Πλησιάζει το Άγιο Πάσχα. Ο Κύριος θα δοκιμάσει καταστάσεις που ανθρώπινος νους δεν μπορεί καν να τις συλλάβει, πολύ περισσότερο να τις δεχθεί .Την ελάχιστη αδικία και τον παραμικρό πόνο δεν μπορούμε να υποστούμε. Ο Χριστός υπερβαίνει τα ανθρώπινα. Υπέστη τόσα πολλά και φρικτά γιατί είχε τον σκοπό Του, να μας βοηθήσει, να μας ξυπνήσει από τον ύπνο της αμαρτίας. Ήθελε με άλλα λόγια να καλέσει αμαρτωλούς σε μετάνοια,1 όχι για να τους ελέγξει, αλλά για να σώσει. Γι’ αυτό και έπραξε τόσα όσα κανένας θνητός δεν θα μπορούσε. Είναι όντως Θεός και ανεβαίνει στον Σταυρό. Εκεί αφήνει την τελευταία πνοή Του, όχι όμως και τον κόσμο.

Για όσα συνέβησαν στον Γολγοθά υπάρχουν ερωτήματα, για τα οποία υπάρχουν και απαντήσεις. Κάθε μάχη τελειώνει, το αποτέλεσμά της –νίκη ή ήττα – περνά από την κριτική, αυτής πρώτα της ιστορίας και κυρίως των πρωταγωνιστών της. Και η μάχη του Γολγοθά είχε νικητή τον Χριστό, δεν μπορούσε και αλλιώς. Αναστήθηκε, δεν έμεινε για πάντα άπνους και άλαλος. Αντίθετα, μιλά μέχρι σήμερα και για πάντα μέσω της Εκκλησίας Του. Το κήρυγμά Του ήταν και είναι σε μερικούς έλεγχος , για άλλους αλλαγής αφορμή.

Το πρώτο ερώτημα που έρχεται στον νου μας αβίαστα είναι : «Για ποιούς πέθανε ο Χριστός;» Έκανε αυτά που κανένας πριν ή μετά απ’ Εκείνον θα επιχειρούσε. Σίγουρα ο Χριστός με το «Τετέλεσται»2 και τον εκούσιο θάνατό Του ήθελε να συμφιλιώσει εκείνους που ήταν «εχθροί» του Θεού3 , γι΄ αυτό και τα έργα τους ήταν αντίθετα στο θέλημά Του. Μπορεί άλλοι να Τον αναζητούσαν , άλλοι όμως Tον βλασφημούσαν. Είχαν λαθεμένη αντίληψη για Εκείνον ή ακολουθούσαν επίσης λάθος πορεία για να Τον συναντήσουν, γι’ αυτό και χάνονταν. Το ένα βήμα για την συμφιλίωση έγινε πιά.

Ύστερα μπορεί να ρωτήσει κάποιος «γιατί πέθανε ο Χριστός;». Κίνητρο για το Θείο Πάθος μέχρι θανάτου ήταν αναμφισβήτητα οι αμαρτίες4 του ανθρώπινου γένους. Πατέρας της Εκκλησίας μας βεβαιώνει ότι η «αμαρτία την ομορφιά της θεϊκής εικόνας, που είναι ο άνθρωπος, την μαύρισε παρασύροντας την ψυχή στις άπρεπες επιθυμίες»5 γι’ αυτό και ο Θεός ήθελε να μας κάνει όμορφους και κατέληξε στο φρικτό θέαμα, στην ασχήμια του ταπεινωτικού δια Σταυρού θανάτου. Έτσι μας χάρισε τη δυνατότητα να ζούμε μετά την Ανάστασή Του την ομορφιά και την χαρά της αγίας ζωής. Καλλυντικά για την απόκτηση και διατήρηση της ομορφιάς αυτής είναι σίγουρα τα μυστήρια της Εκκλησίας. Εκείνης που δεν έχει καμία σπίλο ή ρυτίδα6 και που καλεί όλους μας να Της μοιάσουμε. Μπορεί τα χρόνια της ζωής μας να μας μεγαλώνουν, αν όμως κρατάμε την βιωτή μας μακριά από την αμαρτία θα μείνουμε όντως οι αιώνιοι έφηβοι. Προσπάθεια πρέπει να γίνεται, ώστε να απομακρυνόμαστε από την αμαρτία.

Αυθόρμητα έρχεται το ερώτημα : «ο θάνατος αυτός ήταν στα σχέδια του Θεού;» Το «ναι!» είναι η απάντηση που αρμόζει, αρκεί να θυμηθούμε ότι παραδόθηκε στο μαρτύριο εκούσια, όχι καταναγκαστικά. Αν και αναμάρτητος δοκίμασε τις συνέπειες της αμαρτίας . τον θάνατο7 .Όλα για τον Χριστό έχουν τον ίδιο τελικό σκοπό, την ελευθερία μας. Να είμαστε πλέον ελεύθεροι όλοι από την αμαρτία, να συμφιλιωθούμε μαζί Του8 και μεταξύ μας, ανεχόμενοι ο ένας τον άλλον, αφού πρώτα Εκείνος μάς ανέχεται. Παρ’ όλα αυτά ο Κύριος σταυρώθηκε με το παράπονο στα χείλια Του, το δικό Του «γιατί». Τόσα έκανε στον λαό του Ισραήλ τότε και σ’ όλους μας τώρα. Θεράπευσε, ανέστησε, συγχώρεσε και τι Του αντιπροσφέρουμε; Αντί για αγάπη Σταυρό και πολλά άλλα.9 Με την πρώτη ευκαιρία του δίνουμε αντί για νερό ξίδι και αντί για δοξολογία χλέυη. Είναι η παραφροσύνη μας. Τον σταυρώνουμε με λόγια και έργα, με το να Τον αμφισβητούμε, να Τον απορρίπτουμε, να Τον εκπαραθυρώνουμε, να Τον υποβαθμίζουμε καθημερινά και συστηματικά.

