Συμπληρώθηκαν 35 ολόκληρα χρόνια από το θάνατο του πρώην Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου του Α’ και το έργο του, επιστημονικό και εκκλησιαστικό και ποιμαντικό και κοινωνικό δεν έχει ξεχαστεί, ανεξάρτητα από τη στάση, που παίρνει κανείς απέναντί του.

25 Νοεμβρίου 1988-15 Νοεμβρίου 2023 και ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος, που τόση πολεμική είχε δεχθεί, αλλά και τόση αγάπη είχε δείξει, αποτελεί πλέον, με τη νηφαλιότητα, που διασφαλίζει η απόσταση από τα ταραγμένα χρόνια και τα τεταμένα γεγονότα και μακριά από τις έριδες της εποχής και τα πάθη, που τις εξέθρεψαν,  μια μορφή καταξιωμένη και φωτεινή.

Ήταν κατά τη γνώμη μας, αυτό, που τον ανέδειξε ως διαχρονική φυσιγνωμία, η ρήξη του με το πνεύμα του κόσμου (δηλαδή με την αμαρτία), που τόλμησε αυτό τον πόλεμο να τον κάνει αποφασιστικά και θαρραλέα και με δύναμη ψυχής και πέτυχε στο τολμηρό εγχείρημά του.

Αν και ως προς τη φύση του ήταν ένας κοινός άνθρωπος,  εν τούτοις, ως προς τα χαρίσματα και τις ικανότητές του, μέσα από τα οποία ερμηνεύεται και εξηγείται ο βιολογικός και ο πνευματικός βίος του, ήταν μια πρωτοποριακή και ανεπανάληπτη προσωπικότητα.

Πρωτοποριακή, γιατί παραδόθηκε χωρίς όρους και προϋποθέσεις στη νέα ζωή, που ο Χριστός αποκάλυψε και μας έδωσε.

Δεν είδε τη χριστιανική ζωή ως μια απλή τυπική εφαρμογή των εντολών του Θεού, αλλά ως ανακαίνιση ολόκληρης της ύπαρξής του, σε σημείο, που τον αλλοίωσε με την καλή αλλοίωση και τον κρατούσε μακριά από παγιωμένες και παγωμένες θρησκευτικές συνήθειες. Πέρασε από τον ευσεβισμό στην ευσέβεια.

Ήταν και ανεπανάληπτη μορφή, γιατί ζούσε βιωματικά και νηπτικά, χωρίς να επιτρέπει στον εαυτό του να οδηγηθεί σε μια μαγική αντίληψη της πίστης. Διάβηκε από το χώρο της λογικής στο χώρο της καρδιάς.

Σε μια δύσκολη και ταραγμένη περίοδο, εμπνεύστηκε και υλοποίησε πρωτοβουλίες μέσα από τραχείς δρόμους, που έμελλε να σηματοδοτήσουν τη σύγχρονη Ορθοδοξία ως μια πίστη παραδοσιακή και συνάμα προοδευτική.

Παραδοσιακή ως προς την έννοια ότι σεβόταν τα θεμέλια της αληθινής πίστης, από τα οποία αντλούσε διδάγματα.

Και προοδευτική μορφή, από την άποψη ότι εργάστηκε για μια Ορθοδοξία, που θα στέκεται δίπλα στα πρόσωπα, για μια Ορθοδοξία που θα ανυψώνει τα τρωτά και πτωτικά και εφήμερα ανθρωπάρια σε ελεύθερους ουράνιους πολίτες.

Τη βασιλεία του Θεού, την εξέλαβε και τη μετέδωσε ως βασιλεία αγάπης, ελπίδας, ειρήνης, χρηστότητας, δικαιοσύνης, ανθρωπιάς. Αυτά, που τόσο έχει ανάγκη ο σημερινός κόσμος.

Η καλοσύνη  του τεράστια. Αν διαβάσει κανείς το βιβλίο του αείμνηστου Μητροπολίτου Πισιδίας Σωτηρίου Τράμπα “Ένας ταπεινός Αρχιεπίσκοπος”, όπου καταθέτει αναμνήσεις του κατά την περίοδο, που υπήρξε δίπλα του, ως πρωτοσύγκελος της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, θα καταλάβει το μέγεθος της καρδιάς του.

Χαρακτηριστικό το περιστατικό: “Κοίταξε, παιδί μου. Υπάρχει ένα αξιόλογο πρόσωπο, που βρίσκεται σε μεγάλη οικονομική ανάγκη. Χρειάζεται επειγόντως 30.000 δρχ. Όμως εκ της θέσεώς του δεν πρέπει πουθενά να φανεί το όνομά του…Θα μπορούσαμε να του δώσουμε τα χρήματα αυτά από το “Ταμείο Αρωγής”, αλλα΄χωρίς να γραφεί τ’ όνομά του;…. Είχα το θράσος (το θυμάμαι και ντρέπομαι ακόμη) να του απαντήσω: “Μακαριώτατε, αν δεν αναγράψουμε τ’ όνομα, μπορεί αύριο να έρθουν να μας κάνουν οικονομικό έλεγχο και να υποθέσουν ότι τα χρήματα τα μοιραστήκαμε μεταξύ μας”. Ο Αρχιεπίσκοπος, χωρίς δεύτερη κουβέντα μου λέει: “Α!  Για στάσου. Έχω εδώ κάτι χρήματα, που τα μαζέυω για να συμπληρώσω το ποσόν, που χρειάζεται για να βάλει η ΔΕΗ τις κολόνες και να φέρει ηλεκτρικό ρεύμα στο σπίτι μου στα Υστέρνια. Για να ιδούμε τι έχουμε εδώ”. Ανοίγει το συρτάρι του, βγάζει τα χρήματα, τα μετράει, ήταν 25.000 δρχ. “Α, εντάξει”, μου λέει, “θα μαζέψω και άλλες 5000 και θα συμπληρωθεί το ποσόν, που χρειάζεται να δώσω. Η ΔΕΗ ας μείνει για αργότερα! “.  Φεύγοντας είχα φοβερές τύψεις”.

Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος είχε το Σταυρό ως μοναδικό αήττητο τρόπαιο και ως μέθοδο της ποιμαντικής της αγάπης. Και σηκώνοντας το Σταυρό του, ακολουθούσε τον βηματισμό της πίστης. Με αυτό τον τρόπο και παίρνοντας αυτό το δρόμο, ήξερε, που βάδιζε και τι ήθελε.

Στεκόταν καθημερινά σε θέση αναφοράς μπροστά  στο Θεό, ενεργοποιώντας τις λειτουργίες της μνήμης για τον επουράνιο σκοπό της σωτηρίας και της λήθης για τις απογοητεύσεις του κόσμου.

Πραγματικά, αν διαβάσει κανείς για τη ζωή του Ιερωνύμου του Α’, θα διαπιστώσει, όση σκόνη και αν σηκώθηκε γύρω από το πρόσωπό του, πως εκτυλισσόταν μέσα στα μεγαλειώδη και τα θαυμάσια του Θεού.

Ο επίλογος-προτροπή προς όλους, δικός του: “Όσο για τον εαυτό μου, προσευχηθείτε παρακαλώ, όσο ζήσω ακόμη, να γίνω ένας ταπεινός κήρυκας της ανάγκης για την αλλαγή “γραμμής” πορείας, δηλαδή ένας κήρυκας της “μετανοίας”, για ν’ αποκτήσουμε “νουν” Χριστού” και να προσπαθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις, εφαρμόζοντας την εντολή Του, να γίνουμε πραγματικοί “μαθητές” Του”.