Το απόγευμα της Τετάρτης, 26ης Ιουνίου 2024, στον Χώρο Τεχνών του Δήμου Βεροίας πραγματοποιήθηκε η έναρξη των εργασιών του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου των Λ’ Παυλείων με θέμα: «Ο Απόστολος Παύλος και η λειτουργική ζωή της Εκκλησίας».
Για τριάντα συναπτά έτη η Αποστολική Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας διοργανώνει κατά τον μήνα Ιούνιο το Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο καθώς και ποικίλες επιστημονικές, καλλιτεχνικές, πολιτιστικές, αθλητικές και λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμήν του ιδρυτού της τοπικής Εκκλησίας, Αποστόλου των Εθνών Παύλου.
Κατά την έναρξη του συνεδρίου βυζαντινός χορός υπό τη διεύθυνση του Πρωτοπρ. Αθανασίου Νίκου έψαλε επίκαιρους ύμνους και στη συνέχεια ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς μας Μητροπόλεώς Αρχιμ. Δημήτριος Μπακλαγής καλωσόρισε τους εκλεκτούς προσκεκλημένους και τους συνέδρους και με συγκίνηση αναφέρθηκε στη διεξαγωγή του πρώτου συνεδρίου των «Παυλείων» που έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 1995, λίγους μόλις μήνες μετά την ενθρόνιση του Ποιμενάρχου μας κ. Παντελεήμονος.
Όπως κάθε χρόνο το διεθνές συνέδριο τιμούν με την παρουσία τους Ιεράρχες των πρεσβυγενών και νεωτέρων Πατριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών. Ως εκ τούτου, πριν την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου χαιρετισμό απηύθυναν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαοδικείας κ. Θεοδώρητος (Οικουμενικό Πατριαρχείο), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ιππώνος κ. Στέφανος (Πατριαρχείο Αλεξανδρείας), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ιεραπόλεως κ. Αρσένιος (Πατριαρχείο Αντιοχείας) και ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Ναζαρέτ κ. Κυριακός (Πατριαρχείο Ιεροσολύμων), ενώ στις επόμενες συνεδρίες θα απευθύνουν χαιρετισμό οι υπόλοιποι Αρχιερείς.
Ακολούθησαν οι χαιρετισμοί του Δημάρχου Βεροίας κ. Κωνσταντίνου Βοργιαζίδη, της εκπροσώπου του Αντιπεριφερειάρχου Ημαθίας κ. Κωνσταντίνου Καλαϊτζίδη, του προέδρου του Τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ. Καθηγητού κ. Νικολάου Μαγγιώρου, του προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής των Παυλείων κ. Χαράλαμπου Ατματζίδη, Ομοτ. Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. και του Ποιμενάρχου μας, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος, ο οποίος κήρυξε την έναρξη των εργασιών του 30ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου.
Πριν την έναρξη της πρώτης συνεδρίας ο πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ. κ. Νικόλαος Μαγγιώρος απένειμε στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Παντελεήμονα τιμητική πλακέτα για την επι τριάντα χρόνια αγαστή συνεργασία με το Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.
Πρόεδρος της πρώτης Συνεδρίας ήταν ο πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ. Καθηγητής κ. Νικόλαος Μαγγιώρος και εισηγήσεις ανέπτυξαν ο Επ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Τιμολέων Γαλάνης, ο οποίος ανέγνωσε την εισήγηση της απουσιάζουσας Καθηγήτριας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Αικατερίνης Τσαλαμπούνη με θέμα: «Ο απόστολος Παύλος και η συνεισφορά του στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας» και ο διατελέσας Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Παναγιώτης Σκαλτής, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Θείες Λειτουργίες στην παράδοση της Εκκλησίας».
Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης συνεδρίας οι Άγιοι Αρχιερείς και οι ελογιμώτατοι καθηγητές μετέβησαν στην Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά Βεροίας, όπου είχαν τη χαρά να ξεναγηθούν από τον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς μας Μητροπόλεως Αρχιμ Αθηναγόρα Μπίρδα στο Παύλειο Κειμηλιαρχείο «Ιεροί Θησαυροί», το οποίο φιλοξενεί εκθέματα ανεκτίμητης ιστορικής αξίας.
