Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, αφού ευχαρίστησε τον Παναγιώτατο για τη θερμή υποδοχή και τα λόγια αδελφικής αγάπης που τού απηύθυνε, εξέφρασε προς τον Παναγιώτατο τις θερμές ευχαριστίες του για την πρόσκληση, αλλά και για την φιλοξενία που του παρείχε, εκ μέρους του, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κατά την πρόσφατη επίσκεψή του για λόγους υγείας στις ΗΠΑ.
Στη συνέχεια, ο Μακαριώτατος ανέφερε πως «Ερχόμενος εδώ δέχθηκα πολλά τηλεφωνήματα, και από Προκαθημένους και από Αρχιερείς και από φίλους, “τι θα κάνετε στην Πόλη όταν θα πάτε;”
Και αμέσως, είπε στον Παναγιώτατο την απάντηση που έδινε σε όλους: «το πρόβλημα της Ορθοδοξίας για μένα προσωπικά, και πιστεύω και για τον Παναγιώτατο, δεν είναι αν θα αναγνωρίσω τον Προκαθήμενο της Ουκρανικής Εκκλησίας. Εμένα αυτό δεν λέει τίποτα. Μπορούσα να τους αναγνωρίσω και χθες, και σήμερα και αύριο. Δεν υπάρχει για μένα κανένα πρόβλημα. Το πρόβλημα για μένα είναι τα προβλήματα της Ορθοδοξίας. Δυστυχώς μερικοί δεν έχουν αντιληφθεί, και όσοι Προκαθήμενοι δεν μετείχαν των Πανορθοδόξων διασκέψεων, δεν γνωρίζουν και δεν μπορούν να καταλάβουν. Προσπάθησα να εμφυσήσω σε μερικούς την άποψή σας, ότι δεν είναι να γίνει επί του παρόντος συνάντησις Προκαθημένων, γιατί τριάντα χρόνια περίπου που έκανα Μητροπολίτης, εκπροσωπούσα την Εκκλησία της Κύπρου εις τας Πανορθοδόξους Διασκέψεις και εκεί έβλεπα πως συμπεριφέρονταν οι εκπρόσωποι των Εκκλησιών. Και ήτο προς τιμήν σας που καθορίσατε για πρώτην φορά στην ιστορίαν της Εκκλησίας τας συναντήσεις των Προκαθημένων. Είναι κάτι που σας τιμά ιδιαιτέρως. Ευελπιστούσατε ότι με την συνάντηση των Προκαθημένων θα λύναμε τελεσίδικα, και εγώ άρχισα να το πιστεύω, τα προβλήματα της Ορθοδοξίας. Και είδα το στενόκαρδο μερικών αδελφών Προκαθημένων σε συναντήσεις που είχαμε, και είδα πάνω από τους μισούς Προκαθημένους. Έχω αντιληφθεί ότι δεν έχουν αντιληφθεί, κατανοήσει ακόμα τα προβλήματα της Ορθοδοξίας. Δεν έχουν αντιληφθεί τι κάναμε στην Μεγάλη Σύνοδο. Κάναμε αρκετά, βέβαια δεν τα εφαρμόζουμε. Και ένας λόγος που στο Σαλτσμπουργκ ήθελα την σύμφωνη γνώμη σας να τους επισκεφθώ, ο στόχος μου ήταν [ότι] αυτά τα προβλήματα πρέπει να λυθούν».
Συνεχίζοντας ο Μακαριώτατος τόνισε πως «αυτοί που φωνασκούν, αν πράγματι θέλουν μια σωστή Ορθοδοξία, πρέπει να προσγειωθούν και να αφήσουν τα μεγάλα λόγια, και μόνο με την ταπείνωση που θα την φέρει μέσα μας ο Χριστός, ο Οποίος μάς παρέχει πληρότητα στην ζωή, μπορούν να βοηθήσουν την Εκκλησία».
Σχετικά με την υπερόρια δικαιοδοσία τού Οικουμενικού Πατριαρχείου αλλά και στη χορήγηση Αυτοκεφαλίας σε τοπικές Εκκλησίες με Τόμους που ορίζουν σαφώς τα όριά τους, ο Μακαριώτατος ανέφερε πως σε πρόσφατες συναντήσεις που είχε με άλλους Προκαθημένους, τούς προέτρεψε να μην υπερβαίνουν αυτά τα όρια, κι ούτε να στέλνουν σε άλλες δικαιοδοσίες Επισκόπους τους, με την πρόφαση ότι υπάρχουν πολλοί ομοεθνείς τους, αντιβαίνοντας έτσι στην εκκλησιαστική τάξη και παράδοση.
«Απτό παράδειγμα, είπε ο Μακαριώτατος, είμαστε εμείς, η Εκκλησία τής Κύπρου. Έχουμε πέραν των 300 000 Ελληνοκυπρίων στην Αγγλία, άλλους στον Καναδά, στην Αυστραλία. Στείλαμε καμία φορά επίσκοπο δικό μας εκεί για να τους διαποιμαίνει; Αντιθέτως, τους προτρέπουμε να ακολουθούν τον κατά την εκκλησιαστική τάξη ορισθέντα Αρχιερέα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στου οποίου την δικαιοδοσία υπάγονται αυτές οι περιοχές».
Σχετικά με την πραγματοποίηση μίας μελλοντικής Μεγάλης Συνόδου, ο Μακαριώτατος τόνισε πώς ο ίδιος το είχε προτείνει ευθύς αμέσως μετά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης το 2016.
«Σε μια τέτοια περίπτωση, ανέφερε, πρέπει να βάλουμε εμείς τα θέματα, οι υπόλοιποι Προκαθήμενοι και σεβόμενοι τους Τόμους που προηγουμένως έδωσε σε αρκετούς από αυτούς το Οικουμενικό Πατριαρχείο να προχωρήσουμε για το καλό τής Ορθοδοξίας. Ούτε με τους ετσιθελισμούς, ούτε με τους εγωισμούς, αλλά μόνο με τον Θεό να ενεργεί μέσα μας. Μερικοί αδελφοί Προκαθήμενοι δυσκολεύονταν να το πουν. Τους είπα, όμως, ελάτε μαζί μου, και το θάρρος ή ακόμη και το θράσος, το διαθέτω εγώ. Θα τα πω έξω από τα δόντια. Μόνον έτσι θα έχουμε μια σωστή Ορθοδοξία και θα πορευτούμε σύμφωνα με το θέλημα τού Θεού. Διαφορετικά ματαιοπονούμε».
Τέλος, ο Μακαριώτατος, ο οποίος συνοδεύεται από τον Μητροπολίτη Κιτίου κ. Νεκτάριο, τον διάκονο Μιχαήλ και τον διευθυντή του Ιδιαιτέρου Αρχιεπισκοπικού Γραφείου θεολόγο κ. Μιχαήλ Σπύρου, ευχαρίστησε και πάλι τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο για την πρόσκλησή του να επισκεφθεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο, “και γι’ αυτή την ωραία συνάντηση ούτως ώστε να σκεφτούμε τι μπορούμε να κάνουμε για την Ορθοδοξία μας. Με ενδιαφέρει προσωπικά, είμαστε εργάτες της Εκκλησίας, απ΄ αυτόν τον κόσμο θα φύγουμε, και πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για την Ορθοδοξία. Δεν έχουμε καμία φιλοδοξία ούτε να μείνει το όνομα μας, ούτε να μας κάνει παλαμάκια κανείς, ούτε να μας πει μπράβο”.
