Του π. Ηλία Μάκου
Ο άγιος Ευστράτιος ο οσιομάρτυρας της Λαύρας του Κιέβου, που εορτάζει η Εκκλησία μας τη μνήμη του στις 28 Μαρτίου, είναι ένα υπόδειγμα ασκητικής πίστης. Τα άφησε όλα πίσω του, δώρισε τον πλούτο του σε φτωχούς και έτρεξε στη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, όπου εκάρη μοναχός και ήταν πάντα ανυπόδητος και ρακένδυτος.
Πορεύτηκε με ακαταμάχητα όπλα του τη νηστεία και την προσευχή. Με αυτά νίκησε τον ίδιο τον εαυτό του και κατέκτησε την αγιότητα.
Όταν η Λαύρα των Σπηλαίων δέχθηκε επίθεση στις 20 Ιουλίου του 1096 από ληστές, ανάμεσα στους αιχμαλώτους, που πουλήθηκαν σκλάβοι στην πόλη Χερσόνησο του Βυζαντίου ήταν και ο όσιος Ευστράτιος, μαζί με άλλους 50. Εκεί τους αγόρασε ένας Εβραίος, αλλά δεν κατάφερε να τους εξαναγκάσει να ασπαστούν την Ιουδαϊκή πίστη, λόγω της αντίδρασης του Ευστρατίου, παρότι τους κακομεταχειρίζονταν και τους άφηνε νηστικούς και πεινασμένους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να πεθάνουν από την εξάντληση οι συνοδοιπόροι του Ευστράτιου. Εκείνον την ημέρα του χριστιανικού Πάσχα τον σταύρωσαν και μετά από μερικές ημέρες, όπου παρέμεινε, σύμφωνα με τους βιογράφους πάνω στο σταυρό, τον μαχαίρωσαν.
Το νεκρό σώμα του το πέταξαν στη θάλασσα και με θαυματουργικό τρόπο βρέθηκε στη Λαύρα, από μοναχούς, οι οποίοι είχαν επιστρέψει εκεί. Και φυλάσσεται μέχρι σήμερα άφθορο.
Ο οσιομάρτυρας Ευστράτιος είχε την πεποίθηση ότι ο Χριστός ήλθε στον κόσμο για να σώσει τον άνθρωπο, ελευθερώνοντάς τον από την εξουσία του κακού.
Για να γίνει, όμως, αυτό, είχε αντιληφθεί ότι θα πρέπει οι άνθρωποι να πάψουμε να “δολοφονούμε” την ψυχή μας.
Η επιθυμία για την ύλη και τα αγαθά του κόσμου, τα οποία εκείνος απαρνήθηκε, ανοίγει το δρόμο για κάθε κακό και κάθε ατιμία.
Μοιάζει τότε ο άνθρωπος σαν να “πωλεί’ την ψυχή του στον διάβολο, για να κερδίσει τον κόσμο. Απέναντι σ’ αυτή την καταστροφική στάση απέναντι στην ψυχή αντιστάθηκε ο Ευστράτιος.
Στην εποχή μας, που όλα τα πράγματα βρίσκουν, με την πρόοδο της τεχνολογίας και της επιστήμης, το ανταλλακτικό τους, ακόμη και αυτά τα όργανα του σώματός μας, ή που όλα εξαγοράζονται με το χρήμα, μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα την αξία της ψυχής.
Αν για όλα μπορέσουμε να βρούμε ανταλλακτικά και να δώσουμε ανταλλάγματα, για την ψυχή μας αυτό είναι αδύνατο. Γιατί είναι το στοιχείο, που συνιστά το ίδιο το εγώ μας, που δεν μπορεί πουθενά να βρει αντάλλαγμα, γιατί είναι ένα και μοναδικό για τον καθένα μας, είναι ο ίδιος ο αυτός μας.
Μια πουλημένη, λοιπόν, ψυχή, στον διάβολο και στην αμαρτία, είναι μια “δολοφονημένη” ψυχή, καταδικασμένη στη δυστυχία.
Ο οσιομάρτυρας Ευστράτιος δεν μας ζητά να φτάσουμε στο μαρτύριο., όπως εκείνος. Μας ζητά, όμως, να αξιολογήσουμε την ψυχή μας και να μεριμνάμε για την ικανοποίηση των αναγκών της.
Και η αμεσότερη ανάγκη μας δεν είναι άλλη από την κάθαρση και την ανάνηψή της.