Το επιστημονικό συνέδριο και τις εκδηλώσεις των Λ’ Παυλείων τιμούν με την παρουσία τους ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαοδικείας κ. Θεοδώρητος (Οικουμενικό Πατριαρχείο), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ιππώνος κ. Στέφανος (Πατριαρχείο Αλεξανδρείας), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ιεραπόλεως κ. Αρσένιος (Πατριαρχείο Αντιοχείας), ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Ναζαρέτ κ. Κυριακός (Πατριαρχείο Ιεροσολύμων), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Λίπλγιαν κ. Δοσίθεος (Πατριαρχείο Σερβίας), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ουγγαρίας κ. Σιλουανός (Πατριαρχείο Ρουμανίας), ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Στάρα Ζαγόρας κ. Κυπριανός (Πατριαρχείο Βουλγαρίας), ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ζουγκδίδι και Τσαΐτσι κ. Γεράσιμος (Πατριαρχείο Γεωργίας), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νεαπόλεως κ. Πορφύριος (Εκκλησία της Κύπρου), ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεώργιος (Εκκλησία της Ελλάδος), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Απολλωνίας και Φιέρι κ. Νικόλαος (Εκκλησία της Αλβανίας), ο Αρχιμανδρίτης Παντελεήμων Karczewski και ο αξιότιμος Καθηγητής κ. Γεώργιος Betlejko (Εκκλησία της Πολωνίας), καθώς και τοπικοί πολιτικοί και στρατιωτικοί άρχοντες, καθηγητές, προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές και κληρικοί της Ιεράς μας Μητροπόλεως.
Οι εργασίες του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου θα συνεχιστούν το διήμερο 27 και 28 Ιουνίου και μεταδίδονται απευθείας από τον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς μας Μητροπόλεως «Παύλειος Λόγος 90.2 FM» ενώ ταυτόχρονα μαγνητοσκοπούνται από τον εκκλησιαστικό τηλεοπτικό σταθμό «4Ε» και από τον εκκλησιαστικό τηλεοπτικό σταθμό «TRINITAS TV» του Πατριαρχείου Ρουμανίας.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολιτης μας κ. Παντελεήμων κηρύττοντας την έναρξη των εργασιών του 30ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου ανέφερε μεταξύ άλλων: «Μηδέν μεριμνᾶτε, ἀλλ᾽ ἐν παντί τῇ προσευχῇ καί τῇ δεήσει μετά εὐχαριστίας τά αἰτήματα ὑμῶν γνωριζέσθω πρός τόν Θεόν» (Φιλ. 4.6).
Στούς χριστιανούς τῶν Φιλίππων γράφει ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος, ἀλλά δέν ἀπευθύνεται μόνο πρός αὐτούς. Ἀπευθύνεται πρός ὅλους ὅσους ἀνεγέννησε ὁ ἴδιος ἐν Χριστῷ, καί πρός τούς πιστούς κάθε ἐποχῆς. Ἀπευθύνεται ὁ μέγας ἀπόστολος καί πρός ἐμᾶς σήμερα, προσδιορίζοντας ἕνα νέο πλαίσιο στή ζωή τῶν πιστῶν, μία νέα συνθήκη, ἡ ὁποία τούς ἀποσπᾶ ἀπό τήν ἀγωνιώδη μέριμνα γιά τά ὑλικά πράγματα καί μετατρέπει τή φροντίδα αὐτή σέ ἕναν τρόπο κοινωνίας μέ τόν Θεό.
«Μηδέν μεριμνᾶτε, ἀλλ᾽ ἐν παντί τῇ προσευχῇ καί τῇ δεήσει μετά εὐχαριστίας τά αἰτήματα ὑμῶν γνωριζέσθω πρός τόν Θεόν».
Προσευχή, δέηση, εὐχαριστία εἶναι τά τρία συστατικά στοιχεῖα τῆς κοινῆς προσευχῆς τῶν πρώτων χριστιανῶν, ἡ ὁποία παίρνει συγχρόνως καί ἕναν χαρακτήρα προσωπικό, ἐφόσον μέσα σ᾽ αὐτήν διατυπώνονται καί τά προσωπικά αἰτήματα τῶν πιστῶν, τά αἰτήματα κάθε εἴδους, «τά καλά καί συμφέροντα» ὄχι μόνο γιά τίς ψυχές ἀλλά καί γιά τά σώματά μας.
