🔺 Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Σεβόμαστε τον Θεσμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου μας και προσωπικά τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο. Από την ηλικία των 15 ετών που τον γνώρισα και μέχρι σήμερα ήμουν και παραμένω κοντά του και γράφω πάντα με αγάπη και σεβασμό για το πρόσωπο του αλλά και για τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του Φαναρίου. Από τα κείμενα μου προκύπτει όλα αυτά τα χρόνια που γράφω για την εκκλησιαστική μας ζωή πόσο φιλοπατριαρχικός είμαι ακόμη και αν σε κάποια λάθη που γίνονται ασκώ καλόπιστη κριτική γιατί θεωρώ ότι ο Θεσμός αυτός πρέπει περιφρουρείται κυρίως από τους ανθρώπους που ανήκουν σε αυτόν και τον υπηρετούν από κοντά.
Και μείς ούτε ανταμοιβές περιμένουνε ούτε αρχοντιλίκια. Αυτά τα απονέμουν όπου θέλουν. Έτσι ήταν πάντα το φανάρι. Μοίραζε τα οφφίκια σε αυτούς που θεωρούσαν πιστούς και αφοσιωμένους και χωρίς διαφορετική άποψη. Όσοι τολμούσαν να ασκήσουν κριτική γινόταν εύκολα αποδιοπομπαίοι τράγοι. Αλλά εγώ δεν μπορώ να κρατήσω το στόμα μου κλειστό για τα σκανδαλώδη λάθη που γίνονται! Και ευτυχώς με δικαιώνει ο χρόνος. Αλλά θα τα πούμε όλα αυτά εκτενώς σε κάποια άλλη ανάρτηση μας που θα πονέσει πολλούς. Είναι σίγουρο.
Ας περάσουμε τώρα στο επίμαχο θέμα μας. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης εδώ και καιρό δεν χάνει ευκαιρία που να μην δείχνει την εύνοια του στον Μητροπολίτη Γέροντα Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ. Και βέβαια αυτό είναι δικαίωμα του. Ποτέ όμως στο παρελθόν δεν είχε παρατηρηθεί το φαινόμενο αυτό και μάλιστα τόσο απροκάλυπτα. Ακόμη και τα χρόνια που μεσουρανούσε ο αείμνηστος Γέρων Χαλκηδόνος Μελίτων, ο Πατριάρχης δεν του έδειχνε τέτοια σκανδαλώδη εύνοια παρά τα χαρίσματα, τα προτερήματα ,την αξία του και την υπεροχή του μέσα στο Φανάρι.
Αλλά και αργότερα τα χρόνια που ανέτειλε ο αστήρ του Φιλαδελφείας Βαρθολομαίου και είτα Χαλκηδόνος, δεν υπήρχε κάποια εύνοια αλλά ξεχώριζε ο ιδιος με τις χάρες και τα ταλέντα του και όλοι προέβλεπαν την εκλογή του σε Πατριάρχη στην μετά τον Πατριάρχη της αγάπης Δημήτριο τον Α ´ εποχή.
Στις μέρες μας τα πράγματα άλλαξαν.
Ο Πατριάρχης θέλει να δείχνει – και μάλιστα μερικές φορές επιτηδευμένα – την εύνοια του στον Εμμανουήλ, λες και γιατί θέλει να τον επιβάλλει. Το γιατί το γνωρίζει ο ίδιος ο Πατριάρχης!
Το θέμα αυτό δεν είναι σημερινό. Ξεκίνησε από τα χρόνια που ο Εμμανουήλ ήταν Μητροπολίτης Γαλλίας. Και η εύνοια αυτή κεφαλαιοποιήθηκε εντελώς μετά το απαράδεκτο- ως προς τον τρόπο που έγινε- εκτόπισμα του σήμερα πρώην Χαλκηδόνος Αθανασίου. Δεν άξιζε στον Γέροντα Ιεράρχη αυτή η συμπεριφορά. Και εκ των γραπτών ντοκουμέντων που δημοσιεύσαμε τότε αποδείξαμε την διπλή γλώσσα και την σκοπιμότητα της αποπομπής του.
Για να επιτευχθεί η μετάθεση του Εμμανουήλ από την Γαλατική πρωτεύουσα στην καρδιά της ασιατικής Κωνσταντινούπολης, στην Χαλκηδόνα, γνωστή τουρκιστί ως Καντίκιοϊ, την πρώτη μετά την Πόλη, επαρχία του Θρόνου.
Από τότε ο Εμμανουήλ ακολουθεί τον Πατριάρχη κατά πόδας, κάτι που δεν έκανε κανείς εκ των προκατόχων του στην ιστορική Γεροντική Μητρόπολη Χαλκηδόνος, όταν ο Πατριάρχης έκανε ταξίδια.
