Παρά τις έντονες διαφορές σε μια σειρά από σημαντικά ζητήματα, οι οποίες φάνηκαν από την πρώτη κιόλας στιγμή, οι Προκαθήμενοι δεν έδειξαν διάθεση να συγκρουστούν εν τέλει.

Μετά την ένταση των πρώτων στιγμών, πρυτάνεψε η λογική και οι αμοιβαίες υποχωρήσεις.

«Αυτό που κατανόησαν οι Προκαθήμενοι είναι πως πλέον δεν υπάρχει η «πολυτέλεια» της σύγκρουσης» είπε στο dogma.gr μέλος εκκλησιαστικής αντιπροσωπείας που συμμετέχει στην Σύναξη σχολιάζοντας το κλίμα που επικράτησε.

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΥΠΟΧΩΡΗΣΕΙΣ

Δυο ήταν οι κύριες υποχωρήσεις που οδήγησαν στο να υπάρχει σήμερα ημερομηνία Πανορθοδόξου Συνόδου και όχι μετωπική σύγκρουση μεταξύ Φαναρίου – Μόσχας και άλλων Εκκλησιών.

Η πρώτη υποχώρηση έγινε από την Μόσχα που παρά την σταθερή θέση της τα τελευταία χρόνια περί συμμετοχής όλων των Ορθοδόξων Επισκόπων με δικαίωμα ψήφου, δέχθηκε την συμμετοχή τελικά μόλις είκοσι μητροπολιτών ανά Εκκλησία και μάλιστα χωρίς δικαίωμα ψήφου.

Η κάθε Εκκλησία ανεξαρτήτως δυναμικής, πληθυσμού, αριθμού επισκόπων κ.ο.κ. θα έχει μια ψήφο.

Μετά την υποχώρησή του αυτή, το Πατριαρχείο της Ρωσίας σχεδόν «επέβαλε» στο Οικουμενικό Πατριαρχείο να προβεί σε μια αντίστοιχης βαρύτητας κίνηση.

Ο Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, καθώς και οι περισσότεροι Προκαθήμενοι, προωθούσαν την λήψη αποφάσεων πλειοψηφικά. Ωστόσο ο Ρώσος Πατριάρχης είχε ξεκαθαρίσει πως δεν είχε καμία πρόθεση να υποχωρήσει. Για την Ρωσία η ομοφωνία ήταν αδιαπραγμάτευτη.

Ήταν η ώρα του Οικουμενικού Πατριάρχη να κάνει το δικό του βήμα όπως κι έγινε.

Τόσο η Κωνσταντινούπολη όσο και οι άλλες Εκκλησίες συμφώνησαν στο να υπάρξει πλήρης ομοφωνία αφού ούτως ή άλλως τα θέματα έχουν συζητηθεί από τις Εκκλησίες στις προσυνοδικές συσκέψεις και όσα έχουν ολοκληρωθεί έχουν κλείσει με ομοφωνία.

Αυτές οι δυο κινήσεις ήταν και οι «καταλύτες» που άνοιξαν ουσιαστικά τον δρόμο τον ορισμό της ημερομηνίας που θα συγκληθεί η Πανορθόδοξη Σύνοδος. Ωστόσο οι ισορροπίες είναι τόσο λεπτές που δεν είναι λίγοι αυτοί που δηλώνουν φόβους για το αν στα περίπου δυο χρόνια που θα μεσολαβήσουν μέχρι την Πανορθόδοξη, υπάρξει ανατροπή.

ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΣΥΖΗΤΗΘΟΥΝ

Από τα συνολικά δέκα θέματα που αποτελούν την αρχική ατζέντα της Πανορθόδοξης Συνόδου, τα δύο δεν έχουν ολοκληρωθεί. Πρόκειται για το θέμα των Διπτύχων, την θέση δηλαδή που κατέχει η κάθε Εκκλησία στον ορθόδοξο κόσμο, θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα την Εκκλησία της Γεωργίας καθώς επίσης και το θέμα του τρόπου ανακήρυξης Αυτοκέφαλων Εκκλησιών στο μέλλον.