Λοιπόν, «πέθανε εκούσια ο Χριστός;» και βέβαια, έδωσε με αυτόν τον τρόπο τον ίδιο Του τον εαυτό στον θάνατο, και μάλιστα ατιμωτικό, ως ελευθερωτής μας από την κακία και την πονηριά.10 Υπερπερισσεύουν σε κάθε εποχή τα στοιχεία αυτά ως αρνητικά και που γίνονται εντονότερα, όσο ο άνθρωπος κρατά αποστάσεις από τον Θεό και το θέλημά Του, όταν κάνει την ζωή του υποχείριο μόνο του χαιρέκακου διαβόλου. Το απελευθερωτικό κίνημα που συνέστησε ο Χριστός, θα λέγαμε, είναι πρωτοβουλία του ίδιου του Θεού, παραμένει ξένο με την δική μας πρακτική , γιατί όμως ;

Ύστερα οι «αμαρτίες μας τι έγιναν;» Αυτές τις βάσταξε ο Χριστός. Στην Παλαιά Διαθήκη προαναφέρθηκε11, στην Καινή Διαθήκη έγινε πράξη, τρόπος: ο Σταυρός, τόπος : ο Γολγοθάς. Ανάλαφροι μπορούμε να ζούμε. Εμείς όμως παρά ταύτα αρκετές φορές προσθέτουμε στην ζωή μας τα βαρίδια των αστοχιών μας, των αδυναμιών μας. Μ΄ αυτά σίγουρα είναι δύσκολη η πορεία μας. Προχωράμε χωρίς άνεση, ή μας κρατάνε εκείνα στάσιμους. Με τον σταυρικό θάνατο του Κυρίου μας δόθηκε η ευκαιρία να προχωρήσουμε με άλλου είδους βήματα, θαρρετά και αποφασιστικά. Για τον λόγο αυτό «ο Σταυρός είναι η βάση της σωτηρίας μας»13, ας το εκμεταλλευτούμε.

Τέλος «πώς τις βάσταξε τις αμαρτίες;», Η Γραφή μας δίνει σαφέστατη απάντηση λέγοντας ότι με τελικό σκοπό την αρετή και με τις πληγές Του γιατρευτήκαμε.14 Οξύμωρο θέμα και παράδοξο. Με το πρόβλημα του Άλλου, να λύνεται το δικό μας και με τις πληγές Του να κλείνουν οι δικές μας. Εκείνος δεν ήταν υπόλογος, εμείς ήμασταν. Αυτή η ίδια η παρουσία Του ξενίζει για το πώς Θεός βρίσκεται την γη, από την γη στο μνημείο και από το μνημείο στον ουρανό ξανά. Αν και ήταν και παραμένει η Ζωή15, θανατώθηκε, ο θάνατος Του όμως «είναι ζωηφόρος, είναι η φανέρωση της δύναμης και της αγάπης του Θεού. Οι άνθρωποι όμως δεν μπόρεσαν να κατανοήσουν το νόημα αυτής της νέκρωσης. Δεν θέλησαν να παραδεχθούν πως η ζωή περνά μέσα από το θάνατο και η άνοιξη μέσα από τον χειμώνα»16. Οι εναλλαγές των εποχών ας γίνουν και δικές μας εναλλαγές από την αμαρτία στην αγιότητα, και από την αφάνεια, λόγω αμαρτίας, στην επιφάνεια της Εκκλησίας. Ο Ιησούς φανερώθηκε για να σηκώσει τις αμαρτίες μας17 , εμείς ας Τον δούμε και ας Τον ακούσουμε, ας Τον συναναστραφούμε.

Τα ερωτήματα σχετικά με τα πώς και τα γιατί σχετικά με τον θάνατο του Χριστού μας αυτά ήταν. Μέσω αυτών των ερωτημάτων, ας κοιτάξουμε τον Γολγοθά, όχι όμως μόνο την Μεγάλη Πέμπτη. Ας αντιληφθούμε το βαθύτερο νόημά του και τον υπόλοιπο καιρό. Μετά την εκούσια σταύρωση των αμαρτιών μας, ας βιώσουμε επιτέλους, την αλλαγή, την δικαίωση. Η ανάσταση μας ας είναι το κερδοφόρο πιστό αντίγραφο της Ανάστασής Του. Με την θυσία Του προσπάθησε να εξαλειφθεί αμαρτία18, ήταν στο θεϊκό σχέδιο, ας γίνει και ο σκοπός της ζωής μας εδώ στην γή, για να απολαύσουμε και την επουράνια Βασιλεία Του.

* Του Αρχιμ.Χρυσόστομου Χρυσόπουλου Ομιλία στους κατανυκτικούς εσπερινούς :Β’ Κυριακής Νηστειών στον Ι. Ναό Αγίου Δημητρίου Κ. Πατησίων (23.3.2003) και Δ΄ Κυριακής Νηστειών στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Χαϊδαρίου (30.3.2014).