Όντας ο Εμμανουήλ «υπουργός Εξωτερικών» του Φαναρίου, από τότε που ήταν Γαλλίας, του είχαν ανατεθεί οι διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία με τα γνωστά αποτελέσματα, τα οποία ακόμη μας ταλαιπωρούν και μας διχάζουν και το κακό συνεχίζεται γιατί οι Μοσχοβίτες είναι πρώτα Μοσχοβίτες και μετά ορθόδοξοι χριστιανοί!Και τα αντίποινα που είδαμε να κάνουν στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας είναι μόνον η αρχή αλλά αποκαλυπτική του ήθους που τους διακρίνει.
Τώρα όπως όλα δείχνουν, κυοφορούνται διαπραγματεύσεις με τα Σκόπια τα οποία θέλουν πάση θυσία να επαναφέρουν την Εκκλησία τους στην κανονικότητα. Και καλώς το επιθυμούν, αλλά αυτή τη φορά θα πρέπει να πρυτανεύσει η λογική και η ορθή Εκκλησιολογία, γιατί μια λύση που θα είναι αντίθετη με τους ιερούς κανόνες κι εναντίον των εθνικών μας θεμάτων, θα μας διχάσει ακόμη περισσότερο ως Εκκλησία και ο διχασμός αυτός θα επηρεάσει κυρίως την Μακεδονία μας και τις εκεί Μητροπόλεις μας.Και αυτό πρέπει να το λάβει σοβαρά υπόψη ο έχων το γενικό πρόσταγμα των διαπραγματεύσεων Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος.
Στίς συνομίλίες με την Εκκλησία των Σκοπίων προΐσταται και πάλι ο Εμμανουήλ, ως Γέρων Χαλκηδόνος αυτή τη φορά, συνεπικουρούμενος από τον Αρχιγραμματέα της Συνόδου Αρχιμ. Γρηγόριο, έναν νέο φιλόδοξο κληρικό, που όμως δεν διαθέτει την κατάλληλη γνώση και εμπειρία για μα φέρει εις πέρας μια τόσο δύσκολη αποστολή, της οποίας η έκβαση μπορεί να επηρεάσει και άλλους τομείς της ορθόδοξης Οικογένειας σε όλα τα επίπεδα αλλά και την εθνική φυσιογνωμία της Μακεδονίας μας.
Από κοντά σε αυτό το project οι πληροφορίες μας λένε ότι συμπαρίσταται και ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως κ.Αμφιλόχιος, ο οποίος διαθέτει την εμπειρία να απεγκλωβίζει θέματα ιδιαιτέρως πολύπλοκα.
Εξ εγκύρων πηγών μαθαίνουμε ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης επιθυμεί να κλείσει και αυτό το θέμα επί των ημερών του, αλλά δεν βιάζεται και δεν θέλει να γίνουν λάθη τα οποία θα μας κοστίσουν.
Το ταξίδι που σκόπευε να κάνει- όπως κάθε χρόνο- ο Πατριάρχης στην Ευρώπη για τις εορτές το ματαίωσε η ασθένεια του. Δόξα τω Θεώ ξεπέρασε με επιτυχία τον COVID και απο σήμερα επανέρχεται στα καθήκοντα του και τα Άγια Θεοφάνεια θα προστεί της Θείας Λειτουργίας και θα ρίξει τον Σταυρό στον Κεράτιο κόλπο, όπως έκαναν όλοι οι Προκάτοχοι του Πατριάρχες.
Είναι μια μεγάλη στιγμή για το Φανάρι που αναβίωσε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος επί των ημερών του. Και η Ρωμιοσύνη υποκλίνεται ενώπιον του γιαυτό το μεγαλείο και την προσφορά.
Και μπορεί το ταξίδι του Πατριάρχη να μην πραγματοποιήθηκε, αλλά η ασθένεια από την οποία προσεβλήθη δημιούργησε την ανάγκη ορισμού Πατριαρχικού Επιτρόπου για τις υπηρεσιακές ανάγκες του Πατριαρχείου όσες ημέρες απουσίαζε .
Προς τον σκοπό αυτό ορίστηκε Πατριαρχικός Επίτροπος ο Γέρων Χαλκηδόνος κ.Εμμανουήλ. Εκ της θέσεως αυτής προέστη σε εκδηλώσεις και θείες Λειτουργίες στο Φανάρι στη θέση του Πατριάρχη.
Άθελα του εκ των προβολών αυτών αποκαλύπτει, δυστυχώς, τα πολλά κενά του και την καθόλου πατριαρχική παρουσία του.
Λες και χοροστατεί ψυχρά και άνευρα ως ξένο σώμα μέσα σε έναν χώρο που είναι γαλβανισμένος με την φαναριώτικη τάξη και παράδοση και τον οποίο θα έπρεπε να φροντίσει να μάθει ώστε να του είναι οικείος και να μην παρουσιάζει τα λειτουργικά κενά που ενδεχομένως έχει ως ανατραφείς και γαλουχηθείς στην Ευρώπη.
Δεν γίνεται να χοροστατείς στον Πατριαρχικό ναό και να ομιλείς ψυχρά και χωρίς παλμό.