Τό γεγονός αὐτό τεκμηριώνεται μέ τήν παρότρυνση τοῦ ἀποστόλου Παύλου νά μήν ἀπορροφῶνται οἱ χριστιανοί ἀπό τίς ποικίλες φροντίδες τῆς ζωῆς καί τῆς καθημερινότητος, σάν νά εἶναι μόνοι τους στόν κόσμο, καί χωρίς νά ὑπολογίζουν στήν πρόνοια καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.
Προσευχή, δέηση καί εὐχαριστία εἶναι οἱ τρεῖς ἄξονες τῆς προσευχῆς τῆς Ἐκκλησίας, καθώς μέσα σέ αὐτήν δέν νοεῖται ὡς εὐχαριστία ἁπλῶς ἡ ἔκφραση τῆς εὐγνωμοσύνης ἑνός πιστοῦ ἤ ἔστω τοῦ συνόλου τῶν πιστῶν πρός τόν Θεό γιά τίς δωρεές του ἀλλά καί ἡ ὑπέρτατη μορφή εὐχαριστίας, αὐτή πού ἐκφράζεται μέ τήν προσφορά τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ πού γίνεται, κατά τήν ἐντολή του, «εἰς ἀνάμνησίν» του.
Αὐτή ἡ εὐχαριστία γίνεται συγχρόνως μέσον ἑνώσεως τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας μέ τήν κεφαλή τοῦ σώματος, πού εἶναι ὁ Χριστός, ἀλλά καί τρόπος ζωῆς, ἐφόσον ὁ πιστός δέν ζεῖ πλέον μόνος, δέν ζεῖ μόνον κατ᾽ ἄνθρωπον, ἀλλά ζεῖ ἑνωμένος μέ τόν Χριστό.
Ἡ ἕνωση αὐτή ἑρμηνεύει καί τό νόημα τῆς προτροπῆς τοῦ οὐρανοβάμονος ἀποστόλου Παύλου «μηδέν μεριμνᾶτε», ὁ ὁποῖος ἀκολουθεῖ καί στό σημεῖο αὐτό τόν μεριμνῶντα γιά τούς ἐλπίζοντας ἐπ᾽ Αὐτόν Κύριο, ὁ ὁποῖος γνωρίζει ὅλα ὅσα ἔχουμε ἀνάγκη καί φροντίζει γι᾽ αὐτά.
Ἐξηγεῖ ὅμως καί κάτι ἀκόμη. Καί αὐτό εἶναι τό γεγονός ὅτι ἡ προσευχή, ἡ δέηση καί ἡ εὐχαριστία δέν εἶναι ἁπλῶς ἕνα καθῆκον ἤ μία ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ συμμετοχή στήν κοινή λατρεία τῆς Ἐκκλησίας οὔτε εἶναι ἕνα στοιχεῖο τῆς ζωῆς τοῦ πιστοῦ, ἀλλά ταυτίζεται μέ τή ζωή του. Γι᾽ αὐτό καί ἡ κοινή λατρεία τῆς Ἐκκλησίας ὀνομάζεται λειτουργική ζωή. Διότι ὁ πιστός ζεῖ μέσα σ᾽ αὐτήν ψυχῇ καί σώματι, ἐπικοινωνεῖ μέ τόν Θεό, μετέχει τῆς χάριτός του καί ἑνώνεται μαζί του διά τῆς θείας Εὐχαριστίας, ἐνῶ ἑνώνεται καί μέ τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς του.
Μέσα στή λειτουργική ζωή ὁ πιστός ζεῖ ὄχι μόνο τήν παροῦσα ζωή, ἀλλά προγεύεται καί τή μέλλουσα, στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ἐφόσον στή θεία λατρεία εἶναι παροῦσες οἱ ἐπουράνιες καί ἀγγελικές δυνάμεις. Εἶναι παρόντα τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας τῶν πρωτοτόκων, τῆς ἐν οὐρανοῖς θριαμβευούσης, καί φυσικά εἶναι παρών ὁ ἐνδοξαζόμενος ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ ἀλλά καί ἁγιάζων τούς πιστούς Κύριός μας.
