Διανύαμε την κουφή εβδομάδα. Δευτέρα 11 Απριλίου.

Ο Δεσπότης,ο αγαπημένος μου Μητροπολίτης Δράμας Παύλος,ήλθε Αθήνα για κάτι λιγότερο από τρείς μέρες. Είχε να διευθετήσει κάτι θέματα της επαρχίας του και να κάνει κάποιες συναντήσεις.Όπως πάντα ήταν μαζί του, ο πιστός συνεργάτης του Μάκης.

Στον Παύλο δεν άρεσε να κατεβαίνει συχνά στην Αθήνα. Αν και πέρασε πολλά από τα παιδικά του χρόνια σε αυτήν, στο Χαϊδάρι, δεν ήθελε να έρχεται άνευ λόγου, για δημόσιες σχέσεις όπως μου έλεγε!

-Έμαθα να ζω στην επαρχία. Αγαπώ την Δράμα!

-Ε, μείνετε αυτές τις μέρες που δεν έχετε ακολουθίες! Ξεκουραστείτε του είπα!

-Έχουμε παιδί μου δουλειές! Τι να κάνω στην Αθήνα εγώ; Μου απάντησε κοφτά!

Αυτή τη φορά, πάντως το ταξίδι του ήταν έκπληξη! Όταν μου τηλεφώνησε μάλιστα ότι βρίσκεται στην Αθήνα αιφνιδιάστηκα, αλλά μου το ξεκαθάρισε εξαρχής : όταν τελειώσω τις δουλειές μου θα φύγω αμέσως!

-Έχω αφήσει και τη μάνα μου μόνη! Δεν θέλω να την αφήνω! Θέλω να μη νοιώθει μοναξιά, μου είπε…

Πού να ήξερε;

Δώσαμε ραντεβού στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου που συνήθως έμενε όταν ερχόταν για τα Συνοδικά του καθήκοντα! Τον διακρίνω από την είσοδο ευθυτενή στο λόμπι να με περιμένει. Είχα να τον δω από την συνάντηση μας στην Πόλη, την 1η Μαρτίου, επίσης κατά αγαθή συγκυρία. Εκείνος διερχόμενος (είχε πάει για 24 ώρες στον Πόντο για κάτι φωτογραφίες που ήθελε να τραβήξει για μία έκδοση που ετοίμαζε με ποντιακά τραγούδια) και γώ είχα πάει για μία διάλεξη.

Μετά τον χαιρετισμό μας και τα πως είστε κλπ, μου πρότεινε να πάμε στο roof garden με την ωραία θέα να τα πούμε εκεί και μετά να δειπνήσουμε, νηστίσιμα εννοείται!Εχουν προσαρμοστεί μου είπε και μας μαγειρεύουν νηστίσιμα! Ας είναι καλά ο κ. Μάκης Φωκάς! Μας προσέχει! Πάντα μιλούσε θετικά για τον κ. Φωκά, τον οποίο θεωρούσε φίλο του!

Δέχθηκα ευχαρίστως! Ήταν ευδιάθετος και μου έλεγε με χιούμορ για μια απρόσμενη συνάντηση που είχε με Ιεράρχη της Εκκλησίας μας,εκεί στα μαγαζιά με εκκλησιαστικά είδη ο οποίος αγόραζε διάφορα πράγματα από κατάστημα εκκλησιαστικών ειδών και του ζήτησε τη γνώμη του για τις αγορές- δώρα που έκανε.

-Του απάντησα –διηγείται ο Παύλος με απαράμιλλο τρόπο – αν έχεις χρήματα αδελφέ μου θα πάρεις αυτά! Αν δεν έχεις να πάρεις εκείνα! Αλλά να ξέρεις πως και στις δύο περιπτώσεις αυτοί που θα τα πάρουν δεν θα είναι ευχαριστημένοι!!Έτσι γίνεται πάντα! Μην το παίρνεις προσωπικά.

-Και τι σας είπε τον ρώτησα… Το κατάλαβε αυτό που του είπατε γιατί έμοιαζε με χρησμό!

-Μπα δε νομίζω μου λέει ξεκαρδισμένος! Με κοιτούσε, λέει, γεμάτος απορία! Θα έλεγε μέσα του «δεν κατάλαβε ο Παύλος τι τον ρώτησα»!

