περιόδους δεν είναι βιώσιμες στην Αμερική του 21ου αιώνα. Αρνηση ή αδιαφορία των δημογραφικών αλλαγών που γίνονται στην Κοινότητα μπορεί να αποτελέσουν αυτοκτονία.
Η κυρίαρχη τάση στην ιστορία των Ελλήνων στην Αμερική, πως όταν μία Ελληνική Κοινότητα σχηματίζεται, κατασκευάζει μία Ορθόδοξη Εκκλησία. Η σχέση είναι συμβιωτική. Η Κοινότητα συντηρεί την Εκκλησία, ενώ η Εκκλησία παρέχει ιστορική ταυτότητα και μνήμη. Αν αυτή η σχέση συνεχίσει να χειροτερεύει, η ύπαρξη μίας Ομογένειας με συνοχή, κινδυνεύει.
Πηγή:ekirikas.com
