Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Του Σωτήρη Μ. Τζούμα Σε αργία τέθηκε ο ιερέας της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών που-για πρώτη φορά στην Εκκλησία μας-έθεσε δύο νεαρά κορίτσια στην «υπηρεσία» της θείας λειτουργίας ντύνοντας τα μάλιστα παπαδάκια, όπως συμβαίνει με τα αγόρια που θέλουν να βοηθούν και να εξυπηρετούν τους λειτουργούς ιερείς. Και αυτό το τελευταίο δεν χρειαζόταν! Ειδικά αυτή την εποχή.
Το «σκανδαλώδες» γεγονός εκτυλίχθηκε στον Άγιο Νικόλαο Ραγκαβά στην Πλάκα όπου εκεί ο ιερέας συχνά εντυπωσιάζει με τις πρωτοβουλίες του και το προοδευτικό πνεύμα που τον διακρίνει. Πολλοί βλέπουν σε αυτό το πνεύμα να υποβόσκει μία διάθεση αυτοπροβολής και παρουσίας του στο επίκεντρο. Μάλιστα άνθρωπος που τον γνωρίζει από το παρελθόν μου εκμυστηρεύτηκε ότι όλο αυτό που συνέβη να είσαι βέβαιος πως το απολαμβάνει. Ενδεχομένως να το προκάλεσε ο ίδιος εξεπίτηδες.Ξέρεις τι είναι να σου φιλούν το χέρι και σύ να ανταποδίδεις το χειροφίλημα;
Πρόκειται για τον Πρωτοπρεσβύτερο Αλέξανδρο Καρυώτογλου. Όσοι τον γνωρίζουν τον θεωρούν νεωτεριστή και μοντέρνο κληρικό, που ανήκει στο κύμα των κουλτουριάρηδων κληρικών μας οι οποίοι θέλουν να ξεχωρίζουν για τις θέσεις και τις πρωτοβουλίες τους. Στην ίδια ευθεία ευρίσκονται μαζί του και ο π. Βασίλειος Θερμός αλλά και ο π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος (π.Λίβυος), οι οποίοι έσπευσαν να τον υποστηρίξουν και να χαρακτηρίσουν… φονταμενταλιστέ
Ωστόσο η κίνηση του π. Αλεξάνδρου να πρωτοτυπήσει προκάλεσε την μήνι σοβαρών κληρικών( όχι απαραίτητα σκληροπυρηνικών) αλλά και συντηρητικών κύκλων.Το αποτέλεσμα; Αναμενόμενο! Ο π. Αλέξανδρος κλήθηκε άρον – άρον στην Αγίας Φιλοθέης, όπου ενημερώθηκε ότι τέθηκε σε αργία (δηλαδή δεν θα μπορεί να ιερουργεί κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας ούτε έχει το δικαίωμα να τελεί Μυστήρια (Γάμους, Βαφτίσεις, Εξομολογήσεις κ.λ.π. για όσο διάστημα κρίνει ο Ποιμενάρχης του, εν προκειμένω ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος). Και ασφαλώς του έγιναν και οι ανάλογες συστάσεις. Το θέμα πάντως θα το φέρει όπως πληροφορηθήκαμε στη Σύνοδο ο Αρχιεπίσκοπος για να πάρει τη γνώμη και των Συνοδικών Ιεραρχών.
Ο Αρχιεπίσκοπος δεν δίνει σημασία σε τέτοια φαινόμενα. Φαίνεται άλλωστε από το γεγονός ότι η Αρχιεπισκοπή πορεύεται στον αυτόματο πιλότο!Δεν ασκεί καταπιεστική ποιμαντορία. Οι τριμηνίες μόνο ενδιαφέρουν και αυτές πρέπει να καταβάλλονται εγκαίρως. Και όπως έμαθα υπάρχει άνοιγμα από τους κακοπληρωτές της τάξεως των 2,5 εκ. ευρώ. Και αν αυτό αληθεύει τότε τα λεφτά είναι πολλά.Ο Αρχιεπίσκοπος είναι γνωστό ότι απεχθάνεται τη δημοσιότητα! Η δημοσιότητα τον ενοχλεί γιατί καμία φορά δεν ξέρεις προς τα που θα κάτσει η μπίλια. Και αν σου κάτσει στραβά ζήτω που καήκαμε. Κάπως έτσι άρχισε και το τσουνάμι το 2004. Ξέρει εκείνος. Και στόχος τότε δεν ήταν ο κατώτερος κλήρος αλλά ο τότε Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος! Από τα χαμηλά φτάνεις στα ψηλά.Το αν φαγώθηκαν δύο τρεις άνθρωποι τότε, λογίζονται ως παράπλευρες απώλειες.Μικρό κακό. Άλλωστε ποιος νοιάζεται γιαυτούς πια… Κανείς! Μπορεί στόχος τους να ήταν ο Χριστόδουλος αλλά δεν ήξεραν σκοποβολή! Ο Χριστόδουλος είχε το λαό και τον Θεό μαζί του. Τώρα δεν ξέρω οι παρόντες ποιον έχουν. Ίσως γιαυτό είναι διπλά προσεκτικοί!
