ΠΗΓΗ:ιστοσελίδα www.ecclesia.gr, φωτογραφίες: Χρήστος Μπόνης
«Και οι άρχοντες ξεχνούν τις υποσχέσεις τους» υπογράμμισε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος με αφορμή ένα περιστατικό που συνέβη τον Μάιο του 1824 στη Μονή Οσίου Λουκά, το οποίο περιέγραψε κατά την ομιλία του για τη συμβολή της Μονής στην Επανάσταση.
Η ομιλία του Αρχιεπισκόπου πραγματοποιήθηκε εχθές το απόγευμα στη Μεγάλη αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών κατά την παρουσίαση του φωτογραφικού λευκώματος με τίτλο: «Η Ιερά Μονή του Οσίου Λουκά. Η αποτύπωση του συναισθήματος σε εικόνες». Παρέστησαν Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο Έξαρχος του Παναγίου Τάφου, ο Εκπρόσωπος του Πατριάρχη Αλεξανδρείας στην Ελλάδα, Υπουργοί, πολιτευτές, βουλευτές, ακαδημαϊκοί, ομότιμοι καθηγητές, εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων, ο Πρωτοσύγκελλος της Αρχιεπισκοπής, ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Αρχιεπισκοπής π. Αδαμάντιου Αυγουστίδης, ο γενικός Διευθυντής του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας κ. Αλέξανδρος Κατσιάρας, κληρικοί και λαϊκοί.
Η Εκδήλωση ξεκίνησε με προσφώνηση του Πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητή Μελέτιο-Αθανάσιο Δημόπουλο και στη συνέχεια ακολούθησε η ομιλία του Αρχιεπισκόπου με τίτλο: «Η συμβολή της Μονής στην Επανάσταση του 1821».
«Στην νότια πλευρά του φημισμένου Ελικώνα άρχισε να χτίζεται το Μοναστήρι του οσίου Λουκά, από τον ομώνυμο άγιο της Εκκλησίας κατά τα μέσα του 10ου αιώνα», αναφέρει στην ομιλία του ο Αρχιεπίσκοπος και προσθέτει πως «η αρχιτεκτονική του, η διακόσμηση, τα ψηφιδωτά συνδέουν το μοναστηριακό συγκρότημα με την Κωνσταντινούπολη. Κατά την παράδοση κι άλλες μαρτυρίες, κτήτορες του μοναστηριού υπήρξαν ο Ρωμανός ο Β΄ και ο Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος. Ο ιδρυτής της Μονής έγινε μοναχός σε νεαρή ηλικία στην Αθήνα, ασκήτεψε στην Κόρινθο, στην Βοιωτία, στη Φωκίδα και κατέληξε στο χώρο της σημερινής Μονής το έτος 947μ.Χ.»
Υπογράμμισε, επίσης, ο Αρχιεπίσκοπος πως «η ζωή του μοναστηριού από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα ταυτίζεται με την ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τους δύο πρώτους αιώνες της ύπαρξής της η μοναστηριακή κοινότητα αποτελούσε πηγή χριστιανικής πίστης και θείας ευλογίας».
Μίλησε για τους περιηγητές που επισκέφθηκαν το Μοναστήρι, αλλά και τις λεηλατήσεις που υπέστη. Αναφέρθηκε στα πρόσωπα μοναχών και κληρικών που πρωτοστάτησαν στον αγώνα της Ελευθερίας. «Μεγάλη υπηρεσία προσέφεραν εκείνοι που φρόντιζαν τα ποίμνια και τ’ άλλα ζώα, καλλιεργούσαν τους αγρούς, συγκέντρωναν τροφές και τροφοδοτούσαν τους αγωνιστές ή κατά διαταγή του Οδυσσέα απομάκρυναν τα ζώα από τους δρόμους, απ’ όπου επρόκειτο να περάσουν τα τουρκικά στίφη για να μη μπορούν αν εφοδιασθούν».