Αλλά όλα αυτά τα έλεγε ο Παύλος με γέλια!Το ευχαριστιόταν!

Στη συνέχεια, με πολύ απλότητα μου είπε για τις δουλειές που διεκπεραίωσε (ετοίμαζε το Φθινόπωρο τα εγκαίνια του σπουδαίου Ναού που ανήγειρε εκ θεμελίων, της Παναγίας της Λαυρεντιανής, ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα!).

Και κάποια στιγμή χαμήλωσε τη φωνή του και μου εκμυστηρεύτηκε ότι ζήτησε ραντεβού από τον Αρχιεπίσκοπο, και ότι του έδωσαν αμέσως, για την επόμενη μέρα, στις 6 το απόγευμα, μολονότι ο Αρχιεπίσκοπος είχε Σύνοδο! Ήταν η πρώτη φορά, όπως μου εξομολογήθηκε που το έκανε αυτό, στα 14 χρόνια που είναι Αρχιεπίσκοπος ο Ιερώνυμος.

-Δεν θέλω να ενοχλώ, μου είπε!Δεν ταιριάζει στον χαρακτήρα μου. Αν υπάρχει κάποιο θέμα υπάρχει και το τηλέφωνο! Τι να τον ζαλίζουμε τον άνθρωπο;

Μου άνοιξε σαν μικρό παιδί την καρδιά του, λέγοντας μου ότι επειδή θα είναι Συνοδικός από τον Σεπτέμβριο, ήθελε να πει ευθαρσώς στον Μακαριώτατο να μην τον θεωρεί ως αντιπολιτευόμενό του Ιεράρχη.

Αντιθέτως, θα τον διαβεβαίωνε ότι θα τον στηρίξει σε κάθε θέμα που θα έρχεται στη ΔΙΣ και θα προωθεί τα καλώς νοούμενα συμφέροντα της Εκκλησίας μας! Αλλά όπου έχει διαφορετική γνώμη θα του ξεκαθαρίσει ευθαρσώς και ειλικρινώς ότι θα την καταθέτει με σεβασμό.

Χάρηκα με την εξέλιξη αυτή και θαύμασα το εκκλησιαστικό ήθος του και το γνήσιο εκκλησιολογικό φρόνημα του Παύλου. Αυτός ήταν ως άνθρωπος! Αυθεντικός και έντιμος! Ευθύς και απροσποίητος!

Τον βομβάρδισα, όπως ήταν φυσικό, με άπειρες ερωτήσεις για την κίνηση αυτή και σε όλα μου έδωσε αφοπλιστικές απαντήσεις! Ένας Παύλος που θύμιζε τον Χριστόδουλο όταν μιλούσε! Μόνο το ύφος τους ήταν διαφορετικό! Ο Παύλος είχε… γωνίες και δεν σήκωνε μυΐγα στο σπαθί του, ακόμη και όταν κουβέντιαζε φιλικά. Σε αντίθεση με τον Χριστόδουλο που ήταν πάντα καλοδιάθετος! Τα μπουρίνια του ερχόταν μετά!

Αλλά στην ουσία και οι δύο αυτοί εκκλησιαστικοί άνδρες διαπνέονταν από τα ίδια ιδανικά και τις ίδιες αναζητήσεις!

Σε παράλληλους χρόνους, όταν ο Χριστόδουλος ήταν Δημητριάδος και πήγαιναν οι καλοθελητές και βομβάρδιζαν τον Μακαριστό Σεραφείμ ότι ο Χριστόδουλος τον αντιπολιτεύεται, ο Χριστόδουλος πήγε και τον βρήκε και του είπε: Γιατί Μακαριώτατε την διαφορετική άποψη την θεωρείτε αντιπολίτευση; Δεν βλέπετε ότι σας παρασύρουν σε λάθος αποφάσεις και σας εκθέτουν; Αφού δεν είστε τέτοιος άνθρωπος εσείς!Εγω για να σας προστατεύσω φωνάζω μήπως και σας κάνω να δείτε το λάθος!

Και ο Σεραφείμ που δεν έδινε σημασία στις λεπτομέρειες, του απάντησε μ’ εκείνο το αγέρωχο και τραχύ ύφος του: άντε βρε παιδάκι μου στο καλό και κάνε τη δουλειά σου όπως την κάνεις! Εγώ σου το είπα για να σε προκαλέσω, αλλά η απάντηση σου με ικανοποιεί!Άστους να μας νομίζουν μαλωμένους!

