Από την κ. Βάσω  Ε. Μώραλη

Υπάρχει ένα ψυχικό φαινόμενο, που ταλαιπωρεί πολύν κόσμο  όταν έρχεται αντιμέτωπος μ’ αυτό είτε στους χώρους εργασίας είτε σε φιλικό είτε σε οικογενειακό περιβάλλον. Και είναι διαχρονικό -όπως φαίνεται από την ίδια την ονομασία του φαινομένου: Ναρκισσισμός!

Η ονομασία αυτής της κατάστασης προέρχεται από την ελληνική Μυθολογία και τον όμορφο νεαρό Νάρκισσο, που ήταν ερωτευμένος με τον …εαυτό του και θαύμαζε τόσο την ίδια την ομορφιά του που τελικά πνίγηκε μέσα στο ποτάμι όπου έσκυβε με τις ώρες για να δει το αντικαθρέφτισμα του προσώπου του!

Ο Ναρκισσισμός απασχολεί εδώ και χρόνια τους επιστήμονες της Ψυχολογίας και της Ψυχανάλυσης, καθώς είναι μια διαταραχή της προσωπικότητας, μια  ψυχωτική κατάσταση που δυστυχώς δεν έχει φαρμακευτική θεραπεία! Μόνο με συμβουλευτική θεραπεία ή ψυχοθεραπεία και με πολύχρονη προσπάθεια μπορεί ν’ αντιμετωπιστεί – ΑΝ, βέβαια, ο πάσχων από ναρκισσισμό  παραδεχτεί ποτέ ότι έχει πρόβλημα. (Επειδή για τους “νάρκισσους” το πρόβλημα είναι πάντα των άλλων, ποτέ δικό τους!).

Ο ΕΓΩΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΕΣ

Ο “νάρκισσος” διακατέχεται από εγωισμό και ματαιοδοξία.

Η συμπεριφορά ενός ατόμου που πάσχει από ναρκισσισμό μπορεί να είναι εξαιρετικά εγωιστική και εγωκεντρική. Παρότι υποκρίνεται πως ενδιαφέρεται, στην ουσία αδιαφορεί για τα προβλήματα και τις ανάγκες των άλλων. Ποτέ δεν παραδέχεται τα λάθη του – πάντα κάποιος άλλος (του) φταίει-, ζηλεύει ή νιώθει πως τον/την ζηλεύουν και τον/την φθονούν όλοι, αφού θεωρεί τον εαυτό του πάντα πιο έξυπνο, πιο ικανό, πιο όμορφο κ.λπ. από τους άλλους. Γενικώς, οι “νάρκισσοι” αγωνίζονται συνεχώς να επιδείξουν πως είναι ανώτεροι όλων κι έχουν πάντα ανάγκη κολακειών και επιβράβευσης. Πεθαίνουν για χειροκρότημα!.. Γι’ αυτό και όταν τους δίνεται η δυνατότητα σχηματίζουν “αυλές κολάκων” γύρω τους, που τους εγκωμιάζουν και παραβλέπουν συνεχώς τα λάθη τους (προφανώς για να εξασφαλίσουν κι εκείνοι κάποια “ανταλλάγματα”)…

Οι “νάρκισσοι” έχουν σπάνιο ταλέντο στο να υποκρίνονται πως έχουν συναισθήματα, προκειμένου να κερδίσουν αυτό που θέλουν. Ένα ασφαλές κριτήριο για να καταλάβει κανείς αν κάποιος είναι “νάρκισσος” είναι ότι παρουσιάζουν τον εαυτό τους πάντα ως “καλό άνθρωπο”, φιλικό και προσιτό, ακόμα και ως “θύμα” των άλλων.

Ένας “νάρκισσος” κάνει τα πάντα (κι όταν λέμε “τα πάντα”, εννοούμε ΤΑ ΠΑΝΤΑ, αδίστακτα) για να εξασφαλίσει την προβολή του -ακόμα και αυτοπροβαλλόμενος! Δεν έχει κανέναν ενδοιασμό γι’ αυτό, οικειοποιούμενος ακόμα και επιτεύγματα άλλων και παρουσιάζοντάς τα χωρίς ντροπή για δικά του! Αρκεί να εξασφαλίσει τον έπαινο και την (υλική ή ηθική) επιβράβευση.

ΨΕΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΟΜΠΛΕΞ

Άλλη μία προσφιλής τακτική του “νάρκισσου” είναι να καταφεύγει συστηματικά σε ψέμματα, να παραπλανεί ενσυνειδήτως τους άλλους για να πετύχει τους στόχους του (αυτοπροβολή, προσωπικές σκοπιμότητες), συνήθως υποβιβάζοντας, υποτιμώντας ή και προσβάλλοντας τους άλλους. Οι “άλλοι” υπάρχουν για τον “νάρκισσο” μόνο και μόνο για να πραγματοποιούν τις επιθυμίες του και να τον βοηθούν να εξυπηρετεί τις ανάγκες και τις επιδιώξεις του. Αλίμονό σου αν τύχει και του πας “κόντρα”, αν του πεις με ειλικρίνεια την γνώμη σου, προσγειώνοντάς τον στην πραγματικότητα! Θα γίνει αμέσως ο χειρότερος εχθρός σου και θα εκδηλώσει εκδικητική -ακόμα και βίαιη- συμπεριφορά, εκλαμβάνοντας την ωμή αλήθεια ως προσωπική του προσβολή.

Βάση αυτής της προβληματικής συμπεριφοράς είναι η έλλειψη αυτοπεποίθησης, η ανασφάλεια και τα κόμπλεξ που νιώθει ο “νάρκισσος” απέναντι στους άλλους. Και είναι συνεχής και εφιαλτική η αγωνία του να μην αποκαλυφθεί η πραγματική του “ταυτότητα” και “ποιότητα”, με άλλα λόγια να μην φανεί προς τα έξω ότι δεν είναι το “φανταχτερό παγώνι” που δείχνει, αλλά ένας “τενεκές ξεγάνωτος”!..

(Να δεις ποιον μου θυμίζει αυτή η περιγραφή! Ποιον μου θυμίζει!..)

Υ.Γ.: Στη φωτογραφία απεικόνιση του μυθολογικού Νάρκισσου σε πίνακα του μεγάλου Ιταλού ζωγράφου Μικελάντζελο Καραβάτζο (16ος αιώνας). Εσείς μπορείτε ελεύθερα να “ζωγραφίσετε” στο μυαλό σας οποιονδήποτε γνωστό σας “νάρκισσο”!