Ἡ ἕνωση μέ τόν Χριστό, τήν ὁποία ζεῖ ὁ πιστός μέσα στή λειτουργική ζωή τῆς Ἐκκλησίας συμβάλλει καθοριστικά στό νά μή ζεῖ μόνο κατ᾽ ἄνθρωπον ἀλλά νά ζεῖ κατά Θεόν. Νά ζεῖ τήν ἐν Χριστῷ ζωή καί νά προάγεται σέ αὐτήν μέχρι νά φθάσει στό σημεῖο στό ὁποῖο ἔφθασε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ καί ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος, ὅπως ὁ ἴδιος ὁμολογοῦσε, ὄχι γιά νά καυχηθεῖ, ἀλλά γιά νά δείξει καί σέ μᾶς τό μέτρο τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς πρός τό ὁποῖο θά πρέπει νά ἀποβλέπουμε καί νά ἐπιδιώκουμε, καί τό ὁποῖο περιγράφει λέγοντας: «ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός».
Καί ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀγωνίζεται καί ἐπιδιώκει τήν ταύτιση τῆς ζωῆς του μέ τή ζωή τοῦ Χριστοῦ, διά τῆς νεκρώσεως τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου καί τῆς ἀνακαινώσεως τοῦ νοός, τότε βιώνει τή λειτουργική ζωή καί ὡς λογική λατρεία, ὅπως συστήνει ὁ ἱδρυτής τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, ἅγιος ἔνδοξος ἀπόστολος Παῦλος γράφοντας πρός τούς χριστιανούς τῆς Ρώμης: «Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς, ἀδελφοί, … παραστῆσαι τά σώματα ὑμῶν θυσίαν ζῶσαν, ἁγίαν, εὐάρεστον τῷ Θεῷ, τήν λογικήν λατρείαν ὑμῶν» (Ρωμ. 12.1).
Ὑπόδειγμα αὐτῆς τῆς λογικῆς λατρείας εἶναι καί γιά μᾶς ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὁ ἱδρυτής τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, τόν ὁποῖο συναντοῦμε συχνά στό βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων νά μετέχει στή λειτουργική ζωή τῶν Ἐκκλησιῶν, τίς ὁποῖες ἵδρυσε καί ἐπισκέπτεται, «ἐν προσευχῇ καί δεήσει μετά εὐχαριστίας … πρός τόν Θεόν», ὅπως ὁ ἴδιος γράφει, ἀναθέτοντας σέ Ἐκεῖνον τά αἰτήματα τῶν πιστῶν ἀλλά καί τή μέριμνα πασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν.
Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος «μεριμνᾶ καί τυρβάζῃ περί πολλά» καί τείνει νά ἀποξενωθεῖ ἀπό τή λειτουργική ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί ἀπό τή ζωή τοῦ Χριστοῦ, προφασιζόμενος κατά καιρούς διάφορες «προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις», ἐνῶ συγχρόνως ἐπιδιώκει νά ζεῖ τή ζωή διαφόρων ἀνθρώπων τοῦ κόσμου πού φαντάζουν ἰσχυροί, ἐπιτυχημένοι καί ἐπιδραστικοί καί οἱ ὁποῖοι διαφημίζουν τή ζωή τους ἀπροκάλυπτα στίς τηλεοράσεις καί στά κοινωνικά δίκτυα, μέ τραγικές πολλές φορές καί γι᾽ αὐτούς συνέπειες.
Ὑπάρχουν ὅμως καί πολλοί στίς ἡμέρες μας, οἱ ὁποῖοι δείχνουν ἐξαιρετικό ἐνδιαφέρον γιά τή λειτουργική ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας καί τόν μεγάλο πνευματικό της πλοῦτο καί ἀναγνωρίζουν τή σημασία καί τήν ἀναγκαιότητά της γιά τόν ἄνθρωπο τῆς ἐποχῆς μας.
Γι᾽ αὐτό καί θελήσαμε νά ἀφιερώσουμε τά Λ´ Παύλεια καί τό Λ´ Διεθνές Ἐπιστημονικό Συνέδριο τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως πρός τιμήν τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας καί μεγίστου ἐν ἀποστόλοις ἀποστόλου Παύλου, στή λειτουργική ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας.