Και τότε αγκαλιάστηκαν ωσάν πατέρας με υιό και αλληλοασπάστηκαν!

Και ο Σεραφείμ με τη γνωστή θυμοσοφία που τον διέκρινε συμπλήρωσε κάτι προφητικό:
-Άκουσε Χριστόδουλε,εγώ θα φύγω κάποια στιγμή και θα με διαδεχθεί ένας από σας! Μπορεί να με διαδεχτείς κι εσύ! Εγώ σου το εύχομαι, αλλά αυτά τα καθορίζει ο Θεός! Να θυμάσαι όμως όταν γίνεις Αρχιεπίσκοπος να μην αλλάξεις τίποτα από αυτά που κάνω, αν θέλεις να ζήσεις κάποια χρόνια! Αλλιώς θα σε εξοντώσουν όλοι αυτοί.

Και δυστυχώς, επαληθεύτηκε.

Το είπα αυτό το περιστατικό στον Παύλο και τα μάτια του έλαμψαν! Και μου είπε ότι τον ευχαριστεί πάντα να διαβάζει μέσα στα κείμενα μου τέτοια παλιά περιστατικά! Αυτή είναι η σύγχρονη εκκλησιαστική ιστορία μας και εσύ την διασώζεις μου είπε. Γιαυτό σου λέω κι εγώ ορισμένα γεγονότα για να τα θυμάσαι και να τα γράφεις!

Πού να ήξερε;
Ο Παύλος το βράδυ εκείνο είχε καλή διάθεση και απάντησε σε όλα τα ερωτήματα μου υπομονετικά, σαν να μιλάει με συνεπίσκοπο του. Πάντα παραδεχόταν την γνώμη μου και με έπαιρνε πολλές φορές στο τηλέφωνο για να μοιραστεί μαζί μου κάποιες σκέψεις και αποφάσεις του. Και όταν διαφωνούσα, του το έλεγα ευθέως και με επιχειρήματα. Και το χαιρόταν, όπως μου έλεγε, γιατί δεν του λέγω σε όλα ναι!
Σε ακούω μου έλεγε, όταν επέμενα σε ένα θέμα! Θα δω τι θα κάνω!

Αρκετές φορές άλλαξε γνώμη εξαιτίας μου! Άλλες πάλι έφτανε μέχρι τέλος! Αυτός ήταν! Απροσκύνητος!
Είναι συγκινητικό να θυμάμαι αυτή τη συζήτηση με έναν τόσο σπουδαίο φίλο καρδιάς με τον οποίο τα τελευταία, κυρίως, χρόνια συνδεθήκαμε με αγάπη!

Και είναι θλιβερή η διαπίστωση, εγώ που βοήθησα τόσους και τόσους στο ανέβασμα τους , μόνον ο Παύλος να με βλέπει με σεβασμό και αγάπη!

Και συχνά μου έλεγε: ξέρεις γιατί ήλθαμε κοντά εμείς οι δυο; Από δική μου επιλογή! Γιατί έβλεπα την εποχή που ζούσε ο Μακαριστός Χριστόδουλος, όλοι να σε γλείφουν και σήμερα να σε περιφρονούν, να σε κατηγορούν και να σε οδηγούν στη Δικαιοσύνη γιατί γράφεις αλήθειες! Αντί να κάνουν αυτοκριτική και να αλλάζουν εκείνοι γραμμή! Μη σε στενοχωρεί αυτό! Αυτό είναι το ήθος μας δυστυχώς! Ανθρωπάκια είμαστε αδελφέ μου!