Μεγάλη ήταν η συμβολή της Μονής στον αγώνα με την συμπαράσταση και παροχή κάθε υλικής βοήθειας. Η Μονή διέτρεφε τους αρχηγούς και υπαρχηγούς, το προσωπικό τους και τα άλογα. Χορηγούσε χρήματα στη Διοίκηση και άφθονες τροφές στα στρατεύματα που διέρχονταν απ’ αυτήν ή στρατοπέδευαν στον Παρνασσό και τον Ελικώνα. Από το 1823, αφ’ ότου ο Περκοφτσάλης έκαψε όλα τα γύρω χωριά, δεν ευρίσκοντο τρόφιμα παρά μόνο στις κρύπτες και τα όρη. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε μερικά έγγραφα και αποδείξεις που δίνουν μία εικόνα της τότε πραγματικότητας. Το 1821 με την έναρξη της επανάστασης διέτρεφε όλο τον υπό τον Διάκον στρατόν. Στις 14 Φεβρουαρίου 1821 έδωσε στην εφορία της Λειβαδιάς 300 γρόσια για την προετοιμασία του αγώνα. Το 1823 από 10 Σεπτεμβρίου μέχρι 8 Νοεμβρίου 191 οκάδες λάδι. Το 1824 προς τον στρατηγό Οδυσσέα Ανδρούτσο και το στρατό του έδωσε 71 οκάδες λάδι. Το ίδιο έτος στον στρατηγό Οδυσσέα για τις ανάγκες του στρατού χιλιάδες οκάδες σίτο, κριθάρι, αίγες και πρόβατα, οίνο, τυρί, ελιές. Σε άλλες δυνάμεις στο Δίστομο στις 11 Μαρτίου του ίδιου έτους άρτο, αίγας και πρόβατα.
Ολοκλήρωσε την ομιλία του ο Αρχιεπίσκοπος με την αναφορά στην επίσκεψη του Όθωνα στη Μονή Οσίου Λουκά. «Ο βασιλιάς θαύμασε το ναό και επήνεσε την ανδρεία των αγωνιστών. Αφού διηγήθηκαν στον Βασιλιά την στήριξή τους στην Ελληνική Επανάσταση και τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν εκείνη την περίοδο, ο Όθωνας υποσχέθηκε πως μόλις επιστρέψει στην Αθήνα θα φροντίσει υπέρ της Μονής. Πέρασε πολύς καιρός. Οι γέροντες μοναστές αγωνιστές κάτω από το μεγάλο πλάτανο της Μονής με μακαρία απλότητα συζητούσαν για τα ποσά των μισθών, τα δώρα και τα παράσημα, τα οποία περίμεναν να λάβουν από τον βασιλιά, ο οποίος τόσους γλυκείς λόγους τους είπε και τόσες υποσχέσεις τους έδωσε. Επειδή ούτε στον ύπνο τους φαντάστηκαν, ότι οι βασιλείς παραβαίνουν τις υποσχέσεις τους, ανέμεναν με ακράδαντη ελπίδα την εκπλήρωση των λόγων του βασιλιά μέχρι και το θάνατό τους. Και όμως και τούτο είναι δυνατόν. Και οι άρχοντες ξεχνούν τις υποσχέσεις τους.»
Αμέσως μετά πραγματοποιήθηκε προβολή των διαφανειών του λευκώματος «Η Ιερά Μονή του Οσίου Λουκά». Τα κείμενα διάβασαν ο καλλιτεχνικός Διευθυντής της Ορχήστρας «κανών» της Σχολής Παραδοσιακής Μουσικής της Αρχιεπισκοπής κ. Γεώργιος Δεμελής και η υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Βιολογίας κ. Αικατερίνη Στέφη.
Το λεύκωμα είναι προϊόν συνεργασίας του αναπληρωτή καθηγητή Νικολάου Χριστοδουλάκη και του Φωτογραφικού Ομίλου του Τμήματος Βιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με τον Προηγούμενο της Ιεράς Μονής του οσίου Λουκά πατέρα Χρύσανθο Αργυρίου και την Ακαδημία Δημιουργικής Φωτογραφίας της Leica.