Τό θέμα, λοιπόν, τοῦ Συνεδρίου μας πού ἀρχίζει σήμερα μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ εἶναι «Ὁ ἀπόστολος Παῦλος καί ἡ λειτουργική ζωή τῆς Ἐκκλησίας». Καί εἶμαι βέβαιος ὅτι οἱ εἰσηγήσεις τῶν ἐκλεκτῶν καί διακεκριμένων ὁμιλητῶν μας θά φωτίσουν πολλές πτυχές τοῦ ἐνδιαφέροντος καί σημαντικοῦ αὐτοῦ θέματος καί θά τιμήσουν γιά ἀκόμη μία φορά τόν πρωτοκορυφαῖο ἀπόστολο Παῦλο.
Πρίν νά ἀρχίσουμε τίς ἐργασίες τοῦ Λ´ Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως, θά ἤθελα νά ἐκφράσω τίς θερμότατες καί ὁλοκάρδιες εὐχαριστίες μου πρός τούς Προκαθημένους τῶν πρεσβυγενῶν καί νεωτέρων Πατριαρχείων καί τῶν Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν γιά τήν ἐκπροσώπησή τους στό Συνέδριό μας καί στίς λατρευτικές ἐκδηλώσεις πρός τιμήν τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, ἁγίου ἐνδόξου ἀποστόλου Παύλου, καθώς καί γιά τήν τιμητική ἀποστολή τῶν σεπτῶν μηνυμάτων τους.
Εὐχαριστῶ ἀπό καρδίας τίς πολιτικές καί στρατιωτικές ἀρχές τῆς πόλεώς μας καί τῆς ἐπαρχίας μας γιά τήν παρουσία τους ἀπόψε στήν ἐναρκτήρια τελετή τοῦ Συνεδρίου καί γιά τή συμμετοχή τους στά Λ´ Παύλεια.
Θερμές εὐχαριστίες ἐκφράζω καί πρός τά ἐλλογιμώτατα μέλη τῆς Ἐπιστημονικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Συνεδρίου καί πρός τά μέλη τῆς Ὀργανωτικῆς Ἐπιτροπῆς.
Ἐπιτρέψατέ μου νά μνημονεύσω καί δύο λαμπρούς ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου καί ἐξαίρετους πανεπιστημιακούς δασκάλους καί δασκάλους μας, τούς μακαριστούς Ἰωάννη Γαλάνη καί Ἰωάννη Καραβιδόπουλο, οἱ ὁποῖοι ἀπό τήν πρώτη στιγμή πού ἀποφασίσαμε τή διοργάνωση τῶν Παυλείων, στήριξαν μέ τίς γνώσεις, μέ τήν ἐμπειρία, μέ τήν ἀγάπη καί μέ τόν ζῆλο τους τά Συνέδριά μας μέχρι τήν τελευταία στιγμή τῆς ζωῆς τους, καί τώρα ἐλπίζουμε ὅτι τά παρακολουθοῦν ἀπό τή μέλλουσα πόλη.
Εὐχαριστῶ ἀκόμη θερμά τόν Πρόεδρο τοῦ Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ., τούς ἐλλογιμωτάτους εἰσηγητές καί συνέδρους, οἱ ὁποῖοι θά μᾶς παρουσιάσουν καί φέτος τά πορίσματα τῶν ἐρευνῶν του καί θά τιμήσουν μαζί μας τόν μέγιστο ἀπόστολο.
Εὐχαριστίες ἀνήκουν καί σέ ὅλους τούς παρισταμένους, τόν εὐαγῆ κλῆρο, τούς εὐλαβεῖς μοναχούς καί μοναχές, τόν εὐσεβῆ καί πιστό λαό τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως, πού ὅλα αὐτά τά τριάντα χρόνια τῶν «Παυλείων» ἐκφράζει μέ τή συμμετοχή του στίς ἐκδηλώσεις πού ὀργανώνει ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας τόν σεβασμό, τήν τιμή καί τήν ἀγάπη του πρός τόν ἱδρυτή τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας καί ἀκαταπόνητο ἐργάτη τοῦ Εὐαγγελίου, τόν οὐρανοβάμονα ἀπόστολο Παῦλο.
Σέ αὐτόν ἀνήκει ἄλλωστε ἡ τιμή καί ἡ εὐχαριστία γιά ὅσα μᾶς προσέφερε ἐπί τριάντα χρόνια μέσα ἀπό τά «Παύλεια» καί ἐπικαλούμενος τή δική του χάρη κηρύσσω τήν ἔναρξη τοῦ Λ´ Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου πρός τιμήν του.