Ο Αρχιεπίσκοπος πάντως θέλει να δει προς τα που πορεύεται και τι θέλει το Χριστεπώνυμο πλήρωμα. Και ασφαλώς δεν θα το μάθει αυτό και από τη γνώμη 12 Ιεραρχών από τους 82,της Ιεραρχίας.Ξέρει πολύ καλά ότι οι απόψεις όταν συντίθενται αποφέρουν καρπούς και αυτό που προκύπτει δεν φέρει αντιδράσεις. Είναι γνώμη των πολλών και όλες οι πλευρές ευχαριστημένες. Μαγική συνταγή!
Η Ιερά Σύνοδος
Η Ιερά Σύνοδος αναμένεται να συνεδριάσει την επόμενη εβδομάδα και κανένας δεν είναι σε θέση να γνωρίζει ποια θα είναι η εισήγηση του Αρχιεπισκόπου. Όπως όμως επισημαίνουν συνεργάτες του: «στόχος της απόφασης( για αργία) είναι να νουθετήσει τον κληρικό, καθώς δεν υπήρχε καμία προσυνεννόηση με τα στελέχη της Αρχιεπισκοπής για να αναλάβει τέτοια πρωτοβουλία». Και όπως προσθέτουν «ο ιερέας δεν έλαβε κάποια επιστολή που να του ανακοινώνει την τιμωρία του αλλά «είχε μία συνομιλία με τον Αρχιεπίσκοπο και τον διακριτικό και σεμνό Πρωτοσύγκελλο π. Βαρνάβα. Και το μήνυμα προς όλους είναι: «Δεν αυθαιρετούμε και κανένας μας δεν αποφασίζει μόνος του. Στην Εκκλησία μας η γνώμη των πλειόνων κρατείτω».
Από την άλλη πλευρά κάποιοι μοντέρνοι θεολόγοι τονίζουν ότι τέτοιου είδους επιχειρήματα αποτελούν προφάσεις οι οποίες έχουν ως στόχο να κόψουν τον αέρα των κληρικών εκείνων που θέλουν να πρωτοτυπούν και να κάνουν τις αλλαγές στην Εκκλησία μας. Οι αλλαγές όμως δεν είναι ένα μονόπρακτο. Ούτε έργο ενός ανδρός.
Τα κορίτσια – «παπαδάκια» όπως ισχυρίζονται οι υποστηρικτές του π. Αλεξάνδρου αποτελούν «θεσμό» από τις αρχές της δεκαετίας του ’80. Δηλαδή συνήθεια 43 ετών. Όλα ξεκίνησαν στην ενορία του Αγίου Δημητρίου της Κολωνίας. Η πρωτοβουλία μάλιστα αυτή του ευφάνταστου ιερέα συνοδεύτηκε και από σχετική απόφαση του τότε Πατριάρχη Αντιοχείας Ιγνατίου. Έκτοτε δεκάδες κορίτσια – παπαδάκια στην Ευρώπη αλλά και σ’ αυτή ακόμη, την Δαμασκό, έδρα του Πατριαρχείου Αντιοχείας (το οποίο επισκέφθηκε μάλιστα πρόσφατα ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος,επικεφαλής της ανθρωπιστικής βοήθειας)αποτελούν σύνηθες φαινόμενο.Αλλά η Αντιόχεια είναι μία άλλη Εκκλησία. Έχουμε κάποιες σοβαρές διαφορές και ως προς τον τρόπο που λειτουργούμε και κινούμεθα εντός των ναών αλλά και ως προς την γνώση της τυπικής τάξεως της Εκκλησίας.