Αν και σε πρώτη φάση αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται, υπάρχουν ελπίδες οι προσυνοδικές επιτροπές που θα συνεδριάσουν στο επόμενο διάστημα να προλάβουν να προετοιμάσουν τουλάχιστον το ένα από αυτά.

Εκτός βέβαια από τα δυο παραπάνω υπάρχουν και τρια ακόμη τα οποία αποφασίστηκε να αναθεωρηθούν αφού έχουν προετοιμαστεί από το 1986 και θεωρούνται ήδη εκτός εποχής.

Πρόκειται για το θέμα του Οικουμενικού Διαλόγου, το θέμα των σχέσεων της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο και αυτό των θέσεων της Ορθόδοξης Εκκλησίας επί φυλετικών διακρίσεων και άλλων σχετικών ζητημάτων.

ΟΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ

Στην σημερινή τελευταία συνεδρίαση της Συνάξεως σήμερα, ο Πατριάρχης της Ρωσίας κατέθεσε δυο ζητήματα τα οποία είχαν την δική τους βαρύτητα αν και εκ πρώτης όψεως φαίνονταν καθαρά διαδικαστικά. Το πρώτο είχε να κάνει με το γεγονός πως στον ιστορικό Ναό της Αγίας Ειρήνης όπου θα συγκληθεί η Πανορθόδοξη Σύνοδος, υπάρχει Ημισέληνος αντί για Σταυρο στον τρούλο. Ο κ. Κύριλλος διερωτήθηκε αν υπάρχει η δυνατότητα να ζητηθεί από το τουρκικό κράτος να γίνει αντικατάσταση τουλάχιστον για τις ημέρες εκείνες.

Στην πρόταση αυτή που ορισμένοι εξέλαβαν ως έμμεση πρόταση του κ. Κυρίλλου για αναζήτηση άλλου τόπου διεξαγωγής, ο Οικουμενικός Πατριάρχης αντέτεινε πως στην κεντρική κόγχη στο εσωτερικό του Ναού υπάρχει υπερμεγέθης ψηφιδωτός Σταυρός.

Ένα άλλο ακόμη χαρακτηριστικό σημείο που προκάλεσε εντύπωση σε αρκετούς από τους παρευρισκόμενους ήταν το ενδιαφέρον πάλι του Ρώσου Πατριάρχη για τον τρόπο με τον οποίο θα σταθούν οι Προκαθήμενοι και οι αντιπροσωπείες. Μάλιστα διανεμήθηκε φωτογραφία εικόνας Οικουμενικής Συνόδου όπου ουσιαστικά δεν υπήρχε πρώτος αλλά όλοι βρίσκονταν κυκλικά γύρω από το Ευαγγέλιο.

Αφού καταρχήν σημειώθηκε πως η εικόνα είναι καλλιτεχνική μεταφορά και όχι φωτογραφία η οποία να αποδίδει γεγονός, ο Οικουμενικός Πατριάρχης ξεκαθάρισε πως δεν έχει τέτοιες προθέσεις λέγοντας χαρακτηριστικά «Μη φοβάστε, αυτά τα έχει καταργήσει ακόμη και ο Πάπας, εγώ θα τα εφαρμόσω»;

Τότε ο Πατριάρχης Ρωσίας του απάντησε πως όπως του λένε οι συνεργάτες του δεν γνωρίζει από φόβο και πως ο μόνος που φοβάται είναι ο Θεός.

Πάντως παρά το γεγονός πως υπήρξαν αρκετές στιγμές αμηχανίας και σοβαρών διαφωνιών, το τελικό αποτέλεσμα κρίνεται ιδιαίτερα θετικό και εποικοδομητικό.

Όσο για το τελικό κείμενο το οποίο θα διαβαστεί αύριο, έγιναν αρκετές προσθαφαιρέσεις μέχρι την τελευταία στιγμή οι περισσότερες εκ των οποίων αφορούσαν τεχνικές λεπτομέρειες.