Κάθε φορά μάλιστα που γράφεις αυτό το αμίμητο, απευθυνόμενος προς όλους τους εκλεγέντες επί Χριστοδούλου -εμού συμπεριλαμβανομένου-

«ότι αν δεν σας διάλεγε ο Χριστόδουλος για να σας προωθήσει σε Αρχιερείς θα είσαστε σήμερα καταθλιπτικά Αρχιμανδριτάκια»…γελάω με την καρδιά μου γιατί είναι εύστοχο και αληθινό! Και γιατί φέρνω στο μυαλό μου μερικούς από δαύτους να κάθονται στη μιζέρια τους…Αλλά δεν καταλαβαίνουν ούτε εκτιμούν το πόσο μας ευεργέτησε ο μεγάλος Χριστόδουλος! Μου είπε και άλλα πολλά με ονοματεπώνυμο. Δεν είναι της παρούσης να παρουσιαστούν σε αυτό το κείμενο! Θα τα αξιοποιήσω άλλη φορά. Και σίγουρα θα αποτελέσουν μεγάλο και σημαντικό μέρος του κεφαλαίου που θα αφιερώνω για τον Παύλο στο βιβλίο μου «Ο Χριστόδουλος,τα πρόσωπα και τα προσωπεία», που τόσο αγωνιούσε να το δει να εκδίδεται !

Ο Παύλος ο,τι έλεγε το εννοούσε! Ήταν ένα ειδικό χάρισμα που είχε να λέει αλήθειες χωρίς να φοβάται ότι θα γίνει ενοχλητικός. Αλλοτε πάλι δεν μιλούσε καθόλου. Προτιμούσε να κλείνεται στον εαυτό του ή να αποφεύγει τις παρέες ή συναντήσεις με ανθρώπους που κρατούσαν «την υποκρισία ως εξαπτέρυγο» όπως έλεγε! Αυτός ήταν ο Παύλος! Θα μου λείψεις πεφιλημένε Ιεράρχα, αγαπητέ μου Παύλε!

Σε λίγο ήλθε στην παρέα μας και ο Μάκης. Η κουβέντα μας συνεχίστηκε με αστεϊσμούς και αφηγήσεις από την εποχή των νεανικών του χρόνων! Μας είπε και πολλά από τον Πόντο! Κάθε φορά που μιλούσε για τα μέρη εκείνα δάκρυζε! Η καρδιά του, δυό μεγάλες αγάπες είχε: την Εκκλησία του Χριστού και τον Πόντο. Μου έδωσε να ακούσω ένα τραγούδι, που θα έλεγε ο ίδιος σε μια έκδοση που ετοίμαζε! Θα ραγίσει καρδιές όταν κυκλοφορήσει! Ελπίζω να γίνει αυτή η έκδοση! Και να μην παγώσουν όλα τώρα με τον θάνατο του!

Έκκληση θερμή απευθύνω στην οικογένεια του, στην αδελφή του και στον γαμπρό του αλλά και στον καρδιακό φίλο του Άγιο Νεαπόλεως κ. Βαρνάβα να φροντίσουν για όλα αυτά! Είναι κρίμα τόσος κόπος να πάει χαμένος! Και το όραμα να μείνει ανεκπλήρωτο! Θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο για τον λεοντόκαρδο Πόντιο Μητροπολίτη.

Πέρασαν δύο και πλέον ώρες, συντροφιά με τον Παύλο, λες και ήταν δευτερόλεπτα. Ο χρόνος εξατμίζεται στην κυριολεξία όταν τον μοιράζεσαι με ανθρώπους προσφιλείς κι αγαπημένους.

Πλησιάζει η ώρα που θα αποφασίσουμε αν θα δειπνήσουμε. Αποφασίσαμε θετικά! Η παρέα με τον Παύλο ήταν ευχάριστη! Του έθεσα όμως και έναν όρο! Να τα πούμε και το επόμενο βράδυ για να μας αφηγηθεί και τα της συνάντησης του με τον Αρχιεπίσκοπο! Το υποσχέθηκε, γιατί όπως είπε, αφού θα παρέμενε στην Αθήνα δεν θα ήθελε να περάσει τη μέρα χωρίς την παρέα μας! Τα αισθήματα σίγουρα ήταν αμοιβαία!

Γράφοντας αυτές τις αράδες, θυμήθηκα το ψαλμικό: «…Τελειωθείς εν ολίγω επλήρωσεν χρόνους μακρούς… Αρεστή γάρ ην Κυρίω η ψυχή αυτού…». Και τα λόγια αυτά ταιριάζουν απόλυτα στον αναπάντεχα αποχωρήσαντα για την άνω Ιερουσαλήμ Μητροπολίτη Δράμας κυρό Παύλο. Έτσι ήθελε ο Θεός!

Θα συνεχίσουμε με τα όσα είπαμε και ζήσαμε το επόμενο βράδυ!

Σ.Μ.Τ.