Το τυπικό μέρος
Τα άμφια που φόρεσαν τα κορίτσια στον πολύπαθο ναό του Αγίου Νικολάου Ραγκαβά,τα φορούν τα αγόρια αφού χειροθετηθούν αναγνώστες από τον επίσκοπο. Εξάλλου για να τα φορέσουν προσέρχονται με αυτά διπλωμένα στα χέρια τους ενώπιον του Ιερέα εντός του ιερού βήματος και ο Ιερέας τα ευλογεί για να ενδυθούν και να λάβουν τις λαμπάδες να βγουν στο Σολέα.Όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν για την εικόνα που αντικρύσαμε στο Ραγκαβά τη χειροθεσία σε αναγνώστες(κατώτερος κλήρος). Δεν προβλέπεται κανένα από τα δύο όμως και με κανένα τρόπο. Ακόμη και η ευχή σε γυναίκα για να εισέρχεται στο ιερό ως νεωκόρος -καθαρίστρια δίδεται με ειδική χειροθεσία από τον επίσκοπο και σε ειδικές ανάγκες, κατ´οικονομίαν όπως λέγεται και συνήθως σε χηρεύουσες ηλικιωμένες. Ούτε αυτή την προϋπόθεση- ό μη γένοιτο- πληρούσαν τα κορίτσια που ενδύθηκαν ιερατικά άμφια του κατώτερου κλήρου (αναγνώστες, ψάλτες). Δεν προβλέπεται λοιπόν επ´ουδενί η καινοτομία που αντικρύσαμε στο Ραγκαβά!
Ας μην ξεχνάμε ότι ο τρόπος αμφίεσης των αγοριών για να διακονήσουν στο ιερό είναι η αμφίεση του υποψηφίου διακόνου εντός του ιερού βήματος,όπου ο επίσκοπος τον χειροθετεί και στη συνέχεια προσάγεται κελευόμενος από τους Διακόνους ενώπιον του επισκόπου, ισταμένου στο δεσποτικό θρόνου. Ο υποψήφιος ψάλλει το «όσοι πιστοί» ραντίζοντας με νερό τα χέρια του επισκόπου και στη συνέχεια παραμένει με αυτή την αμφίεση ενώπιον της εικόνος του Χριστού στο τέμπλο έως ότου τελεστεί η χειροτονία είς διάκονον. Πού βρήκε λοιπόν την ευχή χειροθεσίας αναγνωστών- υποδιακόνων για γυναίκες και ποιος επίσκοπος διάβασε αυτή την ευχή στα κορίτσια και τα ευλόγησε;;
Αυτά ως απάντηση στην καθ´όλα θεολογική δημοσίευση που βγήκε ως αντίδραση των ενοριτών του Αγίου Νικολάου( τους έχει κάνει άριστους… θεολόγους τους ενορίτες του ο π. Αλέξανδρος-συγχαρητήρια!!!) και διατείνεται ότι δεν βρίσκει θεολογική απαγόρευση για την ενέργεια αυτή πουθενά. Αλλά όπως όλα τα θέματα στην Εκκλησία μας έτσι και αυτό είναι διπλής ερμηνείας και αναγνώσεως. Το …ουκ ενι άρσεν και θήλυ που ειπώθηκε ως επιχείρημα ασφαλώς δεν είχε αυτή την ερμηνεία και εφαρμογή!
