Δύο εφημερίδες στον χθεσινό τουρκικό Τύπο επαναφέρουν το ζήτημα της επαναλειτουργίας της Αγιάς Σοφιάς ως τεμένους, κάνοντας παράλληλα αναφορά και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Η πρώτη δημοσιεύεται στο κεντρικό πρωτοσέλιδο, καθώς και στις εσωτερικές σελίδες της Milli Gazete, εφημερίδας που πρόσκειται στο ισλαμιστικό Κόμμα της Ευδαιμονίας (Saadet Partisi).
Η είδηση εντάσσεται σε ρεπορτάζ συνωμοσιολογικού χαρακτήρα υπό τον τίτλο «Ιστανμπούλ χωρίς κατοίκους», στο οποίο προβάλλεται η άποψη ότι εφαρμόζεται προμελετημένο σχέδιο απομάκρυνσης των κατοίκων από τις ιστορικές συνοικίες της Κωνσταντινούπολης, προκειμένου οι τελευταίες να μετατραπούν σε τουριστικό προορισμό και να απολέσουν τον ισλαμικό τους χαρακτήρα.
Στο πλαίσιο αυτό, στον υπέρτιτλο του δημοσιεύματος γίνεται αναφορά ακροθιγώς στο θέμα της Αγιάς Σοφιάς: «Ενώ αναμένεται η λύτρωση της Αγίας Σοφίας από την αιχμαλωσία και η επαναλειτουργία της ως τζαμιού, όλη η εντός των τειχών περιοχή μεταβάλλεται σε μουσείο».
Αντίστοιχα σύντομη είναι η αναφορά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, στο οποίο καταλογίζεται για μία ακόμη φορά πως επιδιώκει να αποκτήσει «ειδικό καθεστώς» υπό το οποίο «θα συνενώσει όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες».
Κατηγορίες περί έξωθεν υποστηριζόμενης «ιεραποστολικής» δράσης απευθύνονται και στα Πανεπιστήμια Κοτς και Βοσπόρου, υπό την αιγίδα των οποίων έχουν πρόσφατα εγκαινιαστεί ερευνητικά κέντρα βυζαντινής ιστορίας.
Η δεύτερη αναφορά απαντάται στο άρθρο γνώμης της Λεϊλά Ιπεκτσί που δημοσιεύεται στην ακραιφνώς φιλοκυβερνητική Yeni Safak υπό τον τίτλο «Το άνοιγμα της Αγίας Σοφίας στην ειρήνη».
Στο κείμενό της η αρθρογράφος, αφού υπερασπίζεται τη φιλελεύθερη σε θέματα ατομικών πεποιθήσεων πολιτική του ΑΚΡ από τότε που έχει αναλάβει τη διακυβέρνηση της Τουρκίας, υποστηρίζει ότι σε όλα αυτά τα βήματα καραδοκούσαν εκείνοι που επιθυμούσαν να διαβάλουν την κυβέρνηση και να διαστρέψουν την εικόνα της.
Ως αποτέλεσμα, οι κυβερνώντες στην Τουρκία δεν προχώρησαν στην εκπλήρωση της «λαϊκής απαίτησης» να επαναλειτουργήσει ως τέμενος η Αγία Σοφία.
Σε αυτό συνέβαλαν, κατά την άποψή της, και οι διεθνείς συνθήκες, ιδιαίτερα η στάση της Ρωσίας, καθώς και οι δισταγμοί να μην κατηγορηθεί η κυβέρνηση ότι επιχειρεί τον εξισλαμισμό της χώρας και εξυπηρετήσει ουσιαστικά τη «βρόμικη συμμαχία» εκείνων που διαμόρφωναν αρνητικά την εικόνα της.
Τώρα όμως, συνεχίζει, η μεταβολή των συνθηκών και των σχέσεων με τη Ρωσία, διαμορφώνει την κατάλληλη συγκυρία για να προχωρήσει η τουρκική κυβέρνηση σε αυτό το βήμα, καθώς κάτι τέτοιο δεν πρόκειται «να δώσει λαβή να στηθεί οποιουδήποτε είδους παγίδα διαμόρφωσης (αρνητικής) εικόνας».
Έτσι, κατά την Ιπεκτσί, «όπως άνοιξαν για προσευχή την περασμένη περίοδο και οι Αγίες Σοφίες σε Νίκαια και Τραπεζούντα, είναι προτιμότερο και εδώ να επιστρέψει στην πραγματική αιτία ύπαρξής της, αντί να συνεχίζει να είναι μουσείο, ένα αντικείμενο επίδειξης και τουρισμού.
Όπως γινόταν και στην οθωμανική περίοδο με τον ίδιο τρόπο που ένα τμήμα της δύναται να ξανανοίξει για προσευχή, μπορεί εάν ζητηθεί να χρησιμοποιηθεί ορισμένες ημέρες και για θεία λειτουργία.
Δεν γνωρίζω αν κάτι τέτοιο είναι δυνατόν, μπορεί όμως να γίνει κάποια ρύθμιση σύμφωνη με τη διαθήκη του Πορθητή.
Και καθώς δεν υπάρχει νομικό εμπόδιο για μία τέτοια ρύθμιση, δεν υπάρχει και νόημα στη σημερινή πολεμική συγκυρία να προσπαθήσει το πατριαρχείο να το εμποδίσει, καθιστάμενο αιχμάλωτο της ρητορείας των εξωτερικών δεσμών».