Ή να ψάλλεις ωσάν να μη συμμετέχεις ή δεν αντιλαμβάνεσαι τα ψαλλόμενα…
Αλλά αυτά βέβαια δεν μπορείς να τα επιβάλλεις. Είναι χαρίσματα που διακρίνουν κάθε Ιεράρχη που εισέρχεται στην Εκκλησία και αναλαμβάνει τέτοιες αποστολές.
Απο όσα είπε ο Γέρων Χαλκηδόνος Εμμανουήλ ως Πατριαρχικός Επίτροπος ξεχώρισα την παρακάτω παράγραφο, η οποία είναι η πλέον αληθινή!
«Η ολιγοήμερος απουσία του Πατριάρχου ανέδειξε την ιδικήν μας αδυναμίαν, διότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είναι η ψυχή του Φαναρίου και αυτή η απουσία, έστω και προς ώρας, μας δίδει την ευκαιρίαν διά περισυλλογήν και περίσκεψιν, διά στροφήν περί τα ένδον ώστε να κάμωμεν τον προσωπικόν μας απολογισμόν διά τα παρελθόντα, να αναμετρηθώμεν με τον εαυτόν μας και τας αδυναμίας μας, να αποτολμήσωμεν την σύγκρισιν μετά του Πατριάρχου, να θέσωμεν νέους στόχους, να εντείνωμεν την προσπάθειαν προς βελτίωσιν και λυσιτελεστέραν εκπλήρωσιν της αποστολής μας.»
Και δεν ξέρω γιατί μου ήλθαν στη σκέψη μου τα λόγια του ποιητή Κώστα Καρυωτάκη από το ποίημα «Αποστροφή»:
Ω, να μπορούσε έτσι κανείς να θάλλει,
μέγα ρόδο κάποιας ώρας χρυσής,
ή να βυθομετρούσατε και σεις
με μία φουρκέτα τ’ άδειο σας κεφάλι!
Ατίθασα μέλη, διαφανή ρούχα,
γλοιώδη στόματα υποκριτικά,
ανυποψίαστα, μηδενικά
πλάσματα, και γι’ αυτό προνομιούχα…
Αν φιλοσοφήσει κανείς σε όλα τα παραπάνω… τα αποτελέσματα είναι τουλάχιστον αποκαρδιωτικά! Εν μέσω τόσο μεγάλων προβλημάτων, ταραχών, κρίσεων οικονομικών και υγιειονομικών, οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας ερίζουν για θέματα ή προβάλλουν αξιώσεις που στο τέλος τον λόγο έχει ο Θεός. Το αν ευλογούν σε μισοάδειες εκκλησιές,( και στην Πόλη και στην Ελλάδα τώρα πια), αν οι άνθρωποι πεθαίνουν, αν οι άνθρωποι απομακρύνονται από την Εκκλησία και άρα από την σωτηρία, την ελπίδα, την όντως ζωή, αν περιουσίες χάνονται, τα σπίτια μας καίγονται, αν… αν,μοιάζει να μην «καίγεται καρφί»! Κι αυτό είναι λυπηρό καί ανησυχητικό!
Αφήστε πατέρες τον αγώνα για την εξουσία και αναλογιστείτε λιγάκι τις υποχρεώσεις σας. Έναντι του Θεού και του ταλαίπωρου λαού Του. Γιατί στο τέλος θα μείνετε να αλληλολιβανίζεστε μόνοι σας και να ψέλνει ο ένας την φήμη του άλλου στις… πάλαι ποτέ διαλαμψάσες Μητροπόλεις και Επισκοπές σας, αφού οι ναοί μας θα είναι άδειοι από ποίμνιο! «Η στροφή περί τα ένδον» και ο προσωπικός απολογισμός που ανέφερε στην ομιλία του ο Άγιος Χαλκηδόνος δεν πρέπει να μείνει στα ωραία λόγια.
Αν οι Ιεράρχες μας δεν αναθεωρήσουν κάποιες απόψεις, αν δεν ανανεώσουν τους όρκους που έδωσαν κατά την χειροτονία τους, αν δεν εφαρμόσουν αυτά που κηρύττουν, αν δεν βάλουν μια καινούργια αρχή, αν δεν κοιτάξουν την ουσία και δεν πιστέψουν πραγματικά, ζωντανά και βιωματικά, τότε η αποστολή τους είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Και είναι κρίμα να αδικούν τους εαυτούς των.
Ου παντός πλείν ες Κόρινθον. Δεν κάνουν όλοι για Πατριάρχες. Ας το λάβουμε σοβαρά υπόψη και ας μην οδηγούμε ανθρώπους σε λάθος διαδρομές που τους απογυμνώνουν πριν την ώρα τους.
Τέλος ας μην ξεχνάμε ότι ο πιστός λαός έχει αισθητήριο και κριτήριο δυνατό, ευαίσθητο και σε πολλά πράγματα αλάνθαστο. Είτε είναι μικρό το ποίμνιο είτε μεγάλο, γνωρίζει να τιμά, να βαθμολογεί, να αξιολογεί και να «αμείβει» δεόντως τους ταγούς του. Ας το λάβουμε σοβαρά υπόψη αυτό!