Η παρέμβαση του π. Βασιλείου Θερμού:
«Η αγανάκτηση και η άρνηση των συντηρητικών είναι υποκριτικές.Είπαν και έγραψαν για όσους αντιδράσαμε στην καινοτομία αυτή που είναι ξένη προς την Ελληνορθόδοξη Παράδοση μας. Πολλές γυναίκες υπηρετούν από καιρό στο Ιερό Βήμα: μοναστήρια, ιδρύματα, κατασκηνώσεις ακόμη και ενορίες» δήλωσε ο πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Θερμός. Όπως προσθέτει ο κληρικός, που αποτελεί έναν από τους πλέον προβεβλημένους ιερείς της Εκκλησίας μας και μάλιστα με καθαρό και πολλές φορές ενοχλητικό στο κατεστημένο λόγο:«οι περισσότεροι μητροπολίτες δεν νοιάζονται για την ουσία. Ο λόγος για τον οποίο δεν θέλουν κορίτσια στο ιερό είναι ο πόλεμος των «κολλημένων». Η Εκκλησία μας κατάντησε όμηρος των φονταμενταλιστών. Τυχόν τιμωρία του π. Αλεξάνδρου θα σκανδαλίσει βαθιά ανθρώπους με ποιοτική σκέψη, σοβαρή και σοβαρό προβληματισμό. Ήδη παίρνουμε μια γεύση των αντιδράσεων. Δυστυχώς αρκετοί μητροπολίτες μας αγνοούν ότι υπάρχει αυτή η μερίδα ανθρώπων. Έτσι, όταν πρόκειται να αποφασίσουν, προτιμούν την ησυχία τους και θυσιάζουν τους σοβαρούς αναζητητές. Οι ακραίοι κάνουν φασαρία δυσανάλογη με τον αριθμό τους. Αν οι μετριοπαθείς βομβαρδίζαν την Σύνοδο με αιτήματα για αλλαγές, τότε οι Επίσκοποι μας θα εκπλήσσονταν. Αγαπούμε την Σύνοδο μας και δεν θέλουμε να κλονίζεται το κύρος της».
Μια άλλη Εκκλησία….
Ωραία τα λέει πάντα ο π. Βασίλειος Θερμός. Βγάζει τίτλους αλλά και και… μάτια! Θα μας επιτρέψει, όμως,να του πούμε ότι αυτοί που νεωτερίζουν και θέλουν να επιβάλλουν στην Εκκλησία μας τις ιδέες τους δεν είναι οι πολλοί αλλά οι κατά πάντα ολίγοι.Οι μειονότητες κάνουν πάντα τις ανατροπές. Αλλά αυτό ισχύει στον δημόσιο βίο και στην πολιτική.Στην Εκκλησία μας ισχύουν άλλες αρχές.
Γιαυτό ξεσηκώνεται θύελλα αντιδράσεων από τα Μοναστήρια μας και τους ακραιφνείς παραδοσιακούς ανθρώπους της Εκκλησίας μας οι οποίοι αναρωτιούνται πως γίνεται μια χούφτα άνθρωποι να θέλουν να προκαλούν για να διακρίνονται και να φέρουν τα πάνω κάτω ; Γιατί οι πολλοί πρέπει να τα ανέχονται όλα αυτά; Και εν τέλει που απευθύνονται αυτοί οι κληρικοί;Σε τι είδους πιστών; Στους προοδευτικούς; Στους κουλτουριάρηδες; Σε αυτούς που πίνουν καφέ το πρωί και στη συνέχεια πάνε και κοινωνούν και δεν τρέχει τίποτα; Όχι αγαπητοί μου αυτό είναι μια άλλη εκκλησία. Δεν έχετε σχέση με μας.
Δεν μπορείτε να ακολουθήσετε τις θείες και ιερές επιταγές. Σεβαστό! Αλλά μη μας ζητάτε να κάνουμε και εμείς εκπτώσεις για να νιώθετε καλύτερα εσείς! Παρακολουθούσα ένα πρωινό έναν ιερέα με προοδευτικές ιδέες και κουλτουρέ ταπεραμέντο να κάνει την Αγία Πρόθεση. Δεν θέλω να το θυμάμαι! «Λίθοι και πλίνθοι και ξύλα και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα»πάνω στο ιερό δισκάριο! Δικαίωσα τον Ελπιδοφόρο με τα πλαστικά κουταλάκια. Τέτοιοι κληρικοί, τέτοιους Αρχιερείς θέλουν, είπα!
Και όπως έλεγε ο σοφός Γέρων Μακαριστός Κορίνθου Παντελεήμων σε μια ανάλογη περίπτωση με συλλείτουργο του τον Γέροντα Ύδρας Προκόπιο , έτσι που τα έβαλε στο Άγιο Δισκάριο, τον ένα πάνω στον άλλον, θα κάνει τις ψυχές των κεκοιμημένων να αρχίσουν τον καβγά! Και δεν είχε άδικο! Αλλά οι προοδευτικοί σκέφτονται αλλιώς. Τα υπεραπλουστεύουν όλα και δεν σέβονται τίποτα, ούτε τους ιερούς κανόνες!
Τα δύο κορίτσια
Τα δύο κορίτσια των 14 ετών που φόρεσαν το στιχάριο και κράτησαν την λαμπάδα κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, είναι μεταξύ των παιδιών που εκκλησιάζονται κάθε Κυριακή. Είναι τρίδυμα και έχουν κι έναν αδελφό, ενώ οι γονείς τους βρίσκονται κοντά στην Εκκλησία.
Και μπράβο στην οικογένεια και στα κορίτσια. Δεν φταίνε πουθενά! Σίγουρα κολακεύτηκαν με την διάκριση αυτή του ιερέως. Το σίγουρο όμως είναι ότι δεν ήξεραν ότι πρωτοτυπούσαν στην Εκκλησία μας με αυτή την πράξη τους. Και δεν ήξεραν αν κάνουν το σωστό. Το σίγουρο είναι ότι δεν ευθύνονται!
Με όλο τον σεβασμό προς την ιερωσύνη τόσο του π. Βασιλείου Θερμού, όσο και του π. Αλεξάνδρου Καρυώτογλου διαφωνώ με κάθε νεωτερισμό και μάλιστα με κάθε προτεσταντική εισαγωγή στον χώρο της θείας λατρείας, που μας παραδόθηκε με φόβο Θεού από Αγίους της Εκκλησίας μας! Εκτιμώ τον π. Αλέξανδρο και τον θεωρώ ολιγότερο υποκριτή από κάτι σούπερ ορθοδόξους και ζηλωτές. Οι νεωτερισμοί όμως που αγγίζουν τα όρια της αίρεσης κάνουν κακό!Εισάγουν καινά δαιμόνια που η Εκκλησία μας δεν είναι ακόμη έτοιμη να αντιμετωπίσει.
Κάποτε θα τα ζήσουμε και αυτά κι εμείς ως Εκκλησία, γιατί θα τα έχει αποφασίσει η Εκκλησία ως Ιερό Σώμα! Όταν όμως ο κάθε ιερεύς παίρνει απόφαση από μόνος του και εφαρμόζει τέτοιους νεωτερισμούς, που η Εκκλησία μας προς το παρόν δεν αποδέχεται, καλό είναι να έχει προηγουμένως την ευλογία της προϊσταμένης του αρχής. Αλλιώς να τα καταργήσουμε όλα και ο καθένας να κάνει ό,τι θέλει!
Η Εκκλησία μας είναι Θεοΐδρυτος Οργανισμός γιαυτό και εξακολουθεί να υφίσταται! Όμως ο Απόστολος Παύλος, ο ιδρυτής της Εκκλησίας μας, γράφει στους Κορίνθιους: «πάντα ευσχημόνως και κατά τάξιν γινέσθω». Αλοίμονο αν ο καθένας μας έκανε ό,τι ήθελε. Τότε τίποτε από όσα όρισαν οι «τα πάντα καλώς διαταξάμενοι Πατέρες» δεν θα υπήρχαν σήμερα!
Για την συμμετοχή των γυναικών στη λατρεία, από κάθε θέση, διίστανται οι απόψεις! Για να επιτραπεί πρέπει να το αποφασίσει η Εκκλησία μέσω των Συνόδων της. Βεβαίως, σε πολλές περιοχές βλέπουμε γυναίκες που εξυπηρετούν ιερείς ελλείψει μικρών παιδιών. Αλλά αυτό γίνεται κατ´οικονομία και πρέπει να είναι μεγάλες σε ηλικία γυναίκες, χωρίς άλλα προβλήματα της νεότητας που η Εκκλησία μας με βάση τους ιερούς Κανόνες δεν το επιτρέπει! Αυτά με αγάπη! Και ασφαλώς με διάκριση προς τον π. Αλέξανδρο, ο οποίος αν έθετε το θέμα αυτό στον Αρχιεπίσκοπο ως εισήγηση σε μια Ιερατική Σύναξη της Αρχιεπισκοπής θα μπορούσε να κάνει μια καλή αρχή εφαρμογής του. Βιάστηκε! Και όποιος βιάζεται πρέπει να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει και τις συνέπειες των πράξεων του!
